Dusia
07.10.2024 20:00
Näme üçin könelerimiz ikindi-agşamara çaga eşiklerini ýuwmaz we ony daşary sermezdiler?!

Daşyndan seretmegiň özi hem ürkütiji bir zatlaryň bardygyny şübhelendirmeýärmi eýsem?!

Ýehudy mitologiýasynda şeýle bir jyn bar -"Lilit"

Orta asyrlaryň ýazgylaryna görä Hezreti Adam Aleyhisselamyň ilkinji ýoldaşy, Häzirkizaman metbugatynda bolsa Lusiferiň (İblisiň) aýaly hökmünde şekillendirilýär.

Töwratda aç-açan agzalmasa-da, köp ýewreý dini çeşmelerinde agzalan How Enäniň Adamyň başga bir aýalydygyna we adamyň ilkinji aýaly Lilitdigine ynanýarlar.

Ýewreýleriň orta asyr ynanjyna görä , Adam we Lilit özüniň şol bir wagtda toprakdan ýaradylandygy üçin özüni Adam bilen deň hasaplaýardy. Ol Adam bilen birlikde ýaşamakdan düýbünden ýüz öwürdi. Adam onuň bilen ýaşamaga näçe jan etsede, ol ony terk edýär we ondan gaçýar. Perişdeler Liliti yzyna getirmek üçin tapýarlar, ýöne ol Samaeliň ýanyndadygyny , 100-den gowrak jyn çagasynyň bardygyny, şonuň üçin indi Adam ata wepaly bolup bilmejekdigini habar berdi. Alla tagala Lilitiň bet pygyllygyny duruzmak üçin üç perişdäni gaýtadan iberdi. Perişdeler Lilit gaýdyp gelmese, Alla Tagalla we Adam ata boýun egmese her gün çagalaryndan birini öldürjekdigini aýdýarlar, we şeýlede bolýar. Şondan soň Lilit Adam atanyň we How Enäniň nesillerini öldürmegiň kül küline düşýär. Rowaýata görä, doglan gününden 8 günüň içinde oglanlary, 20 günüň içinde gyzlary öldürmäge synanyşýar. Häzirki wagtda dünýäde bardygyna ynanylýan jynlar Adam bilen Lilitiň we Tuwal Kabil we aýaly Naamanyň bileleşigi tarapyndan dörändir. Lilit ölmez-ýitmezdir, sebäbi ol Adam ata we How ene çäkli durmuş bilen näletlenmezden ozal jenneti terk edipdir. Rowaýata görä Alla Tagalla Lilitden soň, ady belli bolmadyk başga bir aýaly hem döredýär we Adam bu ýaradylyşy Lilitiň terk edişi ýaly eder diýen hederi bilen kabul etmez. Üçünji gezekde Adam atany ukladýar we How Enäni onuň gapyrgasyndan döredýär. How ene Adam atanyň bir böleginden ýaradylandygy sebäpli, oňa tabyn bolýar.

Hekaýanyň başga bir wersiýasynda, Eýýupy gynamak üçin çagalaryny öldüren jyn Lilit ýa-da dogrumdan soňky çagalary bogup öldüren türk mifologiýasyndaky Albyz (Alkyz) jyny bilen bir harakterdir. Şeýle hem, Inannanyň hem şol bir harakterdigine ynanylýar.

Häzirki wagtda käbir ýewreýleriň arasynda adat bolşy ýaly, dogrumdan soňky aýallar we bäbekler agşam öýlerinde ýeke galmaýarlar we agşamlar kir ýuwulýan ýerlerde bäbekleriň eşikler goýulmaýar hem-de ýuwulmaýar, sebäbi ynsan neslinden bolmadyk Jynlaşan Lilitiň bardygyna düşünýärler.

Lilit syrly bir jandar we ol köp rowaýatlaryň we mifologiýalaryň mowzugyna öwürdi. Ilki bilen Gilgamyş eposynda Lilite gijelerini we ýerasty garaňkylygy dolandyrýan erbet zenan keşbi hökmünde duşýarys. Sumer , Wawilon we Pars mifologiýalarynda Lilit- wampir aýal, baýguş we ýylan hökmünde suratlandyrylýar.

