okyyjy
09.12.2024 13:08
ÝAZMASY AGYR DÜŞEN GOŞGY (DOWAMY)

Ony aýalyndan başga
Görkezmedi hiç kime.
Är-heleý karara geldi:
“Barsak bor-la üçüne!”

...Bütin obañ gözi ýolda.
Garaşyp dur hemmeler.
Atasy pyşyrdaýar:
“Geler, geler, geler”.

Onýança-da “Gelýär!” diýip,
Ardyndy bir ýaşuly.
Göründi ýaşyl meýdanda
“Wolgalaryñ” ýaşyly.

“Geler diýdim ähbeti!”
Bir daýandy atasy.
Gara-köýük ýüzüniñ
Artyp gitdi ýagtysy.

Onýança-da ýaşyl “Wolga”
Aşak indi ýapydan.
Geljek adamyñ deregne
Şofýor çykdy gapydan.

“Şu gün gelip biljek däl.
Gyssagly bir iş çykdy...”
Birden atañ gözlerinden
Iki çogdam ýaş çykdy.

Ýetmiş ýaşyñ içinde
Aglamadyk ol goja,
Gözýaşyny süpürdi-de,
Bir ýylgyrdy çalaja.

Ol ýylgyryş ömürbaky
Çykmaz meniñ ýadymdan.
Beýle aýylganç ýylgyrşy
Görmändim men adamda.

...Göterdiler enäniñ
Ak guş ýaly tabydyn.
Ýaz şemaly ykjatdy
Üstündäki mawudyn.

Salladylar çukura
Ak saçly bir dünýäni.
Đçki öýüñ gapysyna
Eltilende enäni -

Iki omzuny diräp
Çukuryñ erñegine,
Hiç giresi gelmedi
Öz girmeli öýüne.

Đñ soñkuja pursatda-da
Öz ogluna garaşdy.
...Ýazsamam ýazdym weli,
Agyr düşdi bu goşgy.


Kerim.Gurbannepesow
5
85
okyyjy
08.12.2024 09:56
ÝAZMASY AGYR DÜŞEN GOŞGY

Bütin oba garaşyp dur.
Ýola bakýar hemmeler.
Atasy pyşyrdaýar:
“Geler. Geler. Geler”.

Gelnejesi pyşyrdaýar:
“Gelermikä? Kim biler...”
Agasy göwünlik berýär:
“Geler-le... hökman geler”.

Gök toraññyñ saýasynda
Ýüzläp adam dymyp dur.
Çekizeli ak haltadan
Turşy damja damyp dur.

Ýygnanyşdy babadaşlar,
Içginler hem daşgynlar.
Ne signal bar, ne şowhun-
Dymyşyp dur maşynlar.

Geldi dürli maşynlar -
Gyzyl, sary, ýaşyl, ak.
Geldi garaşylmaýanlar.
Garaşylýan gelenok.

Göýä pikir hem etmän
Bu gürrüñler babatda.
Ak guş kimin irkilip,
Ene ýatyr tabytda.

Göterlerne garaşyp dur
Köpi gören agaç at.
Ene ýatyr üstünde
Giñ mañlaýly, Agajet.

Şol enäniñ ogluna
Garaşyp dur hemmeler.
Geldi tanyş, nätanyş -
Geldi şondan öññeler.

...Ol henizem gelenok.
Meger, häzir ýoldadyr.
Đñ söýgüli ulagy
Samolýot däl, "Wolgadyr”.

Ýöne weli uçurýandyr
Samolýota deñeçer.
Şondan yza-ha galmaz,
Oñarsa öñe geçer.

Ol henizem gelenok...
Meger, häzir ýoldadyr.
Ýa-da iki eli hem
Ullakan stoldadyr.

Tüweleme, uly adam
Bolup gitdi indi ol.
Ýañy bolsa has ullakan
Bir stula mündi ol.

“Sypaýmasyn birden!” diýip,
Oturandyr ýapyşyp.
Owadanja gelinler
Çaý çekýändir çapyşyp.

