awadan
07.05.2025 13:33
Bagtly ene durmuşynyň bir güni (hekaýa)
3-nji bölüm
Bibi ýörite süýt bişirmek üçin niýetlenen kiçi ojaga süýt gazany goýdy, gazany ýuwdy, täze süýdi gazana guýup, ojagyň aşagyna ot berdi. Körpe gyzy Gözele bolsa orta ýazylan saçagy ýygnamagy buýurdy.
Ogulnabat ene ýelejiredilen ähli otaglary syryp süpürdi. Soňra mallar üçin bede eder ýaly ogly Sapar bilen mellekden ýorunja ordular. Orulan otlary mal ýatagynyň ýanynda basgylanyp heňlemez ýaly güneşli howada sergin şemala serişdirip goýdular. Ol işlerden soňra Ogulnabat ene Bibi gyzyna kir ýuwmak üçin howuzdan suw daşap bermegi buýurdy. Ene uly legeni dolduryp duran çagalarynyň eşiklerini ýuwmaga başlady, Bibi gyzy ýuwlan eşikleri ýüpden asyşdyryp sermäge hem-de kir ýüpünde öňki serilen eşikleriň guranlaryny ýygnaşdyrmaga kömek etdi.
Gün guşlukdan agansoň, Ogulnabat ene gyzlary bilen düýnki getirilen pomidordan batyrma naharyny taýýarlamaga girişdiler. Günorta nahary ýetişýänçä, mallaryna, towuklaryna ot-suw bermegi hem ogly Sapara tabşyrdy.
Enäniň şol işläp ýörşüne: «Bilimi bir ýazaýyn» diýip, çem gelen ýerde oturmasy bolmazdy. Ol eýwanda düýnki Myrat oglunyň ekin meýdanyndan getiren pomidorlaryny gözden geçirip, has gowy bişenlerini, ýumşagraklaryny saýlap, hamyr jama geçirip goýdy. Pomidorlary ýuwmak üçin howuzdan iki-üç bedre suw çekdi, pomidor goýultmagyny ýapjak bankalaryny ýuwuşdyryp taýýarlaşdyrdy, özi hem çagalarynyň ýanyna geçip, günortanky ukusyna almak üçin biraz salym gyşardy.
Soňra öýlän guşluk çaýyny içmek üçin çäýnege guşdyrnak gök çaýyndan demlendi. Orta ýazylan saçaga süýji-köke bilen tamdyr çöregi goýuldy. Çagalary günortan ukusyndan oýanyp, el-ýüzüni ýuwdular-da, saçagyň başyna geçip, öýlänki guşluk çaýyny öz mähriban enesi bilen içdiler.
Ogulnabat ene saçakda çörekleriň azalandygyny gördi-de, tamdyra çörek ýapmak üçin eýwanda duran un haltadan hamyr jamyna un aldy. Hemişekileri ýaly, eýwanda kendirigi ýazyp, un elemäge başlady. Ogly Sapara bolsa mallaryň otuna-suwuna seretmegi, gyzlaryna bolsa pomidor goýultmagy üçin saýlanan pomidorlary dograşdyrmagy tabşyrdy. Ene hamyrynyň ýugrymy mazaly ýetirip alýança diýip, basyryşdyryp goýdy.
Soňra uly ojakda duran gapak bilen ýapylgy gazany ýuwdy. Gyzlarynyň dogran pomidorlaryny bolsa gazana guýup, ojagyň aşagyna ot berdi hem-de gyzy Bibä gazanyň ýanynda bolmagy, bişirilen süýtden bolsa gatyk basyrmagy tabşyrdy.
Dowamy bar ☘️
8
93
awadan
05.05.2025 09:32
Bagtly ene durmuşynyň bir güni (hekaýa)2-nji bölüm
Soňra howuzyň ýanyna baryp, çaklaňja howuz bedresini alyp suw çekmäge durdy. Çeken suwly bedresini sag eline, onuň ýüpüni bolsa çep eline alyp, ojagyň ýanyna geldi. Ojagyň üstünde duran gazana bedreden azajyk suw egisdi.
Geçen ýylky pagta ýygymyndan soňra ýygnalan gowaça çöplerinden ojaga salyp, bir bölek kagyzy ýakyp, ojagyň oduny tutaşdyrdy. Gowy ýanyp başlan oduň üstüne bolsa, üzüm töňňesiniň iki-üç sanysyny atdy. Gazanyň düýbündäki ýylan suw bilen gazany ýuwuşdyrdy. Gazan ýuwan suwuny bolsa, sag eliniň aýasy bilen syryşdyryp, gazandan daşyna serpdi-de, howuz bedresindäki suwy gazana guýdy. Kiçiräk çaklaňja howuz bedresi bilen üç gezek gatnansoň, gazanyň suwy dola ýakyn boldy.
Mähriban ene işläp ýörşüne, indiki ugruny mal ýataklaryna tarap gönükdirdi. Ýataga golaýlap gelýän enäniň aýak sesiniň çygşyldysyny duýan sygry hyňranyp, çalaja molaýan ýaly ses etdi. Ogulnabat enäniň Sakarçäge etrabynyň «Çöňür» obasynda ýaşaýan erkek dogany Anna aganyň beren bu maly her ýylyna sagdyn göle berýärdi. Özi hem süýtli sygyrdy. Ogulnabat ene sygryna, onuň gölesine, huruşlyk üçin saklanylýan toklularyna ot döküşdirdi. Mallar üçin iým saklanýan jaýdan elindäki jamyna iým alyp, towuklaryny hem iýmledi.
Ol taňkanyň gaýnan suwundan hem hum çäýnege çaý demledi. Ertirlik üçin saçak ýazyp, ary balyny, garpyz toşabyny, mesge, süýt we düýe ýüň saçagyna dolanan tamdyr çöregini goýdy.
Soňra işe ugratmak üçin ilki bilen Myrat ogluny oýardy. Uly ogly daş çykyp, el-ýüzüni ýuwuşdyryp süpürindi-de, ertirlik çaý-çöregini edinmäge oturdy.