Terjime edildi.
11
275
Dusia
27.08.2024 23:47
Bäbekler daşky gurşaw bilen aglamak arkaly ilkinji aragatnaşyk gurmagy öwrenýärler. Köplenç olar bu ýol arkaly özi baradaky maglumatlary töweregindäkilere habar berýärler. Olardan käbirlerine seredip geçmekçi:


Agyrysy bolsa: Gaty aglaýar, aglaýarka uzak wagtlap dem alýar we gygyrýar. Aýaklaryny özüne tarap çekip bükülip, gyzaryp biler.

Eger üns çekmek, oýnamak islese: Ses äheňi ýaňlanýar. Wagtal-wagtal gürleýär. Esasanam kimdir biriniň ýakyndan üns bermegini isleýär we ele alynýança aglamagyny dowam etdirýär.

Ýadaw bolsa çaga ýatmak isleýär. Ol uklaýança, aýdym aýdýan ýaly ýumşak, ritmiki aglaýar.

Rahatsyzlyk döredýän ýagdaý bar bolsa (arlygynyň hapalanmagy, eşikleriniň çümmegi we ş.m) aýaklaryny ýere urýalar arakesmeli çalt çalt dem alyp ýalan iňňilleýärler.

Meniň öz tejribämden:

"Eee" "İçim ýellenýär." Çagaňyz iýmitlenenden soň derrew garyn boşlugyndaky howa boşadylmasa, onuň aglamagy "eee" bilen başlaýar we arakesmelerden we gaýtalanmalardan ybarat. "Eh, eh, ehhh." Çagaňyzy rahatlandyrmak üçin ony döşüňizde dik tutuň, kellesini egniňize goýuň we arkasyny ýuwaşlyk bilen sypalaň.

"İňňä" diýip aglasa " Men aç": Ses tony ýokarlanýar, arakesmesiz uzak aglaýar. Barmaklaryny sorýar we ýaňaklaryny dyrmaýar. Emdirilip başlananda, aglamagyny bes edýär.

Başgada bäbekleriň aglama şekilleri we her haýsynyň manylary bar eken men bilýänlerimi paýlaşdym, siz ýene haýsylary bilýärsiňiz?!
15
173
Dusia
25.08.2024 19:02
Çagalarda görüş ukybynyň ösmegi ýatgyda, ene göwresinde wagty başlanýar. Ýatgydaky çaga ýagtylygy tapawutlandyryp biler. Çaga doglandan soň ilkinji yşyk bilen görüp başlaýar. Çaganyň gözleri ilkinji hepdelerde ýagtylyga reaksiýa berýär we takmynan üç aýa çenli 20 sm aralykdaky predmetleri görüp bilýär, üçünji aýdan göz hereketleri yzarlamak bilen baglanyşyp başlaýar. Çaganyň görüş ukyby üç ýaşa çenli ulularyň görüjiligine ýakynlaşýar. Görmek ukybynyň doly ösmegi üçin 7-9 ýaşa çenli wagt gerek bolýar.
27
477
Dusia
08.08.2024 23:48
Gije älem giňeýär,
Gämiler gygyrýar asmana garap,
Nikotin bulutlar gaýýar ýokarda.
...Maňa täze kitap ugrat,
Öňkilerňi gutardym.

Içim gysýar, meni täzeden ýarat!
Çydar ýaly däl bi halys her agşamara.
Bir otagly jaý ber ilki,
Penjireli, amatlyrak.
30 ýyllyk kredit töläp ýaşara.

Soňam bir şäherde işe ýerleşdir,
(Tanyş tapsaň!)
Gorap gezerin janymy.
Keseller öldürýär käbirlerimizi,
Ýalňyzlyk azaldýar galanjamyzy.

