03.05.2024 17:53

Çap ediji enjamlar barada

Çap etmek – ilkinji görnüşi ýa-da nusgany ulanyp, teksti we şekilleri köpçülige ýaýratmak işidir. Irki çap etmeklige möhürler degişli bolup durýar. Kagyza çap etmek üçin ýasalan agaç galyplar miladydan öňki 220-nji ýyllarda Hytaýda peýda bolýar. 1040-njy ýylda Bi Şeng farfordan hytaý ieroglifleri üçin ilkinji göçme görnüşli çap ediji galyby taýýarlaýar. Palçykdan ýasalandygy sebäpli, göçme galyp tiz döwlüpdir hem-de kagyzyň ýüzünde doly yz galdyrmandyr. 1298-nji ýylda Wan Zhen hytaý ýazuwy üçin galybyň agaçdan oýulyp ýasalan görnüşini döredýär. Bu ylymda «ksilografiýa» diýlip atlandyrylýar.

Misden göçürilýän görnüşli çap etmek XII asyryň başynda Hytaýda döreýär we kagyz pullary çap etmekde ulanylýar. Soňra bu usul Koreýa ýaýrap, takmynan 1230-njy ýylda bürünç ulanylyp, metal görnüşli çap ediji oýlanyp tapylýar. XIV asyryň ahyrlaryna XV asyryň başlaryna Ýewropa hem bu usul ýaýraýar.

Germaniýaly zergär Ýohannes Gutenberg aýratyn sahypalardan ýygnalan kitaplary neşir etmegi oýlap tapýar. Netijede, 1436-njy ýylda gymmatbaha daş kesiji Andreas Dritzehen we kagyz fabriginiň eýesi Andreas Heilmann bilen bilelikde çaphana işine başlaýar. Basyş ulanyp çap edýän mehanik enjam beýleki görnüşlerden has çalt çap edýändigi we çydamlylygy bilen tapawutlanýar. Mundan başga-da, oňa ornaşdyrylan metal görnüşli bölekler berkäp, harplar birmeňzeş görnüşli ölçege geçýär. Bu ilkinji şriftleriň döremegine sebäp bolýar. Gutenbergiň oýlap tapan çap ediji maşyny tizara ilki Ýewropa, soňra bolsa bütin dünýä ýaýraýar. Bu enjam köpçülikleýin çap etmegiň ilkinji ädimi hasaplanýar. Şondan soňra neşirýat işi kämilleşip başlaýar.

1800-nji ýylda Lord Stanhope Gutenbergiň el bilen dolandyrylýan çap ediji enjamyny kämilleşdirip, öňküden iki esse uly göwrümi çap edýän hem-de dolandyrmak üçin az güýç sarp edilýän täze enjamy işläp düzýär.

1810-njy ýylda germaniýaly Koenig nemes inženeri Andreas Fridrih Baueriň kömegi bilen çap enjamynyň bug bilen işleýän görnüşini öndürýär. Bu enjam 1814-nji ýylda redaksiýasy Londonda ýerleşýän belli «The Times» gazetine satylýar.

1843-nji ýylda amerikaly Riçard M.Hoe bug bilen İşleýän aýlawly çaphana enjamyny döredýär.

Bu oýlap tapyş metbugatyň ösüşine uly itergi berýär. Ondan soňra çap ediji enjamyň sanly, syýaly, elektrofotografiýaly, lazerli, gaty syýaly, gurak syýaly, 3D (üç ölçegli) çap etmek ýaly birnäçe görnüşleri oýlanyp tapylýar.

249

01.05.2024 20:27

Galamlaryň döreýşi hakynda

Adamzat taryhynda ilkinji ýazuw dürli geometrik şekiller arkaly beýan edilipdir. Ilkinji şekiller daş ýa-da hek bilen agaçlaryň, gaýalaryň ýüzüne çyzylyp hem-de oýulyp ýazylypdyr. Bu ilkinji ýazuw endikleri bolup, aň-düşünjäniň ösmegi bilen ýazuw esbaplary kämilleşip başlaýar. Şeýlelikde, birek-birek bilen habarlaşmak üçin hat oýlanylyp tapylýar. Hat ýazmak üçin bolsa, ýazylanda yz galdyrýan haýsydyr bir serişdäniň zerurlygy ýüze çykýar. Şeýlelik bilen, galam oýlanyp tapylýar.

