awadan
06.07.2024 13:43
ALA GÖZLI GYZ Hekaýa
Özümiñ nä sebäpden beýle akmaklyga het edenime henizlerem düşünemok. Belkem asla düşünmesem gerek. Beýtmäge maña güýç beren zat nämedi, söýgimidi ýa zenan basdaşlygymydy... Kim bilýär...
Onuñ gapysyny kakdym. Ýüzüme soragly garan keşbi henizem ýadymyñ çet künjeginde. Ala gözleri bardy. Saçy eginlerinden çala geçýärdi. Garaýagyz teni çyranyñ ýagtysyna lowurdaýardy. Sada we birkemsizdi. Özümiñ bigörkligimi näletledim. Gözelligine üns bermedik hatda, muny onuñ kemçiligi saýan kişi kimin ýigrençli garadym.
- Oñ bilen men biri-birimizi söýýäs. Aramyzdan aýryl. Basym biziñ toýumyz.
Aýtmak üçin telim ýola türgenleşen sözlerimi hetjikledim. Ýüzüniñ her nokadyny göz atuwyma ýat tutdurjak kimin ünsli synladym. Ala gözlerine çöken gussa ony bedroýlaşdyrmandy. Bu hasam gaharymy getirdi. Filmde aýdylyşy ýaly: "Ol taslamalaryñ naýbaşysy, men bolsa tebigatyñ gödek ýalñyşlygydym". Agzyna gelenini diýer, ýalanymy ýüzüme basar öýtdüm. Beýtmedi. Başyny atyp, gapyny ýapyp goýberdi.
Soñ ony hiç haçan görmedim. Has dogrusy, janly görmedim.
Söýen kişim bilen durmuş toýum tutuldy. Ol - ala gözli gyz diýenini edip aramyzdan aýrylypdy. Bagtlydym. Ähli zadyñ beýle ýeñillik bilen çözülerine garaşmanymdan bolsa gerek, geñirgendiriji ahwala düşerdim mahal-mahallar. Bu bagty maña peşgeş bereniñ kimligini bilýärdim. Oña hem haýran galýardym hemem minnetdardym.
Bir gün adamym öýe adatdakylardan gijä galyp geldi. Başy öñe egilgidi. Nahar iýmejekdigini aýtdy. Bir bolmasyz işiñ bolandygyny ýüregim syzýardy. Näme bolandygyny soradym.
- Ol ýogalypdyr diýdi.
Kimdigine düşünipdim. Adamymam edil meniñ ýaly onuñ adyny tutmak islemändi. "Ol" diýsek, ikimiz üçinem düşnüklidi.
- Nädip bolupdyr? - diýdim.
Gözlerini bir nokada dikip oturşyna aýylganç hakykaty pyşyrdady.
- Öz janyna kast edipdir.
Birkemsiz sungat eserine meñzeýän keşbi topragyñ astynda göz öñüme getirenimde inim düýrügdi. Ýerimden turdum. Ýatylýan jaýa geçip sessiz süýndüm. Ony gören ilkinji we iñ soñky gezegimdäki keşp ýene örboýuna galypdy. Huşumdan kowasym geldi. Başarmadym.
Gije düýş görüpdirin. Ol başujymda otyr. Ýylgyrýar. Howpurgaýaryn.
- Git bu ýerden - diýip gygyrýaryn. Onuñ bolsa şo-ol ýylgyryp otyrşy.
Şol gijeden soñ hiç zat öñküsi ýaly bolmady. Adamym öýe gelmezligi, gelse-de gijäñ ýary gelmegi tapdy. Ol gelýänçä uklamaýardym. Garaşýardym. Bir günem hemişeki wagtlarynda öýe gara berdi. Ýerinde durup bilenokdy. Golundan tutup, içeri saldym. Deminde içginiñ ysy bardy. Ýerine ýatyranymdan soñ dik duran ýerimden açalak-ýumalak gözlerine garadym.
- Ony küýseýäñmi?
Belkem, muny soramaly däldim. Jogaby mälim soraglary soramazlygy öwrenmegim gerekdi. Adamym hiç zat diýmedi. Diñe gözünden akan ýaşy görüp galdym.
Perzendim dünýä inen güni gabat geldim oña ýene bir ýola. Bu gezekki welin düýpgöter başgaçady. Gujagymda ýatan bäbegiñ mymyk ellerine, ýumulgy gözlerine seredýärdim. Birdenkä, oña gözüm düşdi. Egninde ak, uzyn lybasy bardy. Bäbegimiñ başyndan sypady.
- Saña meñzemesin - diýip pyşyrdady.
- Eliñi aýyr, degme çagama - diýip gygyrdym.
Sesime şepagat uýasy geldi. Näme bolanlygyny sorady.
Dowamy bar..
22
77
awadan
04.07.2024 09:03
![]()
GÖZ NİKASY HEKAÝA 2-nji bolumi
Atynyň gozgalaň tapmagy onuň güýjüne güýç goşan ýaly etdi. Hana, indi ol Gysyremeni alarladyp barýar. Güýçli, agyr elleriň öňünde durmak aňsat däl borly, biziň pälwanymyz aýaklaryny däbşenekledip bilini gowşatjak bolýar, bolmanda, ýekeje aýagyny ýere degirjek bolup, ardurja kösenýär. Gaýry pälwan bolsa, aşaky dodagyny dişläp, kelte gapyrgany barha berk owýar.
Şeýdip olaryň näçe wagt durany belli däl. Ahyry Gysyremen maýyny çemeläp, garşydaşynyň sag aýagynyň içinden çilşirmäni saldy. Bi onuň ökde emelidi. Ol şol emel bilen men-men diýen pälwanlary tersligine çöwrüp tändiripdi. Eger sähel maý tapdygy, bi pälwanam şeýle etjegi ikuçsuz.
Gaýry pälwan ýadan borly, ol Gysyremeniň bilini gowşadyp aşak goýberdi. Şojagaz pursadam ýeterlik boldy. Ol ýere aýagy degenden gaýry pälwany arkan serpdi. Bi iň şowly emel – eşegöldür emeldi. Şowuna düşende garşydaşyň çüwdesi ýere degýärdi.
