(dowamy )--Karli! Karli! Sen owadan ýigit. Sen mydama
owadan bolarsyň. Karli, berekella!
Aşyk-magşuk ýuwaşja ýöräp paýtuna
ýakynlaşanda, öňde paýtuna goşulan atyň
ýorgalap gelýäni, üstünde-de generalyň oturany
aýyl-saýyl göründi. Garly bagşy gaty birahat
bolup, bir Şura, bir-de generally paýtuna howsalaly
bakyp başlady.Muny şobada duýan Şura :”Karli,
ähli zat gül ýaly.” diýdi. Yzýany hem generalyň
lowurdap duran paýtuny bularyň deňine gelip
durdy.General gaty gaharly göründi.
--Şura, eglenme, meniň paýtunyma mün!
--Ýok, kaka, men Karli bilen bile barmakçy.
General paýtundan haýbatly düşdi weli, Şura
Garly bagşyny gujaklady.
--Seniň garşylygyň peýdasyz, kaka. Men çaga
däl.Ikimize ak pata ber, kaka!Bize garşylyk
görkezmäňi kesäý, kaka!General öz gyzyna hem-de başyny aşak salyp,
generala bakyp bilmän duran Garla örän zäherli
bakdy. Orta ýolda gowga turzup durmany uslyp
görmedimi-nämemi,ýa-da gyzynyň gylygyna
beletligindenmi, paýtunyna gazap bilen mündi-de
geçdi gitdi.
Garly bagşa jan geldi. Ol bütinleý
üýtgedi.Şuranyň elinden tutup, oňa mähremlik
bildirip paýtuna mündürdi.Özem Şuranyň ýanynda
oturdy.
--Ýör, gideli, Şura! Seniň üçin men dowzahda
aýdym aýtmaly bolsam-da giderin.
--Ýör,ýör.
Paýtun tiz ýöränsoň, ýelginine o jadylaýjy sary
gulpagyň burumlary hä bu ýana, hä o ýana owsun
atdy, ahyrda-da Garly bagşynyň ýüzüni tutuşlygyna
örtäýdi.Ýüzünden gulpaklary emaý bilen aýran
Garly bagşy hem, saçlaryny ýele dagytmajak
bolýan Şura hem bir-birine teşne ýylgyryşdylar.General howlusyna girenlerinde ejesi ýaşlary
güler ýüz bilen garşylady.Şura muňa monça boldy.
Ol Garlydan biraz öňe ylgap baryp ejesini
gujaklady we gulagyna bir söz
pyşyrdady.”Goýsana, gyzym.” diýip,ýylgyryp
garap, Garla baka ýöredi.
--Geliň, geliň.Geçiberiň. Gyzym sen myhmany
piano otagyna eltäý. Piano çalyp ber.Gyzykly
bolar.
--Meniň ejem altyndandyr.Ejeme Swetlana
Wladimirowna diýýärler. A bu ýigit Karli- Şura
piano otagyna barýarka bu sözleri aýtdy we Garly
bagşynyň goşaryndan mäkäm tutup gitdi. Tä
çagyrylanlar gelişýänçä Şura dürli sazlar çalyp, saz
hakda gyzygyp gürrüň berip, Garly bagşyny
güýmedi . Garly bagşy general geläýse özüni nähili
tutmalydygy hakda oýlandy.”Näme bolsa-da Alla
bardyr.Ölmelem bolsa, Sura üçin ölerin” diýip
oýlanýardy. Bir salymdan Şuranyň ejesi gelip
ýaşlary stol başyna alyp gitdi.Oturanlar ör turup, elçarpyp Şuranyň doglan gününi gutladylar. Şura
Garly bagşa üns çekdirjek bolup, onuň adyny
birküç ýola aýdyp, meşhur türkmen bagşysy diýip
tanyşdyryp çykdy, emma oturanlar Garly bagşa
şeýle sowuk garap göýberdiler. Şuranyň göwni
üçin baş atan boldular. Ýiti nazarly Şura bu ahwaly
şobada duýdy.Kakasynyň bu dabara gelmän, göwne
degýäniniň üstesine, bularyň hem Garly bagşyny
äsgermän oturyşlary onuň biraz gaharyny getirdi.