Takmynan, 1560-njy ýylda italýan neçjarlary (agaç ussasy) Simonion we Lindiana Bernakotti tarapyndan galamyň ilkinji görnüşi oýlanyp tapylýar. Olar arça agajynyň içi boş taýajygynyň içine gara reňk ýerleşdirip, ilkinji galamy döredipdirler. Köp wagt geçmänkä has ýokary tär ulanyp, deň ikä kesilen agajyň içini dik oýup, oňa grafiti ýerleşdirensoňlar ýarym bölekleri biri-birine ýelmäpdirler. Bu oýlanyp tapylan täze usul bolup, häzirki günlere çenli şeýle usul ulanylýar. Grafit mineraly ilkinji gezek 1654-nji ýylda Angliýada ýüze çykarylýar. Eliňde oňaýly durmagy üçin ilki-ilkiler grafit taýajyklaryň daşyna deri saralypdyr. 1662-nji ýylda Germaniyanyň Nýurenberg şäherinde grafit külkesinden grafit taýajygynyň gaýtadan işlenip taýýarlanylan görnüşiniň oýlanyp tapylmagy bilen, galamyň önümçiligi artyp başlaýar.

1775-nji ýylda fransiýaly Nikola Žak Konte agaçdan galamyň inçe görnüşini, ýagny grafit garyndysynyň iki taýajygyň 2 içinde ýerleşdirilen görnüşini ýasaýar. Žak Konte 1795-nji ýylda galam öndürmek maksady bilen patent alandan soňra öz adyny göterýän galam fabriginiň düýbüni tutýar. Häzirki wagtda Parižiň «Konte» kärhanasy galam öndürmekde öňdebaryjy hasaplanýar.

1838-nji ýylda angliýaly Genri Bessemer grafitden has kämil galam ýasamagyň hötdesinden gelýär. 1858-nji ýylda Himen Lipman ýazuw esbabynyň bir ujuna berkidilen bozguçly galamyna patent alýar. Şondan soň bozguçly galamlar ýüze çykyp başlaýar. Eberhard Faber 1861nji ýylda Nýu Ýorkda ilkinji galam kärhanasynyň düýbüni tutýar.

Agaç daşly galamlaryň döränine 200 ýyldan gowrak wagt geçip, häzirki wagtda galamlaryň grafit, gaty grafit, suwuk grafit, kömürli, uglerodly, reňkli, ýagly we akwarelli ýaly birnäçe görnüşi bar. Galamyň hilini urga çydamlylygy, ýonulanda döwülmeýändigi, ýazanyňda kagyzy zaýalamaýandygy, bozguç bilen çalt öçürip bolýandygy arkaly bilip bolýar.

Galam barada gyzykly maglumatlar:

✏️ XIX asyryň ahyrlarynda ABŞ-da her gün 240 müňden gowrak galam ulanylypdyr.

✏️ Gyzyl kedr galam öndürmek üçin oňaýly agaç bolup, ýakymly ysy we ýarylmaýandygy bilen tapawutlanýar. Galam öndürmekde alder, pulai, jelutong ýaly agaçlar hem ulanylýar.

✏️ Kosmosa ilkinji çykan kosmonawt Yuriý Gagarin öz ýany bilen galam alyp gidýär. Sebäbi, Ýeriň dartyş güýjüniň ýok ýerinde ruçkanyň syýasy uçýar.

✏️ Her ýyl dünýäde 14 milliarddan gowrak galam öndürilýär.

130

30.04.2024 22:42

Diýdiň sen:
«Işçiler nädip oňýarka
Alýanja şojagaz aýlygy bilen?..»
Emma weli işçiň günlük baýlygyn
Deňäp bilmen ýyllyk baýlygyň bilen.

Seniň puldan başga bilýän zadyň ýok.
Pikiriň-zikiriň pul, pul, ýene pul.
Bolmasa-da bizde gul diýilýän zat,
Sen gul! Haram puluň elindäki gul!

...Agaň soňky demde hyrkyldap ýatyr.
Sen onuň yzyndan gitmäge derek
Şu günki gazanan puluňy sanap,
Ekstra bilen urýarsyň börek.

Syrkaw dem sanaýar, sen pul sanaýaň.
Men bolsa gazan gapgaryp pitä,
Bugy hem gaýtmadyk jüýje çorbasyn
Seniň dertli agaň yzyndan eltýän.

Sen bolsa şo mahal sanan puluňy
Desseläp, desseläp, daňýardyň müňden.
Emma meniň kisäm müňsüzem bolsa,
Şo mahal müň esse
bagtlydym senden.