Serpmeden gaýdan pälwan hasanaklap, ýene göreş tutarman boldy. Teni birneme gatan Gysyremeniň indi durşy arkaýyndy. Şonuň üçin ol, ikinji ýola-da kän eglenmän, basym bellisini etdi. Myhmanyň göwni galmasyn diýlip, üçünji ýola ýene salyndy. Ýöne olam pys geçdi.
Soň mähelle dagady. Ýöne myhman pälwan, ýykylan ýerinden galman kän oturdy.
Namys edýändir. Şoňky ýaly göwräm bolup ýykylsam… bu namys etdirjek zat-da… Men ol utulanyny bilip öz iline gaýdar öýtdüm. Ýöne ol gitmän, obamyzyň gyrasynda indi öňräkden bäri ýeke özi ýaşaýan Jüýten kempiriňkide düşledi.
Jüýten garry hakynda obamyzda gürrüň kän. Oňa bar zatdan – islese suwam tersine akdyryp bilýän, çyn bir ýeksuryn garry diýýärler. Men ondan gijesin-ä däl, gündizem gorkýärdym.
Basym gaýry pälwanyň goňşy gyrlarda ýaşaýandygy, güýjüne bäs gelmän gum içine aralaşandygy, indem obasyna dolanmaga namys edýändigi aýan boldy. Şeýdip ol gumuň otuna-suwuna kaýyl bolup, biziň bilen galyberdi.
Sähra nämedir bir zada garaşýan ýaly dymýardy. Saralan otlardan hasratly, jansyz ys gelýärdi. Ho-ol aňyrda, depeleriň üstünde çalaja yşyklanyp çopan otlary görünýärdi.
Indi men her gün gaýry pälwanyň beýik alaňlaryň üstüne çykyp, uzaklyklara seredýändigini görýärin. Uzaklyklaryň bary bir meňzeş. Şolaryň aňyrsynda hemme kişiniň, edil biziň obamyz ýaly obasy bar. Obany göresim gelse uzaklara seretmeli. Şonda ýüregiň az-kem ynjalan ýaly bolýar. Gaýry pälwanyňam obasy ýüregine düşýän borly, ol birsyhly uzaklyklara seredýärdi. Şonda men ol obasyny görýändir öýdýärdim.
Ol hemişe atyny suwa ýakmaga gije guýa gelýär. Özem näme üçindir, ony münmän idip gelýär. At janawar eýesi bilen köp ýoldaş bolan borly, ol diýseň rakyp. Eýesiniň sözüne däl, ümüne düşünýär. Belki, şonuň üçindir, hormat edip, ony diňe gerek wagty münýänligi.
Maňa bi düşbi atyň ýaraýan ýeri, onuň nowa eňegini batyrýan pursadydy. Ol her gezek suw içip bolup, nowadan kellesini galdyranda agzynyň töweregindäki damjalar Aýyň ýagtysyna düre öwrülen ýaly bolýar. Bu görnüşi synlamak diýseň ýakymlydy. Ýokarda, meniň ýalňyz bolşum ýaly, altyn Aý ony görýär, aşakda-da meniň oglan kalbym
Bir gezek ol ýene atyny suwa ýakmaga guýa geldi. Atyň sagrysyndan gön gatyşykly deriň ysy gelýärdi. Ol ys maňa öňräkden bäri tanyşdy. Şonuň üçin men ony öýümiziň ysy ýaly eziz görýärdim. Belki, şonuň üçin bolsa gerek, gaýry pälwan bi tanyş ysy esli salym temegine dartdy. Soň ol ýene, tä demi gutarýança, burnuny göge tutup ysyrgandy. Soň ýene-de… Onuň şol mährem ysy – gör, nirelerde galan öýüniň ysyny almak üçin, atynyň sagrysyny ysgaýanlygy, näme üçindir, nebsimi agyrtdy.
Şeýdip, ertirden soň birigün, birigünden soň ýene gyssanmaç soňky gün gelip, günler geçip durdy. Ýöne, näme üçindir, haýal geçýärdi.
Dowamy bar 👉🏼♥️👈🏼👍🏻🤗
17
67
awadan
03.07.2024 13:22
![]()
GÖZ NİKASY (HEKAÝA) 1- nji bölümü
Indi biziň obamyzda-da, seniň o diýşiň ýaly owadan göreşýän pälwan ýok. Dogry, iki-ýeke bil tutýanlar ýogam däl. Ýöne bir döwürlerdäki Gysyremeniň göreş tutuşy bilen deňeşdireniňde, häzirki bil tutuşýanlar häki bir pozzam oýnaýan ýaly bir zat.
Gysyremen heniz oglanka göreş tutanda-da, ardana mal ýaly, ejesini tä ýedi ýaşaýança emdi. Soň sesi ýognap, murty tabanda-da ol hamana, ejesinden pata alýan ýaly, göreşe çykmazyndan ozal, perzendi üçin hemişe emen süýdüniň ysy gelip duran ýaly bolýan, ene gursagynyň ýakymly ysyny ysgap çykardy. Onuň näme üçin beýle edýändigine ejesinden başga hiç kim düşünmezdi. Ejesi bolsa ol syry pugtadan-pugta edip aýawly saklaýardy. Şeýdip ol, entek murtuna päki degirmedigem bolsa, gum içinde hiç kime dyzyny epdirmän gezdi.
Ýörände birneme aýagy gowkurak görünýär diýäýmeseň, Gysyremen edil guýlan kenek ýaly ykjam. Dogry, burnunyň deşikleri weli birneme giňäpdir. Ýöne oňa garamazdan, näme üçindir, gözleri gamgyn. Onuň aýaklarynyň gowkulygyny Üpük goja ata kän münýänliginden görýär. Ýöne şol aýaklar çilşirmäni salandan soň, sypjak bolup miltem etmeli däl. Edil aranyň bardyr, ýa-ha bialaç dyzyňy epersiň, ýa-da guşagyňy taşlap ümdüzine gaçarsyň. Soňam uçugy alnan adam ýaly, göreş agzalan ýerde, kibtiň gysylýanyny özüňem bilmersiň.