Içim gysya, intelligent dertlem bar.
Nädip aytsam?! kän bir... däl-dä gyzykly. Çemin tapsam çykyp gitjek gijeden,
Sözün tapsam aýdyp dynjak ymykly.

Begençgeldi ORAZOW.
17
264
Dusia
30.07.2024 00:17
Meýmiräpjik myrlap ýatyr bäbejik,
Habary ýok süýşüp gelen obadan.
Bihabar ol reýhstaga gol çekip,
Segsen ýaşda çowluk gören babadan.

Sallançakda uklap ýatyr çagajyk,
Bady gaçan sallançakdan bihabar.
Içki jaýa ylgap giden eneden,
Ýasalmaly müň saçakdan bihabar.

Birdenkä-de «jäk-jäk» edip oýandy,
Gujakdan-gujaga geçdi aglajyk.
Diňe ene ysyn agtarýan ýaly,
Mälemesin bes etmedi owlajyk.

Onýança-da ýüpek gabak gaýtarma
Süzlüp çykyp ýüz sonanyň içinden,
Gujagyna göterdi-de bäbegi,
Birje gezek sypalady saçyndan.

Şo bada-da tapba sesi kesildi.
Del gujakda rahat tapdy çagajyk.
(Gujaklaň gowsuny tanýan ekeniň,
Aý bäbejik–eý jögüjik, jögüjik!)

Barha göterilýär toýuň şowhuny.
Açylýar şampanlar. Bugarýar saçak.
Tarypçylar – bir-birinden göçgünli,
Gybatçylar – bir-birinden owunjak.

Her haýsy özüniň agramna görä
Guwanýa, ýaňraýa, öwünýä, gülýä.
Gerşin tutup, hemmesini diňläp dur
Hem gazaply
hemem arkaly Dünýä!

Ol Dünýä her kime bir ömür berýär,
Şol ömri synagdan geçirýär onsoň.
(Käte diri wagtyň ölä meňzedýär,
Kä dirä öwürýär merhumam bolsaň).

...Sallançakda gülüp ýatyr çagajyk,
Ýaman zatdan, ýagşy zatdan bihabar.
Gapdalynda gülüp duran göripden,
Ýalan tostdan, galp şöhratdan bihabar.

Ýumrujagyn düwdi birden bäbejik,
Beýläk itdi agzyndaky emmesin.
Arkaýynja emiber sen emmäňi,
Düzederis ýaman zatlaň hemmesin.

O zatlaryň günäkäri özümiz,
Entek seniň çigit ýaly çirkiň ýok.
Hakyň bardyr ýumrujagyň düwmäge,
Ýöne entek göreşmäge hakyň ýok.

Ýürejigiň polat ýaly berkesin,
Döşleriň-de pes bolmasyn gapakdan.
Gürlän wagtyň – il aňk bolsun agzyňa,
Ýörän wagtyň – uçgun çyksyn toprakdan.

Ine onsoň Ýalan bilen Ýamanyň
Aýagyna bile gurarys gapan.
Gaplaň dakjakmyşlar seniň adyňa...
Bu – olaň öz işi, Ýolbarsmy, Gaplaň.

Haýsy bolanda-da tapawudy ýok.
Şony isleýändir at dakan adam.
Ýöne Seniň adyň Aýy hem bolsa,
Adyňdan öňürti adam bol,
Adam!

Kerim Gurbannepesow
29
436
Dusia
22.06.2024 22:43
Gözüm gidýär gabanylýan adama, Gabansana, käte meni söwer ýar. Gabansana ,söýgiñ bolsa gabanjyñ. Çökgün göwnüm umytlara suwar ýar.
Diñe bir owadan gelinlerden däl,
Gaban meni ,gaban ýalan dostlardan.
Hasylsyz azapdan, azapsyz nepden,
Bimany keýplerden , a:şa meslikden.
Işsiz gybatyndan, müñkürliginden,
Şermendäñ şerinden, düwünli gepden.
Syrça deý ýüregi dyrmap möý kimin,
Beýnä gurşun bolup doljak töhmetden.
Gabanjyñ gala et, degre-daşyma,
Kesert körügine geljek belalañ.
Elleriñe baky berlen ömrümiñ -
Abyraýny, aklygyny penala !
Gabansana, söýgüñ bolsa gabanjyñ,
Ýüregime melhem edip guýsana !
Menem käte başym göge diräýin ,
Gereklenýän kişidigme buýsanyp.
37
553
Dusia
03.03.2024 18:09
Ah, bu niçik säher?
Bu niçik jady?
Bu kimiň nalasy,
Kimiň perýady?

