okyyjy
12.02.2025 21:20
Azatlykdaky tussag (dowamy)
—Sen ýagtylyga çykmak isläňokmy?
—Menmi? İslegmi? Bilemok.
Ol bilýärdi, ýöne öz isleginden gorkdy. Çünki ýagtylyga çykmak islänokdy. Belki indi ýagtylyk onuň gözüni gamaşdyrar. Şeýle-de boldy.
Şakyrdap açylan demir gapynyň aňyrsyndan gözüne düşen azatlyk yşyklary gözüni açmaga ýol bermedi. Ine garaňkylykdan soňky ýagtylykdy bu. Gapy açylanyndan soň düşen nurly gün yşyklary garaňkylygy yza serpip goýberdi. Tussag töweregine seredip garaňkylygy gözläp başlady. Diwarlary elledi, boş howany sermedi. Ýöne ýok.
—Tussag!
Gapa seretmek üçin elini gözlerine kölege etdi.
—Tussag, seniň möhletiň doldy. Azat edildiň.
Gam gaplady ýüzüni. Edilen etmişiň puşmanlygy edil ilkinji gündäki ýaly yzyna geldi. Wyždany ençe ýyllardan bâri gapynyň aňyrsynda garaşyp duran ýaly, şobada içeri girdi göýä. Siz wyždanyň dem alyşyny bilýäňizmi? Ol bilýär. Edil şol wagt bildi. Gursagyna bir zat girdi, ýüregini ele geçirdi. Wyždany edil ýeňsesinde uludan dem alýardy.
—Meniň demimi duýýaňmy gadyrdan?
—Sen kim?
—Men seniň wyždanyň. Saňa sendenem ýakyn.
—Sen şu wagta çenli ýokduň ahyry.
—Men bardym, hemişe ýanyňdadym. Ýöne sen garaňkylykda meniň sesimi eşitmediň. Jezaňy çekýänligiň üçin rahatdyň, bagtlydyň. Bu gün bolsa uzak wagtdan soň ilkinji gezek ýagtylyk bilen ýüzleşýärsiň.
—Sen menden näme isleýäň? Men jezamy çekdim ahyry. Meni günüme goý, men indi azat.
—Käbir ruhlar azat bolmaga mynasyp däldir.
Ol öz wyždany bilen ýüzleşdi. Eýýäm belli, ony öz wyždany gününe goýmajagy ikuçsyz. İndi garaňkylykdaky tussaglyk gutaryp, ýagtylygyň içindäki azatlyk diwarlarynyň arasyna girmelidi. Özüni dünýäniň içine tussag etmelidi. Bu bolsa onuň ençeme ýyllardan bäri gorkup ýören ýagdaýy, ahyry başyna geldi. Ol indi azatlykdaky tussagdy.
Azatlyk azat bolmak islemeýan adama bir jezadyr aslynda. Belki ylahy adalat diýilýäni şu bolsa gerek.
Dünýäniň kanunlary jezaňy dört diwaryň arasynda berer. Seni azatlykdan mahrum eder. Belki aklawjylaryň kömegi bilen azat hem bolup bilersiň. Ýöne ylahy adalatyň kanuny beýlemi? Däl!
Dünýä—kazyýet. Onda ýekeje kazy bardyr, olam wyždanyň. Garalawjyňam etmişiň. Ol kazyýete etmişi indi belli bolmalylar däl-de etmişiniň jezasyny çekmeliler barar. Delilleriň anykdyr. Hökümiň belli. Seni azatlykdan mahrum etmez, tersine seni ýaşaýyşa tussag eder. Seni jezaňy çekmeklik bilen rahatlatmaz, jezasyz azap berer saňa. Belki jezaňy öz elleriň bilen berersiň. Iň esasysy bolsa ol kazyýetde aklawjy ýokdur. Sebäbi etmişiň eýýäm subut edilendir. Özüň subut edensiň. Ylahy adalat—seni wyždanyň jogapkärçilige çekmegidir.
Demir gapynyň şakyrdap ýapylan sesi däliziň ugrunda ýaňlanyp gitdi. Şol wagt beýnisiniň içinden geçip gelýän ses:
—Yzyňa dolan, häziriň özünde dolan yzyňa.—diýip seslendi.
—Men, men...indi
Sessizlik aralaşdy. Ol garaňkylykdan gitmek islemedi. Emma ýagtylyk ony ymykly gujaklapdy. Tussag demir derwezeden daşary çykdy we soňsyz bir guýa giden ýaly boşlugyň içine düşdi.
Soňy.
#Aýsapar EMELOWA.