Henize çenli gerşini ýere degirmedik pälwanyň, öz obamyzyň adamsydygyna men begenýärdim. Şonuň üçin ýeke obamyzda däl, goňşy obalarda-da, setanda-seýranda bolýan toýlara sabyr-takatsyz garaşýardym. Hemişe bir meňzeş, tukat güni bilen, halys peteňi-bizaryňy çykarýan gum durmuşynyň ýeke-täk höziri toýlarda tutulýan göreşdi. Şonuň üçin entek bekewülleriň göreşe çagyrýan çasly sesleri eşidilmese-de, hemmelerden öňürti göreş tutulmana peýlenen ýere howlugýardym. Hemem haýsy obadan, haýsy pälwanyň gelenini göresim gelýärdi. Niçikmi del-dül pälwan gözüme iläýse-de, onuň Gysyremenden ýykyljagyny ýa ýykylmajagyny çaklardym.
Şol gezekki gören pälwanymdan, Gysyremen gorkmadygam bolsa, men gorkdum. Ol bi jelegaýlarda görlen adama meňzemeýärdi. Göreş gutaryp, dagaljak bolup durka, ol özüniň kelte aýakly, ýöne öte güýçlüdigi mese-mälim bildirip duran pessejik atyny münüp geldi.
Göreşden gijä galanyna gahary gelýärmi ýa onuň asyl bolşy şeýlemi, ol edil ýamanalgyly ýaly gaharjaň görünýärdi. Meniň gözümiň ilki eglenen zady, onuň eýmenç bolup görünýän giň agzydyr agyr elleri boldy. Şo eller göreş tutman odun ýygaýsa, obamyzy arkaýyn gyşdan çykarjakdy.
Ol atyndan syrylyp düşüşine, eşiklerini ýeňletmän, ortada duran guşagy biline daňyp, hiç hili gypynçsyz, hemle bilen şeýle sözleri aýtdy.
– Kim özüni Ärmämmet saýsa, meň bilen göreşsin!
Bi gös-görtele äsgermezçilikli haýbatdy. Adamlar nämä garaşsalaram beýle söze garaşmadyk borly. Şonuň üçin hemmeleriň nazary Gysyremende eglendi. Hatda, ýap-ýaňy ondan ýykylyp, namys astynda galan goňşy obanyň ýigitlerem, gaýry pälwandan heder edip, Gysyremene duýgudaşlyk edýärler.
– Berkiräk duraýmasaň, zalywadyň göwres-ä bir çen bar eken…
– Bi pormy adamy emel bilen-ä alyp bolmaz, ýadadybrak alaýmasaň…
– Hany, Allany çagyryp çyk bakaly, bizem Hudaýçyň borus…
Gysyremen mähetdel etmän guşagy biline daňdy. Adamlar göreşe hemişekileri ýaly şowhunly garaman, gorky gatyşykly hormat bilen seredişýärdiler. Myhman pälwanyň küdüň ýaly aýaklary oturanlaryň hasam sussuny basýardy. Ýeňsesindäki gat-gat gasynlar, ony beter göze ilginç edip görkezýärdi.
– Oňarsaň ýanyňa golaýlatmagyn, golaýlas-a alar…
Ol sözi kimiň aýdany äşgär bolmady. Ýöne her kimiň haly sal üstündedi.
Pälwanlar dikleşenden gaýry pälwan myrtar sesi bilen gygyryp, biziň pälwanymyzy dyzyna göterdi. Gaýry pälwan gygyranda geň zat, sen ýeke dälsiň, menem bardyryn diýýän ýaly, onuň mümüp gelen atam hokranyp, gulaklaryny gaýçylandyrdy. Del obada onuň ýeke-täk hossary atydy. Belki, şonuň üçindir, atynyň oňa hossar çykýanlygy. Halal mal şeýle hem bolmaly.
Dowamy bar 👉🏻♥️👈🏼👍🏻🤗
21
109
awadan
02.07.2024 23:16
GARRY GYZYŇ YKBALY
Hekaýa sonky bolumi
Gelin näme üçin ejemi men sebäpli utandyrýar. Oňa agyrlygym düşenoga. Jigim, meň jana-jan jigim, dogulanynda şatlygymdan näderimi bilmedik jigim, ýeke-ýalňyz jigimjan, men sebäpli dostlarynyň ýanynda utanýan eken-da. Ýaňy ejekem näme diýipdi? Öýden git, diýdimi? Indi dogulan öýüme ýat boldummy? Diýmek, gitmeli. Ýöne… nirä gideýin…
Ýerimden galyp otagdan çykyp barýarkam gapyň ýanyndaky aýna gabat geldim.
Mekdebi gutaranymda synpdaşlarymyň sowgat eden aýnasy. Ýürek şekilindäki, aşakda, ýüregiň birleşýän ýerinde iki ýüzügiň şekili çyzylan aýna. Ýokarsynda soňky jaň güni sowgat edilen emeli gül... Aýnada, gözleri ýaşly, ak aralaşan saçlary bulaşyk, gözüniň aşagyna biliner-bilinksiz ýygyrt düşen bir gyz sumjaryp durdy. Garry gyz. Hiç kime gerek däl gyz. Hemmeden gep çekmek üçin ýaradylan gyz. Soňky umydam puç bolan gyz. Agzyndaky aşy aldyran akmak gyz. Bu dünýäde hemrasy ýok gyz…Şol gün otagdan çykmadym, aglap-aglap uklap galypdyryn. Ertesi gün irden işe ugradym. Ertirligem edinmedim. Ýoldaky salonda Gülşeniň şadyýan ýüzüne gözüm kaklyşdy. Meni görüp utanmady, tersine ha-haýlap güldi. Öňküsinden ýaşaryp has owadanlaşypdyr…
Sapaklarymy okadyp öýüme däl-de bütinleý başga tarapa ugradym. Ýöräp-ýöräp şäheriň çetine çykdym. Bu ýerde demirýol bar. Ondan otlylar çalt-çaltdan haýbat bilen geçýär. Çagalygymda öýümiz şu golaýdady. Häzir ol öýler ýykylyp, ornundan nähilidir harby bina salyndy. Ejem bu ýere gelip oýnamaga rugsat berenokdy "Hudaý saklasyn, bir heläkçilik bolaýmasyn" diýýärdi. Häzir maňa şol heläkçilik gerek.O tarapa, bu tarapa ýöräp garaňky gatlyşaryna garaşdym.