“Içiniz ýansyn. Siz şeýtseňiz, men beýderin”
diýýän ýaly, Şura ylgap gidip, Garly bagşynyň
dutaryny getirdi-de:”Karli,Karli! Hany şo meşhur
aýdymy aýdyp bersene, beýleki aýdymlaryňy,
sazlaryňy hem arkaýyn aýt, bu taýyny öz öýüň ýaly
gör.” diýdi. Garly bagşy başyny dik tutup,
“Gözelim” diýen aýdyma başlady.Aýdym
başlansa-da hümürdi ýatmady weli,Şura başam
barmagyny dodagyna kese goýup,”Sesiňizi goýuň”
dýen yşarat etdi. Garly bagşy şu gezek bu
aýdymyň öz ykbalynda öwrülişik döredip biljek
derejede möhümligine göz ýetirdimi, ýa-da öz içkijoşgunyna bäs gelip bilmedimi-nämemi, gaty
ýokary heňde aýtdy we sesiniň beýle belent
ýaňlanyşyna özi hem haýran galdy. Aýdym tamam
boldy weli, Şura şobada turup,”Brawo!Brawo!”
diýip gaýtalap, Garly bagşynyň arkasyna kakdy.
Beýleki oturanlara garap: “Ine, gaýtalanmajak
sungat” diýip batly sözledi. Garly bagşy ýene
birküç aýdym aýtdy, aýdyp otyrka-da kämahal Şura
bakyp ýylgyrdy, Şuranyň bu aýdymlara-da ýürek
berşini synlady.Şura tutuşlygyna duýgular
ummanynda ýüzýärdi.Garly bagşy muňa aňryýany
bilen göz ýetirdi. Aýdym tamamlananda sazyň
arasyny üzmän, meşhur”Hajy golak” sazyna
başlady.Gözleri ýumuldy.Garly bagşy bütinleý
özüni unutdy. Düýgularyň joşguny ony iki ýana
yralap başlady.Şura doňup galdy.Ol bu sazy ilkinji
gezek diňleýärdi, asla bu jelegaýlarda beýle çuň
pelsepeli saz bardyr diýip gümanam etmeýärdi.
Hälden bäri Garly bagşyny bu üýşmeleňe
gerekmejek keseki görüp oturanlaram
dymdy.Şuranyň ejesi elindäki akja ýaglyk bilengözýaşlaryny duýdurman süpürip goýberdi.Şura
aýalary bilen gözlerini ýapyp, başyny egip
otyr.Ahyry saz tamamlandy.Bagşy ýüzüniň derini
birküç ýola süpürdi-de başyny egip oturdy. Az
salymdan Şura bagşyny gujaklap:”Sen beýik
ussat,Karli” diýip, pyşyrdap diýen ýaly
sözledi.Birdenem serkerde geýimli, kyrk
ýaşlaryndaky adama bakdy-da:”Siz, baryňyz
türkmenleri wagşy hasaplaýaňyz. Bu ýalan! Şeýle
sazy döredip bilýän, saza şeýle ýakyn milletem
wagşy bolarmy!? Ýalan!Siziň özüňiz wagşy. Siz
olary gyryp, watanyny elinden aldyňyz.
Şuranyň ejesi tiz ýerinden turup, ylgap
baryp,gyzynyň arkasyny sypalap:”Köşeş, gyzym,
köşeş. Ähli zat gül ýaly” diýdi. Şura gözýaşlaryny
süpürip, rahatlanan ýaly boldy.Emma ýene şo
harby geýimlä bakdy-da birden gaty gepläp
başlady.