Ne güýç aldy kararymy, sabrymy?
Ne owaz bu —
Paralap dur bagrymy?
Ne bir uklap bilýän,
Ne-de bir galyp —
Durmy bir jadygöý başujum alyp?..

Ah,
Belki, ejizlik ýeňillik getir —
Duýdansyz çygjarýa ýassygyň çeti...

Ol bolsa
Göýä bir birehim derýa,
Möwç alyp,
Öç alyp,
Gark edip barýa.

Ýüzbe-ýüz,
Başa-baş keramat bilen...
Owaz,
Diňe owaz — bagrymy dilen.

Diňe her sazdan soň
Iki agyz gep bar
«Ýene-de halk sazy...
Ýene-de Jepbar...»
35
385
Dusia
20.01.2024 10:24

Gök (ýaşyl/ gyzarmadyk/ çig) pomidory baldagyndan ýolunandan soň garaňky ýerde saklansa gyzarmagynyň sebäbi nämede?🤔

30
289
Dusia
18.01.2024 20:24

Semzek dünýäniň köp sebitinde ösýär we ýokumlylyga baý bolany üçin meşhur ösümlikdir. Saglyga dürli peýdalary bolan Semzek 93% suwy öz içine alýar. Şeýle hem az kalorili, ýokary süýümli we az ýagly ösümlik. Şeýle hem köp sanly witaminlere, minerallara we antioksidantlara baýdyr.

Semzek az kalorili gök önüm bolup, ýokumlylygy ýokarydyr. Semzegiň ýokumlylygy barada käbir esasy maglumatlary aşakdaky ýaly görkezip bolar:


Witaminler: A, C, E we B toparlaýyn witaminler ýaly köp dürli witaminler bar.

Minerallar: Kalsiý, magniý, demir, kaliý, fosfor we marganes ýaly minerallara baý.

100 gram Semzek takmynan aşakdaky iýmitleniş gymmatlyklaryny öz içine alýar:

Kaloriýa: 16 kkal

Karbongidrat: 3,4 gr

Belok: 1,3g

Ýag: 0,1g

C witamini: 21 mg

A witamini: 1320 IU

Kalsiý: 65 mg

Folat: 12 mkg

Demir: 1,9 mg

Semzegiň adam bedeni üçin nähili peýdalary bar?

Semzegiň peýdasy näme diýen soraga iň ýönekeý jogap, saglygy goramagy we immuniteti güýçlendirýän gök önümleriň biri hökmünde berilip bilner. Semzek kollagen hem öz içine alýar we şeýlelik bilen gan damarlarynyň saglygy üçin peýdalydyr. Semzegiň käbir mümkin bolan peýdalaryny aşakdaky ýaly sanap bolar:


Ýokançlygy azaldýar: antioksidantlary öz içine alýar, bedende erkin radikallaryň ýetirýän zyýanyny azaltmak arkaly çişmegi azaldyp biler.

Ýürek saglygy üçin peýdaly: omega-3 ýag kislotalary bar we şonuň üçin ýürek saglygy üçin peýdaly bolup biler. Omega-3 ýag kislotalary holesterini azaltmak we gan damarlaryny giňeltmek arkaly ýürek saglygyny goramaga kömek edýär.

Immuniteti güýçlendirýär: C witamini ýaly köp dürli witaminler bar. C witamini, immun ulgamynyň kadaly işlemegine peýdaly täsir edýän witamin.