Gün batyp barýardy. Uzakdan otly batly ses bilen gelýärdi.
Şol mahal yzymdan nähilidir ses eşidildi. Gaharly yzyma öwrüldim. Harby eşikli bir adam maňa seredip ýylgyryp durdy. Bialaç yzyma gaýtdym:
– Maňa gürleýäňizmi?
– Hawa-da. Öňräkden bäri size seslenýän.
– Bagyşlarsyňyz eşitmändirin.
– Bolýan ýagdaý. Oý-hyýala gark bolup durduňyz.
– Hawa, bu ýerlerde çagalygym geçdi. Şol günleri küýsäp gelipdim.
– Öýüňiz şu ýerdedimi?
Elim bilen yşarat edip:
– Siziň edaraňyzyň ornundady– diýdim.
– Wah, şeýlemi. Onuň ýaly bolsa gynanç bildirýän. Ýöne biz… Beýle bolmagyny islemändik…
Meň üstümden gülýändir öýtsem, ýüzünde mylaýym, sada ýylgyryş bar. Ýaşy hem onçakly ula meňzänok. Gaty gitse menden birki ýaş uly. Onuň bilen tanyşdyk. Ady Bahadyr, Andijanly. Şu ýerde işleýän eken, nähili wezipedigi gizlinmiş.Menem özümi tanyşdyrdym. Kärimiň gizlin ýeri ýok, mugallym diýdim. Hezil edip güldi. Güleninde gözleri şöhle saçýar. Geň galaýmaly, mundan on, on bäş minut öň özümi öldürmek barada pikirlenýärdim. Indi ol oý-hyýallarym özüme samsyklyk bolup duýulýardy. Bahadyr bilen çalt öwrenişdik. Biri-birimize telefon belgilerimizi berdik.
Ömrüme reňk çaýylan ýaly boldy. Indi meňem gijelerine halymdan habar alýan adamym bar. Irden ertirlik edinmän işe ugraýan. Uzakly gün mekdepde gezip, öýe gün batanynda barýan. Üç-dört günde, kämahal günaşa bir ýerde duşuşýan bolduk. Bir gün ol menden ep-esli wagt gözüni aýyrman seredip durdy. Birinji sataşan günümizdäki ýaly gün batyp barýardy, şemal bir ýerlerden güliň ysyny getirýärdi. Ilki ýylgyrdy. Soňra gözüme bakdy. Näme üçindir ýüzi az-kem gyzardy. Ýuwdunyp:
– Ruhsara–diýdi– meni Nökuse ugradýarlar. Köp wagtlyk. Men… eger garşy bolmasaňyz… sizem äkitmek isleýän. Ömürlik… razymyň?
Ýüregim öz-özünden agzymdan çykaýjak bolup urup başlady. Men näme diýmegim mümkin, ahyryn? Çalaja baş atyp, ýere bakdym.
– Hawa.
Bahadyr tolgunyp, elimi sypady.
– Köp sagbol, sagbol... Ýöne, azajyk wagt garaşmaly bolýaň… Ilki özüm baryp ýerleşeýin, soňra… sizi kösemäýin diýýän-da... Soňra, Andijana baryp aýalym bilen resmi aýrylyşmaly... Şoňa biraz wagt gerek bolýar. Ruhsara maňa garaşarsyň-a?
Men ýene-de ýere bakdym. Şundanam bir sorag bolýarmy? Elbetde garaşaryn, garaşman näme edeýin. Bahadyr gelmese hem men bary-bir garaşaryn.
Ol gitdi. Men seýilgähden çykyp barýarkam ýüzüme Güniň gyzgyn şöhlesi degdi. Bahar öz ornuny yssy, gyzgyn tomusa boşadyp berýärdi.
20
89
awadan
02.07.2024 09:33
GARRY GYZYŇ YKBALY
Hekaýañ dowamy 4- nji bölümü
Howludaky ýeke düýp alma gülläpdir. Hoşboý ysy howla doldy. Keýpim göterilip, aýdym aýtmak isledim. Duşuşyga ýarym sagat galanda Gülşen geldi. Bezenip-beslenip öňküsindenem owadanlaşypdyr. Onuň ýanynda meň eşigim, saçymy daraýyşym, boýanyşym, juda ýönekeý bolup galdy. Bolýa-da, owadanlyk– sadalykda.
"Istiklol" bagyna bardyk. Ýodalarda ýaňy otlar gögerip, daş-töwerek janlanyp başlan wagtlar. Ýigidi känbir synlap bilmedim. Ýöne, boýy-syraty gelşikli, özem owadan, öýdýän. Onuň bilen esasan Gülşen gürleşdi. Men diňe birki soragyna jogap berdim, bolany. Gülşen bilen gürrüňinden anyklaýyşyma görä, geçen ýyl aspiranturany gutaryp, ylymlaryň kandidaty bolupdyr. Tehnika ylymlarynyň kandidaty! Häzir politehnika institutynda işleýän ekeni. Şunça gürrüňiň arasynda Gülşen hatda onuň telefonyndan jaň etmäge hem ýetişdi... Hälem şu Gülşeniň geläýeni, bolmasa ikimizem dymyp oturardyk. Ady Azat eken! Azat! Nähili owadan at. Ene-atasy bilen bile ýaşaýan eken, körpe ogul, garaz şunuň ýaly gürrüňler!...
Bu gün howa öňkilerdenem göwne ýakymly. Gün şugla saçyp dur, ýöne howa salkyn. Salmadaky suwyň "şibir-şibir" edip akyşy adamyň göwnüne şeýlebir hoş ýakýar.
Howlumyzdaky alma çemen bolup gülledi, gülüni dökdi, miwelese hem sawçylardan derek bolmady...
Gelin çagalaryny alyp ejesiniň öýüne gidipdi, jigimem heniz işden gelmändi, ejem ikimiz otyrdyk. Howludaky sekide kitap okap otyrkam, öýe ejekem geldi. Ýerimden galyp salamlaşmakçy wagtym sen ýok, men ýok düşekde ýatan ejemiň köwüşi bilen meni urup başlady. Urup, urup gargady, gargap-gargap urdy:
– Wah, bazary sowulan, garry gyz, özüňe är tapypdyňmy, başga birine peşgeş eder ýaly?! Ýa özüňden artdymy, artykmaçlyk etdimi, Gülşen-pülşene paýlaryň ýaly? Bizi namysdan öldürdiňa bir äre barman, ýa gara ýere girmän! Ärim agzymy açdyranok, öýde garran jigiň biziň öýe gelmesin, biziň gyzlarymyzada çilesi düşýä, diýýä.