6
85
okyyjy
11.02.2025 07:10
Azatlykdaky tussag
...diýýärler-ä: "Garaňkylykdan soň ýagtylyk bardyr" diýip. Ýöne bize garaňkylygyň soňunyň nirededigini ýa-da ýagtylyk garaňkylygyň niresindedigini aýtmandyrlar. Ynsan ogly kabullanyjy. Belki biz ýagtylyga ýetýänçäk garaňkylygy kabul ederis. Oňa öwrenişeris, syrdaş bolarys. Munça syrlar paýlaşylandan soň ýagtylygyň geregi bolarmyka, kim bilýär? Ol bilýär, hatda şondan gowy bilýänem ýokdur.
—Tussag.
—Him-diýip tussag kiçijik äpişgä seretdi.
—Men geldim.
—Hoş geldiň dostum—diýip ýeri sermäp başlady. Kiçijek daş bölegini tapyp diwara "Garaňkylyk meniň dostum" diýip ýazdy-da:
—Dost, sen haçan maňa görünjek?—diýdi.
—Men maddy zat däl. Şonuň üçinem sen meni görüp bilmersin. Men diňe seniň hyýalyňda. Sen ýalňyzlykdan, özüňden gaçyp maňa geldiň. Hatda adyňam unutdyň.
—Meň adym... Özüň bilýäň-ä maňa bärde tussag diýýärler. Maňa şeýle diýseler has gowy. Adymy tutmasynlar, gerek däl.
Hawa, onuň ady tutulanok. Ol tutulmagynam islänok. "Täze ady" oňa has ýakymly eşidilýär. Ençe ýyl bäri etmişiniň jezasyny sowuk diwarlaryň arasynda, tussaglykda geçirýän ynsan üçin garaňkylykdan başga dost bolmasa gerek. İndi ol ýagtylygy nätsin. Garaňkylyk onuň ähli syrlaryndan, içgysma zerarly diwarlara çekýän düşnüksiz suratlaryndan, ýürek gysmalaryndan habarly ahyry. Tussaglyk oňa daş dünýäden daşlaşyp özi bilen hasaplaşmagyň pursadyny berdi. Dört diwaryň arasynda rahatdy, ýalňyşlary barada pikirlenip, öz-özi bilen ýüzleşýärdi her gün. Hiç bolmanda bir jeza berildi oňa. Garaňkylygyň içinde jezasyny çekýänligi üçin wyždany rahatdy. Garaňkylyk bilen gürleşmek, hatda bir ädim öňe gidip, onuň bilen dostlaşmak ynsana nä derejede ýagtylygy küýsedip biler. Belki hiç küýsetmez, sebäbi indi ol düýşlerinde-de ýagtylyga çykanyny däl-de, demir penjiräniň aňyrsyndan görünýän bir gysym asmany görýärdi. Onuň düýşide, huşuda bir, tapawutsyzdy.
—Men gözlerim garaňkylyga öwrenişdi.
—Bilýän, ynsanlar menden gorkýarlar. Göýä ýagtylyk melekleriňki, garaňkylyk bolsa şeýtanlaryňky. Aslynda bolsa bu zatlar dünýäniň gurluşy. Ýöne ynsan ogly muny kabul edenok. Asmany garaňkylyk gaplanda öýlerine girip uka gidýärler. Göýä meni görmek islänokmyşlar, emma olaryň käbileri ýüregindäki bet pygyllaryny meniň şaýatlygymda amala aşyrýarlar. Özleri meni hapalap, soňam meni hapalanmakda aýyplaýarlar. Gülkünç. Olar garaňkyda özlerini hiç kim görenokdyr öýdýarler, ilden gizlenýärler. Ýöne olary bu dünýäni Ýaradan görüp dur. Menem şaýat bolup durun. Olar, diňe bir dünýäniň özi däl, ähli älem-jahan Ýaradanyň mülkidigini bilenoklar. Belki bilýändirler. Unudan bolmaklary gaty âhtimal. Näme-de bolsa ynsan ogly özüne peýdasy bolmadyk zady unutmagy gowy görýär ahyry.
—Men senden gorkamok. Gaýtam sen maňa höwür bolduň.
—Sen ýagtylyga çykmak isläňokmy?
Dowamy bar...
Aýsapar Emelowa
7
92
okyyjy
19.01.2025 07:20
Iki ädim öňe ätsem,
Yza iki ädim ätýäň,
Iki ädim yza ätsem
Öňe iki ädim ätýäň.
Hiç düşünip bilemok
Muny näme üçin etýäň?!
Sen muny nädip etýäň?!
Nazar saldym Jeýhuna,
Hazara nazar aýladym.
Nazar saldym Garaguma,
Köpetdaga, Köýtendaga
Baryna nazar aýladym.
Şu döwürleň barynda-da
Hem-ä maňa ýakyndyň sen,
Hem-em menden daşdyň sen,
Seň syryňy açjak boldum,
Meň syrymy açdyň sen.