Üýtgeşikdir öñündäki
Kişmiş, kemput, şokolad.
Ýa gök çaýyñ humaryna
Ýazýandyr bir doklad.

Ýok, ýok, özi doklad ýazmaz,
Ýazýandyrlar başgalar.
Ýaranjañlar her sözüne
Ellerin çarpyşarlar.

Ol bolsa özi ýazýan dek
Gülümsirär, ýylgyrar.
Ýazanlar onuñ deregne
Utanjyrar, ýygrylar.

...Ýigrimi ýyl mundan ozal
Gutarypdy bir WUZ-y.
Ony oña gutardan hem
Tabytdaky ezizi.

Güýzde pagta ýygypdy.
Gyşda körek çöpläpdi.
“Oglum ullakan okuwda!”
Buýsanç bilen gepläpdi.

Howdan gurdy, gazy gazdy
Laýa batyp dyzyndan.
Ýygnanjasyn lükgeläp
Ibererdi yzyndan.

Ogly üçin ak mütgelden
Bir haltajyk tikindi.
Üçlügini, manadyny,
Şaýysyny, köpügni-

Artdyranja puljagazyn
Atdy şonuñ içine.
Şeýde-şeýde kyrk ýaşynda
Ak çozupdy saçyna.

Ogly okuwyn gutardy.
Ene dertläp ýykyldy.
Ol şonda sypap otyrdy
Bir gözeliñ çokulny.

Dakýardy enäñ pulundan
Her barmagna bir ýüzük,
Gulagyna teneçir,
Bilegine bilezik.

Söýüşdi, gujaklaşdy.
Paýtagtdan jaý tutundy.
...Enesinden utanmady,
Ene ondan utandy.

Ene käte paýtagta
Gezmäge gelen wagty,
Gelni diýdi: “Ýok etsene
Bu porsy garabagty!”

Ogly diýdi: “Ýakymsyz
Ysyñ bar-la, jan eje.
Bu eýýamda arassa
Bolmaly myhman, eje!”

Ene diýdi: “Wah, jan ogul,
Her niçe porsasak-da,
Ulalansyñ, ýetişensiñ
Şu porsuja gujakda...”

Soñra bolsa uzak gije
Ýorganynda aglardy.
Dañyñ atarna mähetdel,
Otla tarap ylgardy.

...Şeýde-şeýde günler ötdi,
Aýlar ötdi nobatly.
Edeni şowuna boldy.
Durmuş ony aýnatdy.

Her sözünde bir oýun,
Her elde bir desmaly-
Bir ýyl bäri saklap otyr
Has uly bir stoly.

Bu gün bolsa enesi
Amanadyn tabşyrdy...
Gelen telegrammany
Stolunda ýygşyrdy.

Ony aýalyndan başga
Görkezmedi hiç kime.
Är-heleý karara geldi:
“Barsak bor-la üçüne!”


#3000 harpdan köp bolsa goýup bolmaýanlygy sebäpli goşgyny iki bölek edip goýmaly boldy.

dowamy bar...
6
56
okyyjy
07.12.2024 18:40
Kiçijik şäherler

Men kiçijik şäherleri söýýärin!
Ol ýerde hemme zat sadadan-sada.
Uly şäherlerde tapylgysyz zat,
Bu ýerde ýer bolýar myhmanhanada.

Bu şäherde hemme tanyş, mähriban,
Hilesi ýok, allary ýok gepinde.
Onuň bir çetinde güläýse biri,
Derrew eşidýärler beýle çetinde.

Bu kiçijik şäherjigiň göwni giň,
Ol bagyşlap bilýär, gynaman jany.
Ilki: «Ajap şäher, owadan şäher!»
Soňam «Oba!» diýip, çykyp gidýäni.

Bü ýerde kän hapa işler edilmez,
Asylly işlerem edilmez kelte.
Çüňki bütin şäher anygna ýeter,
Ýerden tylla halka galkanda erte.

Bu şäherde dul gapysy kakylmaz,
Gyzylmy-ak, mele şerapdan doýup.
Bu şäherde gündiz ýagty söýerler,
Garaňky gijäni parahat goýup.