Sekide oturan ejemem ýüzüme bir şarpyk çaldy:
– Sen bazary sowulan üçin geliniň ýanynda dilim gysga, bir zat diýsem, garry gyzyňy bil, diýýär. Şu ýaşyna çenli item almady, mundan soňra gabram almaz, diýýär. Jigiň bilen her gün urş-galmagal. Garry gyzyň öýümden güm bolsun, diýýär. Sen nämäni bilýäň, dogulman geçen...
Ejem şeýle diýip oturan ýerinde aglap başlady. Ejekemiň uranyndanam has beter, ejemiň aglaýany agyr degdi maňa.
Agşam otagyma girip, bolup geçen galmagaly ýatlap otagyma göz gezdirdim. Kakam pahyr "Bu otag körpe gyzym üçin" diýip, otagy özüme laýyk edip bezäp beripdi. Şol wagt bäşinji synpda okaýardym. "Meňem aýratyn otagym bar" diýip şatlanypdym. Diwara kiçi haly asyp, ýere palas ýazypdyk.
Otagyň bir burçunda kiçijik stol, mekdepde, institutda okanymda şol stolda sapaga taýýarlanýardym. Häzirem şol stolda ýazýan. Gapydan giren ýeriňde kiçi gardirob. Onda eşiklerim, kitaplarym durýar. Indi şul kiçi otaga, kakamyň maňa beren otagyna hem sygamokmy?!…Ejekemiň öýüne kän baramokdyma. Barsamam ýoldaşy ýok mahaly, barýardym, köp wagt oturmanam derrew gaýdýardym. Üstesine onuň gyzlary kiçi. Entek mekdepde okaýar. Nädip olara meniň çiläm düşsün? Bir mahallar instituta girenimde, ony tamamlanymda şol ejekemiň özi meni gyzlaryna görelde edip görkezip "Daýzaňa meňzeseňiz, adam bolarsyňyz? diýmändimi?!
Ýogsada ejekem näme diýipdi? Hawa, Gülşen Azady özüne agdyryp alypdyrmy? Şondan bärem görüşüp ýörmüşler? Adaglanypdyrlar! Ýakynda toýlary bolýarmyş! Bu näme boldugy bolýar? Men ony joram, boýdaşym diýip duşuşyga alyp barýan, ol meň üçin gelen ýigidi özüne agdyrýar. Ynsap diýen zat ýokmy? Emma… emma men beýle boljagyny bilmändim-a. Bular ýaly bolmagyny islemändim-a.
Dowamy bar...
25
171
awadan
30.06.2024 19:03
GARRY GYZYŇ YKBALY
Hekaýa 3-nji bölümi
Gelin bir tabak palow getirip "tark" edip stoluň üstüne goýdy-da, özi oturman çykyp gitdi. Sowuk çaý bilen palow iýdim. Ýüregim gysdy.
Aýlyk almadyňmy diýip ejem dillendi.
– Ýok, entek wagt bar-a.
– Çaltyrak alsaň gowy bolardy. Öýde pul gutaryp barýar. Bir tarapdan unam haltaň düýbüne ýetdi. Jigiň oguljygy kesellände birinden karz alan eken, şonuň üçin...
Gepi uzaltmazlyk üçin:
– Bolýar– diýdim– Birki günden aýlyk beriler. Ol bolmasa tiken köýneklerimden bir zatlar düşer.
Ejemiň ýüzi açyldy.
Aýlyga heniz irem bolsa ertesi gün nähilidir umyt bilen mekdebiň kassasyna bardym. Kassir Umrzok aga "Hiç zat ýok" diýip iki elini ýaýdy.
Ýoda-da zenan mugallymlar gürleşip duran eken. Taryhçy kärdeşim maňa seredip:
– Aýlykdan habar almaga geldiňmi– diýdi.
– Hawa.
Ol aýagymyň ujundan başyma çenli synlap:
– Saňa aýlyk nämä gerek?– diýdi.
Sesimi çykarmadym.
Bu aýalyň birine gahary gelse gaharyny başga birinden çykarýan häsiýeti bar. Häzir çagalar sapagyny diňlemedik bolmaly ýa-da gepine gulak asmadyk bolmalylar. Indem gaharyny menden çykarmakçy bolýar.
– Biziňki ýaly üç-dört çagaň, äriň, hojalygyň bolmasa. Ýeke baş, özüň. Üstesine tikin tikip pul gazanýaň. Şonça puly näme edýäň?...
Gepini eşitmedik bolup çalt-çalt ýöräp gaýtdym. Ýanyndaky mugallymlar "Haý gelje, beý diýmeda" diýdiler.
– Hä, näme, dogruda. Toba, dogry zady aýtmak bolanokmy? Sizem şoň tarapyny çalýaňyz.
Salima geleje bir ýarym stawka sapak okadýar. Ýarym stawkasyny direktor bilen gygyryşyp-çekeleşip aldy. Äri wezipeli. Öýünde bir gelini bar. Gelinem boş oturman öýünde dükan açýar. Şoňa garamazdan elmydama pulym ýok diýip zeýrenip gezýär.
Öýe gelip sargytlarymyň puluny ejeme berdim. "Birki günden aýlyk berilýän eken, şoňa çenli ýeter" diýdim. Ejem puly sesini çykarman aldy.
Bu gün howa tämiz, mylaýym şemal öwüsýär. Howanyň bir salymdaky özgerişine keýpim göterilip gündizki öýkäm unudyldy. Ejem maňa garaşyp oturypdyr öýdýän, otagyndan çykyp meň bilen bile aşhana girdi. Jigimiň otagyndan geliniň çagalaryna käýäni eşidildi. Ejem aşhana girip nahar gyzdyryp, çaý demläp berdi. Köp wagtdan bäri beýdenokdy, geň galdym. Ýanyma oturdy, näme üçin gijä galanymy sorady. Geňgalyjylygym has-da artdy. Barlagçy gelýändigi üçin gijä galandygymy aýtdym. Ejem nahar iýişimi ýylgyryp synlap oturyşyna söze başlady:
– Saňa bu gün gowy bir ýerden sawçylyga geldiler.