Men-ä saňa, sen-em maňa
Hem näbelet, Hem belet
Yzda galdy menziller,
Hany tanyş sesýetim?!
Sen meniň hem-ä agyr
Hem-em süýji ezýetim!
Ýakynlaşsam daşlaşdyň
Ýakynaşdyň daşlaşsam
Ah sen, gözýetim!
8
171
okyyjy
08.01.2025 13:03
Aýtsam dostym, eýýäm niçe wagt bäri,
Göwnüm tomus güni gary küýseýär?!
Gar ýagdy, derdime tapmadym däri
Göwnüm gül gunçaly bagy küýseýär.
Ynha, ýagmyr ýagýar dünýäni ýuwup,
Hasratly ýüregmiň agysyn duýup.
Göwnüm damjalary ýasama saýyp
Güneşli sapaly çagy küýseýär.
Güller açmaz bahar bilen bakyşman,
Siller akmaz gökde bulut çakyşman,
Duýgularym orta ýolda tapyşman,
Kalbym çöli, beýnim dagy küýseýär.
Ýigitlik ýalkymyn saçdy başymda,
Gözeller perwana boldy daşymda,
Däli gownüm, bir pelleden aşamda
Jahyllykda galan ýary küýseýär.
Durdymyrat Amangeldiýew
7
37
okyyjy
29.12.2024 06:50
12-iň jaňyn urar sagadyň dili,
Dünýä höküm eder Ýanwaryň ýeli.
Ýoluna sepeläp arzuwdan güli,
Täze ýyla gadam uralyň, dostlar!
Bezesin törleri goňşylar, dostlar,
Şanyna aýdylsyn gutlaglar, tostlar,
Içilsin şerbetler, iýilsin tortlar,
Täze ýyly garşy alalyň, dostlar!
Täze ýyla şatlyk bilen ätläliň,
Geçen ýyly ýagşylykda ýatlalyň,
Gussalaň, gaýgylaň bagryn otlalyň,
Kinäni Sibire süreliň, dostlar!
Ýaşlarymyz – ekram, edenli bolsun,
Ýaşulular – sagat bedenli bolsun,
Işlerimiz batly gadamly bolsun,
Atlary dört nala goşalyň, dostlar!
Millet - bir daragtdyr,
Her kim - bir ýaprak,
Taýpa-tire - şaha,
Welaýat - baldak,
Atamyz – Watandyr,
Enemiz – toprak,
Hiç kimsäni ýetim saýmalyň, dostlar!
Dyzynda oglanjyk, gyzjagaz bile,
Öýňüzi bezesin – ata hem ene ,
Iki elti ýüz urmasyn jenjele,
Gelinleri – ýaşmak bezesin, dostlar!
Gyzlarymyz – erkli bolsun erkine,
Haýa, şerim – görmek goşsun görküne.
Türkmen aga gyzyn bermez her kime,
Söýgiň arkasynda duralyň, dostlar!
Ýaşy ýeten juwan öýlensin-çyksyn,
Ykbal ýüzlerine ynsaply baksyn,
Allam nikalarny arşda çatsyn,
Sallançagy bäbek bezesin, dostlar!
Bagtdan berk binýatly gurulsyn öýler,
Saglykdan berilsin tükenmez paýlar,
Rysgaldanam alyp dürli serpaýlar,
Bereket – saçagy bezesin, dostlar!
Döwlet – ojagňyza bolsun örkli,
Üstünlik hem şatlyk size söýekli,
Aýdanlarymyň hemmesine gerekli –
Agzybirlik hökmün ýöretsin, dostlar!
Ine, bäş minutdan 12 saz çalar,
Täze ýyl ýylgyryp nazaryn salar.
Köne ýylam bizden razy bolar,
Bizem oňa ak ýol diläliň, dostlar!
Ýurdumyzy äkideliň has öňe,
Gülledeliň,
Watan - güllesin diňe.
Adyny goşalyň aýdyma, heňe,
Türkmenistan –
dünýä ýaň salsyn, dostlar!
7
83
okyyjy
23.12.2024 04:06
Söýgiň nämedigni bilýän adam ýok.
Ýöne men şonda-da bir zada belet:
Söýmek üçin söýülmegiň gerekdir,
Söýülmegiň üçin söýmegiň gerek.
Kyn daldir «Söýýärin, söýýärin!» diýmek.
Söýdürmegi weli başarmaz her är.
Hemme zatdan belent bolsa-da Söýmek, Söýülmek belentdir Söýmege görä.
Ikisi birleşse ümzügiň öňe.
Biri aýra düşse - ümzügiň yza...
Watana söýgümi,
Halka söýgümi,
Ýa dosta söýgümi,
Ýa gözel gyza –
Hemmesi üçinem Kämillik gerek.
