Maýa06
14.01.2023 13:17
Islandiýa hakda eşidilmedik maglumatlar! Sanawdan çaga atlaryny saýlap bilerler!
Tebigaty bilen haýran galdyrýan ýurtlaryň biri bolan Islandiýanyň düzgünleri we däp bolan medeniýetleri hakda eşitseňiz, gözýetimiňiz açylar. Ine, Islandiýa hakda gyzykly maglumatlar...


Iki dünýä bölegini şol bir wagtda elläp bilersiňiz

Islandiýada iki tektoniki platonyň arasynda ýüzüp bilersiňiz. Bir wagtyň özünde iki materige degip boljak ýeke-täk ýer Islandiýa. Şeýlelik bilen Demirgazyk Amerika we Ýewraziýa yklymlaryna hem degip bilersiňiz. Dünýädäki iň arassa suwlaryň biri şu ýerde. Ol ýer UNESKO tarapyndan Bütindünýä mirasynyň sanawy hökmünde bellendi.
Islandiýa


Demir ýoly ulanylmaýar

Islandiýada demir ýol ulgamy ýok. Diňe gurluşyk materiallaryny daşamak üçin ulanylýan demir ýol bar, ilatyň azlygy sebäpli halk üçin ulanylmaýar.



24 sagadyň dowamynda aýlanyp bilersiňiz

Maşyn bilen Islandiýa 24 sagadyň dowamynda aýlanyp bilersiňiz.



ÇAGA atlary sanawdan saýlanýar

Çagalara at dakanda, ady tassyklanan sanawdan saýlanmaly we atlandyryş komitetinden tassyknama almaly. Sanawyň daşynda bir at goýmak islese, komitetden rugsat almaly.



Çagalary sowukda ýatyrýarlar

Ene-atalar köplenç çagalary sowukda ýatyrýarlar. Sebäbi immunitet ulgamyny güýçlendirer öýdülýär.




Çybynlar ÝOKDUR.

Islandiýada çybyn ýok. Sowuk howa çybynlaryň ýaşamagy üçin amatly gurşaw däldigi sebäpli, çybynlar ýok.




MCDONALD'S ýapyk

Islandiýada Makdonalds ýok. “Makdonalds” 1993-nji ýylda açyldy, ýöne ýokary salgytlar we bahalaryň ýokarlanmagy sebäpli 2009-njy ýylda ýapyldy. Muňa garamazdan, esasy belli sebäp halkyň arasynda boýkot etmekdir. 'Hamborgarabulla', Islandiýalylaryň gaty gowy görýän ýerli burger zynjyry. Şondan soň Makdonalds boýkot edilip başlandy.



BIRINJI Aýal PREZIDENT

Dünýäde demokratik ýol bilen saýlanan ilkinji aýal prezident 1980-nji ýylda Islandiýada Wigdis Finbogadottir boldy.



Elfler-iň bardygyna ynanýarlar

Käbir Islandiýalylar Elfleriň bardygyna ynanýarlar we Reýkýawik sebitinde Elf mekdebiniň bardygyny pikir edýärler. Bu görkeziji 54 göterime golaý.



Familýalary aýratyn

Bir maşgala agzasy bolan adamlaryň hemmesiniň başga familiýasy bolup biler. Islandiýada iki adam durmuşa çykanda, aýal öz familiýasyny ulanyp bilýär. Är-aýalyň eger ogly bar bolsa, kakasynyň ýa-da ejesiniň familiýasynyň soňuna '-son' goşulmasy goşulýar we bir gyz dünýä inse, '-dottir' goşulmasy goşulýar we täze familiýa döredilýär.





Täze ýyl kitap sowgady

Täze ýyl sowgady hökmünde kitap satyn alynýar. Iň köp kitap okaýan ýurtlaryň arasynda Islandiýa hem bar. Däp bolşy ýaly, 24-nji dekabrda Islandiýada “Jolabokaflod ýa-da Roždestwo kitap suw joşmasy” adamlar birek-birege sowgat hökmünde kitap sowgat berýärler we gijäni okamak bilen geçirýärler.




Arktik tilki

Islandiýada ýeke-täk ýerli süýdemdiriji arktik tilkilerdir. Islandiýada takmynan 8-10 müň arktik tilki bar. Arktik tilkiler Halkara tebigaty goramak bileleşiginiň gyzyl sanawynda.