Ejemdäki üýtgeşikligiň sebäbini indi bildim. Dogrusy tolgundym. Bular ýaly gürrüňleri eşitmedigime köp wagt bolupdy.
–… Kim olar?
– Özi goňşy obadan. Daşkentdäki ýokary okuwlarda okap, henize çenli öýlenip bilmändir. Özüme bap, okuwly gyzy aljak, mugallym bolsa hasam gowy, diýipdir. Şoňa… seni… näme diýýäň?
On sekiz ýaşly gyz kimin utanyp:
– Bilmedim – diýdim– ony göremok, tanamok...
– Dogry aýdýaň, bizem şeýle diýdik. Şonuň üçin ertir duşuşyga çykýaň.
– Ne beýle çalt?– jogabymdan özüm utandym.
– Haýyrly işiň çalt bolany gowy!.
Ejemiň gözleri guwanýardy.
Gardiroby açyp, duşuşyga köýnek saýladym. Dogrusy, gowurak köýnegim ýok ekeni. Hemmesi ýönekeý, mugallymlaryňky. Has anygy, kyrk ýaşdan agan aýallaryň köýnegi. Ine bu köýnek bolanok, uzyn, näme-de bolsa Daşkentde okan… Bu kostýum-ýupka örän galyň, bu kofta-ýupka bolsa tomusky. Saýlap-seçip ahyry geçen ýyl baharda alan ykjamja köýnegimi geýmegi makul bildim. Sähel ýukarak diýmeseň, bolýar! Ertir gündiz duşuşýas, bu günki ýaly çabga guýmaz-a? Gara bulutlara ynsap berse!… Sagat ona golaý düşegime geçdim. Dur duşuşyga ýeke özüm gideýinmi?! Näme-de bolsa ilkinji duşuşyk, birhili bolmazmyka? Pikirlenip, pikirlenip Gülşene jaň etdim. Gülşen goňşy obada ýaşaýar, menden iki ýaş kiçi. Mekdebimiziň öňündäki gözellik salonynda işleýär. Her wagt dertleşýärdik. Anygyragy ol derdini aýdýardy. Ertir işi köp eken, ýalbaryp-ýakarmaly boldum. Ahyry razy boldy. Indi uklasam bolýar!
Ýene irden turup, howlyny süpürdim.
Dowamy bar....
23
104
awadan
29.06.2024 19:44
GARRY GYZYŇ YKBALY
Hekaýa : 2-nji bolumi
Ondan soňky howluda obamyzyň "Habarçysy" ýaşaýar. Kimiň gelini göwreli, kimiň gyzy öýkeläp geldi, hemmesinden habarly. Ol Mawludadan ärini, gaýyn ene, gaýyn atasyny, ýanyndaky çagalaryny bir hatar sorap bolansoň, maňa göwünli-göwünsiz seredip:
– Sen gowumyň, ejeň gowumy?– diýdi.
–Hawa.
Deňinden geçip barýarkam maňa gynanypmy, ýigrenipmi bakanyny, hatda Mawluda birhili yşarat edenini gördüm. Onuň üç gyzy, iki ogly bar. Uly ogly meniň synpaşym. Aýry öýde ýaşaýar. Kiçi gelini özi bilen bir öýde. Iki gyzy gep-gürrüňli toý edenini eşitdim. Ikisem oňuşyp gitdi, öýdýän.
Öýe girsem, ejekelerim[1] gelen eken. Salamlaşyp bolamsoň, olaryň ýanynda oturmadym. Jigimiň irdenki gepi ýadyma düşdi, gelin bilen bile hyzmat etdim. Aşhanada jigilerimiň "gyk-waky" bilen gelin ikimiz naharlanan bolduk.
Otagyma girsem irdenki tiken köýnegim ýerinde ýok, eýesi alyp giden bolaýmasa. Ukladym.
Irden ýene-de budilnigiň sesine oýandym. Çalt turup köçe tarapky gapyny açdym. Howla suw sepdim, gelin turýança howlyny süpürip boldum. Ýene tikine oturdym. Bu gün bir işdeşim üçin döwrebap fasonly kostýum-ýupka biçdim. Äri nähilidir edarada wezipeli işde işleýär. Bir ogly, bir gyzy bar. Bir eşigi geýip, beýlekisini çykarýar. Gaýgy, aladasy ýok. Mekdepde hem wagtyny geçirmek üçin, güýmenje bolsun diýip işleýär. Eşigi biçdim welin, tikmäge ýetişmedim. Sagat ýedi bolup gelýärdi. Aşhana baryp nahar taýýarladym. Ejem turup geldi. Göwnüme bolmasa biçäre ejemiň ýüzündäki ýygyrtlar düýnkidenem köpelen ýalydy. Süýt bişirip öňünde goýdum, çörek dograp iýip başlady.
Ejemiň ýanyna oturyp:
– Eje köýnegi eýesi äkitdimi?– diýip soradym.
– Haýsy köýnek? Hä, ol ýaldrawukmy? Hawa, äkitdi.
– Hmm...
– Pulyna ýag aldyk, öýde ýag gutaran eken.
– Hä...– Näme diýjegimi bilmedim. Her gezek şunuň ýaly bolýar. Meniň sargydym taýýar bolup gelýärkä öýde bir zatlar gutarýar.
Ertirlik edinip bolýançak aşhana jigimem, gelinem girmedi. Gap-çanaklary ýuwup gelýärkäm jigimiň otagyndan geliniň sesi eşidildi.
–Gelin bolup gelenime dört ýyl boldy. Ýeke ýüzük alyp bereňok. Iki sany goç ýaly ogul dogup berenime sagbolsunyň şulmy? Başgalaryň ärleri her baýramçylykda gyzyl sowgat edýär. Dogaýsa dagy komplekt alyp berýärler… Men bilemok alyp berýäň şony!
Jigimiň gykylygy eşidildi. Ogly aglady. Gelin çagasyna "kes sesiňi" diýip, dowam etdi:
– Iň bolmanda şol gadyrly ejekeň bir aýlygyny öýe bersin. Näme, diňe sen ony bakmalymy? Olam kömek etsin-da, mugt iýip-içip ýatman.
