Karaleva_
11.08.2024 06:53
Höwesjeň arheologlar beýik astronom Nikolaý Kopernige degişlidir diýlip çaklanylýan 500 ýyllyk kompasy tapdylar. Tapyndy alymyň ömrüniň ep-esli böleginiň geçen we işlän ýeri bolan Polşadaky XIV asyra degişli Frombork galasynyň çäginden tapyldy.
Daily Mail britan gazetiniň berýän habaryna görä, mis ergininden ýasalan kompas georadaryň kömegi bilen tapyldy. Munuň üçin höwesjeňler galanyň tutuş meýdanyny barlap çykdylar.
Alymlaryň pikirine görä, kompas Kopernik tarapyndan astronomiki barlaglar üçin zerur ölçegleri geçirmek, şol sanda Ýeriň älemdäki orny baradaky düşünjäni üýtgeden geliosentrik nazaryýeti ösdürmek üçin ulanylan bolmagy mümkin.
Kompasy tapan Warminska Grupa Exploracyjna öz sosial ulgamlarynda bu tapyndynyň Kopernigiň iş usullaryna düşünmek üçin möhümdigini belledi.
Tmcars
15
27
0
Karaleva_
10.08.2024 18:15
Şeýlebir söýýärdim Söýýärdim
seni
Seň bilen durmuşym örän hezildi
Sen gitdiň ýalňyzlyk aglatdy meni
Joşan göwnim gam kölinde ezildi
Şeýlebir söýýärdim Söýýärdim seni
Kalbymyň törinde diñe sen bardyň
Sen dünýäme dogdun şapak mysaly
Ömir ýollaryma saçýan bir nurdyň
Şanyňa ençeme goşgy ýazardym
Galam kagyz meniň hemram bolardyr
Elmydama seni ýatlap gezerdim
Suratyň syrdaşym gümram bolardy
Ýadymda henizem şol geçen günler
Şol gün bir mysalyň jogabyn gözläp
Sanardyk biz goşup barmaklarmyzy
Şonda-da jogaby bilmedik çözläp
17
81
16
Karaleva_
10.08.2024 13:23
Sinhua habarlar agentliginiň ýazmagyna görä, Hytaýyň demirgazyk-günbataryndaky Linsýa Global Geoparkynda dinozawrlaryň taryhda iň kiçi hasaplanýan aýak yzlary tapyldy.

Uzynlygy 1-3 santimetr aralygyndaky aýak yzlary güýçli ýagyşdan soň daşlaryň ýüzünde göründi. Şeýle yzlaryň jemi bäş sanysy tapyldy.
Alymlaryň pikirine görä, kiçijik dinozawrlar suwa ýakyn ýerlerde ýaşapdyrlar, muny yzlaryň golaýyndan tapylan suw guşlarynyň yzlary tassyklaýar. Şuňa meňzeş tapyndylar öň Hytaýyň dürli sebitlerinde, şol sanda Syçuanda we Şandunda, şeýle hem Günorta Koreýada tapylypdy.
Dinozawrlar muzeýiniň işgärleri “Linsýa” geoparkyna medeni we syýahatçylyk mekany hökmünde gyzyklanmany hasam artdyrýan bu tapyndylaryň ähmiýetiniň uludygyny bellediler. Soňky onýyllyklaryň dowamynda bu ýerde paleontologiki barlaglar üçin möhüm ähmiýete eýe bolan 2000-den gowrak dinozawr yzlary tapyldy.
Tmcars
15
15
0
Karaleva_
10.08.2024 09:47
Saňa juda haýpym geldi,
Hopugyp, kalby daraltdym.
Gör, daglarda göwnüň galdy,
Daşlara ýüzüň saraltdyň.
...
20
20
0
Karaleva_
10.08.2024 06:03
Ewanstondaky Demirgazyk-Günbatar uniwersitetiniň professory Homan Mohseniniň ýolbaşçylygyndaky amerikaly we ýewropaly planetolog alymlar Marsy ýaşamaga ýaramly etmegiň täze usulyny teklip etdiler. Alymlar güýçli parnik täsirini döretmek üçin planetanyň atmosferasyna demriň ýa-da alýumininiň nanobölejiklerini goýbermegi teklip etdiler.