Bu şäherde söz diýeniň — namysdyr.
Şoň üçinem ikilik ýok gepinde.
Onuň bir çetinde aglaýsa biri,
Derrew eşidýärler beýle çetinde.


***

il

Il diýeniň — işçi, daýhan, şahyrdyr...
Iliň elmydama oňatdyr päli.
Ýöne adam diýen ýalňyşýar käte,
Olar perişde däl ýalňyşmaz ýaly.

Olar ýalňyşýarlar. Boýun alýarlar.
Emma ýürekleri oňat pällidir.
Giden ildir — işçi, şahyr, daýhanlar...
Il diýeniň bolsa, ýalňyşýan däldir.

***

Giderin, giderin,
Uzakdyr ýollar,
Söýerin. Işlärin.
Aglap-gülerin.
Kim men? Näme
Gadym dünýäň ýüzünde?
Men bulary ölemden soň bilerin.

Aýagymy düzdüm döwrüň aýagna.
Sesine ses goşdum beýik döwrümiň.
Bir aladam; näçe sahap bolarka,
«Saýlanan günleri»
Ýaşan ömrümiň?

***

Sen örtenme aýralykdan, ezizim
Bilýäň ahyr gylygyny kärimiň.
«Şol gidişi, köwlenmeýär öýüne,»
Diýip, alyp durma öýüň tärimin.

Men ýetmän ölmerin seniň ýanyňa,
Bararyn ajalyň syrtmagyn kertip.
Senden näçe menzil daşlaşan bolsam
Şonça-da seň bilen ýaşaryn artyk.


***

Günlerimiz,
Ömürlermiz ötinçä
Merjen dänesi deý düzülmelidir.
Söýgüde
duýgular bolmaly inçe,
Çala galplyk etseň, üzülmelidir.


Söýginiň derdine hormat goýmaly,
Şo dert bilen önýär tämiz duýgymyz.
Biz
elmydam
hesret çekip söýmeli,
Degýän bolsa şol hesrete söýgimiz!


Gurbannazar Ezizow
11
85
okyyjy
06.12.2024 01:55
Suw ýüzünde gezen nije gämini,
Bir gün agdarar sen saly, dünýä heý!
Adam ogly barmaz bolsa yzyňdan,
Munda diýp aldar sen maly, dünýä heý!

Kimse bilmez haçan tükener demiň,
Gabyr bolar bir gün basan gadamyň,
Döwran gerdişinde gapyl adamyň
Üstünden salar sen ýoly, dünýä heý!

Habarsyz geler sen, ýaka tutar sen,
Ýagşy eýläp, ýaman eýläp öter sen,
Bir gün aşymyza awy gatar sen,
Owal aldap biýr sen baly, dünýä heý!

Aramyň ýok, kararyň ýok, dynmaz sen,
Gije-gündiz gan içer sen, ganmaz sen,
Ahyr ne belaň bar, soňun sanmaz sen,
Ýykylgyn, ýumrulgyn, loly dünýä heý!

Aýlanar gyş geçer, ýaz, tomus güýz hem,
Tap getirmez oňa dag, deňiz, düz hem,
Ahyry geçermiz üstüňden biz hem,
Guwgaryp galar sen haly, dünýä heý!

Köpleri ýok etdiň, känini tutduň,
Muhammet hak resul janyny ýutduň,
Nemrut, Karun, Süleýmanyny nätdiň?
Şumudy etgeniň häli, dünýä heý!

Hemme adamlary salyp sen gama,
Ýaş, garry yzyňda, sergerdan heme,
Bir mada1eşek sen, gelip sen deme,
Gasygy gam bilen doly, dünýä heý!

Magtymguly, dünýä syryn duýmaz sen,
Bu gün gördügimiz ertä goýmaz sen,
Nije wagtdan bäri iýip doýmaz sen,
Aklyny aldyran däli, dünýä heý!