Ýürek şekilli trafik çyrasy

Akureýri şäherindäki swetoforda gyzyl ýürekler bar. Munuň sebäbi, 2008-nji ýyldaky ykdysady krizis wagtynda adamlaryň depressiýa düşmegidir. Halkyň ahlagyny ýokarlandyrmak üçin häkimlik, ýolyşyk çyralaryny ýürek görnüşinde düzdi.


Siz haýsy däplerini has köp haladyňyz??
30
428
Maýa06
13.01.2023 20:12
Azatlyk heýkeli ( Iňlis dilinde: Statue of Liberty) ýa-da resmi taýdan dünýäni ýagtylandyrýan azatlyk, ABŞ - nyň Nýu -York şäherindäki Azatlyk adasynda 1886-njy ýyldan bäri Amerikanyň nyşany bolup durýan monumental heýkel we gözegçilik diňidir. Dünýäde iň tanalýan ýadygärlikleriň biridir.
Heýkeliň aslynda Müsüriň Kedive Said Paşanyň Sues kanalynyň Ortaýer deňzine açylýan ýerinde gurulmagy buýrugy bilen edilendigi we çykdajylaryň käbiriniň Osman soltany Abdulaziz tarapyndan tölenendigi öňe sürüldi. Žurnalist Murat Bardakçiniň 2004-nji ýylda öňe süren talaplaryna görä buýruk berlen heýkel tamamlandy, ýöne şeýle uly heýkeliň musulman halkynyň arasynda oňaýsyzlyk döredip biljekdigi sebäpli heýkel ençeme ýyllap Fransiýanyň ammarynda saklanylandan soň 1884-nji ýylda ABŞ-a sowgat edilipdir diýip belleýär. Ýazyjy Mustafa Armağan tarapyndan bu talaplaryň dogry däldigi we heýkeltaraş Frederik Awgust Bartholdiniň Said Paşa heýkeltaraşlyk taslamasyny hödürländigi, ýöne bu taslama hiç haçan amala aşmadygyny öňe sürüpdir.

Azatlyk Heýkeli
24
161
Maýa06
12.01.2023 23:57
Adamlar gürlänlerinde, kellesi içindäki rezonans tarapyndan döredilen goşmaça bas sebäpli sesleri üýtgeýär. Şonuň üçin ýazga alnan ses başgaça görünýär.
Gyzykly faktlar

Täze gözleg, syçanlaryň peýniri halamaýandygyny ýüze çykardy.


İň uzyn we iň güýçli süňkleriňiz bud süňkleriňizdir we bu süňk döwülse iň kyn bitmesi bolan süňkleriň biridir.


Dişiňiziň 3 den 2 bölegi aslynda diş etleriniň aşagyndadyr. Diňeje dişleriňiziň 3/1 bölegi görünýär.


Dünýä taryhynda iň köp ölümiň bolan 10 urşundan 7 si Hytaýda bolupdyr


1935-nji ýylda Amerikaly türgen Jesse Owens 45 minutda alty sany dünýä rekordyny döwdi. Buda başga bir rekordy.


Ýüzüňiz gyzaranda utanjyňyzy orta
çykarýan diňe bir ýaňaklaryňyz däldir.
Aşgazanyňyz hem gyzarar.


Tirannazaworyň häzirki döwürde ýaşaýan iň ýakyn garyndaşy towukdyr.


Uçarda syýahat edýärkäňiz saçlaryňyz adaty boldugyndan iki esse has çalt uzar.


Göwreli akulanyň garnynda bir wagtyň özünde 12 düwünçejik ösüp biler, ýöne ahyrynda diňe 1 ýa-da 2 çaga akula dünýä iner. Näme üçin? Sebäbi iň uly we güýçli düwünçekler iň gowşaklary iýýärler. Bu diri galmak üçin hakyky göreşdir we okeanlaryň gaty suwlarynyň arasynda däl-de, enäniň rahat göwresinde bolýar.
26
206
Maýa06
11.01.2023 22:10

Madam Tussauds 1835-nji ýylda (188 ýyl ozal) Londonda fransuz mum heýkeltaraşy Mari Tussaud tarapyndan döredilen mum muzeýidir we dünýäniň esasy şäherlerinde şuňa meňzeş muzeýleri ýerleşýär. Madam Tussauds meşhur we taryhy şahsyýetleriň mum eserlerini, şeýle hem meşhur kino we telewideniýe gahrymanlaryny görkezýän köp şäherde esasy syýahatçylyk merkezidir . Madam Tussaud

Mari Tussaud 1761-nji ýylda Fransiýanyň Strasburg şäherinde dünýä indi . Ejesi Mari Grosholtz mumy modellemäge ökde lukman bolan Şweýsariýanyň Bern şäherinde ýaşaýan Filipp Kurtiýusda kömekçi bolup işleýärdi. Curtius Tussauda çagalygyndan mumy modellemek sungatyny öwretdi. Curtius Parise göçdi we bary-ýogy 6 ýaşyndaky ýaş okuwçysyny özi bilen alyp gitdi.