...Obadaş tanyşyň ýogaldy bir gün.
Duran-duran ýerden ylgady uly il.
Sen bolsa («syrkaw men, işli men...»
diýip)
Tapyndyň özüňe müň dürli delil.

Men bolsa şol mahal egnim tabytly,
Dostuňy göterip barýardym öňden.
Şonda meniň kebzäm hasratlam bolsa,
Müň esse baýdym
hem
bagtlydym senden!

...Dileg edip geldi
garryja eneň.
Bende dilegçi hem däldir-le weli,
Düwünçekmi ýa-da atgulak üçin
Azajyk ýetmedik bolarly puly.

Sen oňa köneje bäşlik uzatdyň,
Soň üçlük uzatdyň (kesen dek tenden!)
Men bolsa şo mahal
öz enem bilen
Müň esse baýdym
hem bagtlydym senden.

...Ne roman okaýaň, ne-de bir goşgy.
Okamak deregne içýäň hem iýýäň.
Bir kitap görkezsem,
saldarlap görüp,
«Şuňa näçeräk pul aldyka?» diýýäň.

Beýik Magtymgulyň kitabyny hem
Özüň däl, getirip beripdir ogluň.
Halal, haram hakda okan mahalym –
Kitaby ýyrtaýjak, ýyrtaýjak bolduň.

Dogrulyk hakdaky ýekeje söz hem
Ýerleşip bilenok pos basan beýnä...
Men bolsa her agşam bagrymy berip
Puşkine, Pyraga, Nowaýa, Geýnä,

Balarysy ýaly şire toplaýan
Danalaň dürdäne setirlerinden.
Şol pursat
bar öýüm, maşgalam bilen
Müň esse gurply men,
Bagtly men senden.

...Söýgüden doýanok meniň gözlerim.
Seň gözleriň bolsa doýanok zatdan.
Kopügiň hasaplap uzynly gije,
Mele gelniňi-de çykarýaň ýatdan.

Men bolsa şo mahal
mele gujakda
Her minutda iki ýaşyny ýaşap,
Uly söýgi bilen ýeten bagtymyň
Kä lebinden, käte gözünden ogşap –

Seniň puluň sany çen-çakdan çyksa,
Meniň posa sanym çykýardy çenden.
Şo mahal
özüm hem,
gelnim, öýüm hem
Müň esse baýdyk
hem
bagtlydyk senden.

...Her gije, her säher
eýmençden eýmenç
Gara wakalary görüp düýşüňde,
Käte basyrganyp, käte gygyryp,
(Hiç zatdan gorkmasyz) juwan ýaşyňda,
Maşyn sesi çyksa, tisginip turup,
Çyrany-da ýakman,
ylgaýaň gapa!..
Biz bolsak şo mahal çagalar bilen
Gark bolup iň süýji, lezzetli uka,
Zähmetiň, Söýginiň eşretin görüp,
Nur sorup ýatyrys ertirki günden.
Müňläp nulumyz ýok. Emma müň esse
Baý biz,
arkaýyn biz,
bagtly biz senden.

✍🏻 Kerim Gurbannepesow

50

29.04.2024 21:49

🟢 Zeýtun...
🟢 Maslina...

Aslynda, bularyň şol bir önümlerdigini bilýän bolsaňyz gerek? Botanika ylmynyň nukdaýnazaryndan, zeýtun agajynyň miweleriniň arasynda hiç hili tapawut ýokdur.
Bu aratapawut rus dilinde döredildi: has takygy, zeýtun agajynyň ýaşyl miweleri «zeýtun», garalary «maslina» diýlip aňladyldy. Ortaýer deňzinde zeýtun agajynyň ähli miwelerine zeýtun diýilýär. Gara bolsa, gara zeýtun (Black olives), ýaşyl bolsa-da ýaşyl zeýtun (Green olives).

🟢 Reňkleri barada maglumat: näme üçin gara zeýtun maslina we ýaşyl zeýtun — zeýtun?