Magtymguly Pyragy
7
49
okyyjy
02.12.2024 03:02
Seçgin musulmanlaryň soltany, Pygamber öwlady, hezre-ti Aly Murtazanyň nesli, Muhammet Mustapanyň mi-rasgäri, päk niýetli ymam Japar Sadyk (Allah oňa rehim eýlesin!) Pygamberimiziň ehli-beýtindendir. Şonuň üçin bu kitaby teperrik hökmünde ol hakdaky ýatlamalardan başladyk. Ymam Japar Sadygyň keramatlarynyň ählisini beýan etjek bolsam, dilim beýle etmekden ejiz geler. Ol ylymlaryň ählisinde, tarykatda, hakykatda, magryfetde kämil derejäniň eýesi, welileriň ulusy hem gözbaşydyr.
***
Habar bermeklerine görä, Japar Sadyk Muhammet bir gün mürit-leri bilen otyrka, olara ýüzlenip:
– Geliň, kyýamat gününde haýsy birimiz dowzahdan halas bol-sak, beýlekilerimize şepagatçy boljagymyz barada birek-birege söz bereliň – diýipdir. Oturanlardan biri:
– Eý, Allahyň Resulynyň öwlady! Biziň şepagatymyza mätäç birimisiň? Seniň aňryň Muhammet alaýhyssalam ýaradylanlaryň ählisiniň şepagatçysy ahyryn – diýip seslenipdir.
– Men öz eden işlerimiň käbiri sebäpli erte kyýamat gününde onuň ýüzüne bakmakdan utanýaryn.
***
Habar bermeklerine görä, Japar Sadyk Muhammet bir gün Abu Hanifeden:
– Kime akylly diýerler? – diýip sorapdyr.
– Haýry şerden tapawutlandyryp bilen adam akyllydyr.
– Olary haýwanlar hem tapawutlandyryp bilýär. Haýwanlar özle-rini urýanyň kimdigini, ot berýäniň kimdigini bilip durlar.
– Şeýle bolýan bolsa, sen nähili adamy akylly hasaplaýarsyň?
– Iki haýyr bilen iki şeriň arasyny açyp, haýyrlaryň has gowusyny, şerleriň hem az zyýan berjegini saýlamagy başaran akylly adamdyr.
***
Içi altynly gapjygyny ýitiren bir adam Sadygyň ýakasyndan ebşitläp tutup:
– Gapjygymy sen ogurladyň – diýip, oňa günä ýöňkäpdir. Ol Sadygy tanamaýar eken. Sadyk:
– Gapjygyňda näçe altyn bardy? – diýip sorapdyr.
– Altynlarym göni müň sanydy.
Sadyk ýaňky adamy öýüne alyp baryp, müň altyny eline sanap beripdir. Soňra ol adam ýitiren altynlaryny tapaýypdyr. Ol Sadykdan alan altynlaryny yzyna getirip, özüniň ýalňyşanyny boýun alypdyr.
Sadyk:
– Biz beren zadymyzy yzyna almaýarys – diýipdir.
Ol adam bir kişiden onuň kimdigini sorapdyr we Japar Sadykdygyny bileninden soň, ökünjiniň çägi bolmandyr.
***
Habar bermeklerine görä, Sadyk bir gün ýeke özi ýol bilen barýarmyş we: «Allah, Allah!» diýip, yzygiderli gaýtalaýarmyş. Bir bedibagt kişi-de: «Allah, Allah!» diýip, onuň yzyna düşüpdir. Sadyk:
– Allahym! Jüpbäm ýok. Allahym! Eşigim ýok – diýip diýmänkä, bir ýerden bir gat egin-eşik eline gütläp düşüp, derrew eşigini çalşyrypdyr. Yzyna düşüp gelýän kişi bu bolan işi görüp, ylgap öňüne geçipdir-de:
– Jenabym! Men hem seniň bilen deň derejede «Allah!» diýdim, şonuň üçin hem bu babatda ortak bolýarys. Köne eşikleriňi maňa ber – diýipdir. Onuň bu bolşy Sadygyň göwnüne ýarapdyr we köne eşiklerini oňa bagyşlapdyr.
***
Sadyk şeýle diýipdir:
– Ozaly gorka, soňy puşmançylyga sebäp bolýan her bir günä guly Haka gowuşdyrar. Ozaly arkaýynlyga, soňy tekepbirlige sebäp bolýan her bir ybadat bolsa guly Allatagaladan uzaklaşdyrar. Özün-den göwni hoş musulman aslynda günäkär gullardandyr. Ötünç so-raýan gul bolsa aslynda hakyky musulmandyr.