Agramy ýitirmäge kömek edýär: antioksidantlary öz içine alýandygy sebäpli, horlanmak prosesine goldaw berip biler. Mundan başga-da, ýagyň ýygnanmagyny azaltmak bilen horlanmaga kömek edip biler.

Süňk saglygy üçin peýdaly: Kalsiý, magniý we beýleki minerallar bar. Gurluşyndaky bu minerallar süňk saglygyna peýdaly täsir edýän minerallardyr.

Antikarsinogen aýratynlyklary: Ýapraklarynda beta karotenler we gyzyl reňk berýän baldaklary bar. Beta-karotenler, tapylan antioksidantlardan biridir. Bu antioksidantlar bedende tapylan erkin radikallardan goraýjy täsir edip biler. Erkin radikallaryň sanyny azaltmak, düwnük keselini azaldyp biler, çişiň ösmeginiň öňüni alyp biler.

Iýmit siňdiriş saglygy üçin peýdaly: süýüminiň köp bolmagy sebäpli iýmit siňdiriş saglygy üçin peýdalydyr. Süýüm iýmit siňdiriş ulgamynyň dogry işlemegini goldaýar we iç gatamagy ýaly meseleleriň öňüni alyp biler .

Göz saglygy üçin peýdaly: A witamini ýaly möhüm witamin bar. A witamini gözüň saglygyna we adaty görüşine peýdaly täsir edýän witamin.

Purslane, esasanam ýazda we tomusda bütin dünýäde ösüp bilýän gök önüm. Ansatlyk bilen köpelip, agyr şertlerde ýaşap biler, ýapraklary we baldaklary iýilýän ösümliklerdir. Şonuň üçin ýapraklary we baldaklary iýmek üçin ulanylyp bilner. Ony bişirip hem bolýar.


C witaminiň köp bolmagy sebäpli immun ulgamynyň kadaly işlemegine goşant goşýar.

A witaminiň köp bolmagy adaty görüşiň saklanmagyna kömek edýär

K witamininiň kömegi bilen gan akmanyň öňüni alýar we ganyň lagtalanma ulgamynyň saklanmagyna goşant goşýar.

Semzek ganazlykdan goranmaga kömek edip biler , sebäbi demir we fol turşusy ýaly minerallara baý.

Semzek antioksidant häsiýetleri sebäpli rak keselinden gorap biler .


Semzek deriniň saglygyny goramakda täsirli bolup biler.

C witaminiň köp bolmagy we deriniň kadaly işlemegi üçin zerur bolan kollageniň emele gelmegine goşant goşýar we deriniň has berk we elastik bolmagyna kömek edip biler.

Antioksidant häsiýetleri sebäpli erkin radikallary zyýansyzlandyryp, deriniň garramagyny gijikdirip biler we deriniň ýaş görünmegine goşant goşup biler.

Deriniň gyzarmagyny, düwürtikleri we beýleki deri problemalaryny aýyrmaga kömek edip biler . Bu, çişmä garşy birleşmeleriň kömegi bilen bolup geçýär.

Mundan başga-da, deriniň gan aýlanyşyny ýokarlandyrmak we deridäki gan damarlarynyň daralmagynyň öňüni almak arkaly deriniň täzelenmegine kömek edip biler.


Semzek köp ýurtda, esasanam Aziýa ýurtlarynda ösýän ösümlik bolsa-da, az tanalýan ösümlik. Şeýle-de bolsa, soňky ýyllarda geçirilen gözlegleriň netijesinde semzegiň saglyga berýän peýdalary has köp ünsi özüne çekýär.


❗ Semzek peýdaly gök önümdir we iýilende köp peýdasy bar. Şeýle-de bolsa, käbir adamlar allergik bolup bilerler. Şonuň üçin, ony ulanmazdan ozal semzege allergiýaňyzyň bardygyny ýa-da ýokdugyny bilmek möhümdir. Mundan başga-da, semzekde oksalat diýilýän bir madda bar we köp mukdarda oksalat iýmek böwrek daşynyň döremek howpuny ýokarlandyryp biler. Şonuň üçin böwrek daşlary ýa-da ýokary oksalat derejesi bilen baglanyşykly saglyk problemalary bolan adamlara semzegi aşa köp sarp etmezlik maslahat berilýär.