Bu amal Marsyň temperaturasyny 30 dereje ýokarlandyryp, polýar buz telpekleriniň eremegine we mümkin boljak kolonizasiýa üçin has amatly şertleriň döremegine sebäp bolup biler.
Munda atmosferanyň ýokarky gatlaklaryna galjak nanobölejikler ýagtylygy we ýylylygy yzyna serpikdirip, uzak wagtlap howada galar. Alymlaryň hasaplamalaryna görä, hatda az mukdardaky nanobölejikler hem Marsyň temperaturasyny ep-esli ýokarlandyryp biler. Mundan başga-da, nanobölejikler ýerli çeşmelerden göni planetanyň üstünde öndürilip bilner.
Alymlaryň pikirine görä, bu tehnologiýany ulanmak Marsyň kolonizasiýa taýynlanmagy üçin zerur wagty we serişdeleri azaldyp biler. Barlagyň netijeleri Science Advances žurnalynda çap edildi.
Tmcars
15
47
9
Karaleva_
09.08.2024 23:04
Serbiýaly tennisçi, 24 gezek “Uly tuwulganyň” çempiony we dünýäniň ikinji raketkasy Nowak Jokowiç Parižde geçirilen Olimpiýa oýunlarynda gazanan baýrak puluny haýyr-sahawat işine sarp etmek kararyna geldi. Bu barada “Kurir” neşiri habar berýär.
Jokowiç ýeňiş gazanany üçin Serbiýanyň hökümetinden 200 müň ýewro almaly. Bu mukdar ýurduň ähli olimpiýa çempionlary üçin kesgitlenipdi. Jokowiç Olimpiýa oýunlarynyň finalynda ispaniýaly Karlos Alkarasy 7:6 (7:3), 7:6 (7:2) hasabyna ýeňdi, bu bolsa oňa karýerasyndaky ilkinji Olimpiýa altynyny gazanmaga mümkinçilik berdi. Ondan öň tennisçi 2008-nji ýylda Pekinde geçirilen Olimpiýa oýunlarynda bürünç medal gazanypdy.
Şeýle hem Jokowiçiň Olimpiýa oýunlaryndan soň dynç alşy uzaltmak kararyna gelendigi barada habar berilýär. Türgen 12-nji awgustdan 19-njy awgust aralygynda Sinsinnatide geçiriljek “Masters” seriýaly ýaryşdan çekildi. Ýaryşyň esasy oýnunda onuň ýerine fransuz Jowanni Mpetçi Perrikar çykyş eder.
tmcars
11
14
0
Karaleva_
09.08.2024 18:01
Moskwada “Tetris” meşhur wideo oýnuna ýadygärlik dikmegi meýilleşdirýärler. Ol Russiýada wideo oýna bagyşlanan ilkinji ýadygärlik bolar diýip, RB.ru habar berýär.
Taslama “Dizaýn fabrigi 3.0” bäsleşiginiň çäginde durmuşa geçirilýär, oňa gatnaşyjylar ýadygärligiň daşky görnüşi baradaky pikirlerini 19-njy awgusta çenli hödürlärler. Ýeňiji Russiýanyň Dizaýnerler birleşiginiň prezidenti Witaliý Stawiskiden, wise-prezident Sergeý Smirnowdan we beýleki bilermenlerden ybarat eminler topary tarapyndan saýlanar.
Sowet programmisti Alekseý Pažitnow tarapyndan 1980-nji ýyllaryň ortalarynda döredilen bu oýun bütin dünýäde ykrar edildi we köp sanly platformada uýgunlaşdyryldy.
Rus wideo oýunlar institutynyň (RWI) başlygy Wasiliý Owçinnikowyň sözlerine görä, “Tetris” dünýäde iň köp ýüklenip alnan wideo oýny bolmak bilen, möhüm medeni we taryhy ähmiýete eýedir.
Owçinnikow: "Oýun diňe bir güýmenje bolmak bilen çäklenmän, hatda şikesden soňky alamatlary bejermäge hem kömek edýär" – diýip belleýär.
Tetris kosmosa äkidilen ilkinji oýun – ony 1993-nji ýylda “Mir” kosmos gämisinde hem oýnapdylar. Mundan başga-da, “Tetris” sungat eseri hökmünde resmi taýdan ykrar edildi – onuň nusgalarynyň biri Nýu-Ýorkdaky Häzirki zaman sungaty muzeýinde (MOMA) saklanýar.
