Gyzynyn,hakykatdanam Garly bagsa aşyklygyna, ol şu mahal gutarnykly göz ýetirdi. Bu

hakykat onuň ýüregini çeýnem-çeýnem

çeýneýärdi.”Biraz wagtdan Peterburga gaýtjak

bolup ýörkäler bu saýry nireden çykdy, nireden

ýolukdy?!Mundan nädip dynyp bolarka?!”

General Garly bagşyny zyndandan çykaryp,

dogduk obasyna sürgün etdi. Obadan çykmagy

gadagan etse-de iki günden generalyň özi Garly

bagşynyň ýanyna geldi. Ol gyzynyň däliräp,

aklyny ýitirerinden gorkdy.Şuranyň gije-gündiz

Garly diýip elenmesi ony şu hereketi etmäge

mejbur etdi.General Garly bilen ýumşak gepleşip

başlady.

--Garly, sen erkek adam hökmünde meniň

ýagdaýyma gowy düşün. Ol biziň ýalňyz

zürýadymyz, tizlikde-de Orsyýete gidýäris. Sen

musurman, ol hristiýan. Senden haýyşym: “Sen

Şura bilen gödek gepleş, özüňi ýigrendir. Ol senden

sowaşsyn. Men saňa türkmen gyzyny alarlyk pul

bermekçi. Başga näme haýyşýň bolsa bitirerin. Senýöne ony özüňden uzaklaşdyrmany başar. Ol entek

çaga ahyry.

--Bizi diňe ölüm aýryp biler. Men Şura üçin

zyndan,sürgün beýlede dursun, dowzahda

ýanmaga-da taýýar.

-- Ýaşlyk etme.Musurman musurman almalydyr.

Ony unutma. Gowusy, sen meniň aýdanymy et.

Şonda ähli zat gül ýaly bolar.

Garly bagşy geplemedi.

***

Günler bolsa geçip gidip barýardy.Generalyň

Orsyýete gitmeli wagty ýakynlaýardy.Şura bolsa

Garly bagşy bilen barha ysnyşýardy.Ol : ”Garla

duşmadyk ýyllarym. Garla duşan ýyllarym” diýip,

öz ömrüni ikä bölýärdi. Garly bagşy hem Indi Şura

pianinoda bir saz çalsa, şobada o sazy dutarynda

çalyp berýärdi. Ol bu dünýäni Şurasyz göz öňüne

getirip bilmeýärdi. General bolsa dürli ýollar, dürli

çykalgalar gözleýärdi. Emma hiç bir hilesi başabarmaýardy. Ol ýalňyz balasyny bu bedýan çölde

taşlap gitmeli boljagyna hiç-hiç ynanasy

gelmeýärdi. Emma Şuranyň bolşy ony hasam gama

batyrýardy. Garlynyň içini gurşundan doldursa,

Şuranyň öljegini hem beýnisiniň bir ýerlerinde

gizlin saklaýardy. Bu yşgyň toply-tophanaly açyk

söweşden has çylşyrymlydygyna tejribeli general,

beýle mesele başyna düşende bilip galdy.Öz

gyzynyň gijäni-gündizi bilmeýän Leýli- Mejnun

ýaly bolanyna akly ýetmedi. Her dem saýy

gyzyndan umydyny üzüp başlady, dogrusy,

umydyny üzmäge mejbur boldy. Ol aýalynyň ene

hökmünde bu meselä gaty rahat çemeleşişine-de

akly ýetmedi. Aýalynyň bir söhbetde: ”Yşkdan

ýokarda ýene yşk bar” diýenine henizem

düşünmeýärdi. Şonuň üçinem aýalyny

doňbagyrlykda aýplaýardy. General Orsyýete

gitmeziniň öňýany Şurany uky derman berip, agyr

ukladyp alyp gitjek bolup, bu çäräni iňsoňky

çykalga hökmünde görüp başlady.Şuranyň ejesihem,ene ýüregibilensyzan ýaly,

gyzynyň gulagynabirzatlarpyşyrdady, aglady,

ýenepyşyrdady.

