senorita
17.03.2024 23:14
Bir sũredir hep gitmek fikri var kafamda. Õyle alip başini kaybolmak degil, yakalanmak, bulunmak, kavuşmak hevesiyle gitmek... Bũyũmek, õğrenmek, anlamak için gitmek... Dõnmeyi dũşũnmeden ama dõnebilme ihtimalinin huzuruna da tutunarak gitmek...
27
40
0
senorita
17.03.2024 19:53
Bu soraga «kim» däl-de «näme?» diýip düzediş berjegiňiz seýrek däldir. «Boing» sözüniň aňladýan manysy biziň durmuşymyzda uçaryň görnüşi hökmünde girdi. Sebäbi laçyn nyşanly türkmen uçarlarynyň hem köpüsi ýokary amatlylykly 757, 737, 717 kysymly «Boing»-lerdir.

«Boing» amerikan uçar konserniniň ady bolup, şol konserniň öndüren uçarlary hem «Boing» diýip atlandyrylýar. Ýöne, bu sözüň adam ady bilen baglydygyny ýadymyzdan çykarmaly däldiris.

Eýsem, Boing kim?
Wilýam Boing (William Boeing (1881-1956)) amerikan awiakonstruktory we senagatçysydyr. Ol 1903-nji ýylda Ýel uniwersitetini tamamlaýar. 1916-njy ýylda özüniň ilkinji uçaryny ýasaýar hem-de «Pacific Aero Products» atly uçar şereketini esaslandyrýar. Birnäçe aý geçeninden soň şereketiň ady «Boeing Airplane Co» diýip üýtgedilýär. 1927-nji ýyla çenli Boingiň şereketi, esasan, harby uçarlary, şeýlede ýük daşaýan uçarlary ýasamaga ýöriteleşýär. 1934-nji ýylda Boing şereketiniň özüne degişli bölegini satýar hem-de çapylýan atlary köpeltmek bilen meşgullanýar. Boingiň uçara bolan söýgüsi, gyzyklanmasy ýok bolup gitmeýär, ikinji jahan urşy döwründe ol özüniň öňki uçar kärhanasynyň maslahatçysy bolýar. Bu kärhana «Boing-707» ýolagçy uçaryny döretmek baradaky taslamanyň üstünde işläp başlaýar.

Täze uçar 1954-nji ýylda doly taýýar bolýar. U.Boing öz kärhanasynda ýasalan ilkinji ýolagçy uçarynyň asmana galşyny görmäge ýetişýär. Häzir «Boing» uçarlarynyň dürli kysymlary öndürilýär. Olaryň birnäçesi dünýä rekordyny goýýar. Meselem, 1989-njy ýylda ulanyşa berlen «Boing-747» uçary dünýäde iň köp ýolagçy ýerleşýän uçar diýlip yglan edildi. Bu uçaryň ganatlarynyň gerimi 64,9 metre, uçuş uzaklygy 13340 kilometr aralyga deňdir. Oňa 566 ýolagçy ýerleşýär.
28
107
3
senorita
17.03.2024 16:22
Bu surat 1972-nji ýylda Demirgazyk Irlandiýada dũşũrildi.

Gyz iñlis goşunyna garşy sõweşde ýaralanan sõýgũlisiniñ ýaragy bilen duşmana tarap hereket edýãr.
Eline ýarag alan gyz helãk bolýança, ýaralanan sõýgũlisini sõweş meýdanyndan çykarýançalar penalap durýar.
Iñlis goşunynyñ serkerdesi õzleriniñ aýal maşgala bilen sõweşendiklerini bilip, õz esgerlerine onuñ jesedine degmezligi buýrupdyr. Irlandlara ony jaýlamaga rugsat beripdir.

Iñlis serkerdesi şeýle diýipdir:
« Biz aslynda, biz barada umuman pikir etmeýãn şa aýalyny goraýarys. Bu gyz bolsa, õzũniñ sõýgũlisini we ýerini gorady»

Bu suraty Demirgazyk Irlandiýada «Zenanlar gũni» ũçin saýlap alypdyrlar we şu sõzler ýazylypdyr:
«Durmuşyñyzy gũýçli zenan bilen başlamakdan gorkmañ. Wagty gelse, ol siziñ ýeke-tãk goşunyñyz bolup biler»
45
167
7
senorita
17.03.2024 13:06
Di­ňe özü­ne we bi­re bö­lün­ýän san­la­ra ýö­ne­keý san­lar di­ýil­ýär. Özün­den we bir­den baş­ga-da sa­na bö­lün­ýän bol­sa düz­me sa­nlar di­ýil­ýär.

