flowers_
22.06.2024 23:56
BIR DERDIM BAR IÇIM-IÇIME SYGMAN..
Bir derdim bar içim içime sygman,
Pälim, niýetim özara uruşýar,
Hemişe araçy bolan halatym,
Erbet pälim mydam hetdinden aşýar.
Ynha-da bu günem şol öñki söweş,
Ekizek bolsada palim niýetim,
Abylyñ Kabyly öldürşi ýaly,
Üstün çykypdy,
Erbet häsiýetim,
Elimde göterip, Ýagşy palimiñ
Jesedini elim bilen jaýladym,
Begençden dolduryp, içden gülkimi,
Mazar:nyñ başynda sessiz agladym.
Remezan MÄMMETGURBANOW.
20
111
flowers_
22.06.2024 00:22
Gelsene, ýürekdeş, gürrüň edeli...
Şeýle bir ýürekdeş gürrüň edeli,
Bar zat hakda dogry pikir ýöredip.
Men-ä saňa özümmikäm öýdeýin,
Senem özüňi gör, maňa seredip...
Meniň bu hyň berip duran kellämem,
Baş atyplar ýetişmesin sözüňe.
(Baş näme, janyňam bagyş etseň bor,
Saňa şeýle dünýäsini dözene).
Men goşgy ýazsamam «dymma» diýdiler,
«Gedemem» diýdiler, tanaman, bilmän.
Hemme üýşüp, meň göwnümi tapanok,
Men nädip taparkam göwnüni hemmäň?!...
Sen-ä «mydam görsem» diýýän, käte-de,
Senden başgalary görmäsim gelýär.
Gelsene, ýürekdeş gürrüň edeli,
Ah, meniň şeýle bir gürläsim gelýär.
Aýgül Garaýewa.
22
97
flowers_
21.06.2024 18:06
Sowgat.
(Hekaýat)
Kakam demirçi ussady. Onçakly sowady hem ýokdy. Ol uzakly gün ussahanasyndan çykman, gyzgyn pejiň we körügiň başynda oturyp, demir ýenjerdi. Ýokary okuw mekdebini tamamlan günüm gutardyş dabarasyna ejem bilen jigilerim gelse-de, kakamyň wagty bolmandy. Men kakama çynym bilen garaşypdym. Dabaradan soň, öýe dolananymyzda kakamyň ussahanasyna sowuldyk. Kakam şol öňküsi ýaly, öňi öňlükli, demir ýenjip otyrdy. Ejem buýsanç bilen oňa garap:
– Ine, kakasy, görşüňiz ýaly, bu gün oglumyz hem ýokary okuw mekdebini abraý bilen tamamlady – diýip, şatlygyny paýlaşmak isledi.
Kakam şol işläp oturşyna ýüzüni bize tarap çalarak öwürdi-de:
– Hä, şeý diýsene, onda näme han ogul, okuwyňy tamamlan bolsaň, maňa-da azda-kände ýardamyň degsin. Hany, onda sen şo duran pejiň külüni ardyp ber – diýdi-de, ýene-de öz işine gümra boldy.
Ejem muňa göwünjeň bolmasa-da men kakamyň häsiýetine beletdim. Ol işe gezek gelende bir işi buýursa hökman edäýmelidi. Derrew eşiklerimi çalşyryp, işe girişdim. Men bu işe öňden werdiş bolmamsoň, pejiň külüni artmak ep-esli wagtymy aldy. Öýe barýarkak ejem kakamyň ýowuzlygyndan zeýrenip, gözüne ýaş aýlapdy. Onuň agşam naharyna çenli keýpi bolmandy. Iňrik garalansoň, kakam işden geldi. Biz saçagyň başynda jemlenip, onuň gelerine garaşýardyk. Kakam saçagyň başyna geçdi-de, şeýle diýdi:
– Tüweleme, oglum, sen-ä bu gün iş bitirdiň. Seň kömegiň bilen azda-kände pulumyzy hem tygşytlap bildik. Sen haýsy kärde bolsaň hem puluň nädip gazanylýandygyny hökman bilmelisiň. Men islesem şol peji hakyny berip, başga birine-de artdyryp bilerdim. Şol işi saňa buýurmagymyň, onda-da ýokary okuw mekdebini tamamlan günüň etdirmegimiň ýeke-täk manysy bar. Dogrusy, ýokary bilime eýe bolan oglumyň, hondanbärsi bolup gedemlik etmeýändigini hut öz gözlerim bilen göresim geldi. Şu gün seniň pespäldigiňi görmek, meni seniň alan tapawutly diplomyňdan hem beter begendirdi.
