sabyrly
06.03.2024 13:05
Gämi heläkçiliginden halas bolan ýeke-täk adamy tolkun kiçijik bir ýaşalmaýan ada zyňypdyr. Ol howsala düşüp, özüni halas etmegi Biribardan diläpdir. Her gün kömek etmä-ge golaýlap gelýän zadyň gözleginde gözýetime gözüni dikipdir. Surnukmakdan ýaňa ahyry tebigy hadysalardan goranmak hem-de barja emlägini saklamak üçin özüne ýüzüp ýören pürlerden kiçiräk çatma gurupdyr. Bir gün iýmit gözleginden dolanyp gelse kepbesiniň ot-ýalnyň içindedigini görüpdir, tütün bolsa, al-asmana göterilipdir. Iň esasy zat bolsa, barja-ýokja zady hem ýanyp, küle öwrülipdir. Ol gaýgy-gama batyp, gahar-gazaba münüpdir.
— Eý, Hudaý, sen meni nä güne saldyň? — diýip, gygyryp aglapdyr.
Ertesi gün irden ony kenara golaýlap gelýän gäminiň sesi oýarypdyr. Gämi ony halas etmäge gelipdir.
— Meniň bärdedigimi siz nädip bildiňiz? — diýip, ýadaw adam öz halasgärlerinden sorapdyr. Olar bolsa:
— Biz seniň tüsse bilen eden yşaratyňy gördük — diýip jogap beripdirler.
28
51
sabyrly
05.03.2024 16:54
Aýtsana sen meni söýmediñ niçün,
Şu sorag gurçukdeý gemirdi içim,
Seniñ gülen gözleñ görmeklik üçin,
Gözýaşlar dökýänim sen bir bilsediñ.
Ýüregime kesgir pyçak dürtülip,
Awusyndan gezip ýörün dümtünip,
Ýalñyz özüm müñ dert bilen örtenip,
Ahy zar çekýänim sen bir bilsediñ.
Her gün jemalyñy her ýerden ýoklap,
Ýatladym özümi bilmedim saklap,
Bir günä söýgümi biler diýp çaklap,
Ýoluña bakýanym sen bir bilsediñ.
Ýalñyzlykda suratyña ýüzlenip,
Adyñ şygar boldy dilde sözlenip,
Ogry ýaly özgelerden gizlenip,
Derdimi bukýanym sen bir bilsediñ.
Dünýäm gözelleşdi saña duşamda,
Perwana deý pyrlanýaryn daşyñda,
Gündizler huşumda gije düýşümde,
Otlarda ýakýanyñ sen bir bilsediñ.
Şatlygy kän gaýgysy kän pelegim,
Belki Allam kabul eder dilegim,
Sap söýgimi seniñ üçin melegim,
Kalbymda saklanym sen bir bilsediñ.
© Süleyman TEKÄÝEW
27
51
sabyrly
05.03.2024 13:27
KOFE IÇEŇDE ÇAŞKA ZERURMY?!
Abraýly ýokary okuw mekdebini tamamlap, ajaýyp hünäriň eýeleri bolan, üstünlik gazanan uçurymlar öz garry professorlarynyň ýanyna gelipdir. Söhbetdeşligiň dowamynda iş baradaky gürrüňlere geçilipdir. Okuwçylar köpsanly kynçylyklardyr durmuş meselelerinden zeýrenipdirler.Myhmanlaryna kofe hödürlän professor aşhana gidipdir. Gelende kofe gaýnadylýan bilen mejimäni göterip gelipdir. Mejimäniň üstünde farfordan, çüýşeden, plastikden, hrustaldan ýasalan çaşkalar
goýlupdyr. Olaryň bir bölegi arzan, bir bölegi gymmat eken.Haçan-da uçurymlar çaşkalary saýlanlarynda, professor şeýle diýipdir:
— Üns beriň, ähli owadan çaşkalary saýladyňyz, diňe ýönekeý we arzanlary galdy. Iň gowy zatlary saýlamak siziň üçin adaty ýagdaý, ýöne bu siziň meseleleriňiziň çeşmesi ahbetin. Düşüniň, çaşka
öz-özünden kofäni gowy etmeýär. Baryndan beter ol diňe gymmat, hatda ol biziň näme içýänimizi hem gizleýär. Hakykatda siziň bar
islegiňiz diňe kofedi, çaşka däldi. Ýöne siz ýörite iň gowy çaşkalary saýladyňyz, soň bolsa, kime nähilisi ýetdikä diýip, siňe seretdiňiz.