--Elbetde, hakykat göz çokalaýar. Men muny
kakama-da aýtdym.Kimdir biri dogrusynyaýtmalydyr ahyry.—Şura Garly bagşynyň eline
elini goýup oturdy.”Karli, bagyşla, seniň keýpiňi
bozaýdym öýdýän.Biz bagtly bolarys,şoňa
ynanýan.”
Bu oturylyşyga biraz sowuklyk aralaşanyny
duýdy öýdýän, harby eşikli kişi ýerinden turup,
elindäki şeraply pyýalany ýokary göterdi.
--Zenanlar we jenaplar! Men şu pyýalany eziz
Şurajygymyzyň bagtly bolmagyny diläp içýärin.
Galan zatlar düzeler gider.
General gelmänsoň, Garly bagşynyň beýle öňe
geçirilmegine içki garşylyklary güýjänsoň,
gelenlerondan-mundan gürrüň edip, uzak oturman
dagadylar. Garly bagşy hem turarmen boldy weli,
ony Şura goýbermejek bolup köp dyzady, ahyry,
ertir duşuşmak şerti bilen, Garly bagşyny howlynyň
daşynda garaşyp duran paýtuna mündürip
goýberdi. Emma paýtunçy paýtuny Garly
bagşynyň öýüne däl-de, generalyň işleýän ýerine
sürdi. Paýtundan düşdüler weli, bir rus esgeri ylgapgeldi-de “Ýaragyň barmy?” diýip, jogaba-da
garaşman, Garly bagşynyň bütin bedenini aýasy
bilen basyşdyryp çykdy. Ýarag tapylmansoň, yzyna
düşürip, jaýa girip gitdi.Bir peşeneli gapydan
girenlerinde garşysynda general zerli pogonlaryny
şem yşygyna ýaldyradyp otyr. Garly bagşynyň
salamyna jogap bermän,”Sen näme üçin tabşyrylan
işi etmän, meniň maşgalama azar berdiň, bizi
birahat etme diýildi ahyry” diýip, uzak gürrüň
edildi. Garly bagşy hem öňküler ýaly
ýygrylmady.”Meniň Size, Şura gyzyňyza
hormatym uludyr” diýip, özüni goramany
başardy.Şeýle-de bolsa, Garly bagşyny ýerzemine
eltip, demir gözenekli garaňky jaýa dykdylar.Ne
oturara ýer bar, ne-de ýatara. Garly bagşy gijäniň
uzynlygyny ilkinji gezek zyndandaduýdy. Ýöne
küýi-pikiri Şura boldy. Şura zor bilen otla
mündürilip Orsyýete ugradylan ýaly duýgy ony
heýjana saldy.“Men Orsyýete gidip, ony nireden
tapybilerin?!Ýok-la, Şura meni taşlap gitmez-le.”
diýip, özüne özi göwünlik berip gördi. “MejnunLeýli diýip bedýan çölde çüýremedimi?! Perhat
Şirin diýip gara daglar gazmadymy?! Tahyr Zöhre
diýip däli derýada akmadymy?!” Daňdanlar bir rus
esgeri çeltek gepläp geldi.
--Sen general doçkasyny söýýär aýtdylar.
--Il aýdýan bolsa, ýalan däldir.
--Berk dur. Ýakşy doçka.Gozel.—Ol başam
barmagyny gaýşardyp, gowy diýen yşarat etdi-- O
general doçka kakasyna komandir. Bir doçka
bar.Başka net. Sen baý kişi boljak.General puly
çook.-Esger jalbarynyň sag jübüsine aýasyny
patladyp-patladyp urdy.
--Nesibedir-dä, näme bolsa görübereris.
Garly bagşy Şuralaryň öýünde turýan
topalaňdan habarsyzdy.Şura tä kakasy işden
gelýänçä sabyr-takatsyz ikiýana elewräp geçdi.
Garşy-garşy ejesini gujaklap, ejesi hem gyzyny
gujaklap aglaşdylar.Ejesiniň köşeşdirjek bolmasy
Şurany gaýta öjükdirýärdi.
dowamy bar
awtow;Oraz Yagmyr