Grosholtz ilkinji mum heýkelini 1777-nji ýylda Wolterde ýasapdy . 17 ýaşynda Wersal köşgünde Fransiýa koroly Lui XVI - nyň aýal dogany Elizelizaweta hanymyň sungat mugallymy boldy. Fransuz rewolýusiýasy döwründe ol üç aý türmede oturdy we ölüm jezasyna garaşdy, ýöne dostlarynyň kömegi bilen soň boşadyldy. Rewolýusiýa döwründe köp sanly görnükli pidanyň heýkelini döretdi.

Grosholtz 1794-nji ýylda ölenden soň, Curtiusyň köp sanly mum modeline miras galypdy. Soňky 33 ýylyň dowamynda kolleksiýadan gezelenç bilen Ýewropany aýlandy. 1795-nji ýylda Fransua Tussaud bilen durmuş gurup, familiýasyny aldy. Ol öz muzeýine Madam Tussaudyň adyny dakdy. 1802-nji ýylda çyra we fantazmagoriýa pioneri Pol Filidoryň Londondaky Liseý teatryndaky tomaşasy bilen birlikde eserini görkezmek üçin çakylygyny kabul etdi. Aýratynam maddy taýdan gowy bolmandy, Filidor girdejisiniň ýarysyny aldy.




Napoleon söweşleri sebäpli Fransiýa gaýdyp bilmedi , şonuň üçin kolleksiýasyny görkezmek üçin Beýik Britaniýa we Irlandiýa aýlandy. 1831-nji ýyldan başlap, "Baker Street Bazaar" -yň ýokarky gatynda (Beýker köçesiniň günbatar tarapynda, Dorset köçesinde we Londondaky King köçesinde) birnäçe kärende kärendesine aldy . Bu sahypa soňra 1898–1907 - nji ýyllardaky Druce-Portland kazyýet işinde görkezildi. Bu Tussaudyň 1836-njy ýylda ilkinji hemişelik öýüne öwrüldi. 

1835-nji ýyla çenli Mari Tussaud Londonyň Baker köçesinde mesgen tutup, muzeý açdy. Muzeýiniň esasy özüne çekiji ýerlerinden biri Gorkular palatasydy.

Serginiň bu bölüminde fransuz rewolýusiýasynyň pidalary we ganhorlaryň we beýleki jenaýatçylaryň täze döredilen şahsyýetleri bar. Lord Nelson , Wellington gersogy , Genrih VIII we şa zenany Wiktoriýa ýaly beýleki meşhur adamlar goşuldy.

Mari Tussaudyň öz ýasan käbir heýkeller henizem bar. Galereýada ilkibaşda 400-e golaý dürli heýkel bardy, ýöne 1925-nji ýyldaky ýangyn, 1941-nji ýylda nemes bombalary bilen birlikde köne modelleriň köpüsine agyr zeper ýetdi. Käbir heýkelleri gaýtadan işlenildi we bulary muzeýiň taryhy sergisinde görmek bolýar. Sergide görkezilen iň köne şekil, Madam du Barriniň , 1765-nji ýyldaky Kurtiýusyň eseri we ölende Grosholtza galan mum önümleriniň bir bölegi. Tussaudyň döwründäki beýleki keşplerde Robespier we Jorj III bar. 1850-nji ýylyň 16-njy aprelinde Londonda ukusynda aradan çykdy.



Mari Tussaud ölenden soň, ogly Fransua (ýa-da Fransis) serginiň esasy suratkeşi boldy.