Tmcars
17
22
0
Karaleva_
09.08.2024 09:43
Kino pudagynyň dürli taslamalarynyň sanly premýeralaryny yzarlaýan WhenToStream neşiriniň maglumatlaryna görä, “Tapmaça 2” multfilmi 20-nji awgustda onlaýn çykar. Şol wagta çenli multfilmiň kinoteatrlardaky premýerasyndan bäri iki aýdan gowrak wagt bolar.
“Tapmaçanyň” ikinji bölüminiň global premýerasy 2024-nji ýylyň 14-nji iýunynda boldy. Çykan gününden bäri häzire çenli multfilm 1,5 mlrd dollardan gowrak girdeji ýygnady. Ol taryhda iň girdejili multfilm boldy we hatda tutuş döwrüň iň köp girdeji gazanan filmleriniň ilkinji onlugyna goşuldy.
“Tapmaça 2” birinji bölümiň sýužetini dowam etdirýär we baş gahryman Raýli Andersonyň ýetginjeklik döwri hem-de onda ýüze çykýan duýgular barada gürrüň berýär. Birinji bölüm hem tomaşaçylar tarapyndan gyzgyn garşylanypdy, ýöne ikinji bölüm has üstünlikli boldy.
Tmcars
17
43
3
Karaleva_
07.08.2024 06:40
Alymlar tokaý ýangynlary wagtynda agaçlaryň wagtlaýyn “demini saklap” bilýändiklerini ýüze çykardylar. Kolorado şäheriniň gaýaly daglarynda geçirilen barlagda, alymlar agaçlaryň ýapraklaryndaky gözenekleriň (stomalaryň) ýapylýandygyna göz ýetirdiler.
Gaz çalşygy we transpirasiýa üçin hyzmat edýän stomalara daşarky şertler täsir edýär. Tüsse konsentrasiýasy ýokarlananda gorag öýjükleri gözeneklerini ýapýarlar we zyýanly bölejikleriň girmeginiň öňüni alýarlar. Bu mehanizm fotosinteziň wagtlaýyn togtadylmagyna we üýtgäp durýan organiki birleşmeleriň çykmagynyň azalmagyna sebäp bolýar.
Gözenekleriň uzak möhletleýin ýapylmagy, agaçlaryň saglygyna we olaryň ösmegine nähili täsir edýändigi belli däl. Tokaý ýangynlarynda ösümlikleriň uzak möhletli täsirlerine we uýgunlaşma mümkinçiliklerine düşünmek üçin has köp gözleg gerek.
Tmcars
17
23
1
Karaleva_
06.08.2024 16:45
Türkiýäniň gadymy Notion şäherinde arheologlar gadymy altyn teňňeleriň hazynasyny tapdylar. The New York Times-yň habar bermegine görä, teňňeleriň ýaşy 2400 ýyldan geçýär.

Teňňeler – altyndan ýasalan pars darikleri, b. e. öň III asyrda gurlan jaýyň howlusynda geçirilen gazuw-agtaryş işleri wagtynda tapyldy.
Dariklerde çep elinde ýaý we sag elinde uzyn naýza bilen dyz çöküp duran uzyn eşikli Pars şasynyň şekili bar. Teňňäniň arka tarapynda metal pullary ýasalanda ulanylýan punson belgisi bar.
Häzirki wagtda tapylan teňňeler Selçuk şäheriniň Efes arheologiki muzeýinde ýerleşýär.
Gözlegçileriň aýtmagyna görä, tapyndy ylymda möhüm ähmiýete eýedir, sebäbi şuňa meňzeş tapyndylar bu sebitde öň tapylmandy. Darikler esgerlere pul tölemek üçin ulanylýardy we alymlar, hazyna esgerleriň biri tarapyndan gizlenen bolmagy mümkin diýip çaklaýarlar. Şeýle hem, hazynanyň b. e. öň V asyrda Peloponnes söweşinden soň afinylylaryň Notiondan göçürilmegi bilen baglanyşykly betbagtçylyk sebäpli terk edilendigi çak edilýär.
Tmcars
12
36
4
Yene yükle