Kakam bu sözleri aýdandan soň, meniň egnime kakdy. Soňra gözleriniň ýaşyny gizlemäge çalyşýan kakam maňa bir bukja uzatdy. Bukjada ep-esli pul bar ekeni. Ol meniň diplomymyň gutlagydy.
Taýýarlan Myrat Rejepow.
26
112
flowers_
21.06.2024 00:58
Ötünç
(Aýgül Garaýewa).
Haýyş, ykbal, göwnüm ýykma, Dilegim bolsa-da yeser.
Sen geñ görme sözlerimi,
Hem bakma maña keseden.
Men bir zady çak edyarin
Bilmäge şoñ bellisini.
Sen kyn görmän beräy maña,
Ayralygyñ belgisini.
Men oña jañ edip diýjek:
Bagyşla, meni ayralyk!
Şu çaka sendindir öydüp,
Bu ýekelik, bu aýralyk.
Yalñyş pikir edipdirin,
Göteripdirin günäñi.
Asyl, bu zatlañ baryna
Özüm ekenim günäli.
Aslynda iki adama,
Ýeke söýgi dözlen bolsa.
Yeke söygä iki yürek
Bir alyp, bir berlen bolsa.
Kim bilýär, şol "göreşde-de",
Ol yeñip, men ýeñlen bolsam?!
Wah, onsoñam jan, ayralyk,
Señem görüp durşuñ yaly,
Meñem görüp durşum yaly,
Bu dunyañ diregi käşgä,
Bir sen bolsañ, bir men bolsam,
Bolsa-da, muña düşündim.
Yetişdim hernä aýñalyp.
Sen giç hem bolsa, bagyşla,
Bagyşla meni, ayralyk.
23
72
flowers_
15.06.2024 17:33
“Dünýäniň ýedi täsinligi”
Mugallym şol günki sapakda okuwçylardan “Häzirki döwürde dünýäde ýedi täsinligiň näme bolup biljekdigi” barada pikirlerini ýazmagy tabşyrypdy. Kagyz we galamlar çykaryldy, pikirler ýuwaş- ýuwaşdan kagyzda öz beýanyny tapmaga başlady, synpyň agramly böleginiň taýýarlan sanawynyň şu şekildedigi belli boldy:
1.Beýik Hytaý diwary; 2.Täçmahal; 3.Rimdäki Kolizeý; 4.Perudaky Maçu-Pikçu; 5.Iordaniýanyň Petra şäheri; 6. Isa Mesihiň heýkeli; 7.Meksikadaky Çiçen-Isa;
Emma mugallym okuwçylaryň kagyzlaryny ýygnaýarka, yzky setirde oturan gyzjagazyň heniz hem kagyzyny bermändigini gördi. Ýanyna baryp mähirli ýagdaýda: “Ýumuş bilen baglanşykly kynçylyk ýüz çykdymy?” diýip sorady. Gyzjagaz: “Hawa. Şeýle ajaýyp we täsin zat kän welin, arasynda haýsylaryny saýlajagymy bilemok” diýip jogap berdi. Mugallym gyzjagaza seredip: “Hany, aýt bakaly, seniň sanawyňda nämeler bar, belki biz hem saňa kömek ederis” diýip goldaw berdi. Gyzjagaz synpda ümsümlik aralaşandan soňra okamaga başlady: “Meniň pikirimçe, dünýäniň ýedi täsinligi şular: 1.Görmek; 2.Eşitmek; 3.Ellemek; 4.Duýmak; 5.Datmak; 6.Ýylgyrmak; we 7.Söýmek…”
Synpda dym-dyrslyk höküm sürdi. Gyzjagaz örän möhüm durmuş sapagyny beripdi: Şertli garaýyşlarymyz sebäpli, ýönekeý, adaty hasaplaýan we şonuň üçin-de gözden salýan zatlarymyz hakykatda hiç bir zat bilen deňäp bolmajak derejede täsindir.