Şuraonybagrynabasypgujaklady.Bile aglaşdylar.

Ata-enesiniň birküç günden gidýänligi Şuranyň

kalbyna ot düşürýärdi, emma Garlyny ýalnyz

goýmak hakda düýşünde-de bir niýet ýokdy. Garly

ýanynda bolsa, dünýäniň düzelip gitjegine

ýürekden ynanýardy.”Alla aşyklary jübt

ýaradypdyr ahyry”

“Ertirgidýäris” diýlengijäniň ýaryndaenesiemaý

bilenturdy-da, gözüne çüý kakylan ýalybolup ,

özgaraňky otagynda çugudypoturan Şuranyseresap

ýöräpgapydan çykardy. Beýle ýanda Ikiatly we

üçünji atyň üsti boş göründi.Şuranyň ejesi

gyzynygujaklapsessizaglady.Boýur-boýur

ýaşlariçindäki Şura ejesiniň gujagyndan çykyp, boş

ata şeýle çalasyn mündi.Azsalymdanatlylargözden

ýitdigitdi. Atlylar “Nirdesiň Akjaguýy?”

diýipuzakgijeýörediler.Gündepäňigyzdyrypbaşland

aAkjaguýynyň üstündenindiler.Aýal-gyzlarylgaşypŞuranybir öýeeltdiler-

dederrewtürkmeneşiginesaldylar. Ak

ýüzligyzabugyzyl-ýaşyleşiklerhasamowadan

ýaraşdy. Nika gyýyldy. Aşyk-magşugy bir ak öýe

saldylar. Olar jennete giren ýaly, gijäni-gündizi

bilmeýan hala düşdüler.Dünýäni unutdylar.

Aşyklaryň başynda bagt guşy pelpelleýärdi. Bu

bagt ömürlik berlen ýaly bir duýgy ýaşlaryň

kalbynda höküm sürýärdi.Ykbalyň geljekki

sahnalarynda Garly bagşynyň müň dokuz ýüz on

bäşinji ýylda Topby baýyň ýedi gije-gündizlik

toýunda ýigrimi ýedi öküz baýrak aljagyny, müň

dokuz ýüz on ýedinji ýylyň gan döküşikli, gardaş

gardaşy gyran rewolýüsiýasynyň boljagyny,

Şuranyň ata-enesiniň bosgun bolup Parijde

açlykdan öljegini, ýigriminji ýyllaryň açlygyndan

ýaňa köçeleriň ölüden dolup ýatjagyny, otuz

ýediniň basha-baslygynda ýüz müňlerçe adamyň

Sibirde çüýrediljegini, Şura gelneje zurýatsyz

galmazlyk üçin Garly bagşa başga birine öýlenmek

teklibini aýdanda Garlynyň büs-bütin garşyboljagyny, yzýanyndan ikinji jahan urşunyň elli

million adamy topraga dökün edip gömjegini, Şura

gelnejäniň “Gözelim” diýen aýdymy, “Hajy golak”

sazyny ömriboýy ýüz müň gezek diňlese-de

doýman ýaşajagyny, müň dokuz ýüz kyrk ýedide

Şura gelnejäniň maşyn awariýasynda wepat

boljagyny, ýalňyz galan Garly bagşynyň galan

ömrüni özüne ölüm diläp, garyplykda öljegini

ýaşlar entek gümanam etmeýärdiler.Hakyky

durmuşda Garly-Türkmenistanyň halk bagşysy,

meşhur Uly Garly Ilamanowdy, sary gulpakly gyz

Şura- Garly bagşa we sungatyna aşyk bolup

Türkmenistany öz Watany hasaplan, rus general

gyzy Şura gelnejedi.

Soňy

awtor Oraz Yagmyr

usn berip okanynyz ucun kop kop sag bolun