Kämilliksiz söýgi bolmandyr öňem.
Ýokdur ol häzirem, ertirem bolmaz.
Diňe kämil söýgi Hasraty ýeňer.
Diňe kämil söýgi Şatlygy ýeňer.
Nama gerekmişin Şatlygy ýeňmek?
Söýgüni suwjardyp ýörmeziň üçin
Şatlygyňy egsip bilmegiň gerek.
Söýgi bar ýerinde Şatlygam gerek.
Ýöne ol gerekdir öz çeni bile.
Öz iliňe hözir berdigiň däldir,
Bu dünýäden gülüp geçeniň bile.
Başa iş düşende Hasratam gerek.
Ýöne olam gerek öz çeni bile.
Öz iliň hasratyn çekdigiň däldir,
Bu dünýäden aglap geçeniň bile.
Şer iş bar ýerinde Ýigrenjem gerek.
Ýöne şolam gerek öz çeni bile.
Öz iliňe peýda etdigiň däldir.
Bir biweje gargap geçeniň bile.
Diňe Kämilligiň öz çeni ýokdur,
Şony islemegiň öz çeni bile.
Ol ne-hä suwjarar, ne-de suwjardar
Öz çeninden aňryk geçeniň bile.
Nireden geçse-de – geçiber bile.
Gorkma, eltjek ýerne özi beletdir.
Dünýäniň ýüzünde ähli zat üçin
Serhet bardyr weli, Ol biserhetdir.
Kerim Gurbannepesow
5
81
okyyjy
19.12.2024 18:43
Nurundan ýaradan iki azyzy,
Bugdaý iýp, behiştden aýrylmadymy?!
Üç ýüz ýyl agtaryp, sergezdan bolup,
Adam How eneden aýrylmadymy?!
Adam ogly hiç bolupdyr baş bilen,
Ýuwdy ýüzün gözden akan ýaş bilen,
Abyl atdy ol Kabyly daş bilen,
Aga inisinden aýrylmadymy?!
Ybraýym pygamber dünýäge geldi,
Arzuwarman bilen Hajary aldy,
Musulman bolanlar kişdige doldy,
Nuh öz kowumyndan aýrylmadymy?!
Ol hakyň Töwratyn okygan Musa,
Zamanynda ýokdy olar dek resa,
Bibi Merýem oglyhezreti Isa,
Gaçyp, kapyrlardan aýrylmadymy?!
Pygamber äleme patyşa boldy,
Zebur okap, halka nesihat kyldy,
Bir güni göwnüne menmenlik geldi,
Dawut öz oglundan aýrylmadymy?
Dawut öldi, zürýadyna ýer galdy,
Hudaýymdan şoňa bir ýüzük geldi,
Nurdan bolan ýüzügini döw aldy,
Süleýman tagtyndan aýrylmadymy?
Ýakup aglap aýrylandyr gözünden,
Hiç peýda tapmady aýdan sözünden,
Arzy Gambaryndan, güler ýüzünden,
Ýusup Züleýhadan aýrylmadymy?
Pygamber Çaryýar ýaşyn dökerden,
Şyhlar sopusyndan, şalar nökerden,
Zenbur asalyndan, toty şekerden,
Bilbil gülüstandan aýrylmadymy?
Görogly beg, tälim algyn ussatdan,
Ýagşy, ýaman hemme geçer syratdan,
Leýli Mejnunyndan, Şirin Perhatdan,
Wamyk Uzrasyndan aýrylmadymy?
"Görogly beg" dessanyndan
6
52
okyyjy
18.12.2024 15:25
Azaşaly biz bileje del düýşleriň arasynda,
Agtaraly ýorguduny ertirleriň adasynda.
Süzüp içeli durmuşy hyýallaryň badasynda,
Baglamasyn hiç bir böwet wysallaryň ýodasyny.
Ylagaşlasak ýetişeris arzuwlaryň ak atyna,
Jogap ýazaly geljegiň bize ýollaýan hatyna,
Aýralygy agzama:ly, duş gelmäli halatyna,
Gel bozaly köne dünýäň öňden gelýän kadasyny.
Her kim ýazar öz ömründe, öz ömrüniň kitabyny,
Köpler ýüzüne dakynar özgeleriň nikabyny,
Satyn alynmadyk yşgyň ýapyp bormy dükanyny,
Satyp bormy heýem yşgy nagtyna ýa nesýesine.
Soňky döwür bir wagyr bar, ömür eken üç günlüjek.
Düýn, şu gun, hemem ertirmiş, olam, geljek ýa gelmejek,
Eger gelseň seniň bilen bäş gün doly ömür sürjek,
Başyna ýapsyn zamana täze döwrüň modasyny.
Durdymyrat Amangeldiýew
4
57