Ma­te­ma­ti­ka­nyň syr­ly dün­ýä­sin­de bö­lü­ni­ji­le­ri­niň äh­li­si­ni go­şa­nyň­da, şol sa­nyň iki es­se­si­ne deň bol­ýan san­lar hem bar. My­sal üçin al­ty. Bu sa­nyň bö­lü­ji­le­ri: 1, 2, 3 we 6. Al­ty­nyň bö­lü­ji­le­ri­niň je­mi, ýag­ny 1+2+3+6=12 bol­ýar. 28 hem şeý­le. Has uly san­lar­dan bol­sa, 496 we 8128 hem şo­lar ýa­ly. Bu­la­ry özü­ňiz hem ha­sap­lap bi­ler­si­ňiz.

Ma­te­ma­tik­ler şeý­le san­la­ra «aja­ýyp san­lar» di­ýip­dir­ler. Olar şeýle san­la­ryň bar­dy­gy­na ba­ryp-ha mi­la­dy­dan ozal­ky 500-nji ýyl­lar­da göz ýe­ti­rip­dir­ler. Şol dö­wür­ler­de ýa­şap ge­çen bel­li grek ma­te­ma­ti­gi Pi­fa­gor şeý­le san­la­ryň bar­dy­gy­ny bi­lip­dir. Em­ma onuň üçin for­mu­la dö­ret­män­dir.

Nä­çe wagt­dan bä­ri öw­re­nil­ýän hem bol­sa, aja­ýyp san­la­ryň so­ňu­nyň bar­dy­gy ýa-da ýok­du­gy nä­mä­lim bol­ma­gyn­da gal­ýar. Hä­zi­re çen­li je­mi 51 sa­ny aja­ýyp san ta­pyl­dy. Ola­ryň äh­li­si jü­büt san bo­lup, so­ňy 6 ýa-da 8 bi­len gu­tar­ýar
28
56
0
senorita
16.03.2024 21:23
🔹 NEWS – North East West South
(Demirgazyk, Gũndogar, Gũnbatar, Gũnorta).

🔹 DATE – Day and Time Evolution
(Gũn we Wagt Ewolýusiýasy).

🔹 SMS – Short Message Service
(Gysga habar hyzmaty).

🔹 SIM – Subscriber Identity Module
(Abonentiñ şahsy moduly).

🔹 ATM – Automated Teller Machine
(Awtomatlaşdyrylan habar beriji maşyn).
62
355
19
senorita
16.03.2024 16:06
Dünýäniň iň meşhur heýkellerinden biri bolan Azatlyk heýkeli birbada amerikalylaryň söýgüsini gazanyp bilmedi. Ol Amerikanyň esasy nyşany, Garaşsyzlyk gününiň 100 ýyllygy mynasybetli Fransiýadan sowgat hökmünde getirildi.

Heýkel esasan haýyr-sahawat serişdeleriniň hasabyna dikilipdir. Iki ýurduň hökümetleriniň arasynda baglaşylan şertnama laýyklykda, amerikalylar postamentiň gurluşygyny, fransuzlar bolsa heýkeli öndürmek, eltip bermek we oturtmak işlerini öz üstlerine alypdyrlar. Haýyr-sahawat serişdelerini ýygnamak örän haýal bolupdyr. Fransuzlara heýkel üçin 400 000 dollar, amerikalylara bolsa 250 000 dollar gerek bolupdyr.

Heýkeliň gurulmagyna esasy garşy çykanlaryň biri hem «New York Times» gazeti bolupdyr. Ol bu taslamany tankytlaýan makalalary yzygiderli çap edýär eken. Olaryň birinde gazet hatda heýkeli «bürünç aýal» diýip atlandyryp, hiç bir hakyky watançynyň beýle gurluşa pul harçlamak islemejekdigi barada ýazypdyrlar.

Bu tankytlara garamazdan, 1885-nji ýylda 350 bölege bölünen heýkel «Izere» fregaty tarapyndan ABŞ-a gowşurylypdyr. Heýkeli ýygnamak üçin işler dört aý dowam edipdir we ahyrsoňy 1886-njy ýylyň 28-nji oktýabrynda açylypdyr.
31
116
10
senorita
16.03.2024 11:40
Eý­sem, siz kwad­rat kõk bel­gi­si­niñ nãdip dõre­di­len­di­gi ba­ra­da eşi­dip­mi­di­ñiz?!

1450-nji ýyllarda nemes matematigi Regiomontanus kwadrat kõki añlatmak ũçin «R» belgini girizipdir.
Soñra 1525-nji ýylda nemes matematigi Kristof Rudolf iň­lis di­lin­dãki «kõk» diý­me­gi añlad­ýan «ro­ot» sõzũniñ ba­şyn­da­ky «r» har­py­na meñze­di­p «√» (kwadrat kõk) belgisini girizipdir. Hãzirki wagtda hem şol belgi ulanylýar.
31
54
4
senorita
15.03.2024 15:11
Arseniý Morozowyň köşgi.
Uly baýlygyň mirasdüşeri Morozow geleňsiz hereketleri bilen tanalypdyr. Haçanda ol ejesi Warwara modern stilde köşk gurmagy niýet edendigini aýdan mahaly, ol örän geň galypdyr.