Madam Tussaudyň mum muzeýi indi Londonyň iň esasy syýahatçylyk merkezleriniň birine öwrüldi we Amsterdam, Stambul, Pekin, Bangkok, Berlin, Blekpul, Sidneý, Gonkong, Las Wegas, San-Fransisko, San Antonio, Şanhaý, Waşington DC, Nýu-Yorkork. Yorkork, Orlando, Golliwud, Singapur, Tokio, Wena, Nýu-Deli şahamçalary bilen giňeldi. 2019-njy ýyldan başlap, Pragada iň täze muzeý açyldy. Häzirki eýesi “Blackstone Group” -yň eýeçiligindäki “Merlin Entertainments” kompaniýasydyr.
23
50
Maýa06
10.01.2023 21:23
Dünýäde iň gyşyk bina Polşanyň Sapote şäherinde gurlandyr. Bu bina 2004-nji ýylda gurulýar we şondan bäri hemme gezelenç etýänlerin ünsini özüne çekýär.4000 kw m-i tutýan binada söwda we dynç alyş merkezi ýerleşdirilendir.
Gyzykly faktlar
Meduzanyň beýnisi ýok. We öýken ýa-da Žabra, gan damarlary, skelet ýa-da ýürek ýok. Emma gümmeziň aşagyndaky halka bilen ýapylan nerw ulgamy bar, hatda gümmeziň gyrasynda ýagtylyga duýgur ösüşler meduza gaýalardan we riflerden uzak ýerleri gözlemäge mümkinçilik berýän ösen "gözler" deňagramlylyk organlary ýalydyr.

Başda Google'yň ady BackRub'dy.

Dünýäde in kiçi şäher Horwatiýanin çäginde ýerleşýän Hum şäheridir. Şäheriň ilaty 20 adamdyr (deňeşdirmäge: iň uly şäheriň ilaty 23 milliondan geçýändir). Bu şäher XI asyrda Rim imperiýasynyň şäherlerinin biriniň harabaçalygynda döreýär we şonuň netijesinde Hum şäher derejesini alýar.

Patyşa Lýudowik 19-njy asyrda fransiýada bary ýogy 15 minutjyk patyşa bolmagy başardy.

Mandarinka dünýä ýüzünde iň owadan balyk hasaplanylýar.

Dünýänin iň garyp prezidenti:Jose Mujiko
12000$ aýlygynyň 90%-ini haýyr sahawat guramalaryna bagyşlaýar.

Çaganyň ululardan 99 süňki köp. Süňkler ýaşyňyz ulaldygyça birleşip başlayar.

Rahatlandyryjy saz diňläp, gan basyşyňyzy we ýürek urşuňyzy peseldip bilersiňiz. Käwagt hassahanalarda hassalaryň impulslaryny haýallatmak üçin ulanylýar.

Güjükleriň burunlary edil adamlaryň barmaklary ýaly özlerine mahsusdyr.
24
223
Maýa06
09.01.2023 23:20
Möhüm oýlap tapyjylaryň adyny aýtmak soralsa Tomas Edison, Aleksandr Graham Bell ýa-da Leonardo da Winçi bilen başlap bilersiňiz.

Emma Meri Anderson näme? Ýa-da Ann Tsukamoto?

Olaryň atlaryny bilmezligiňiz mümkin, ýöne olar gündelik zatlaryň we ylmy täzelikleriň aňyrsynda zenan oýlap tapyjylaryň diňe ikisidir.


1. Kompýuter programma üpjünçiligi - Grace Hopper

Ikinji jahan urşy döwründe ABŞ-nyň Harby deňiz güýçlerine goşulandan soň, yzky admiral Grace Hopper “Mark 1” atly täze kompýuterde işlemek tabşyryldy.

Köp wagt geçmänkä, 1950-nji ýyllarda kompýuter programmirlemesiniň başynda boldy.

Kompýuterleriň okap bilýän kodlaryna görkezmeleri terjime edip, programmirlemegi has çaltlaşdyrýan we netijede kompýuterleriň işleýşini üýtgedip biljek düzüjiniň arkasynda durýar.

Hopper, şeýle hem, häzirki wagtda kompýuter programmalarynda ulanýan "de-bugging" adalgasyny giňeltmäge kömek etdi.
Ilkinji oýlap tapyjylar
2. Jaň edijiniň şahsyýeti we jaňa garaşmak - Dr Şirli Ann Jekson

Doktor Şirli Ann Jekson 1970-nji ýyllardan bäri geçiren gözlegleri netijesinde jaň edijiniň şahsyýetini we jaň garaşmagyny oýlap tapan Amerikaly teoretiki fizikdir.

Telekommunikasiýa pudagynda gazanan üstünlikleri beýlekilere göçme faks, süýüm optiki kabelleri we gün öýjüklerini oýlap tapmaga mümkinçilik berdi.