Bagtly maşgalanyň bereketli saçagynyň başynda eneli-ogul bolup, düýnki «Ýasydepe» meýdanyndan getirilen pomidorlar barada gürrüň etdiler. Biraz soňra olaryň söhbetdeşligine Muhammet hem gelip goşuldy. Ertirlik edinen doganlar öz käbelerine sag bolsun aýdyp, tagamyň hakyna töwir okadylar hem-de işli-işine ugradylar. Soňra saçak başyna doganlaryň beýlekileri hem üýşüp ertirlik edindiler. Ene çagalarynyň ýorgan-düşeklerini ýygnaşdyryp, otaglary şemallatmak üçin penjireleri açyşdyrdy.
Ogulnabat ene Sapar ogluna çaý-çöregini iýip bolanyndan soňra, sygryny pada goşmagy ýatlatdy-da, eline süýt bedresini alyp, mal ýatagyna tarap ugrady. Sygrynyň gölesini goýberip iýdiren badyna, çekip aýyrdyda, ozalkylary ýaly, «höwlüm, höwlüm» diýip, bedresindäki azajyk suw bilen sygrynyň ýelniniň emziklerini ýuwuşdyryp, süýt sagmaga durdy. Soňra sygryny pada ugratmak üçin şahyndan daňlan ýüpüni çözdi-de, ýatakdan çykardy.
Dowamy bar ☘️
9
90
awadan
30.04.2025 11:17
Bagtly ene durmuşynyň bir güni (hekaýa) 1-nji bölüm
dy.
Kimleriň gapysynda atlar kişňeýärdi, kimleriniňkide bolsa itler üýrüşýärdi.
Obany suwlandyrýan akar ýabyň ýakasynda hatar bolup oturan öýleriň birinden Ogulnabat ene howla çykdy. Bu Geldi agalaryň bagtly maşgalasynyň öýüdi.
Ogulnabat ene bilen Geldi aganyň agzybir, bagtly maşgalasynda uly ogly Meret Watan öňündäki gulluk borjuny ýerine ýetirip ýördi, ikinji ogly Bazar bolsa paýtagtda ýokary okuw mekdebiniň talybydy, uly gyzy Baýramgözeli bolsa oba içine durmuşa çykarypdylar.
Ogulnabat ene agşamlyk naharyna gijä galyp gelen, daýhan birleşigiň gök-bakjaçylyk bölüminde işleýän Myrat ogluny hem iýdirip-içirip, özüniň hemişeki dynç alýan ýerine geçip gyşardy. Ene düşegine geçip, hojalygyň ertirki ýerine ýetirilmeli hysyrdyly işleri hakynda pikir edip, uka gitdi.
Obada uly maşgalada hojalygyň gündeki gaýtalanýan yzygiderli hysyrdyly işlerini wagtly-wagtynda ýerine ýetirmek ýeňil-ýelpaý iş däl. Çünki oba durmuşynda enäniň bir günde ýerine ýetirýän işini, aý boýunça hasaplasaň, iň ýokary aýlyk zähmet hakyndan pes bolmaz.
Ogulnabat enäniň haçan ýatyp, haçan turýany hem belli bolmazdy. Ol daň atyp, Günüň şöhlesi Ýer ýüzüne öz nuruny paýlandan soň, tä iňrik garalyp, Gün doly batýança, hereketde gezerdi. Ol bir görseň-ä, kir ýuwýandyr, bir görseňem hamyr ýugrup oturandyr ýa-da öz balalarynyň aladasy bilendir.
Tomus paslynyň soňky aýynyň ikinji ongünlügidi. Ogulnabat ene hemişekileri ýaly, daňdan säher bilen oýandy. Maşgalasynda ösüp gelýän çagalarynyň ýatyşlaryny synlap durşuna, öz perzentlerine saglyk, agzybirlik, uzak ömür, gowy adamlar bolup ýetişmeklerini hem-de olara bagtly durmuşy arzuw etdi.
Ogulnabat ene agşamky nahardan galan-gaçanlary, süňk-saňklary, biraz gataňsy çöregi alyp öýden daş çykdy. Işikdäki tapçany, onuň aşagynda goýlan pillerdir oraklary, çagalaryň uçýan hiňňildigini hem-de hojalyga degişli beýleki ähli zatlaryň ýerbe-ýerdigini birin-birin gözden geçirdi. Şol wagtam mellegiň aýagujundan kesilen jonnuk guýrugyny bulaýlaşdyryp, Aždar atly iti ylgap geldi. Ogulnabat ene it ýatagyna tarap ýöneldi. Itiň ýalagyna elindäki getiren çöregini, süňklerini atdy. Aždar biraz gatan tamdyr çöregini lak-luk atdy-da, gatyrdadyp süňkleri gemirmäge başlady.
Soňra ene tamdyr bilen ýanaşyk duran ojaklaryň külüni arassalady. «It-pişik ýalaýmasyn» diýip, düýn giçlik düňderip goýan gazany alyp, ortaky ojagyň üstüne goýdy-da, gazanyň ojakda jaýdar, gyradeň oturyşyny çepe-saga çalaja aýlaşdyryp barlady.
Dowamy bar ☘️
9
145
awadan
22.04.2025 19:50
Dünýä şeýle guralan (hekaýa)2-nji sonky bölüm
Işannuruň bagtyna, öýleriniň golaýyna baranda, gum gögerçini pisint pasyrdap, Ogulla çykdy. Ýagdaýy eşiden gyz, özünde oňa bolan hiç hili duýgynyň ýokdugyna garamazdan, il-günüň, ýurduň halas bolmagynyň hatyrasyna dolanyp geljegi gümana bolan mert ýigidiň päk söýgüsiniň hormatyna başyndaky öýme ýaglygyny onuň münüp gelen bedewiniň — Garagünäniň boýnuna daňyp, şeýle sözleri gysganman aýtdy:
— Sag-aman gidip gel… Paryzdepe saňa garaşar…
Ol: «Men saňa garaşaryn» diýmän, şäheriň adyny tutdy. Onda-da bu söz — gyz sözi düşnüklidi. Indi ýigide ölüm ýokdy…
Ýigit gidişi ýaly kän eglenmän, mähelläniň arasyna dolanyp bardy. Garry seýis öz gardaşyny ýowuz ýola ugratmaly bolýanyna gynanyp, atynyň boýnuny gujaklady.