Zeýtunyň reňki olaryň bişişine baglydyr. Miwe näçe gara bolsa, şonça-da bişýär. Ýagny güýzüň başynda (sentýabr-oktýabr aýlarynda) ýygnalan miweler ýaşyl bolýar. Gara zeýtun bolsa has soňrak, noýabr ýa-da dekabr aýlarynda ýygnalýar.
Şeýle-de bolsa, zeýtun diňe ýaşyl we gara reňkde bolýandyr diýip pikir etmäň. Aslynda, olaryň reňkleri örän köpdürlidir. Bişmedik zeýtunlar reňkini kem-kemden sary reňkden başlap ýaşyl reňkde, bişen mahaly gyrmyzy reňkden gara reňke üýtgedýär.
Bişmeginiň her bir tapgyrynda olar özbaşdak tagama eýe bolýar. Ýaşyl zeýtunlaryň has açyk, has ajy we has ýiti tagamy bolýar, gara zeýtunlar bolsa aýlaw şekili bilen tapawutlanyp, ýumşak tagama eýedirler.

🟢 Ünsli boluň!
Konserwirlenen gara zeýtunlaryň hemmesi öz reňkini tebigy ýagdaýda almaýarlar. Maslinalar — köplenç emeli reňkde bolan ýaşyl zeýtunlardyr. Reňklemek prosesi natriý ergininiň kömegi bilen ýerine ýetirilýär. Bu zeýtunlaryň gaplanyşynda E524, E579 belliklerini hem-de «oxidized olives» diýen ýazgyny görmek bolýar.

🟢 Näme üçin zeýtun çigligine iýilmeýär?

Zeýtun diňe duzlanan ýa-da konserwirlenen ýagdaýda iýilýär. Munuň sebäbi bu miweleriň düzümindäki oleuropein maddasy bilen bagly.
Oleuropeiniň ajy tagamy bolup, ol hatda bogaz spazmlaryna sebäp bolup biler. Duzlamak we konserwasiýa oleuropeini zyýansyzlandyrýar, zeýtunlary tagamly we saglyk üçin howpsuz edýär.

Dünýäde zeýtunyň onlarça görnüşi bolup, olaryň hersiniň özboluşly tagamy we ysy bardyr. Dürli görnüşli zeýtunyň atlandyrylyşy, adatça, onuň ösüp ýetişýän sebiti bilen bagly.
Zeýtun önümçiliginde öňdebaryjy ýurtlaryň hatarynda Ispaniýa, Italiýa, Fransiýa, Türkiýe, Tunis we Gresiýa durýar.

🟢 Zeýtunyň köpdürlüligi.
Hünärmenler zeýtunlaryň görnüşlerini gaýtadan işlemegiň usuly boýunça tapawutlandyrýarlar:

• Whole (şänikli);
• Pitted (şäniksiz);
• Cracked (ezilen) we sliced (dogralan);
• Stuffed (farşirlenen)

Zeýtunlar diňe bir tagam aýratynlyklary bilen däl, eýsem bir kilogramdaky miweleriň sanyna görä hasaplanylyşy bilenem tapawutlanýar.

Iň uly «Atlas» kalibri — bir kilogramdaky möçberi 70 — 90 sany.

Iň pes kalibrli «Bullets B» — bir kilogramdaky möçberi 380 — 410 sany.

🟢 Haýsy biri has peýdaly?
Zeýtunmy ýa-da Maslina?

Bu önümleriň ikisi hem örän peýdaly. Zeýtunyň düzümindäki tebigy antioksidantlar garramagy haýalladýar we erkin radikallaryň täsirine garşy durmaga kömek edip, onkologiýa keseliniň döremek howpuny azaldýar. Bu miweleriň düzüminde ýürek-damar ulgamyny güýçlendirýän Omega-3 we Omega-6 ýag kislotalary bar. Ortaça kaloriýa mukdary (100 gramyna 115 kkal) olary nahar üçin örän göwnejaý iýmite öwürýär.
Mundan başga-da, zeýtunlar aşgazan-içege ulgamyny kadalaşdyrýan süýüme, şeýle hem E we C witaminlerine baýdyr. Zeýtunlaryň düzüminde kalsiý, mis, demir, marganes, sink we magniý bar.
Olar «erbet» holesteriniň derejesini peseldýär, immuniteti ýokarlandyrýarlar, gan basyşyny kadalaşdyrýarlar hem-de çişmä garşy häsiýetlere eýedir.