Massaçusets Tehnologiýa Institutyndan doktorlyk derejesini alan ilkinji afro-amerikaly aýal we iň ýokary derejeli gözleg uniwersitetine ýolbaşçylyk eden ilkinji afro-amerikaly aýal.

3. Awtoulagyň aýnasyny arassalaýjy süpürgiçler- Meri Anderson

1903-nji ýylyň gyş güni, Meri Anderson Nýu-York şäherine baranda, sürüjiniň penjiresinden garlary arassalamak üçin penjiresini açmaga mejbur bolandygyny gördi.

Her gezek penjire açylanda awtoulagdaky ýolagçylar üşeýärdiler.

Anderson awtoulagyň içinden süýşürilip bilinýän rezin pyçagy oýlap tapdy we 1903-nji ýylda enjamy üçin patent aldy.

Emma oýlap tapyş, sürüjileriň ünsüni sowjakdygyna ynanýan awtoulag kompaniýalary bilen şowsuz boldy.

Süpürgiçler soňra awtoulaglarda ulanylýandygyna garamazdan Anderson öz oýlap tapyşyndan hiç wagt peýda görmedi.

4. Kosmos stansiýasynyň batareýalary - Olga D Gonzalez-Sanabria

Bu sanawda iň özüne çekiji enjam bolmazlygy mümkin, ýöne uzak möhletli nikel-wodorod batareýasy Halkara kosmos stansiýasyny işletmäge kömek etdi, şonuň üçin bu gaty möhümdir.

Aslynda Puerto Rikodan bolan Olga D Gonzalez-Sanabria 1980-nji ýyllarda bu batareýalary döretmäge kömek eden tehnologiýany ösdürdi we häzirki wagtda Nasanyň Glenn gözleg merkezinde in Inžinerçilik müdiri bolup işleýär.

5. Gap-gaç ýuwýan maşyn - Iosifin Koçrane

Koçrane ýygy-ýygydan güýmenýän, gap-gaçlaryny hyzmatkärlerinden has çalt ýuwýan we döwmek ähtimallygy az bolan maşyn isleýärdi.

Mis gazanyň içinde tigir öwürýän motory öz içine alýan enjam, suw basyşyny ulanan ilkinji awtomatiki gap-gaç ýuwýan maşyn.

Koçrane adamsy ölenden soň ony köp karz bilen galdyrdy we bu ony 1886-njy ýylda oýlap tapyşyna patent bermäge we öz önümçilik zawodyny açmaga itergi berdi.

6. Öý howpsuzlygy ulgamy - Mari Wan Brittan Braun

Köplenç öýde ýeke ýaşaýan şepagat uýasy Mari Wan Brittan Braun özüni has howpsuz duýjak bir pikiri öňe sürdi.

Wan Brittan Braun adamsy Albert bilen bilelikde jenaýatyň derejesiniň ýokarlanmagyna we polisiýanyň 1960-njy ýyllaryň haýal hereketlerine jogap hökmünde ilkinji öý howpsuzlygy ulgamyny döretdi.

Enjam çylşyrymlydy, çukuryň üstünden seretmek üçin gapydan ýokary we aşak hereket edýän motor bilen işleýän kamera bardy.

Ýatylýan otagyndaky monitor bolsa duýduryş düwmesi bilen enjamlaşdyrylypdyr.

7. Öýjükleriň izolýasiýasy - Ann Tsukamoto

Patenti 1991-nji ýylda berildi we şondan bäri Tsukamotonyň işi bu keseliň bejergisine sebäp bolup bilýän rak keseliniň gan ulgamlaryna düşünmekde uly ösüşlere sebäp boldy.

Tsukamoto häzirki wagtda öýjükleriň ösmegi barada goşmaça gözlegler geçirýär we ýedi-den gowrak başga oýlap tapyşyň patent eýesi bolup durýar.

8. Kewlar - Stefani Kwolek

Bu himik, ok geçmeýän ýeleklerde we beden ýaraglarynda ulanylýan ýeňil süýümi oýlap tapdy.

1965-nji ýylda açylandan bäri polatdan bäş esse güýçli material ömri halas etdi we her gün millionlarça adam ulanýar.

Öý elliklerinden, jübi telefonlaryndan başlap, uçarlara we asma köprülere çenli önümlerde bolýar.