— Birinji okdan aman sypsaň, ikinji oka at ýetdirmez. Sag-aman giňlige çyksaň, düýe agynan urpajyk guma ýeteňde öwrüm etgin, halas bolanyňy bilerimiz ýaly. — Soňky sözüni ol pyşyrdap aýtdy: — Ata gamçy çalmagyn…
Mähelläniň bary gözara tarap eňdi. Birhaýukdan kiçijik tüweleý ýaly çalaja tozan dik asmana göterildi. Tozany görüp, indi niçeme günden bäri ýylgyrmak diýlen zat ýat bolan mähelläniň ýüzünde çalaja ýagtylyk göründi. Şol ýagtylyk paryzdepelileriň ýüzünden soň-soňlaram aýrylmady.
Ýow gaýtaryldy. Işannuram, bedew atam iline dolandy. Ýöne gyz sözünden dändi. «Paryzdepäniň aman galmagy üçin şeý diýmeli boldum» diýdi.
Bir gün Ogulla bilen Işannuruň arasynda şeýle gürrüň boldy:
— Öňräkden bäri seni gowy görüp ýörün…
Işannuruň sesi ysgynsyz çykdy.
— Bilýän, ýöne özümiň seni gowy görüp bilmeýänimem bilýän…
— Seniň üçin oda girdim…
— Ýürege giren bolsaň, has gowy bordy.
Şeýle günleriň birinde ýene bir şumluk ýaýrady: «Işannur obadan çykyp gidipdir. Özem, «Söýlüp ýaşalmadyk dünýede, ýaşamak nämä gerek» diýýämişin.
Işannuruň halyna gynansa-da, gyz öz ýüregine emr edip bilmedi. «Eger şol wagt men oňa ýyly söz bermedik bolsam, Paryzdepe heläk bolardy. Men oň aman-sag dolanmagy üçin, il-günüň sag-salamat bolmagy üçin öz ýüregimi aldap, şeý diýmeli boldum. Hak iş üçin ýalan sözläýseňem bor-a» diýip, ol öz göwni bilen jedele girdi.
«Sen söýgi hakda söz açdyň-a» — diýip, göwnem ýeň bermedi.
Ogulla sesini çykarmady. Göwni ýene hüjüme geçdi: «Sen özüňkini dogry edip, paryzdepelileriň ýüzüni ýere salmandygyňa ynamyň barmy?».
Ogulla-da ýeň bermedi: «Bar. Azajygam bolsa, ýürek gozganaýsa, ol däl-dä».
«Näme, ýürek gozganyp-gozganmaz ýaly, söýgem ylymdyr öýdýärmiň?! Ýaşaberseň, söýersiň».
Şol günden başlabam bujurygy çykan günleriň gapysy giňden açyldy. Entek beýle bir güýçli ýel bolup duranokdy, ýöne boljagy ikuçsuzdy. Şonuň üçinem Ogulla gündizlerine ertirki günüň näjüre boljagyny sähranyň ýüzüne seredip biljek bolýardy. Niçikmi, goýun-geçi pyşgyryp, burnuny arçaberse, onuň owadan gaşlary ünjüli çytylýardy. Bu janly tebigatyň üýtgejekdigini aýdýardy. Guşlar hatara düzülip, çöp-çalama münüberselerem, ol ýene kör keýplenýärdi. Bu görnüş harasadyň öňüsyrasyndaky alamatdy.
Gijelerine ol birsyhly Aýa seredýärdi. Aý agyllaberse, onuň ýüregine dowul düşmek bilen bolýardy. Sebäp Aý agyllasa, şemal kybla aýlanýardy. Kybladan öwüsýän şemal has gorkulydy, Ogullanyň ýüregi ýaly geçirimsizdi. Ol hiç bir zada eglişik etmän, öňünde duran zatlaryň baryny süpürip taşlaýardy. Harasat gopjak bolanda, ilki sähra saralyp, agyr dymýardy. Soňam aşyrym-aşyrym ýeller öwsüp başlaýardy. Gyz şeýle ýellerde öýüň jygyldysyna diň salýardy. Göwnüne gara ýel ony göterip, hol beýläk zyňyp goýberjek ýalydy. Öý ikibaka guduraýan ýeliň öňünde, süňňüni saklap bilmän titreýärdi, yranýardy, uklary ýerinden sypaýjak-sypaýjak bolup jygyldaýardy. Ýöne entek ýerindedi.
9
138
awadan
21.04.2025 19:20
Dünýä şeýle guralan (hekaýa)1-nji bölüm
Garry seýsiň sesi ysgynsyz eşidilse-de, düşnüklidi:
— At bir adamyny ýowdan alyp çykar, kimem bolsa biri halas bolmaly. Kim?
Bu söz duşman sütemindenem agyrdy. Onda-da çenini bilýän oguzlara. Haýsy oguz: «Sen gal, men gideýin» diýer. Ýöne halas bolmak üçinem «çüw, atym» diýip, atyň böwrüni debsiläp gidibermeli däldi. Sen bagta töwekgellik, onda-da uly töwekgelçilik edip, ajal bilen ýüzbe-ýüz bolmaly. Eger sen ony başarmasaň, dünýe bilen hoşlaşjak ýeke seniň gara başyň däl. Bütin Paryzdepäniň ykbaly saňa bagly. Hemmäni oýlandyrýan şoldy. Şonuň üçinem mähelle agyr dymýardy. Hatda doýagarna emmeden doýmadyk iňňäbäbegem ene gursagynyň gürsüldisine düşünýän ýaly aglanokdy. Ýöne garry seýis kimdir biriniň halas boljagyny gaty ynam bilen aýdýardy.