32
448
Dusia
16.01.2024 01:12
Täze toý edenimizden soň, öýiň gelim gidimi iki aýa golaý yzy üzülenokdy, şol günleriň birinde ýaşaýyş toplumymyzda tanalýan adybelli gybatbaz aýallar guramasynyň başlygy (atlandyryp durmaýyn) hemişekisi ýaly, gybat torbasyny dolduryp gelipdir, gutarmak bilenok, agzy durman gürleýär, aslynda ony hiç kimem myhman almak we diňlemek islänok welin, näme türkmençilikde " myhman ataňdan ulyda"... Gybatbazlygy birýana, osmakladyp, agyz alartma gylygynyň barlygyny ilkinji gören günümde aňypdymam , adamlary gürletmäge ökde we gylgeçmezleriň arasynada tow oklap bilýän aýal... Şol gün toý bukjasyna tikinen köýneklerimiň tikimçisini sorady menden, men agzym ýaşmakly, ýoldaşyma pyşyrdap aýdyp ýetişmänkäm, ýoldaşym jogabyny berdi... Yz ýany başlady meniň gelnimiňä ähli geýim-gejimleri nagyşy, pugtamasy bilen öz elinden çykan, gelin diýeniň elinden hemme iş gelmeli. Soňam aýal ärinden pesde bolmaly, ýoldaşy onuň ýerdäki hudaýydyr, gara diýse gara, ak diýse ak bolmaly.. Onsoňam gelin kişä okuw nämä gerekligine düşünemok, onuň okuwy - hojalygy, bar işem ýoldaşy bolmaly dälmi. Men çiňňerlip onuň ýüzüne seretdim we ýoldaşyma göz aýladym, kim biler onuň aňyna bu sözler nähili täsir edendir... Entegem ýaşmak meni başyma gazanjak dil belasyndan saklady... Ýoldaşym ýassanyp duran ýassygyny beýleki ýanyna goýdyda gaýtadan ýassandy we
" Gelneje tüweleme gelniňizä tikimçi eken, berekella elinden dür döküp, adamlary bezeýä, gelnejeme hormatym uly, ýöne siziň gelniňiz mata çatýan bolsa, meň gelnimem adam çatýa, ol mata dälde adamlaryň saglygyny ýamaýa...Hudaýa müň şükür ony maňa duşuranyna, ol meň ýüregimiň lukmany, ömrümiň bahary, durmuşymyň bezegi, men ony başymyň üstünde saklaryn we ol edenini goýanyny bilýän zenan meniň oňa agy garany aýtmagyma gerek ýok. Hawa ol okaýa, meň bilen deň derejede işleýä, ol isledi we muňa men rugsat berdim, çünki men oňa ynanýan we Alla ýol berse soňuna çenli ýanynda goldaryn, men oňa söz berdim, hiç haçan arzuwlaryna böwet bolmaryn" diýip maňa ýylgyryp seretdi. Şol mahalky aýdan sözleri ýüregimde oňa bolan söýgimi artdyrdy we gaýtadan aşyk boldum🤦🏻‍♀️ Bu jümle maňa güýç berdi we gaýtadan özüme bolan ynamymy gazandyrdy...

Adam edenini adam başarar, ýa hiç kim ejesiniň garnynda öwrenmändir diýen aýtgylara köp duşansyñyz! Ýöne onuň edenini men başaramok diýip gynanmaň, her kimiň ömür ýoly bir däl ahyry, unutma seniň edeniňi hem onuň başarmaýanyny ! Hiç haçan töweregiňizdäki boş gürrüňlere gulak gabartmaň! Olar gelip geçijileriň gürrüňi bolsaha bu hakda aýtmagymada gerek yok, çünki maşgala berkligine itergi berýän, ynamdyr, hormatdyr olaryň netijesinda bolsa söýgidir!
38
442