Näme üçin ýolyşyklarda gyzyl, sary we ýaşyl reňkler ulanylýar?

Köçelerde ýolyşyklary ulanmakda bir mahallar otlylaryň hereketine gözegçilik edilen ýolyşyklardan nusga alnypdyr. Demir ýolda gyzyl reňk “Dur!” yşaratyny bermek üçin kabul edilipdi. Şonuň ýaly-da, “Seresap bol!” yşaratyny bermek üçin ýaşyl, “Geç!” yşaraty üçin bolsa, ak reňkler ulanylypdy.

Biraz soňra ak yşyk mesele çykarmaga başlady. Çünki sürüjiler ony köçeleriň beýleki bir ak çyralary bilen garyşdyrýardylar. Ýöne edil, şeýle meseläni gyzyl reňk hem çykaryp bilýärdi. Çünki ýere düşen gyzyl şöhle döwlüp sürüjilere ak bolup görünýärdi. Ahyry demir ýolçular gyzyly “Dur!”, saryny “Seresap bol!”, ýaşyly-da “Geç!” duýduryşyny bermek üçin ulanmaga başladylar.

Gara ýollarda bolsa, köçe-ýol hereketi ep-esli wagtlap çözülmän geldi. Ýollarda diňe pyýadalar bilen paýtunlaryň gatnaýandygyna garamazdan, ýol hadysalary ýüze çykyp durýardy. Şonuň üçin hem ilkinji ýolyşyk awtomobilleriň ýüze çykmagyndan öňräk, 1868-nji ýylda Londonda peýda boldy.

Ýöne gaz bilen işledilýän bu ýolyşygyň özi bir ýyldan soň heläkçilige sebäp boldy. Şonuň üçin hem ol ýene-de az salymlyk aradan aýryldy. Ýöne köçelerde awtomobilleriň köpelmegi ýolyşyga bolan zerurlygy orta çykaryp başlady. Demir ýoluň ýolyşygy nusga alnyp döredilen ýolyşyklar hem gara ýol bilen demir ýoluň birleşýän ýerinde meseleleri döretdi.

Netijede, ABŞ-li oýlap tapyjy Garret Morganyň döreden elektrikli ýolyşygy 1923-nji ýylda köçelerde peýda boldy. Morganyň ýolyşygy gyzyl we ýaşyl yşykdan ybarat bolan “T” görnüşli ýolyşykdy. Biraz wagtdan ýolyşygyň şekili özgerdilip, “Seresap bol!” duýduryşyny berýän sary çyra-da goşuldy.

Basmaçylyk döwründe bir aýal we iki erkek kişi Garagumda tutulýarlar.

Basmaçy olaryň atlaryny soraýar:

-Adyň näme?

-Ataberdi.

-Öldürin, ýigrenýän adym.

Ony basmaçylar atýarlar.

-Seniň adyň näme?-diýip aýaldan soraýarlar.

-Meniň adym PATMA!

-Patma diýip bir aýal doganym bardy. Şol ýadyma düşdi. Goýberiň bu aýaly. Gitsin!

Soňra iň soňky adama ýüzlenýär:

-Seniň adyň näme?

-Meniň hakyky adym PATMA, ýöne obada maňa Myratgeldi diýýäler...))

***

Berdi kaka iki koçe anyrlaryndaky dostuna agşam oturmaga barypdyr diyya.Birdenem erbet jala gelip yagyş guyup dur dynman.Onson dosty gitse-de yolda eziler diyip:

-Berdi, bu gun bizde yataýsanaý irden gidersiňda-diyipdir welin Berdi kaka "bor" hem diydi welin ýitdi diýýa. Bir salymdan soňra gapy kakylyar.gapyny açsa Berdi kaka dur:

-Öye gidip pijamamy alyp geldim...

***

Mugallym okuwça sorag berýär:

-Haýsy öý haýwanlarynyn dort aýagy bar?

-Gujuk, pisik, geçi, sygyr.

-Berekella! Ýene haýsylar?

-Iki sany towuk.

***

1-nji synp. Öý isi ýerine ýetirildi. Ejesiniň sesi gyryldy...Kakasy ker boldy... Goňşular gosgynyň hemme topbagyny ýat tutdy.... Oýdaki it gosgyny aýdyp berdi!!!

****

 Mugallym okuwça:

-Amanow oz gun tertibin barada aýdyp ber.

-Iň kyn işi men ir bilen edýarin.

-Hawa sen name edýärsiň?

-Ýorgandan çykýan.

***

 Agtygy enesi bilen öý islerini ýerine ýetirip otyr. Agtygy harplyk kitabyny okaýar. Enesi dinleýar.

-Gozel lukman boldy. Jeren aspez boldy. Aman bilen Sapar bolsa ogry isi boldy.

Enesi gulklaryna ynanmaýar:

-Bolup bilmez, hut seýle ýazylypmy?

Agtygam ýan berer ýaly däl:

-Hawa ene, ine, ozünem goraý!

Enesi okaýar:

- Gozel lukman boldy. Jeren aspez boldy. Aman bilen Sapar bolsa organ işgäri boldy.