9. Monopoliýa - Elizabet Magie

Çarlz Darrow atly bir adam köplenç taryhda iň meşhur tagt oýnuny döreden hasaplanýar, ýöne düzgünler aslynda Elizabet Magie tarapyndan oýlanyp tapyldy.

Magie , oýunçylaryň galp pul we emläk söwdasy bolan innowasiýa oýny bilen kapitalizm bilen baglanyşykly problemalary görkezmek isledi .

1904-nji ýylda patent berilen dizaýnyna “Öý eýesiniň oýny” diýilýär.

Häzirki wagtda bilýän monopoliýa oýnymyz, 1935-nji ýylda Parker Doganlar tarapyndan neşir edildi, Darrowyň ýeke-täk dörediji däldigini we bary-ýogy 500 dollara (385 ýewro) Maginiň patentini satyn alandygyny we oýny monopoliýa edendigini aýtdy.



31
283
Maýa06
08.01.2023 12:33
Buz morožnalary

Bu çagalaryň iýýän tagamyny hakykatdanam bir çaga oýlap tapdy!

1905-nji ýylda gyşyň sowuk günidi. On bir ýaşly
Frank Epperson San-Fransiskodaky öýünde öňdäki eýwanda dostlary bilen oýnaýardy we tagamly poroşoky suw bilen garyşdyryp tagamly içgiler ýasaýardy. Hakykatdanam sowuk gyş günüdi, şonuň üçin oglanlar içeri girdiler. Frank içinde taýajyk dürtülen bir stakan içgini daşarda goýdy.
Ice lollies

Erbet sowuk gije boldy. Irden, Frank daşaryk çykanda, stakanda doňan taýakly içginiň henizem daşardadygyny gördi. Aýnanyň üstünden gyzgyn suw guýdy we doňan içgini taýak bilen çykardy. Gowy görünýärdi, şonuň üçinem dili bilen ýalady ... tagamy örän gowydy! Dostlary üçin has köp etdi, olaram haladylar. Frank olary 'Eppsicles' diýip atlandyrdy, ýöne 17 ýyldan soň, Frank olary öz çagalary üçin ýasaýarka, olary satyp bolarmy diýen pikir bilen gyzyklandy. Çagalary olara 'Popsicles' diýýärdiler we ýakyn seýilgähde satyp başlanda, olar gaty meşhur boldular. Tizara müňlerçe satyldy. Iki ýyldan soň, 1924-nji ýylda, Frank Popsicles üçin patent aldy.

Soň bolsa pul gerek bolany üçin patentini satdy. Bu ýalňyşlykdy - Popsicle kompaniýasy indi ABŞ-da ýylda iki milliard buz morožnalary satýar.
30
221
Maýa06
07.01.2023 20:52
Tötänden oýlanyp tapylan lezzetler.
Çipsiler
Olara Angliýada “crisps” we ABŞ-da “potato chips” diýilýär we olary hemme ýerde tapyp bilersiňiz. Emma 1853-nji ýylda Jorj Crum Nýu-York ştatynyň Saratoga Springsde aşpez bolup işläninde entek çipsi oýlanyp tapylmandy. 'Fransuz gowrulan kartoşka' restoranlarda meşhurdy, ýöne häzirki fransuz gowurmalaryna meňzemeýärdi. Ol kartoşkalar tegelek, dilimlenen we ýagda gowurulýardy we olary wilka bilen iýilýärdi.

Günleriň birinde Jorjyň restoranyndaky bir müşderi, fransuz gowrulan kartoşkasyny gaty galyň kesipsiňiz diýip aşhana iberdi. Jorj birneme inçejigini ýasady, ýöne müşderi olary hem yzyna iberdi we has inçelerini sorady. Jorj nägile müşderä sapak bermek kararyna geldi. Wilka bilen iýip bolmajak derejede gaty kartoşkanyň gaty inçe böleklerini kesdi. Ol gaharly şikaýata garaşdy, ýöne ... müşderi olary gowy gördi! Has köp zakaz etdi, beýleki müşderiler hem olardan soradylar. Jorj olara 'Saratoga çipsileri' diýip at berdi we birnäçe ýyldan soň öz restoranyny açanda, esasy gowy geçýän önümi boldy.

Jorj kartoşka çipsileri üçin hiç wagt patent almady, ýöne beýlekiler köp pul gazanmak mümkinçiligini gördüler. 1926-njy ýylda kimdir biri olary kagyz gutujuklara goýdy. Ilkinji uly üstünlikli marka 1932-nji ýylda Neşwil şäherinde Hermann Lay tarapyndan başlanan “Lays” boldy. Häzirki wagtda “Lays” ABŞ-da her ýyl 1,5 milliard dollardan gowrak çig mal satýar.
23
152
Maýa06
06.01.2023 19:29
Siz nähili derejede garaşsyz?