Indi bolsa pikir ediň: durmuş bu — kofe. Iş, pul, ýagdaý, jemgyýet — çaşkalar.
Bular bary-ýogy durmuşy dolandyrmagyň gurallary. Biziň haýsy çaşkanyň eýesidigimiz durmuşymyzy anyklamaýar we onuň hilini özgertmeýär. Käte biz diňe çaşka üns berip, kofäniň tagamyndan lezzet almagy unudýarys. Iň bagtly adamlar — olar iň gowy zatlara ýeten adamlar däl-de, bar bolan zatlaryndan iň gowy zatlary almagy başarýan adamlardyr.
29
63
sabyrly
04.03.2024 14:35
Bir gün örän baý adam ogluny ýanyna alyp, syýahat etmegi ýüregine düwýär. Onuň baş maksady ogluna pulsuz ýaşamagyň nähili kyndygyny düşündirmekden ybarat bolupdyr.
Ataly-ogul birnäçe günläp, bir garyp maşgalanyň fermasynda ýaşapdyr. Öýlerine gaýdyp gelýän wagtlary kakasy oglundan syýahatyň nähili täsir galdyrandygyny sorapdyr.
Ogly:
— Ýarady, kaka — diýipdir.
— Adamlaryň näderejede garyp bolup biljekdiklerine göz ýetirdiňmi? — diýip, ol ogluna sowal bilen ýüz tutupdyr.
— Elbetde, kaka — diýip, oglanjyk ýüzüniň ugruna jogap beripdir.
Kakasy:
— Syýahatymyzdan nähili netije çykardyň? — diýip, ýene ogluna ýüzlenipdir.
Ogly bolsa şeýle jogap beripdir:
— Bizde ýekeje güjügiň, olarda 4-siniň bardygyny gördüm.
Biziň howzumyz mellegimiziň ýarpy ýerini tutýar, olaryň kölüniň aňyrsy görnenok. Biziň bagymyza çet ýurtlardan getirilen çyralar ýagty berýär. Olarda weli gijelerine ýyldyzlar ýalkym saçýar. Biziň eýwanymyz howlymyzyň öňüne çenli ýeri tutýar. Olaryň giňişlikleriniň aňyrsyna göz ýetmeýär. Biziň ýaşaýan ýerimiz uly bolmadyk
ýer bölegi. Olaryň bolsa aňryçägini gözüň bilen görüp bolmaýan meýdanlary bar. Biz iýip-içjek zadymyzy satyn alýarys, olaryň özleri ýetişdirýär. Biziň öýümiziň daşyny diwarlar penalaýar, olaryňkyny dostlary.
Kakasy ogluny diňläp doňup galýar. Ogly bolsa sözüniň üstüne ýene bir jümle goşup, şeýle diýýär:
— Biziň näderejede garyp ýaşaýandygymyza göz ýetirdim.
30
61
sabyrly
03.03.2024 11:49
Tämiz duýgy bilen ýugrulan şygyr,
Duşan tebibi deý melhem adama.
Gülkünç bolar, ýazylmasyn goşgular,
Taýyn sazyñ, taýyn heñiñ badyna.
Bolmaz gursagyñda uklan duýgyny,
Eliñ bilen oýandyryp, güýjedip.
Setirleri paýlap ýörmäñ manat deý,
Saklañ ony toşap kibi süýjedip.
Goşgy kalpda çoýun kimin taplansyn,
Saklansyn ol bir mukaddes syr kimin.
Okyjylar gözläp tapsyn goşgyny,
Ummanlaryñ düýbündäki dür kimin.
Arzysy bolmaly her bir setiriñ,
Şahyr haryt däldir, nyrhy bolmaýar.
Eger toý süýji deý seçeläp ýörsek,
Şygryñ warsakydan parhy bolmaýar.
Şygyr tämiz bolsun, päk bolsun, ony,
Mukaddes zatlaryñ deñinde saklañ!
Çigit satyñ,mata satyñ, gül satyñ,
Ýöne, haýyş edýän, goşgyny satmañ!