Göz ýaşymy kynlyk bilen saklap otagyma girdim. Emma geliniň belent sesi bu ýere hem gelýärdi:
– Durmuşa çykmaýarmy indi, öýde oturman. Şunça ýaşany azmy? Güm bolup gitse otagyny çagalara bererdik. Iki çaga bilen iki otagda ýaşamak ýürege düşdi...
Çalt geýinip, bezenibem durman, köçä ylgadym. Mekdebe barýarkam, geliniň sözleri gulagymda ýaňlanýardy.
Ol çet obadaky daşkynyrak garyndaşymyzyň gyzy. Atasy köp ýyllar ozal aradan çykdy. Mekdebi gutaransoň ejesi maňa şägirtlige getiripdi. "Muny ýokary okuwda okadyp bilemok, iň bolmanda siz ýaly hünär öwrensin" diýipdi.
Şol ýyl jigimi öýlendirmekçidik. Utanjaň, edepli, zähmetkeş bolany üçin gelinlige hödürläpdim ony. Ilkiler örän gowudy. Elimi sowuk suwa urduranokdy. Meň tikip beren owadan köýneklerimi geýip "ejekejan, ejekejan" diýip bir söz aýdyp, on sapar gülýärdi.
Çaga dogrup, bäbekhanadan gelensoň, otagyna girdim. Jigimi göreýin diýip elimi uzadanymda, bäbegi kynlyk bilen elime berdi. Şondan bäri gün-günden erbetleşip barýar.
Dört sagat sapagym bardy. Okadyp, öýe bardym. Geliniň gözi çişipdir, ejem gamgyn. Näme boldy bu öýe, hemmesi bilelikde agladymyka? Elimi ýuwup aşhana, ejemiň ýanyna bardym.
Dowamy bar:
24
99
awadan
29.06.2024 10:37
GARRY GYZYŇ YKBALY
Hekaýa
Budilnigiň sesine oýandym. Sagat altyň ýary. Telefonymy ýakdym, gije hiç kim jaň etmändir. Wah, kim maňa gije jaň etsin? Tanyş-bilişler, işdeşler gije jaň etmeýär.
El-ýüzümi ýuwup geldim, tikine oturdym. Agşamky sargydy taýýar etmeli, näme-de bolsa bir som, bir som... Maşinkany takyrdatmazlyga synanyp tikip başladym.
Gelin giç uklapdy. Bir däl, iki sany kiçi çagasy bar. Ýarym sagat dagy tikdim, howludan sübsäň sesi eşidildi... Sekiziň ýarynda ornumdan turdym. Köýnek taýýar bolupdy. Ýakalary, ýeňleri keşdeli, gelinleriň owadan köýnegi. Gymmat bahaly matadan. Içimdäki höwesi kynlyk bilen basdym.
Penjiräň aňrysy ullakan bag.
Agaçlaryň ak gülleri biri-biri bilen birleşip, örän owadan manzar emele getiripdi. Şetdalyň gülnüň gözelligi şol ýerdenem adamy serhoş edýärdi. Çagalygymdan bahary gowy görýärin. Bir mahallar bahar çaglary şol bagdan çykamokdym. Häzir bular ýaly seýile wagt barmy? Az-salym beýhuş bolup galdym. Içeriden jigimiň belent sesi eşidildi:
– ... Garry gyz halyna sagat dokuza çenli ýatýar, meň heleýim hemmeden ir turup howlyny süpürip, çaý demlemelimi? Olam galsyn ýerinden. Indi on sekiz ýaşly gyz däl. Deň-duşlarynyň çagalary mekdebe gatnaýar. Iň bolmanda çaýyny özi demläp içsin, zakgunyna!...
Nämedir bir zat takyrdady. Kakasynyň sesine kiçi çagasy aglady. Gelin ony köşeşdirdi:
– Waý, boldy, boldy aglama. Kakaň saňa käýänok...
Ejemden ses çykmady. Yzyma dolandym. Mekdepde bir zatlar iýerin.
Bu gün alty sagat sapagym bardy. Naharlanmaga ýetişmedim.
Sapakdan soňra naharhana bardym, hiç zat galmandyr. Assa-ýuwaşlyk bilen öýe ugradym. Öňler öýde maňa bir mugjyza garaşýan ýaly öýe barmaga howlugýardym. Ýyllar geçdigi saýyn ädimlerim haýallaýan ýaly. Bahar şemaly ýüzümi sypap geçdi. Köçede hem agaçlar gül-günça dönüpdir. Ýöne ýolagçylar muňa biperwaý, alňasap barmaly menzillerine howlugýardylar. Köpüsi işden gelýärdi. Ýanymdan iki çagasyny çagalar bagyndan alyp, goňşy gelin geçdi. Sapagy ir gutarypdyr öýdýän, bazara barmaga hem ýetişipdir. Onuň bilen bir mekdepde işleýäris. Başlangyç synplary okadýar. Gowy gelin. Elindäki ýüküniň agyrdygyny bilip, ony çagyrdym.
– Dur, Mawluda. Eliňdäkini maňa ber!
Mawluda ýylgyryp:
– Ýok, ýok sagbol Ruhsara.– diýdi.
– Beräý, iki çaga bilen kyn bolar.
Ol:
– Ýok, sagbol– diýdi, soňra gürlemän ýöremegi gelşiksiz gördümi, söze başlady– Bazarda aýlanyp ýördüm. Kakasy jaň etdi. Işden giç gaýdýan, çagalaram al diýdi.
– Şeýlemi.
– Iki çaga bilen işlemek kyn eken. Birde ol keselleýä, birde bu keselleýä. Birde ol garagolluk edýä, birde bu.
– Hawa.
– Ýöne işlemseňem, öýdeçil bolup galýan ekeniň. Özüňe seretmänem goýaýýan ekeniň. Şonuň üçin işe başladym. Ýoldaşym ilki razy bolmady.
– Dogry– kynlyk bilen ýylgyrýan.