Terjime eden: Merjen ÝAZLYÝEWA.
28
127
flowers_
14.06.2024 07:46
Gurban aýy barada Resul alaýhyssalamyň aýdanlary.
Resul alaýhyssalam aýtdy:
— Her kim gurban aýt gijesi on iki rekagat namaz okasa, her rekagatda bir ýola «Fatyha», bir ýola «Aýatul kürsi», bäş ýola «Kulhuwallahu ahady» okasa, ol bende misli ýylan possundan jyda bolan dek günäden jyda bolar. Ol bendäniň amal depderine segsen ýyllyk tagatyň sogaby ýazylar. Ol bendä jennetde on müň hüýrler berer. Ýene ol bendä on müň hülle berer. Ýene ol bendeden gör azabyny göterer. Ýene ol bendäniň tarapyna jennetden iki işik açar. Onuň biri sag ýanyndan, beýlekisi, sol ýanyndan bolar. Kyýamat güni jennete bihasap girer.
Artyk sogaply günleriň biri gurban günidir. Resul alaýhyssalam:
— Günleriň iň oňady gurban günidir – diýdi.
Äşe Syddyk (Alla ondan razy bolsun!) Resul alaýhyssalamdan rowaýat etdi. Resul alaýhyssalam aýtdy:
— Bilgil, kim gurbanlyk etse, Allatagala Syrata ol gurbanlygynyň ganyny, ýüňüni, şahyny, siýdigini we gulagyny nur eder. Allatagala ol bendä gurbanlygyň ýüňüniň sanyça hüýr-gulman (hyzmatkär oglan) berer. Ol gurbanlygyň başy ol bendä kyýamat güni saýa bolar. Gurbanlygyň süňkleri ol bendäniň iki aýagyny mäkäm eder. Syratda guýrugy dereje bolar. Jennetde gurbanlygyň derisi ol bendäniň mizanyna agyr bolar. Gurbanlygyň ýüňi hülle bolar. Her wagty mömim bende gurbanlygy söýdi, eyse gurbanlygyň gany döküldi, ol bendäniň günäsi hem misli sowuk uran daragtyň ýapragy dek döküler.
Resul alaýhyssalam aýtdy:
— Gurbanlygy ulu we semiz maldan ediň. Ol size Syratyň üstüne münen günüňiz ulagyňyz bolar. Şahyndan tutar ýaly, şahly haýwandan ediň.
Çeşme: “AJAÝYPLYKLARYŇ DÜRI” kitaby, sah: 300.
(AŞGABAT «MIRAS» 2004).
24
75
flowers_
14.06.2024 00:08
HOŞLAŞYK.
Ýaşlykdanmy, daşlykdanmy?, Bilemok,
Ikimizem aýry ýola ýolukdyk,
Bahanamyz, biz pikirdeş dälmişik,
Öñler-ä biz ýürekdeşem bolupdyk.
Sansyz, soñsyz duýgylara uýupdyk,
Söýüpdigem bir-biregi jan bilen,
Gür şatlyga umyt eden hyýallam,
Tamam boldy bu gün ýene gam bilen.
Kalbyma dökülen ajylar bilen,
Dost tutundym ýalñyzlygy özüme,
Indi meni otlar sençe ýakanok,
Öwrenişdim ataşlaryñ közüne.
Belki, senem küýsegimde ýörensiñ,
Gözleriñe gussa bolandyr hekem,
Dünýede iñ uly ezýetleñ biri,
Hiç soñy gelmedik ýalñyzlyk eken.
Ýandaklary ýorgan edip ýapynýan,
Gijeleñ tümlügi göwnüme urna,
Ýörän ýollaryma ýalanyñ düşap,
Haýyş edýän durmuş, ýüzüme urma!.
Bagt meniñ mañlaýymdan öpmedi,
Ne-hä söýgim galdy ne-de höwesim,
Ýer hopan-da tisginmedik ýüregim,
Sen gideñde doldurypdy öwezin.
Gursagyma zäher bolan günleriñ,
Baryny unytjak başyndan başlap,
...
Bolýa-da hoş gal.
Baýram Bejidow.