161

29.04.2024 16:24

Metropoliten muzeýi: dünýä sungatynyň 5000 ýyldan gowrak taryhy

Metropoliten sungat muzeýi (The Met) Nýu-Ýork şäherinde ýerleşip, dünýäde iň köp barylýan dördünji sungat muzeýidir. «The Met» 1870-nji ýylda amerikaly telekeçiler we sungaty söýüjiler topary tarapyndan esaslandyryldy. Muzeýiň ösmegine uly goşant goşanlaryň hatarynda ilki bilen magnat we haýyr-sahawatçy Nelson Rokfelleriň adyny bellemek gerek. Sebäbi Rokfeller 1969-njy ýylda 3000 gymmatlykdan ybarat bolan ýygyndysyny bu muzeýiň gaznasyna bagyş etdi.
Nýu-Ýorkuň muzeýinde gadymy döwrüň ýadygärliklerinden 3 milliona golaýy, şolar bilen birlikde özboluşly sungat eserleri, amerikan nakgaşlyk suratlary, gadymy heýkeller, saz gurallary, ýaraglar we ş.m gymmatlyklar bar.

Metropoliten sungat muzeýi niderland nakgaşlyk sungatynyň iň gowy nakgaş eserleri, şol sanda — Rogier wan der Weýdeniň, Boshuň, Piter Breýgeliň, şeýle-de Bottiçelli, Rafael, Tintoretta, Tisian ýaly Italiýanyň «Galkynyş» döwrüniň iň ajaýyp eserleri bilen has-da meşhurlyga ýetdi.

🔵 Egin eşik instituty.

Eserleriň näzikligi sebäpli, bu ýerde hemişelik sergi bolmaýar. Şeýle-de bolsa, institut ýylda iki gezek belli bir dizaýnere ýa-da stile bagyşlanan tematik sergileri geçirýär. Egin eşik institutynyň sergilerinde Koko Şanel, Iw Sen Loren, Jianni Wersaçe we beýleki meşhur dizaýnerler barada gürrüň berilýär.

🔵 Ýaraglar we söweş esbaplary.

Ýygyndynyň ilkinji gymmatlyklary 1881-nji ýylda ýerleşdirilip başlandy. Muzeý 1904-nji ýylda Ýewropanyň we Ýaponiýanyň iki sany uly ýygyndysyny satyn alandan soň, ekspozisiýa bütin dünýäde uly meşhurlyk gazandy.

🔵 Aziýa bölüminiň ýygyndysy.

35 000-den gowrak sungat eserleri Aziýanyň ähli siwilizasiýalaryndan 4000 ýyllyk sungat taryhyny öz içine alýar. Min dinastiýasyna mahsus bagly kiçijik howly myhmanlaryň ünsüni has-da özüne çekýär.

🔵 Gadymy Gündogaryň sungaty.

Bu ýygyndynyň 7000-den gowrak eserleri gadymy neolit döwründen başlap, Sasanylar döwletiniň ýykylan ýyllaryna çenli döwri öz içine alýar. Assiriýa şasy Aşur-nasyr-apal II-niň demirgazyk-günbatar köşgüni goran lamassu heýkelleriniň toplumy muzeýiň özboluşly gymmatlygy hasap edilýär.

🔵 Muzeýde täsin we bahasyna ýetip bolmajak gymmatlyklar:

🔹Dünýäniň 1720-nji ýylda ýasalan iň köne pianinosy

🔹Kolt markaly sapançalaryň we rewolwerleriň ähli görnüşleriniň toplumy

🔹Rembrandtyň 23 suratdan ybarat bolan ýer ýüzündäki iň uly eserler ýygyndysy

🔹Min dinastiýasynyň keramiki küýzeleri

🔵 Täsin faktlar:

🔹Muzeýdäki ähli sungat eserlerini görüp çykmak üçin oňa bir hepdäniň dowamynda her gün aýlanmaly bolýar.
🔹Metropoliten sungat muzeýinde birnäçe meşhur filmler surata düşürildi "baş keşbi janlandyrdy". Olaryň hatarynda «Tomas Krawnyň aldawy», «Owşeniň sekiz jorasy» ýaly filmler bar.
🔹Her hepde muzeýiň esasy gülçüsi Remko van Wlit 1967-nji ýylda esaslandyrylan Uly zal üçin bäş sany ajaýyp gül bezeglerini taýýarlaýar. Bu bezegler «Reader's Digest» neşirýaty tarapyndan üpjün edilip, onuň ýolbaşçysy myhmanlaryň diňe bir sungat eserlerinden däl-de, eýsem ter güllerden hem lezzet almagyny isleýär.