Feridetdin Attar (Weliler hakda rowaýatlar)
6
66
okyyjy
24.11.2024 11:21
73" belgili tussag (dowamy)

Ýaňy kyrk altynjy tussaga nobat ýetipdi. Birden jezalandyryjy toparyň ýaş serkerdesi büdrän ýaly, entirekläp gitdi. Gylyjyny elinden gaçyryp, dyza çökdi, soňra-da gapdala agyp gitdi. Näme bolanyny biljek bolup ylgap bardym. Ilkinji kömek hökmünde eden emlerimiň hiç biri peýda etmedi. Ýüregi urmaýardy. Şeýle duýdansyz ölüme nämäniň sebäp bolandygyny bilibilmän galdym.
Meni howsala gaplap aldy, özümi tonlarça agyrlygyň astynda ýegşerip barýan ýaly duýdum. Şol hytaýly tussaga tarap biygtyýar göz aýladym, onuň şol bir durkuny üýtgetmän kitap okap durşudy. Jezalandyryş işi togtamandy, ol ýerde duran beýleki bir serkerde gylyjy ýerden garbap aldy-da öňki serkerdäniň hereketlerini gaýtalap ugrady. Tussaglardan düzülen hataryň uzynlygy barha gysgalyp barýardy, menden bolsa şagga-şagga sowuk der inýärdi. Dyzym saňňyldap ugrady. Hytaýly tussagyň birinji aýdany hakykata öwrülipdi ahyry. Ýa ikinjisem çyn bolup çykaýsa? Ýüregimde, ylymdan başga zada känbir ynanmaýan meniň ýaly birine gelişmejek gorky döredi. Hawa, ol hytaýlynyň aýdanlaryna ynanman durup bilmändim. Indi menem öläýmeli bolarmykam diýip, özüme erk edip bilmän, gorkup başlapdym. Şol wagt bir ýerden hökümiň ýerine ýetirlişine gözegçilik etmek üçin maýor çininde bir hytaýly serkerdäniň ak atyna atlanyp ýetip gelýändigini gördüm. Hiç kimden rugsat, beýleki garaşman göni onuň ýanyna ylgadym. Atynyň uýanyndan ýapyşyp, ony sakladym. Maňa juda geň galyp seretdi. Men ahyry birneme özümi dürsäp, parahat äheňde:
– Ýoldaş maýor, sizden bir towakgam bardy, meniň göwnüm üçin diňläp bilermisiňiz?
– Baş üstüne, Lukman!.. – diýip, ol göwünjeň seslendi. Onuň gara çynydygy görnüp durdy, munuňam sebäbi, öňräk men onuň endamynda dörän howply ýarasyny bejerip beripdim. Ýöne barybir haýyşymyň bitjegine känbir ynamym ýokdy, şonda-da ýatyp galandan atyp galaýyn diýip, oňa:
– “73” belgili tussagy maňa beräýiň diýip haýyş etjekdim… Men onuň ýaşamaga doly hukugynyň bardygyna ynanýaryn. Ol entek juda ýaş biri! – diýdim.
Maýor diýseň geň galdy.