— Entejik oguz iline atam gerek bolar, seýsem… Bir adam halas bolmaly bolsa, goý, garry seýis başyny gutarsyn…
Bulutlary böwsen ýyldyrym ýaly bu güňlenç ses ýüzdenem gowrak ýaşan oguz gojasynyň sesidi. Böwet ýarylansoň, ýapaşakdan gaýdylan ýaly boldy.
— Garry seýsiň agtygy mirasdüşer azat bolsun!
— Ýok, ýaş Melike ata atlansyn!
Garry seýsiň goluny götermegi bilen gowurdy peseldi. Ol bir zatlar diýjek bolup, dodaklaryny müňküldetdi. Soňam agzyndan şeýle sözleri çykardy:
— Ertirki gün hakykaty ýazar ýaly, mollaçyr ýigitleriň biri ata atlansyn…
Paryzdepede eline galam alýan ýetikdi. Şonuň üçinem şolaryň biri «Men hatdat» diýip orta çykar öýdüldi. Ýöne çykan bolmady. Garry seýis sözüni üçünji ýola gaýtalady. Entegem mähelläniň tolgunyp durşudy. Bu has erbedi boldy. Sebäp duranlaryň ýüzi birmeňzeş bolmasa-da, hesretleri birdi. Adamlar hataly ýaly, ýüzlerini has aşak sallady.
Garry seýis ýene bir zatlar diýjek bolanda, mähelläni itenekleşdirip, hortap ýigit orta çykdy. Onuň ýüzi uzakdaky sähra ýaly sargyltdy. Öte horugandanmy ýa bolşumy, hereketem gowuşgynsyzdy. Ýöne çaganyňky ýaly aýdyň gözleriniň gyrasynda saklanyp galan gamgynlyk, oňa bolan garaýşy — nebsagyrma ýaly bir zady oýarýardy. Ol dünýeden hiç zat hantama bolman, öz arzuwy bilen ýaşap ýören Işannurdy. Käte onuň goşgy beýlekem goşaýmasy bardy. Adamlar onuň goşgularyny hernä gamgyn pursatlary ýatlardylar. Soňam agyr dymşyp: «Şuň goşgusyny diňleseň, Hudaýyň ýanyna barýan ýaly bolýaň…» diýerdiler. Onuň goşgulary uly dünýä ýüzlenip aýdylýan setirlerdi. Işannur sözi şundan başlady:
— Men hatdat däl, bükülen barmaklarymam, gaty gyssamasalar, zordan sanaýan. Sowat meň ýaly pukara oglan götärden agyrrak telpek… Eger il-ulus unasa, şo ýumşa synanyp göreýin.
Elbetde, ýigidiň howply ýola gadam urmagy hormata mynasypdy. Ýöne söýginiň öz ýoly bardy. Wadanyň, gyz sözüniň göni gelen terki ajaly saklaýanlygy barada eşidipdim. Işannuram şonuň üçin bu dünýede ýaşamagyň, azajygam bolsa, ýeňilräk bolmagy üçin, ýene-de ýaşasynyň gelýänligi üçin şeýdendir. Belki-de, ýyly söz eşitse, dünýeden gitmegem özüne beýle bir agyr bolmazlygy üçin şeýdendir. Ýigit ýumşy bitirmäge ugramazdan öň mähelleden biraz puryja diledi. Her näçe kyn görselerem, halaýyk onuň diýenini kabul etmeli boldy. Şeýdip, agyr ýoluň ýolagçysy arzymanynyň ýanyna ugrady.
Dowamy bar ☘️
12
177
awadan
18.04.2025 16:09
Ýar sowgady (hekaýa)2-nji bölüm
Ol gyzyň maşgalasy ak öý ýasamak, torba-çuwal, haly-palas dokamak bilen meşgul bolýardy. Hut şonuň üçinem ol howla köpleriň işleri düşüp durýardy. Amanam olara bäş-alty gezek baryp gördi. Ol tanyşlaryndan ýa-da garyndaşlaryndan biriniň şol howla işiniň düşenini bildigi, kömek bahanasy bilen, oňarsa olara goşulyşyp giderdi. Ilkinji gezek şeýle haýyş bilen ýüz tutanlarynda, kyn görenem bolsa, ol öýdäki gyza gözi düşen pursatyndan soň ähli zat üýtgäpdi. Ine, şeýle saparlaryň şowly geçenlerinde-de Aman ol gyz bilen salamlaşyp ýa-da iki agyz söz atyşyp galardy.
Ýüreklerde yşk ody tutaşanda, diliň sözlemegine zerurlyk barmy näme?! Amanam ol gyza söýgi bildirip ýeke agyz söz aýtmasa-da, arada bir ataşyň tutaşandygyndan ýürekleriň ikisi-de habarlydy. Hatda soňky wagtlar bu ýagdaýy gyzyň ýeňňesi, Amanyň daşgynrak garyndaşy Ogulsadabam aňyp ýördi. Juwanlara guwanç bilen bakýan gelin bir gün onuň «janyny barlap görmek» maksady bilen bu barada sözem açdy. Ýigidiň hiç bir zady inkär etmän, çala ýylgyryp oňmagy bilenem ol köňlünde dörän gümany öz ýanyndan berkitdi goýberdi. Aman arzymanynyň adynyň Aýnadygynam şondan soň iň ýakyn hossaryna öwrülen garyndaşyndan — ol gyzyň ýeňňesinden eşidipdi.
Daýylarynyňka tarap barýan ýigidiň serinden dürli pikir gelip geçýärdi: «Ejem edil şu wagt daýymlary ýadyna saldy welin, ýa Aýnaly gürrüňden habarly bolup ýörmükä? Ogulsadap daýzam aýdaýdymyka ýa oňa?».