Muzeýiň «The Metropolitan Museum of Art Bulletin» atly ýylda bir gezek çap edilýän öz neşiri hem bar

78

28.04.2024 23:47

Salam hemmãñize 🙋🏻‍♀️
Geliñ azajyk gũýmeneliñ 😊

Doglan gũnũñizi 2-ã kõpeldiñ,
Onuñ ũstũne 5-i goşuñ,
Çykan jogaby 50-ã kõpeldiñ,
Onuñ ũstũne doglan aýyñyzyñ nomerini goşuñ (meselem: ýanwar-1, fewral-2, ...)
Çykan jogapdan 250-ni aýyryñ,

Alnan sana ũns beriñ, soñky iki sifr doglan aýyñyz, õñũndãki bolsa doglan gũnũñizi gõrkezýãr.

Ũns bereniñiz ũçin sag boluñ :)

103

28.04.2024 19:11

Gabriel Boner Şanel

Dünýä nysakçylygynda öwrülişik etmegi başaran zenan Gabriel Boner Şanel 1883-nji ýylyň 19-njy awgustynda Fransiýanyň Somýure şäherinde dogulýar. Onuň ejesi Eženi Žanna Dewol Şanel haýyr-sahawat hassahanasynda kir ýuwujy bolup işläpdir. Gabriel Žannanyň ikinji çagasydyr. Soňlugy bilen maşgalada jemi alty çaga dünýä inipdir.

Gabriel dogluş hakynda resmi ýagdaýda hasaba alnanda, «Chanel» diýlip ýalňyş ýazgy edilipdir. Gabriel 11 ýaşyndaka ejesi Žanna aradan çykýar. Kakasy iki ogluny oba işlemäge ugradypdyr, gyzlaryny ýetimler we idegsiz gyzjagazlar üçin niýetlenen öýe ýerleşdiripdir. Ol ýerde durmuş ýowuz bolupdyr, tertip-düzgün berk saklanypdyr. Muňa garamazdan, bu ýerdäki ýowuzlyk Şaneliň geljekde uly üstünliklere ýetmegine ýardam edipdir, sebäbi ol ýerdäki terbiýeçi zenanlar gyzjagaza tikin tikmegi, köýnek biçmegi öwredipdirler. Bu bolsa onuň geljekde güýçli modelýer, bezegçi, dizaýner bolup ýetişmegine kömek edipdir. Gabriel 18 ýaşdan soň katolik gyzlaryň Mulen şäherinde ýerleşýän okuw mekdebine geçipdir. Şu ýerden hem onuň üstünlige tarap ilkinji ädimleri başlanypdyr. Sebäbi ol täze gelen ýerinde tikinçi bolup işe durýar, işden boş wagtlary bolsa belli ýyldyzlaryň çykyşlarynyň arasyndaky arakesmede aýdym aýdyp, gazanç edipdir. Şol döwürlerden oňa «Koko» ady galypdyr, sebäbi ol, köplenç, «Kokony kim gördi?» diýen aýdymy ýerine ýetirýär eken. 1906-njy ýylda Şanel kurort şäheri Wişide işe başlaýar. Ol bu ýerde Etýen Balsan (ol şatoruly dokma fabriginiň eýesi, baý maşgalalaryň birinden eken) bilen tanşypdyr.

Balsan Şaneli kem-kemden baý durmuşa öwrenişdiripdir, oňa ýygy-ýygydan göwher, dür daşlaryndan şaý-sepleri, gymmat bahaly lybaslary sowgat beripdir. Şanel Balsan bilen ýaşaşan döwri başgaplary (şlýapalary) öndürip başlapdyr, başda ol muny güýmenje hökmünde, soňra - 1910-njy ýylda bolsa Parižde ýörite resmi taýdan Şanel Modes dükanyny (butik) açypdyr. Şondan soňra onuň döreden işleri şöhrat gazanyp ugrapdyr.

Koko Şanel geýimleri sazlaşdyryp geýmegi ilkinjileriň biri bolup ýola goýan modelýerleriň biridir. Ol ýönekeý, kaşaň, pes ökjeli, üsti inçe ýa-da ýogyn gaýyş bezegli köwüşleri halapdyr. Bu ýönekeýlikde çuň many saklanypdyr. Şaneliň lybaslarynda zenan gözellikleri aýratyn görke eýe bolupdyr.

Koko Şaneliň döredijiligi köpugurly. Onuň döreden ýantorbalary hem özboluşlylygy bilen köpleriň ünsüni özüne çekipdir. Içi gyzyl işlikli gara ýantorba barada ol: «Bu ýantorbada açarlar aňsat tapylýar» diýer eken. Ol her döreden önüminiň, ilki bilen, ynsanlara oňaýly bolmagyndan ugur alypdyr. Şeýle-de Koko eginden asylýan hem-de sapyndan tutulýan ýantorbalary hem oýlap tapypdyr. Başda ýantorbalary özüniň halaýan gara reňkinde döredipdir, soňra dürli reňklerde-de toplumlaýyn öndüripdir.