Aşyr HANOW
27
49
sabyrly
02.03.2024 15:13
Wagt ölçäp otyr ähti wepañy,
Kalbym, ruhum çekýär jebri jepañy,
Köýenem kän sürenem kän sapañy,
Dünýäm arzuwlara dolduran Söýgi.
Saña tarap çykdy ýollaryñ bary,
Aýrylyp bilmedim çeksemde zary,
Goşgy gazallarmyñ sendedir gory,
Göwnüm al asmana galdyran Söýgi.
Mähir muhabbetiň dowadyr kalba,
Sensiz boşap galar bu garyp külbe,
Bir gyzyň yşgynda edip bir telbe,
Yşgymyň sazyny çaldyran Söýgi.
Ýersiz ýere käte goýupdyñ ünjä,
Ýetirenok ýazgyt arzyly bijä,
Görmek üçin entäp gijeden gijä,
Sabyrym takatym öldüren Söýgi.
Sen gapymy kakdyñ özüm ýitirdim,
Ýyldyzlara ellerimi ýetirdiñ,
Şeýle bagty sen başyma getirdiň,
Bagtyň nämedigni bildiren Söýgi.
Süleýman TEKÄÝEW
25
71
sabyrly
01.03.2024 16:50
Bizi haýsy pursat şu güne saldy,
Bize şeýtmeklige kimiň haky bar?!
Her kim öz bagtyny gurup biler-ä,
Bolmasa-da köpi gören akyldar.
Sen onda, men munda,
Kime haýyr bar?
Kim ol biziň bagtymyzy ýatyran?!
Ýogsa, senem men diýip kän aglapdyň,
Menem betbagt, başym tutup oturan.
Nädip başga ýoly aldykkak saýlap,
Nädip bu çykgynsyz çuňluga gaçdyk?
...Adamlara garap ýaşajak bolup,
Bir-biregi kötekledik,
Ýalňyşdyk.
Aýt, hany,
Dogryňdan gel-de, aýt maňa,
Gussalarňy durmuş basyp, ýitmänkä.
- Näçe gezek meň belgime jaň edip,
Öçürip agladyň, gudok gitmänkä?!
Seýitmyrat Geldiýew
25
36
sabyrly
01.03.2024 11:25
Gyş sowulyp,ýaz gelipdir,
Çykyşyňyz seýlemidir.
Dünýämize näz gelipdir,
Döreýşiňiz beýlemidir.
Gulagyma saz gelipdur,
Ýürek sesi şeýlemidir,
Yşk kadasy beýlemidir.
Geçip gitdiň gaş kakyplar,
Siňip gitdiň gözlerime,
Galdymyzyňdan bakyp, ýar,
Bendi bolup näzleriňe,
Togap eýläp yzlaryňa.
Hakym ýok aýtmaga adyň.
Rakyp ählinden çekinýän.
Düşünmezler ýakyn-ýadyň,
Jemalyň görsem dokunýan.
Keramatsen, göwün şadym.
Seždämsen, saňa sygynýan,
Jennetden çykan kokun, ýar.
Syganok söýgim çygryna,
Ejiz gelýän götermekden.
Bezeg berýäň bar şygryma,
Gorkýan seni ýitirmekden,
Ömri bihal ötürmekden.
Ak gar ýaly alkymyň bar,
Misli, gyşyň doňagyndan.
Dünýä dolýar ýalkymyň, ýar,
Suw geçende damagyňdan.
Göwnüm gidýär galkynyp, ýar,
Alsam posa ýaňagyňdan,
Kyrk çilläniň doňagyndan.
Mejnunyň men, Leýlim bolsaň,
Zöhräm bolsaň, Tahyryň men.
Halanyň men, Söýlim bolsaň,
Waspyň ýaýýan şahyryň men,
Hyýalyňda zahyryň men.
Duçar bolup agyr yşka,
Göz ýetirdim kän-kän zada.
Ýetmek üçin jennet-müşge,
Tabyn boldum kanun, kada.
Dünýesinde barym seňki,
Permanyňa kaýyldyryn,
Ykbalyňa maýyldyryn.
Wadaňa gaýym bol,läläm,
Elimde beren desmalyň.
Şol desmal ömrüme möhür,
Bu syr-ikimize mälim,
Bu syrdan alsynlar tälim.
Şyhmustapa HUDAÝBERDIÝEW
27
19