Oglan howlularynyň deňinden geçip barýarka, Aýna gelnejesi bilen ak öýüň gamşyny dokap durdy. Gyzyň işden ünsüniň sowlup, säginenini görüp, bir üýtgeşikligi aňan ýeňňesi köçe tarapa seredende, Amana gözi düşüp, çalaja ýylgyrdy.
Tutuş obanyň gürrüňi şol bolar-da, pälwan ýigidiň yzly-yzyna iki ýola uçran şowsuzlygy Aýna gyza ýetmezmi?! Esasanam, ol Amanyň sussunyň basylyp, göreşden tutuşlaýyn ýüz öwrüp ýörendigini eşidende, öz ýanyndan oňa garaçyny bilen duýgudaşlyk edipdi. Nähilidir bir ýol bilen ony goldasy gelipdi. Ýöne nädip?
Baldyzynyň ýüregini okamagy soňky wagtlar mazaly öwrenen Ogulsadap ahyrsoňy onuň diliniň daňysyny çözdürdi. Gyz ýüregini açdy. Şeýdibem olar öz ýanlaryndan maslahat biçdiler.
Daýysynyňkydan gaýdyp gelende öýlerinde Ogulsadap gelniň bardygyny gören Aman haýran galdy. Ogulsadap aýak üstünden sowlansyran bolsa-da, habarlyja gelendigini üm bilen mälim etdi. Ol Amana owadan gülli elýaglygy uzatdy.
— Kimdendigin-ä aýdybam oturjak däl. Ýörite iberdi. «Göreşe çykanda ýanynda bolsun» diýdi.
Oglan şondan soňky günleriň nädip geçýänini-de duýanokdy. Onuň bar pikiri çaltrak toý bolup, göreşe çykmak baradady. Şonuň üçinem ol çynlakaý taýýarlyk görüp başlady.
Goňşy obadaky Araz çopanyň toýunda Amanyňam göreş tutjakdygy baradaky habary her kim bir hili kabul etdi. Kimler onuň ýeňjegine ynansa, Amandan baýrak tama etmeýänlerem az däldi…
…Aman pälwan göreşe çykmazdan öň jübüsine elini sokdy. Ak gyzyň ak arzuw, päk niýet, gyzgyn söýgi bilen beren elýaglygyna eli degip, güýjüne güýç goşulan ýigit ynamly ädimler bilen orta çykdy. Ýar sowgadyndan süňňüne ornaýan täsin güýç Amanda üýtgeşik, düşündirip bolmajak täsir döredýärdi. Onuň çäksiz ynamdan doly, ýanyp duran gözlerine gözi düşen garşydaşynda nähilidir bir gowşaklyk emele gelen ýaly boldy. Aman bu bolşa hiç düşünmän duran garşydaşynyň guşagyndan mäkäm tutdy-da, bilini üzülere getirip, şatyrdadyp özüne çekdi.
Dowamy bar ☘️
8
111
awadan
17.04.2025 22:40
Ýar sowgady 1- nji bölüm (hekaýa)
Aman bu günem ýykyldy. Ony öz deňemigi, Akýaýladan gelen pälwan ýigit ýykdy. Hernä göreş meýdany ýumşaksy bolansoň, kelemenläp, juda batly gaýtsa-da, Amanyň zeper ýeten ýeri bolmady. Ýykan pälwan ýigidiň daşyny bile gelen ýoldaşlary alyp duransoň, onuň golundan çekenem bolmady. Özi turdy, özi gaýtdy. Ol diňe köpçüligiň içinden bir ýaşulynyň: «Ýykylan göreşden doýmaz» diýipdirler, belki, indiki toýlarda ýykarsyň, ruhdan düşme» diýen göwünlik beriji sözlerini eşidip galdy.
Aman ýeke özi pikire çümüp ýatyşyna, düýnki toýda ýykylyşyny ýatlady. Ony ýene-de der basdy, howpurgatdy. Ol ýatakdaky goçlaryň birini tutagada, boýnuna hopba edip, howlynyň içinde aýakýalaň o ýan, bu ýan ylgady. Endam jany suw-sil boldy, ýumşady. Diňe şondan soň az-kem göwni göterildi.
Şeýdip aradan birnäçe gün geçdi. Birneme ýeňlişiň yzasy aýrylyşdy. Şol günleriň birinde-de goňşy obada — Goşaderekde toý bolýandygy, uludan göreş tutuljakdygy baradaky habar gulagyna degdi. Habary eşidendenem, sähel ikirjiňlenmän, göreşe taýýarlanmagy ýüregine düwdi.
Bu gezek Aman täzelikde esgerlikden gelen pälwan ýigit bilen billeşmeli boldy. Emin olary köpçülige tanyş edensoň, göreş başlandy. Iki pälwanam bir-birine emel baryny urdular. Bisabyrraklar olary: «Göreşip bilmeýän bolsaň, orta bir çykmaly däl-ä», «Ýykylmakdan gorkup, emel ulanybilmän durjak bolsaň, bärde işiň ýok» diýen ýaly gyjytly sözler bilen gyssamaga başladylar.
Näme üçindir Aman ol sözleri hut özüne aýdylýan ýaly duýdy. Ünsi sowuldy. Esasanam, soňky sözler degnasyna degip, ses çykan tarapa seretdi. Edil şol wagtam, ünsüniň sowlanyndan peýdalanan garşydaşy ony şeýle bir pyrlap goýberdi welin, Aman garşylyklaýyn emel ulanmaga-da ýetişmedi. Birhili, töwerek-daş pyrlandy-pyrlandy-da, Aman ýagyrnysyny ýere berdi ýatyberdi.
Nobatdaky bişowlugyň täsiri hiç bir zat bilen deňär ýaly bolmady. Ol indi özüne pälwan diýip ýüzlenmeklerini üstünden gülmek diýip hasap etdi. Hakykatda welin, her kim oňa duýgudaşlyk bilen seredýärdi. Şonuň bilen bir wagtda-da obadaşlary ondan entek-entek uly-uly ýeňişler hantamadylar.