– Gynansagam bu haýyşyňy bitirip biljek däl. Sen bolmajak zady soraýarsyň, lukman jan! – diýip jogap berdi. – Beren buýruklarynyň ýerine ýetirilişine marşalyň nähili irniklik bilen gözegçilik edýändigini sizem mençeräk bilýänsiňiz.
Aýdýanlarynyň jany bardy. Içki tolgunjymy daşyma çykarandygymy duýup, bir hili utandym, şol minudyň dowamynda bolan zatlaryň ählisini unutmak üçin, ýitirim bolup bir ýerlere gidesim geldi.
Tussagyň gözi henizem kitapdady, barha golaýlap gelýän ölüm ony birjigem eýmendirmeýän ýalydy. Nobatyň özüne ýetmegi üçin dört tussag galypdy. Kalbym tiz-tizden urmaga başlady, ondan hiç ünsümi sowup bilemokdym. Birdenkä jezanyň ýatyrylýandygyny aňladýan surnaý sesi geldi, atyny ýüzin salyp bir esger meýdanda peýda boldy. Ol maýoryň ýanyna baranda, atynyň jylawuny şeýle bir dartdy welin, at janawer art aýaklarynyň üstüne çarpaýa galdy. Atdan böküp düşen esger maýora bir bukja uzatdy. Edil şol pursat meýdandaky üýşüp ýatan jesetleriň arasynda nobatyň özlerine gelerine garaşyp duran diňe ikije ýesir galypdy. Tüpeňiň nili sähel salymdan özüne gezeljek bolup durka-da ol tussag kitap okap durdy. Maýor elindäki kagyza gyssagly göz gezdirenden soň atuwy bes etmelidigini elini galdyryp yşarat etdi. Näme bolanyna düşünmän galdym. Bir gözüm henizem tussagdady. Şol mahal maýoryň üm bilen meni öz ýanyna çagyrýandygyny gördüm. Ýanyna baramda:
– Aman soran esgeriňiziň çöregi bitin ekeni, Lukman! Gelen buýruk şol hakdady – diýdi.
Mundan soň aýdara söz galmandy. Öz ýanymdan diýseň begenip, tussagyň ýanyna howlukdym. Edil özüm halas bolan ýalydym. Ömür ýadymdan çykmajak ol adam bolsa, başyny dik tutup, sarsman durdy, kitaply eli aşak sallanypdy, gözi bolsa alyslara, has alyslara garaýardy. Hamana bu zeminden has alysdaky ýerleri görmekçi bolýan ýalydy. Parahat ýüzünde ne begençden nysan bardy, ne gorkudan. Töweregimdäki zatlar daşymdan aýlanyp ugrady, ahyrynda ýaňky tussagam gözümden gaýyp boldy. Känbir zat ýadyma düşenok. Özümi dürsän wagtym ol tussag hakykatdanam gürüm-jürüm bolupdy. Hernäçe tanyşasym gelenem bolsa, onuň bilen içgin tanşyp bilmän galdym. Şondan soň ony hiç haçan görmedim. Ýöne men onuň henizem diridigine ynanýaryn, çünki meniň özüm entek ýaşap ýörün ahyry…