Maşgalaň, dostuň we ýoldaşyň bolmagy gowy zat. Ýöne elmydama başgalaryň ýanynda bolup bilmersiňiz, şonuň üçin özbaşdak lezzet alyp, özüňizi ynamly duýup bilersiňiz.

Onda garaşlylyk we garaşsyzlyk derejesinde siz nirede? Bu test size düşünmäge kömek eder!

1. Islän zadyňyzy geýýärsiňizmi ýa-da beýleki adamlaryň pikirleri hakda alada edýärsiňizmi?

a) Adamlar halaýandyklaryny aýdanda, köplenç geýýärin.
b) Özümiň gowy görünýändigimi bilýärin we maňa başga biriniň aýtmagyna mätäç däl.
ç) Elmydama maňa laýyk gelýänini bilýän dostum bilen eşik satyn almaga gidýärin.

2. Daşary ýurtda bir kurs edýärsiňiz. Ol ýerde bir-iki gün goşmaça wagt geçirmäge mümkinçiligiňiz bar. Diýýäňmi ...?

a) Hawa. Täze ýerleri özbaşdak görmek gaty bir gyzykly däl, ýöne şonda-da gyzykly bolar.
b) Ýok. Täze şäheri özbaşdak görmegiň näme manysy bar?
ç) Hawa! Täze ýerleri özbaşdak öwrenmegi gowy görýärin. Men hakykatdanam görmek isleýän zatlarymy görüp bilýärin.

3. Ene-ataňyz ýaşamak isleýän kwartiraňyzy görýär we hakykatdanam halamaýar. Sen ...?

a) Olaryň pikirlerine üns beremmok - olar däl-de, şol ýerde meň özüm ýaşamaly.
b) Gowy pikirmi ýa-da däldigi barada ýene bir gezek pikirlenýän.
ç) ony ýatdan çykarýan we başga bir jaý gözleýän.

4 Ýeke galmagyň zerurlygyny duýýarsyňyzmy?

a) Hawa, köplenç. Men ýeke wagt geçirmegi gowy görýärin.
b), Ýok, hiç haçan. Ýeke galmagy ýigrenýärin.
ç) Hawa, käwagt. Köplenç adamlar bilen bile bolmagy makul bilýärin, ýöne özbaşdak wagt gerek.

5. Bir toparda, beýlekileriň hemmesi bilen düýbünden ylalaşmaýan pikirini aýdyp bilersiňizmi?

a) Ýok, sebäbi toparyň agzasy däldigimi duýmagy halamok.
b) Hawa. Zatlara düýbünden başgaça garaýan adam bolmakdan lezzet alýaryn.
ç) Hawa. Muny etmek kyn, ýöne hiç zat aýdyp bilemok.

6. Reseptden bir zat bişirýärsiňiz we reseptiň
düzümünden bir zat ýok. Sen näme edersiň?

a) ýerine başga bir zat ulanjak. Reseptden has gowy bolup biler!

b) Goňşyňyza bar we ýok zady sora.

ç) Başga bir zat et. Reseptdäki zatlary üýtgedip bilmersiň.

7. Restoranda nahara gitmek isleýärsiň, ýöne dostuňyz daşaryk çykyp bilmeýär. Sen ...?
a) Dostuňyzyň öýüne dostawka nahar sarga.

b) Öýde çalt we ýönekeý bir zat iýiň we
ir ýatyň.
ç) Ýeke özüň gowy restorana bar we ýanyňa okamak üçin kitap al.

8. Sen klasyňda nähili okuwçy?
a) Başga biriniň hemme soraglara jogap bermegine garaşýan.
b) Ilki bilen ähli soraglara jogap bermäge synanyşýan.
ç) Hiç kim jogap bermedik ýagdaýynda jogap berýän.