Oglunyň halys ruhdan düşüp barşyna ýüregi ezilen ejesi bir gün halys jandurmazlyk edip oňa ýüzlendi:
— Balam, pälwan ýigide beýdip ýörmek aýyp bor! Pälwanlyk diňe ýeňiş däldir. Mertligem diňe ýeňiş bilen däl-de, ýeňlişi kabul etmegi başarmak bilenem kesgitlenýändir. Göreşdir bi, oglum. Edil durmuşdaky ýaly, şowly ýerem bolar, şowsuz ýerem. Onsoňam, entek seniň tejribäň ýetik däl-ä. Kakaňam pälwan adyny alyp, ýagyrnysy ýere degmez derejä ýetýänçä, kän şaty görendir. Ine, örüden gelse, özem gürrüň berer saňa. Beýdip oturyşyňy görse, ol halamaz. Şonuň üçinem öýden çyk, gezim et.
Aman ejesiniň aýdanlaryny sesini çykarman diňläp oturdy. Ejesi bir zat ýadyna düşen ýaly oňa seretdi.
— Aman jan, daýyňlara-da gidip gelmelidi welin… Şoňa özüň gidäýseň-ä gowy bordy — diýip, sakyndy. — Ýagdaýym ýok diýseňem, özüm gidäýmesem…
Her näçe islemese-de, Aman daýylaryna gitmäge boýun boldy. Munuň özüne ýetesi sebäbi-de bardy. Onuň sebäbi obanyň günorta çetinde ýaşaýan daýylarynyň öýleriniň golaýyndaky beýik çarbagly howludy. Has dogrusy, şol howluda ýaşaýan uzyn boýly, inçe billi, suraýy owadan gyzdy. Birki ýola salamlaşyp, şonçarak gezegem çalarak gürleşip görenini hasaba almasaň, Amanyň ol gyza dahylly ýeri ýokdy diýseňem boljak. Ýöne ýürege o zatlary düşündirip bolýamy?
Dowamy bar ☘️
7
150
awadan
15.04.2025 14:05
Hekaya - Gyz jigi 6- nji bölüm
- Jaý üçin pul tölemeli dälmidiň?
- Tölemeli. Ynha, berjek diýip, eýesini aldap ýörün. Pulsyzlygymy bileli bäri oňam niýeti gowy däl. Özem azar berýär sen oňly gyz däl diýip. Aý, bir oňatja kwartira tapsam, o taýdanam gaýdaryn-la...
Häzir ýüzünde-gözünde gussa diýlen zadyň jinnek ýaly-da alamatlary bolmadyk Seýýaranyň betbagytlygyna Allagyň agysy tutdy.
- Eger kwartira gerek bolsa men, ine, ertiriň özünde tapyp beräýerin – diýip, ol ejiz adamyň gününe rehimi inýän kişi hökmünde aýtdy. Aýtdy-da, tapyp beräý diýen sözleri eşitmek umydy bilen Seýýaranyň gözlerine seretdi. Elbetde, edil şol wagt Seýýara-da oňa seredip durdy. Gyzyň gözlerinde Allagyň ilki gören zady namutlyk boldy. Soň özüne meňzeşlik gördi. Göwnüne bolmasa, onuň gözleri-de, burny-da Allagyňka çalymdaşdy. Hut şo pursatdan başlabam bu gyz Allagyň gözüne onuň mundan on ýedi ýyl çemesi ozal ykbalyň emri bilen näbelli ýerlere düşmeli bolan ganybir uýasy Senem bolup görnüp ugrady. Ykbal, belki, Allak bilen Senemi şu gün şu ýerde ýüzbe-ýüz bolmaga emr edendir. Hiç kes şuňa heňe gelmejek zat diýip bilmez!
Allagyň içki howsalasy artdy. Ol ýere bakyp, ýaňky aýdanlarynyň tersine gürledi:
- Aý, ýok, men-ä kwartira tapybilmen... Meň başga-da işim kän-ä. Sen meni bagyşla! Özüň bilýäň, okuw döwri hemme zada ýetmek kyn bolýar. Boş kwartira kändir-le. Çynyňy edip bir günjük gözleseň tapdyrar...
Seýýaranyň ýüz keşbi üýtgedi. Ol Allagyň göni bäbenegine bakdy-da, gatyrganyp:
- Bolşuň nähil-ä? – diýdi. – Kim saňa şu wagt kwartira tapyp ber diýýä?
Şu sözleri diýip, gyz, megerem, nähek ynjydylandygyny hereketlerinde-de mälim etmek maksady bilen kesä bakdy.
Allak galpyldady.
- Sen maňa dogry düşün! Men okuw döwri dert-alada köp diýjek bolýan. Mydama ýetişiksiz gara günde... Häzirem bir ýere gitmeli-dä... Men gidäýeýin! Bolýamy?
Gyz oňa adatdan daşary geňgalyjylyk bilen seretdi.
Allak jalbarynyň jübesine el urup, ondan esli ownuk pul çykardy. Olary Seýýaranyň eline tutdyrdy-da, şeý diýdi:
- Me, al şulary!
Seýýara äm-säm halda:
- Bi näme? – diýdi.
- Al! Ýygna! Gerek bor... Ýöne sen menden gaty görme! Bolýamy? Men indi gelmen. Ýaňam aýtdym-a, meň ýaman işim kän... Başga zat üçindir öýdäýme! Işim kän. Ýetişibilemok... Gaty göreňok dämi? Men onda gidäýjek.
- Düşünmedim? Nirä gitjek? Nämüçin gitjek? Ýa men bir zat diýip, göwnüňe degdimmi? Hä? Nämüçin?.. Düşündirip git! – diýip, gyz eňredi.
Howanyň çigrekligine garamazdan, Allak derledi. Çyny bilen burçak-burçak derledi. Ol maňlaýynyň derini eli bilen sylyp:
- Ýok, göwnüme degeňok. Oň üçin däl – diýdi.