29
58
flowers_
13.06.2024 12:47
Ýagyş dynuwsyz ýagýardy…
Meýhoş Abdullah
Sil
(Hekaýa)
Sil obany basypdy. Üç günläp dynman ýagan ýagyş obanyň bütin çägini uly köle dönderipdi. Ýagyş dynuwsyz ýagýardy. Göýä, gögüň garnyny kimdir biri ýiti pyçak bilen ýaryp, asmandan şaglap suw dökülýän ýalydy.
Mal-garanyň howsalaly sesi, itleriň uwlaşmasy, towuk-jüýjeleriň jüýp-jüýbi gijäniň garaňkylygynda, onsuzam gorkunç görünýän bu ýagdaýa has-da eýmençlik goşýardy. Adamlar aljyraňňy, howsalaly hem gorkuly haldadylar, näme etjeklerini bilenokdylar.
Kömege gelen halas edijiler adamlary howpsuz ýerlere geçirmek üçin ellerinden gelenini edýärdiler. Bu heýhatly pursatlarda oba ilatynyň ähli umydy olara baglanypdy. Hemmeler olardan kömege garaşýardy.
Solmaz atly ýaş zenan kiçijek gyzynyň ýitendigini, aglaý-aglaý, olara habar berdi. Halas edijileriň serkerdesi ýaş enäni köşeşdirip, ondan gyzynyň haýsy tarapda ýitendigini sorady.
Doly köşeşip bilmän, ýarym-ýaş aglap duran ene titreýän ellerini özüniň gelen tarapyna uzadyp, balasynyň halas edilmegini haýyş edip, çyny bilen ýalbardy.
Sil suwy obanyň ähli howlusyny basypdy. Öýler suw içinde galypdy. Gitdigiçe köpelýän suw adamboýy ýokary göterilipdi. Öý goşlary suw astyndady.
Birdenkä halas edijileriň biri ýakynda aglaýan bir çagajygy gördi. Çagajyk: “Eje!.. Eje!..” diýip, sesiniň ýetdiginden çyrlap aglaýardy.
Ýaş ýigit ses gelen tarapa ýöneldi. Güýçli sil her pursat onuň özüni hem holtumyna dolap alyp gidip biljekdi. Emma ýigit bu ýagdaýa ähmiýet bermän, kömege çagyrýan çaga tarap ilerleýärdi. Bulanyk suw onuň boýuna barabardy. Ol golaý baranda, agajy mäkäm gujaklap aglaýan kiçijek gyzjagazy gördi.
Halas ediji gyzjagazyň gabadyna baryp, ony gujagyna aldy. Juda gorkanlygy duýlup duran çaga, oňa has berk gysmyljyrap, aglamagyny bes etmedi. Ony köşeşdirmek başardanokdy.
Halasgär gyzjagaza höre-köşe etdi. Ýöne çaga köşeşerli däldi, sesinde baryny edip, ejesini çagyrýardy. Bu gidişine, gorkudan ýaňa gyzjagazyň ýüregi çat açjakdy. “Nädibem bolsa, bu çagany köşeşdirmeli” diýip, ýaş ýigit öz ýanyndan pikir öwürdi.
Birden onuň akylyna bir pikir geldi. Ol garaňky gijede gyzjagazyň gulagyna pyşyrdady:
— Jigim, köşeş, aglama… Göreňokmy, sil güýçlenýär. Agladygyňça, gözýaşlaryň sil suwuna goşulýar, suw köpelse, ikimizem gark bolarys ahyry… Hany, goý sesiňi…
Gyzjagaz derrew demini içine çekip, sojady, eliniň arkasy bilen ýaňagyndan syrygan gözýaşlaryny süpürip, zoraýakdan bolsa-da, ýylgyrjak boldy…
— Ine, indi görersiň, biz halas bolarys — diýip, ýigit gyzjagaza göwünlik berdi.
Olar howp-hatarsyz ýere çykanlarynda, hemmeler begendi.
Çaganyň ejesi begençden ýaňa, gözýaşlaryny saklap bilmän, gyzyny bagryna basyp aglady…
Bu ýagdaýdan gorkan gyzjagaz bolsa, posalajyk elleri bilen, ejesiniň gözýaşlaryny süpürip, özüniň çaga dilinde oňa nämedir bir zatlary düşündirmäge çalyşýardy…
Azerbaýjan dilinden terjime eden: Orazmyrat MYRADOW.
26
93
