Näme üçin könelerimiz ikindi-agşamara çaga eşiklerini ýuwmaz we ony daşary sermezdiler?!

Daşyndan seretmegiň özi hem ürkütiji bir zatlaryň bardygyny şübhelendirmeýärmi eýsem?!

Ýehudy mitologiýasynda şeýle bir jyn bar -"Lilit"

Orta asyrlaryň ýazgylaryna görä Hezreti Adam Aleyhisselamyň ilkinji ýoldaşy, Häzirkizaman metbugatynda bolsa Lusiferiň (İblisiň) aýaly hökmünde şekillendirilýär.

Töwratda aç-açan agzalmasa-da, köp ýewreý dini çeşmelerinde agzalan How Enäniň Adamyň başga bir aýalydygyna we adamyň ilkinji aýaly Lilitdigine ynanýarlar.

Ýewreýleriň orta asyr ynanjyna görä , Adam we Lilit özüniň şol bir wagtda toprakdan ýaradylandygy üçin özüni Adam bilen deň hasaplaýardy. Ol Adam bilen birlikde ýaşamakdan düýbünden ýüz öwürdi. Adam onuň bilen ýaşamaga näçe jan etsede, ol ony terk edýär we ondan gaçýar. Perişdeler Liliti yzyna getirmek üçin tapýarlar, ýöne ol Samaeliň ýanyndadygyny , 100-den gowrak jyn çagasynyň bardygyny, şonuň üçin indi Adam ata wepaly bolup bilmejekdigini habar berdi. Alla tagala Lilitiň bet pygyllygyny duruzmak üçin üç perişdäni gaýtadan iberdi. Perişdeler Lilit gaýdyp gelmese, Alla Tagalla we Adam ata boýun egmese her gün çagalaryndan birini öldürjekdigini aýdýarlar, we şeýlede bolýar. Şondan soň Lilit Adam atanyň we How Enäniň nesillerini öldürmegiň kül küline düşýär. Rowaýata görä, doglan gününden 8 günüň içinde oglanlary, 20 günüň içinde gyzlary öldürmäge synanyşýar. Häzirki wagtda dünýäde bardygyna ynanylýan jynlar Adam bilen Lilitiň we Tuwal Kabil we aýaly Naamanyň bileleşigi tarapyndan dörändir. Lilit ölmez-ýitmezdir, sebäbi ol Adam ata we How ene çäkli durmuş bilen näletlenmezden ozal jenneti terk edipdir. Rowaýata görä Alla Tagalla Lilitden soň, ady belli bolmadyk başga bir aýaly hem döredýär we Adam bu ýaradylyşy Lilitiň terk edişi ýaly eder diýen hederi bilen kabul etmez. Üçünji gezekde Adam atany ukladýar we How Enäni onuň gapyrgasyndan döredýär. How ene Adam atanyň bir böleginden ýaradylandygy sebäpli, oňa tabyn bolýar.

Hekaýanyň başga bir wersiýasynda, Eýýupy gynamak üçin çagalaryny öldüren jyn Lilit ýa-da dogrumdan soňky çagalary bogup öldüren türk mifologiýasyndaky Albyz (Alkyz) jyny bilen bir harakterdir. Şeýle hem, Inannanyň hem şol bir harakterdigine ynanylýar.

Häzirki wagtda käbir ýewreýleriň arasynda adat bolşy ýaly, dogrumdan soňky aýallar we bäbekler agşam öýlerinde ýeke galmaýarlar we agşamlar kir ýuwulýan ýerlerde bäbekleriň eşikler goýulmaýar hem-de ýuwulmaýar, sebäbi ynsan neslinden bolmadyk Jynlaşan Lilitiň bardygyna düşünýärler.

Lilit syrly bir jandar we ol köp rowaýatlaryň we mifologiýalaryň mowzugyna öwürdi. Ilki bilen Gilgamyş eposynda Lilite gijelerini we ýerasty garaňkylygy dolandyrýan erbet zenan keşbi hökmünde duşýarys. Sumer , Wawilon we Pars mifologiýalarynda Lilit- wampir aýal, baýguş we ýylan hökmünde suratlandyrylýar.

Terjime edildi.