- Onda nämüçin?
- Aýtdym-a işim kän diýip... Bolýa onda, sag bol! Men gitdim. Menden gaty görme! Bolýa?
Jogaba derek gyz diňe baş atdy. Şundan soň Allak sapandan sypan ýaly boldy. Çalt-çalt ýöräp, gaýralygyna tutdyrdy. Hol aňryk baransoň, hyrra öwrülip, yzyna seretdi-de, taýak atym daşlykda henizem sarsman duran gyza tarap gaýtdy. Onçakly golaýa-da gelmän:
- Meň penjegimi bersene! – diýip, boýnuny burdy.
Awtory - Kakamyrat Atayew
9
141
awadan
14.04.2025 10:52
Hekaya - Gyz jigi 5-nji bölüm
- Şonda aldadym. Men detdomskiý.
Dünýäniň güýze gaplanandygy häzir diňe çyplaň adama bildirjekdi. Allak çal penjegini gyzyň egnine atdy. Ol şuş-şu wagt gyza sorag äheňinde näme-de bolsa, bir zat diýmelidigine düşündi. Näme sorajagyny welin bilip bilmedi.
- O ýere nedip düşenimi özümem bilemok – diýip, Seýýara aýtdy.
- Nirä?
- Şo ýere, detdoma... nädip düşenimi bilemok. Gaty kiçi ekenim. Detdomam kän bir göz öňüme gelenok. O ýerden meni ýeke ýaşaýan bir aýal alypdyr. Hiç kimi ýok ekeni. Hossarsyz bir zat. Özem ýaman baý. Puly ýere-göge syganok. Ýöne gysyk. Puluny o dünýä alyp gitjek ýaly, şo-ol aňyrsyna basyp ýatyr. Özem öň, ynanmarsyň, iki gezek äre barypdyr. Ikisi bilenem kän ýaşaşmandyr. Aýrylyşypdyr. Aýrylyşmandyram-da, masgara bolup kowlupdyr. Oňam sebabi çagasy bolanok ekeni. Hudaý uran heleý-dä. Özüň bilýäň-ä, çagaň bolmasa...
Allagy ähli zatdan beter Seýýaranyň geçmişi gyzyklandyrýardy.
- On ýedi ýaşaýançam şoň elinde boldum – diýip, Seýýara Allagy gyzyklandyrýan gürrüňe geçdi. – Ýöne o heleý ýaman erbet ekeni. Göwnüne ýakmaýan bir iş etseň, bir urýa, bir urýa, Hudaý saklawersin. Ony-muny almak üçin pul sorasaňam urýar. Özem bir dili hapa, iki gulakly eşider ýaly däl. Maňa eje diýeňok diýibem urýardy-da, ynansaň. Onsoň bir gün gaçdym.
- Kim bilen?
Seýýara gülüp:
- Şol aýalyň öýünden gaçdym diýýän – diýdi.
- Onsoň?
- Onsoň kwartirant bolup ýaşap başladym. Jaýyň eýesi ýaş oglan ekeni. Aýaly, çagalary bar. Özem maşynly-zatly. Onam aldadym. Uçilişede okaýan diýdim. Özümem uzakly gün şäherde kaňkap ýörýärdim.
- Puly nireden tapýardyň?
- Ol aýalyňkydan gaçyp gaýdamda ähli puluny alyp gaýtdym-a.
- Onsoň?
- Onsoň şeýdip gezip ýördim. Bir günem pulum gutardy. Aç ölmejek bolsaň bir zat etmeli-dä. Gymmatbaha köýneklem bardy. Hemmesini satyşdyrdym. Ýene pulum gutardy. Onsoň köwüş magazine girdim-de, gyzlaň gymmatbaha köwüşleriniň birini ogurlap goýberdim. Bazara çykarybam satdym. Ýöne sowup ýörseň, pul diýeniň derrew gutarýar-a. Ýene şo magazine bardym. Ýene şo köwüşden birini aldym. Magazinden çykyp barýarkamam tutuldym. Magazinçi seredip duran ekeni-dä. Her zadam bolsa, şo gezek magaziniň içinde kän adam ýokdy. Ýogsam dagyn, masgara...
- Magazinçi hiç zadam diýmedimi onsoň?
- Diýmezmi?! Magazini içinden ýapdy-da, içki jaýyna saldy. Menem bir gorkýan, bir gorkýan. “Jan agam, näme etseň et, ýöne urma” diýip ýalbarýan. Hem aglaýan. “Şu gezek zat degme, indi gaýtalaman” diýýän. Ýaman doňýürek ekeni...
- Ýaş oglanmydy ol?
- Aý gaty bir ýaşam däl.
- Onsoň?
Gyz utanjyrady. Az salym dymansoň, ýarym pyşyrdy bilen:
- Zorlady – diýdi. Şonda Seýýaranyň sojaýandygy duýuldy. Ol başardygyndan özüni dürsäp, dowam etdi.
- Ogurlan köwşümem elime tutdyrdy-da, çümmükläp, hapa-hapa sögdi. Soňam kowup goýberdi. “Şu töwereklerde göräýsem hamyňy sypyryn” diýdi...
Allak gyzyň egninden tutup, gujaklady-da, ony köşeşdirmek niýeti bilen:
- Ol aýal soň seni gözlemändirmi? – diýdi.
- Gözlemezmi? Gözläpdir. Milisýä aýdypdyr. Bir gezek ýitenleň syraty asylýan tagtada öz suratymy gözüm bilen gördüm. Boýumyň näçedigini özüm bilemok welin, şolar bilýän ekeni. Suratymyň aşagynda boýy 165 cm diýip ýazypdyrlar.
- Onsoň?
- Onsoň şeýdip ýaşap ýörün. Bir köpügem pulum ýok. Oňa-muňa iş sorap bardym. Käsinde iş ýok. Iş bolan ýerde-de dokument soraýarlar. Mekdepleň birinde pol süpürijilik işi bar ekeni. Dokumentem soranoklar. Ýöne direktory haramzada ekeni.