Rus knýazy bilen tanyşmagynyň netijesinde Koko Şanel rus kolleksiýasyny döredipdir. Modelýer fransuzlara samyr derisinden işlikli paltolaryň toplumyny hödürledi. Şanel Fransiýada şeýle paltolaryň önümçiligini ilkinji bolup ýola goýupdyr. Ruslaryň geýýän bili guşalgy giň köýnekleriniň, serpme ýakaly, manžetli köýnekleriniň ýaýramagy hem Koko Şaneliň hyzmaty bilendir.

Şanel hoşboý yslara aýratyn üns beripdir. Ol hoşboý yslaryň önümçiligine-de öz goşandyny goşup, taryha «Şanel № 5» ady bilen giren meşhur atyry döredipdir. «Zenanyň özi ýaly müşk saçýan hoşboý ys» diýip, Koko Şanel bu duhiniň tarypyny ýetiripdir.

Dünýä nysakçylarynyň arasynda ýiti zehini, özboluşly dizaýn-bezeg işleri, hiç kimiňkä meňzemeýän zenan lybaslary, ýantorbalary, köwüşleri, duhileri bilen XX asyrda dünýä nysakçylygy ösüşlerine uly goşant goşan Koko Şaneliň döredip giden brendleri şu günki günlerde-de öz ähmiýetini yitirenok.

86

28.04.2024 14:28

Syýahatçylar üçin iň ygtybarly «ýolbelet» hasaplanýan «Tripadvisor» platformasy dünýäniň iň gowy myhmanhanalaryny mälim etdi. «Travelers’ Choice 2024 Best Of The Best» atly sanaw ulanyjylaryň baha bermeginde kesgitlenipdir. Sanawa giren myhmanhanalaryň aglabasy deňiz kenaryna golaý ýerleşýär. Myhmanhanalar umumy sanawdan daşgary lýuks, maşgala, saglyk, ählisi içinde, haýwan «dosty» ýaly ugurlara hem bölünipdir.

Umumy sanawyň başyndaky üç myhmanhana:

🔹«Hotel Colline de France» (Gramadu, Braziliýa).

🔹«Oblu select Lobigili» (Male, Maldiw adalary).

🔹 «La Siesta Hoi An Resort & Spa» (Hoýan, Wýetnam).

Olardan soñra «Adiwana Suweta» (Ubud, Indoneziýa), «Iberostar Grand Packard» (Gawana, Kuba) «Emerald Maldives Resort & Spa» (Fasmendu, Maldiw adalary), «La Siesta Classic Ma May Hotel» (Hanoý, Wýetnam) ýaly myhmanhanalar öňdäki orunlary eýeläpdir. Sanawda Meksika, Hindistan, Türkiýe, Peru, Portugaliýa, BAE, Kamboja, Aruba, Hytaý, Müsür, Marokko ýaly ýurtlardan dynç alyş ýerleri bar

39

27.04.2024 19:27

Britan muzeýi: Dünýäniň täsin ýadygärlikleri

Ýer ýüzüniň iň uly taryhy-arheologik muzeýi, Beýik Britaniýanyň iň meşhur ýerleriniň biri hem-de özünde Britan imperiýasynyň kolonial taryhyny şöhlelendirýän Britan muzeýi Luwrdan soňra iň köp gelinýän ikinji täsin muzeý hasap edilýär. Onuň esasyny XVIII asyrda lukman we naturalist Hens Slownuň, döwlet işgäri hem-de Oksford grafy Robert Harliniň, şeýle-de Britan kitaphanasyna başlangyç beren Robert Kottonyň bagyş eden gymmatlyklary düzýär.

🟠 Britan muzeýiniň eserleri

Bu ýere syýahata gelen her bir adam üçin uzynlygy 4 kilometre uzaýan 994 sany galereýa garaşýar. Olarda dünýäniň ähli künjeginden, şol sanda Hindistandan, Hytaýdan, Afrikadan, Okeaniýadan, Günorta Amerikadan gaýtalanmajak eserler tanyşdyrylýar.