soňy.
11
124
okyyjy
24.11.2024 02:11
73” BELGILI TUSSAG
Bu aýdýanlarym gaty bir öňrägem däldi, men bir döwür Hytaýda bir marşalyň hususy lukmany bolup işledim. Marşal meni gowy görýärdi, men onuň iň ynamdar adamlarynyň birine öwrülipdim. Men daşary ýurtlam bolsam, karargähiň içinde islendik ýere arkaýyn girip-çykyp bilýärdim. Ýurtda syýasy ýagdaýlaram barha çylşyrymlaşýardy. Şeýle-de bolsa men ýurduň syýasy ýagdaýlary bilen içgin gyzyklanmazlyga çalyşýardym. Ýöne şonda-da telim gezek şäher talaňçylyklaryna, ýesirleriň öldürilişine, adamlaryň köpçülikleýin gyrylyşyna şaýat boldum. Emma häzir size gürrüň bermekçi bolýan wakam meniň Hytaýda bolan bäş ýyllyk döwrümde ýadymdan çykmajak esasy wakalaryň biri boldy:"

… Biz Han-Çeou şäherindedik. Bir gün 74 tussagy atuw jezasyna höküm etdiler. Tussaglar jezalandyrylanda lukmanam hökman ýanlarynda bolaýmaly. Şonuň üçin men Gün dogan badyna irgözinden bardym. Jezalandyryjy toparyň serkerdesi hem öz esgerleri bilen eýýäm garaşyp duran eken. Az salymdanam atuw zejasy ýerine ýetirilmäge başlandy. Her sapar on iki sany tüpeňiň mäşesi deň gysylanda güýçli towhuldy ýaňlanyp gidýärdi. Her gezek “ot aç” diýip buýruk berlende, hatara duran tussaglaryň biri kemelýärdi. Şol garma-gürmeligiň arasynda yzdan ikinji hatarda ýetmiş üçünji setirde duran tussagyň hiç zat bolmaýan ýaly, sesini çykarman kitap okap duranyny görüp, aňk bolup galypdyryn. Dogrudanam ol kitap okap durdy. Kem-kemden golaýlap gelýän ölüme barmysyňam diýmän, daşynda bolup duran elhençlikleri görmeýän ýaly kitap okap durdy. Zalp atylýan tüpeňiň gümpüldisi, gaňşyrawugyňy ýakyp barýan däriniň hem-de ýürekbulanjy ganyň ysy birjigem onuň ynjalygyny gaçyranokdy. Bir adamy şular ýaly ýagdaýdaka şeýle özüne çeken kitabyň nähili kitapdygyny, dogrusy, gaty bilesim geldi. Ýuwaşlyk bilen tussagyň arkasyndan baryp, egninden üstaşyr nähili kitap okaýarka diýip seretdim. Mihael Maýýeriň “Ýetdirmeýän Atlanta” (“Atlanta Fugiens”) atly kitabydy. Onuň okap duran kitaby hytaýça bolan bolsa, men, belkem, beýle geň galmasam galmazdym, ýöne ol eser latyn dilindedi. Saklanyp bilmän oňa şeýle diýenimi duýman galdym:
– Eliňizdäki kitap adama soňky demlerinde teselli beribiljek kitapmy?
Tussag kitapdan gözüni aýyrman, suwara iňlis dilinde maňa jogap berdi:
– Kämahal, adamyň bir ömür alada edip gazanan tejribesiniň hem biliminiň boş, biderek zatdygyna ýa-da beýle däldigine sanlyja minudyň dowamynda-da göz ýetirse bolýar. Hatda ölüm alkymlap gelenem bolsa, muňa pursat bar…
Onuň beren jogabyna näme diýjegimi bilmedim.
Et bilen gandan döreýän diwaryň öňünde nädip edil bular ýaly sowukganly bolup bolýandygyna haýran galypdym.
Ol tussagyň ýanyndan aýrylybilmän durdym, ol bolsa meni bütinleý unudypdy. Jezalandyryjy toparyň serkerdesi her sapar gylyjyny galdyryp, ýatyranda bir bendäniň bedeni eleme-deşik bolýardy hem-de ýüregiňi elendirip, şalkyldap ýere gaýdýardy. Ol bir töwra tussagyň bolsa, bolup duran zatlara başam galdyrman şol kitap okap durşudy, göýä diýersiň, bu älemden başga bir äleme geçen ýalydy.
Zor etse otuzynda görünýän bu ýaş ýigidiň ýüzi nuranady, ýagtydy. Şol bir bolşuny üýtgetmän kitabyň sahypasyny agdaranda, men durup bilmedim, ondan:
– Size näme kömek edip bilerin? Ahyrky niýet-arzuwyňyz, zadyňyz ýokmy? – diýip soradym.
“Meni ölümden halas et” diýip, ýalbararyna garaşdym. O bolsa başyny galdyrdy-da, içi gülýän gözler bilen meni synlady. Hut şol pursat özümi çuňňur ukuda ýaly duýdum. Ol bolsa ýene parahat äheňde:
– Ählimiziň öljek wagtymyz öňünden bellidir. Egni harby lybasly şu ýaş serkerde eline gelişmeýän gylyjyny galdyryp-ýatyrmak bilen ölüme höküm edýändirin öýdýär. Emma ol ýalňyşýar, lukman jan. Allanyň huzuryna kimiň haçan çagyryljagy belli däldir, sizi menden öň çagyraýmaklaram ahmal. Adamlary öldürmek ýa-da ýaşatmak hukugyny olara kim beripdir? Siz gödek ýalňyşýaňyz – diýdi-de, ýene okamagyny dowam etdi...