Ejesi oña: «Öň seniň samsykdygyňy diňe men bilýärdim welin, indi bütin Moskwa biler!» — diýip, käýinipdir.

Gurluşyk döwründe jaý şeýle bir köp tankyda we ýaňsylama sezewar bolupdyr welin, hatda Lew Tolstoý öz romanlarynyň birinde ony ýaňsylamak bilen, «samsyk we biderek adamyň köşgi» diýip atlandyrypdyr.

Muňa garamazdan, Arseniý tutanýerli bolupdyr. Ol Ýewropadaky syýahatlarynda gören modern arhitekturalaryna haýran galypdyr. 1895-nji ýylda Arseniý arhitektor Wiktor Mazyrine köşk gurmagy buýrupdyr. Onuň gurluşygy üç ýyl dowam edipdir.

Häzirki wagtda Russiýa Federasiýasynyň Hökümetiniň kabul ediş öýi —Arseniý Morozow köşgi Hökümet wekiliýetleriniň ýygnaklaryny, diplomatik gepleşikleri we halkara guramalaryň maslahatlaryny geçirmek üçin ulanylýar.
26
80
2
senorita
15.03.2024 11:14
Köp ada­myň ma­te­ma­ti­ka bi­len gy­zyk­lan­ma­gy ha­la­ma­ýan bol­ma­gy müm­kin. Şeý­le-de bol­sa, äh­li bi­lim­le­riň aňyr­syn­da yl­myň bu ug­ry ýa­tyr. Ma­te­ma­ti­ka bol­maz­dan, yl­ma de­giş­li hiç za­dy göz öňü­ne ge­ti­rip bol­maz diý­sek hem bolýar.

Bu sö­z ni­re­den ge­lip çyk­dy­ka?!
Ma­te­ma­ti­ka ga­dy­my grek­çe­dä­ki «men bi­le­rin» diý­me­gi aň­lad­ýan «ma­te­sis» sözün­den ge­lip çyk­ýar. Bu söz wag­tyň geç­me­gi bi­len «mat­he­ma­tikós» gör­nü­şi­ne ge­lip­dir. Bu söz bol­sa, «öw­ren­me­gi ha­la­ýan» diý­me­gi aň­lad­ýar.

Eý­sem, siz bir sa­ga­dyň nä­me üçin 60 mi­nut ýa-da bir mi­nu­tyň 60 se­kunt­dy­gy ba­ra­da pi­kir­le­nip gör­dü­ňiz­mi?!
Bu has ir­ki dö­wür­ler­den bä­ri do­wam ed­ýär. Ga­dy­my Me­so­po­ta­mi­ýa­da döw­let gu­ran Wa­wi­lon­lar ma­te­ma­ti­ka­da esa­sy san hök­mün­de 60-y saý­lap­dyr­lar. Te­ge­le­gi 360 deň bö­le­ge böl­ýän, ýag­ny burç­la­ry öl­çe­mek üçin gra­dus hem şol dö­wür­ler kes­git­le­nip­dir we hä­zi­re çen­li hem do­wam et­di­ril­ýär.
26
33
0
senorita
14.03.2024 22:45
Sidneý opera teatryna her ýylda, takmynan 2 million adam gelýär (3000-den gowrak görkeziliş), binanyň özüne bolsa 10 milliondan gowrak adam syýahat edýär.

Binanyň ýelkenli gämini ýada salýan özboluşly görnüşi daniýaly binagär Ýorn Utzon tarapyndan döredilipdir. Şeýle-de bolsa, bu çylşyrymly dizaýny Owe Arupyň inženerçilik zehininden üzňe göz öňüne getiribem bolmazdy. Olar hemişe jedelleşseler-de, Arup Ýorn Utzonyň hyýaly pikirlerine laýyk gelýän amaly çözgüt tapdy.

Teatryň gurluşygy 1959-njy ýylda başlanyp, 14 ýyl dowam etdi. Gurluşygy ilkibaşda dört ýylda tamamlamak meýilleşdirilipdi, ýöne taslamanyň çylşyrymlylygy, serişde ýetmezçiligi hem-de binagäriň çalyşmagy ýaly birnäçe şertler sebäpli gurluşyk ýyl-ýyldan yza süýşürildi.

Mundan başga-da, taslamanyň çykdajysy örän gymmat bolupdyr. Gurluşygyň başlangyç döwründe 7 million dollar çykdajy edilmegine garaşylýan bolsa, ahyrky netijede 100 million dollardan hem gowrak çykdajy edilipdir.

1973-nji ýylda teatryň ahyrsoňy açylyp, düşünişmezlik we halk tarapyndan garşylyk bildirme bilen garşylanandygy geň däldir.
25
59
0
Yene yükle