Ýoluň ugrunda goňşymyza gelin bolan synpdaşymyň öýi bar. Synpaşym çykaýmasyn diýip biraz howatyrlanyp, ýere bakyp ýöredim. Şükür, çykmady. Gyzjagazy bedre bilen suw sepýär. Bir örüm saçy yranýar. Ogly oýnaýar. Gygyryp, derläp top depýär. Çagalaryny göremsoň, onuň başdan geçirmesi ýadyma düşdi. Ol mekdebi gutaransoň bir ýigit bilen söýüşdi. Ata-enesi özlerine mynasyp görmän, ýigidiň ugradan sawçylaryna razylyk bermedi. Ýöne synpaşym söýgüsine wepaly bolup şol ýigit bilen gaçdy. Instituta ýaňy-ýakynda giripdi, okuwyny hem taşlady. Dogry ýoly saýlan eken. Ine, indi dört çagaň enesi bolup otyr.
Dowamy bar..
23
114
awadan
20.06.2024 13:06
Boşap galan öý.Tüssä öwrülen bagt. 2- nji bölümi
Orazsoltan gelneje balalarynyň yzyndan garap galdy.
Çagalarynyň sag-aman gidip gelmeklerini Allajandan dileg etdi.
Bular harby bölüme baryp, ol gün Kerimi hususy jaýy bir günlik kreýine alyp şol ýerde boldylar. Kerim jigileri bilen oýnady, olary aylap geldi. Bir günlik bolsada öz öýi ýaly duýdy, sebäbi maşgalasynyň bary bardy, diňe ejesi ýokdy.
Ertesi Kerimi harby bölüme tabşyryp öýlerine gaýtdylar.
Iki gün ýadowlygymy ýa ýol uzaklygymy onyha bilmedim welin duýdansyz öňünden batly gelýän ýük maşynyň özine garşy gelýanini gördi-de roluny aýlajak bolup uly ýük maşynyň aşagyna girip gitdi, aýnadan iki çaga uçyp daşaryk zyňyldy, geliniň biri batly urga çydam edip bilmedi we kaklyşylan bada jan berdi. Beýlekiler kimsi kellesi degse kimsi eli döwüldi, maşyn gulplandy açyp bolmady, uly maşynyň zarbyna birden maşyna ot düşdi we maşyn ot aldy
Uly ýolyň ortarasynda ýanýan maşynyň ýanyna adam çagasy baryp bilmedi. Ot söndüriji maşynlaryň kömege ýetişjeginden welin bular uzakdady,çöliň içindedi.
Maşyn içinde galan adamlary bilen ýandy, ony halas edip bolmady. Diňe iki çagany ýaglyga dolap,galanlarny welin oba ilaty her ýerden bir süňkün çöpläp, ony mata dolap öýüne eltdiler.
Orazsoltan gelneje bu elhenç ahwala ýüregi diýen etmedi we şo duran ýerinden güpürdäp gaýtdy. Şodyr şodyr ondan ne ses çykdy ne-de gözýaş, ol doňdy, dälilik katdyna ýetdi,
7 baş ölüm bir hojalykdan, bu urga ýürek çydap bilmedi.
Orazsoltan gelnejäni welaýatdaky ( Psihatriçeskiý hassahana)ýagny akyl taýdan yza galanlary bejerilýan hassahana äkitdiler.
Il gün bolsa bu 7- sany ölümi jaýladylar, onsuny munsuny öz özleri etdi. Orazsoltan gelneje bolsa hiç zat bilenokdy. Bat bileni agtyklarny gözleýardi, eýlak beýlak geçenden soraýardy
-Meniň balalarmy görmediňmi!?
Kerim bu zatlardan bihabardy. Ol doganlary gaýdansoň öz gulluk borjuny ýerine ýetirmek bilendi.
Bu pajygaly ýagdaýdan soň ony doganlarynyň 3-i, pataçylyk diýip harby bölümden alyp gaýtdylar.
Kerim ejesiniň sagalmagy üçin günde lukmanlar bilen maslahatlaşýardy. Ýöne netije pesdi.
Aradan 6-7aý geçdi
Indi Orazsoltan gelneje az kem gepleýardi, ýöne agtyklarny gözläp ýördi, balam oglum nirede, görmediňizmi?, bar bilýan sözi diňe şu iki sözdi ..
Kerimiň talyplyk döwründe gowy gören gyzy bardy. Ol Kerim harby gullukdan gelensoň toý etmekçidi. Welaýatlary aýra bolansoň bular diňe jaň üsti bilen gepleşýardiler. Kerimiň maşgalasyndaky pajygaly ýagdaýdan soň 3- ýyllap söýen ýigidiniň ýüzüne köz çekip, başga birine gaçyp gitýar. Kerim söýen gyzynyň gaçmagy ýureginiň ýarasynyň üstüne täzeden duz sepilen ýaly bolýar.
Kerim söýgi diýen zada söýgülisi gaçan güni ynanmasyny kesýar, güň ýaly gezip ýörkä özi bilen deňirak gutaran kursdaş dosty jaň edip Kerimi toýa çagyrýar.
Kerim bu toýa göwunli göwünsiz gitýar. Toýda her ýerden gelen kursdaş dostlaryny görüp göwni açylýar.
Agşamky toýda oglanlar üýşse toý ir başlan hem bolsa galanyny toý mekanynda dowam etýäler.
Bezenen oglan we gyz ikijigi ak guş ýaljak bolup toýa bezeg berip orta tansa çykanlarynda Kerim düýdansyz söýen gyzynyň ejesi bilen gyz doganyny görýar we ýüregine öýke kine alman salamlaşmaga barýar.
Gyzyň ejesi Kerimi barde görup name etýänini soraýar.
- Gelneje, öýlenýan oglan dost oglanlaryň biri, toýa geldim, diýýar.
- onda toýdan öýüňize dolan oglym: - diýip gyzyň ejesi aýtýar.
-toý azyrak göreli ýörejek, oglanlar bilen maşynly geldik,:- diýip Kerim oglanlaryň arasyna tansa gaýtýar.
Hemme oglanlar üýşüp tans edilip durka gelin bilen oglan hem bularyň ýanyna gelip tansa goşulýar.
Ilki bada üns bermedik Kerim gözüniň alnynda oglanyň boýnundan aslyşyp tans edip duran gyza seredip doňup galýar ....
22
115