# Dowamy bar.
11
140
okyyjy
18.11.2024 07:44
Kadyr Allam, kändir Senden dilegim!
Kalbyma iman ber, gümandan gora.
Jepasyn berseňde bäş gün pelegiň,
Ahyrýet gününde azapdan gora.

Ýaradylanlara dileg salmakdan,
Il gözüni boýap riýa kylmakdan,
Mollasyrap ýalňyş tälim bermekden,
Ýalançydan tälim almakdan gora.

Bu durmuşda adamçylyk haly köp,
Gysga ömrüň çarkandakly ýoly köp,
Heňňam uzak, Şeýtanyňam aly köp,
Adamyň gepine gitmekden gora.

Zalymyň zulmuna boýun egmekden,
Ýalňyş zada dogry diýip bilmekden,
Barla ýaranmakdan, bendä gülmekden,
Imany terk edip ölmekden gora.

Amangeldiýew Durdymyrat
9
72
okyyjy
16.11.2024 05:37
Gojaldymmy göwnüm ümsüm-le aşa,
Ýene özüm bilen galdym baş-başa,
Irkilip oýandym, gelmedim huşa,
Meger dünýäň özi ajap düýş eken.

Gözüm açdym, huşdyr diýip oýladym,
Çaga boldym, dostlam bilen oýnadym,
Ýigit çykdym, yşga düşüp gaýnadym,
Yşk diýleni düýpsiz dert azar eken.

Geçip gitdi ýigitligim gol bulap,
Leýlisaçlaň zülpün boýuna orap,
Kämil bolup galdym yzyndan garap,
Geçensoň gelmeýän bir döwran eken.

Kämil çykyp bir ojaga baş bolduk
Başda iki bolduk, soňra bäş bolduk
Şol döwürler düşünmekden ýaş bolduk
Her güliň bir öz bahary bar eken.

Üç gül ýetişdirip soldy iki gül
Ýoldaşym ýogaldy galdym ýeke, dul.
Ýarym diri wagty şadym, indi gul,
Nätjek, Ýaradanyň emri şol eken.

Amangeldiýew Durdymyrat
14
101
okyyjy
07.11.2024 12:48
Gorkyňy asla görkezme! Gaharyňy asla belli etme! Gözleriňdäki kiçijek bir hereket hem, seni ele berip biler.

Adam, arkasynda ýeke bir yz hem, bir kagyz bölejigine çyrmalan ýekeje atsyz sözjagaz hem goýup bilmäninden soňra, nähili ýagdaýda geljege seslenip bilerdi?

Her bir hereketiň ( häsiýetiň) netijesini, şol hereketiň özi döretýändir.

Elbetde bular ýönekeý bir oýunjak, ýöne çagalara dogry ýoly görkezýärler.

George Orwell. "1984" kitabyndan. (Başarşymça özüm terjime etdim)

***

Bir işiň gaýdansoň uludan dem alanyň peýdasy näme?

Adalatsyzlyk ýüzlerçe täjiň soňuna çykypdy.

Ajaýyplyklara bolan söýgi – kalbyň hazynasy.


Feridetdin Attar. "Weliler hakyndaky rowaýatlar" kitabyndan

***

Beýik adamlaryň beýikligi, olaryň pes adamlar bilen gatnaşygynda ýüze çykýar.

Karleýl

Nähili bolmalydygymyz bilen deňeşdirilende, biz häzir oýaly ukuly halda ýaşaýarys.

Uilýam James

Bilim – her-hili durmuş ýagdaýynda dogry hereket etmek ukybydyr.

Jon Hibbon

Kişä gaharyňy getirme, hemmelere rehimdar bol.

Ýazgarmasaňyz, ýazgarylmarsyňyz.

Linkoln

Deýl Karnegi. "Dosty neneňsi gazanmaly we adamlara nädip täsiriňi ýetirmeli" kitabyndan
7
93