- Hä, näme diýýär?
- Dokumentsizem bolsaň, işe alaýyn diýýä. Ýöne diýýä, men näme diýsem etmeli borsuň diýýä. Niýeti gowy däl-dä. Aňyrrakda sür diýdim. Ýogsam, tekiz pulum ýok.
Dowamy bar ☘️
9
117
awadan
13.04.2025 16:08
Hekaya - Gyz jigi 5-nji bölüm
Ejesi bes etmändir. Tirsegi bilen äriniň böwrüne hürsekläp:
- Bar, git-de, şo söýgüliň ýanynda ýat! – diýipdir.
- Men saňa näme diýdim? Ä?.. Nä ikilenç gaýtalatjak bolýaň? Hä? – diýip, kakasy böküp ýerinden turupdyr.
Ejesi:
- Herrelme! Sesiňi bat beren bolup, adam gorkuzaryn öýtme! Men hakykaty aýdýan. Ýalanmy eýse? – diýip, goýar ýerde goýmandyr.
Şeýle bolansoň, kakasy:
- Hakykaty men aýdyp bereýinmi saňa? – diýip, eline agyr esger kemerini alypdyr.
Allak bilen onuň uýasy Senem aglaşypdyrlar.
Ertesi daň atandan ejesi bilen kakasy itiň içegesi ýaly, täze bir uzyndan bulaşyk dawanyň hersi bir ujundan tutupdyrlar. Tutupdyrlar-da, onuňam çözgüdini çagalaryň hem goşlaryň paýlaşygyndan gözläpdirler. Üleşik olaryň hersini bir ýere zyňypdyr. Senem ejesi bilen şäherde ýaşap başlapdyr. Allak bolsa obada – kakasynyň ýanynda galypdyr.
Soň, bir sähetli gün kakasy Allaga ýüregi sahawatdan hem mähirden eýlenen oňat eje tapyp beripdir. O-da Allaga üç sany jigi dogrup beripdir. Täze jigileriniň ikisi gyzjagaz bolup, olar Allaga meňzäpdirler üçünjisi bolsa oglanjyk bolup, ol Allagyň täze ejesine çekipdir. Şeýdip, ýagşy-ýaman işleriň ençemesi Allagyň gözüniň alnynda bolup geçiberipdir.
Şonuň ýaly ýagşy-ýaman işleriň ençemesine Senemem şaýat bolupdyr. Uzyn-uzyn günleriň birinde ejesi oňa täze kaka tapyp bermekçi bolupdyr. Emma kaka boljak tarap il içinde “Öňki ärinden galan çagasy” diýen gepiň bardygyny, ýaman ýeri-de, şol gepiň kän bir halanyp barylmaýandygyny, eger Senemjik bolmadyk bolanlygynda onda bu meselede hiç hili ikirjiňlenmäniň bolup bilmejekdigini aýdyp, närazylyk bildiripdir. Senemiň ejesi bolsa, heniz başynyň ýaşdygyny, görjeginiň öňdedigini, gül ömrüni dul geçirip bilmejekdigini, şeýdäýmese, dagy başga alajynyň ýokdugyny, onsoňam çaga diýlen zadyň täze ärindenem bolmak mümkinçiliginiň bardygyny, şol sebäpli-de, näçe eý görýänem bolsa, gyzjagazynyň bu ýerde päsgelçiliginiň güýçlidigini kişiň ýanynda aýtmasa-da, öz ýanyndan ýürejigi bilen boýun alypdyr. Garasaý, kaka boljak tarapyň närazylygy Senemi çagalar öýüne eltip taşlapdyr.
A Allagyň kakasy bu zatlary mahaly bilen bilmändir. Wagtynda bilenligindemi? Onda onuň Sneme hut özüiniň täzeden kaka çykjakdygyna kim şübhe edip biler?! Seneme welin gaty basym eýe tapylypdyr. Dünýeden zürýatsyz ötüp gitmeli bir bende ony gyzlyga alypdyr. Şeýdibem Allagyň kakasy hyrçyny dişläp galypdyr. Ynha, indi näçe ýyldyr, bu töwereklerde henize-bu güne çenli Senemden habar bilýän ýok. Galanynam wagt görkezer-ä diýýä adamlar. Kim bilýä-dä?
O mahallar Allak dördüni dolduryp, ýaňy bäş ýaşyna giden ekeni. Senemem onuň bilen basdaş. “Adyň näme?” diýlen soraga “Şenem” diýip, jogap berip bilipdir. Ýöne Allagyň özi-hä bu zatlary bilenok. Diňe eşitmiş.
Seýýara sözünde durdy.
- Gelmersiň öýtdüm welin, gelýädiň-aý – diýip, Allak aňyrdan seýkin basyp, ýetip gelen gyza garap, dylym-dylym etdi. Onsoň ýuwaşlyk bilen ýöräp ugradylar. Nobatdaky çatrykdan saga sowlup, esli ýöränlerinden soň Seýýara:
- Allak! – diýdi.
- Näme?
- Allak, saňa bir zat aýdaýynmy?
- Aýt!
- Gaty görmezmiň?
Allak geňirgenip:
- Nämäni? – diýdi.
- Aýtjak zadymy?
- Hm, hany, entek bir aýt, göreli. Gaty görüp, näme...
Seýýara ýaýdandy.
- Aýt-da indi, adamlary serim-sal edip goýma-da – diýip, Allak gyssady.
Seýýara aýdyp goýberdi:
- Düýn men seni aldadym.
- O nähili?
- Aldadym-da.
Allak böwrüne doňuz diňini saldy.
- Näme diýip?
- Düýn bar-a?
- Hawa?
- Men bar-a?
- Hawa?
- Biriniň ýeke gyzy diýdim – ä?
- Hawa?
Dowamy bar ☘️
8
84