Ballaryňyz:
1. a=2 b=1 ç=3
2. a=1 b=3 ç=2
3. a=2 b=3 ç=1
4. a=3 b=1 ç=3
5. a=1 b=3 ç=2
6. a=3 b=2 ç=1
7. a=1 b=2 ç=3
8. a=3 b=2 ç=1
28
95
Maýa06
02.01.2023 00:00
Hudaýsyzlar (bolan waka 11-nji jemleýji bölümi). Awtory: Nowça🌙

Şajan ýassygyň gyrasyn sökdi we içine elin sokup içini dördi. Ol bir zada eli ildi, ony alyp görse, maşynyň teh pasporty eken, howlukman açyp gördi, görse bir gyzjagazy gujaklap duran är aýal bardy.
- wah, päliýamanlar öziňizde-de gyz bar ekenä, birniň hojalygyn dargatmaga nädip wyždanyňyz çatdy hudaýsyzlar, maglyhlar , haýwandan azan nejisler, haýwanam degmedige degenok ahyry: - diýip hyrçyny dişledi.
Gahar beýnä urdy, gözi gyzardy, daňyň ataryna howlykdy, ol ýerinde aganap, aganap daňa golaý irkildi.
Düýşünde Mähriň
- Şajan, armanly goýmaý meni arym alyp beräý diýip aýtsa, Jemal
- doganjan,seniň ýüziň gyzartmajak bolup öýden çykman, gezip ýören halyma, ýeke ýere ýeke çykman otyrsamda iň soňunda düşen ýagdaýyma, kömek edäý, diýýän ýaly
ejesiniň, gyňajynyň ujy bilen gözýaşyn süpürüp durşy düýşüne girdi, ol aganap, aganap, gara basyp hopurganyp turdy.
Ýerinden turansoň hem ukudan açylyp bilmän ep esli pikir edip ýatdy.
Ertirligin çalak çulak iýip daş çykdy, özüniň nirä barýanyny özi hem bilenokdy.
Maşyny şol aýdylan ýylgynly oýa sürdi, ol o taýyk baryp bir laý göz gezdirdi, o taýda oturyp ýeke özi aglady we hyrjyny dişläp ýerinden turduda, dosty Durdulara gitdi. Ol dostuny tapyp bar zady oňa bolşy ýaly aýtdy we teh pasportyň üsti bilen ony gözlemäge kömek etmegini haýyş etdi.
Durdy dostyn ýeke goýmady, onuň tanyş dostlarynyň biri hukuk goraýjy bolup işleýärdi, onuň bilen maslahatlaşmany makul bildiler.
Olary tapmak gaty kyn hem bolmady, Durdyň dostunyň üsti bilen ol iki sany hudaýsyzy tapdylar.
Olaryň biri ýaş gyz zorlanma günäsi bilen we bir ölim günäsi bilen 25 ýyllyk tussaglykda ekeni, maşgalasy bolsa ony näletläp öýin taşlap gidip başga birne durmuşa çykyp gidipdir, beýlekisin bolsa tapmak kyn düşmedi.
Durdyň dostunyň kömegi bilen, teh pasporty we telefon ýazgylar bilen onuň günäsin ýüzine goýuldy we adam ölümi we zorlamak bilen uzak wagtlyk gözenegiň aňyrsyna dykyldy.
Şajan Durda we onyň dostuna uly minnetdarlygyn bildirip, uly uly alkyşlar okady.
Ondan soň Şajanyň düýşüne hiç wagt aglap, ne jigsi, ne gelni ne-de ejesi girdi.
Ol indi azajyk arkaýynlandy.
Aradan esli wagt geçensoň Şajan çagalaryn daýzalarynda goýup daşary ýurda gitdi.
Ol o taýda gaýbana okap daşyndan işläp başlady.
Ol şol ýerde bir okap ýören gyz Şirin bilen tanyşdy. Şirini Şajan gowy gördi, Şirinde ony halady. Olar bir ýyllap halaşyp gezdi we şol ýerde kiçiräk kursdaşlaryn çagyryp toý etdi.
Olar okuwlaryn gutarýança 5 ýyllap daşary ýurtda boldular.
Şol aralykda Şajanyň ýene ekizjeleri dünýä indi, bu gezek bir gyz bir oglan boldy, Şiriniň özide ekiz gyzlaryň biridi.
Birinji çagasy hem ekizje boldy.
Olar ýurda gelende Şajanyň ilki ekizjeleri mekdebe gatnap ýördi.
Şajana ýene bagt gülüp bakdy, öýi dolup durdy indi öýinde çagalaryň gülküsi esli ýere ýaňlanyp girýärdi...
Bagtly durmuşyň hözirin görmek her kişä nesip edsin

~~~~Soňy~~~~

Şajanyň gürrüň bermegi esasynda ýazyldy.

28
241