🟠 Müsür eksponatlarynyň toplumy

Dünýädäki iň uly ýadygärlik eserleriniň toplumy bolan bu ýerde faraon Ramzes II-niň heýkeli, Tutmes III-niň granitden ýasalan başy, taňrylaryň heýkelleri we daş sarkofaglary bar. Muzeýde «Merhumlar kitabynyň» sanawlarynyň ýygyndysynyň iň gymmatly nusgalary, şol sanda reňkli suratlar bilen bezelen «Aniniň papirusy» we 37 metrlik «Grinfild papirusy» ýaly iň meşhur nusgalar saklanýar. 3-4 müň ýyllyk taryhy bolan gymmatbahaly papirus listleri halk köpçüligine örän seýrek görkezilýär.

🟠 Grek-rim ýadygärlik eserler toplumy

Bu bölüm Britan muzeýiniň 12 sany zalyny eýeleýär. Bu ýerde likiýa heýkellerini, Efesdäki meşhur Diana ybadathanasynyň galyndylaryny, Rim imperatorlarynyň döwürlerinden galan gymmatbaha zatlary, Lord Eljin tarapyndan Gresiýadan getirilen «Elgin Marbles» we beýleki gymmatlyklary görmek bolýar.

Gadymy Gresiýanyň we Rimiň sungat bölüminde Gadymy Gresiýa we Rime degişli bölüm gadymy heýkeller toplumy, Egeýidanyň bürünç asyryndan galan predmetleri, Gadymy Parfenonyň frontondan bolan onlarça plitalary we şekilleri hem-de Pompeýiň, şeýle-de Gerkulanumyň rim sungatyna degişli meşhur eserleri bilen tapawutlanýar.

🟠 Alynky Aziýanyň bölümi

Bu ýerde U.Gamiltonyň hem-de Ç.Tawnliniň silindr neşir nusgalary, R.Kerr Porteriň we K.J.Riçanyň pars we mesopotamiýa ýadygärlikleriniň ýygyndysy hem-de Assiriýanyň gadymy paýtagty Niniýewiýa degişli eserler we Ortaýer deňziniň gündogar bölegine beýleki gymmatlyklar görkezilýär.

🟠 Gündogar bölümi

Bu ýerde Uzak Gündogaryň, Günorta we Günorta-Gündogar Aziýanyň heýkeltaraşlyk, keramika, grawýura we nakgaşlyk eserleri tanyşdyrylýar. Şeýle-de Gündogar bölüminde hindi taryhy barada beýan edýän Buddanyň bürünç heýkeli, Gadymy Hytaýyň däp-dessur gymmatlyklary, b.e.öňki ikinji müňýyllyga degişli bolan ieroglif ýazgylary we Gadymy Gündogary açyp görkezýän gymmatly eserler bar.
Görkezilen bölümlerden başga-da, Britan muzeýi teňňeleriň we medallaryň, etnogarfiýanyň, şeýle-de özünde Mikelanjelo, Rubens, Wan Gog we beýleki meşhur nakgaşlaryň eserlerini jemleýän bölüm giň meşhurlyga eýedir.

🟠 Täsin faktlar:

🔸 Britan muzeýiniň işgärler düzümi diňe bir adamlardan bolman, eýsem muzeýde syçan tutmak üçin niýetlenen 6 sany pişik hem bar.
🔸 Muzeýde çagalar üçin tematiki syýahatlar guralýar. Her ýekşenbe günleri bu ýere «Britan muzeýiniň ýaş dostlary» atly klubuň agzalary üçin tölegsiz gyzyklanma syýahatlary geçirilýär.
🔸 Bütin gijesi bilen muzeýde bolmak adaty ýagdaý. Muzeý her ýylda 4 gezek çagalar üçin haýsy hem bolsa bir bölüme gijeki syýahatçylygy guraýar. Mysal üçin, bu syýahat takmynan «Ýapon gijesi» ýa-da «Müsür gijesi» ýaly atlandyrylyp, onuň dowamynda çagalar bilimi kämilleşdiriji oýunlary oýnaýarlar we degişli mowzukda gyzykly rowaýatlary diňleýärler.

59

26.04.2024 21:11

Himiýa we parfýumeriýa ugry boýunça ilkinji hünärmen Tapputi atly zenan maşgaladyr. Ol miladydan öňki Il müňýyllykda Mesopotamiýada ýaşap geçipdir. Ol güllerden we ýaglardan alnan yslary arassalanan suw bilen garyp, hoşboý ysly atyrlary ýasapdyr.

Atyryň ulanyş möhleti näçe wagtlap dowam edip biler? Yssy howada, ýagtylykda aşa köp saklanan atyrlar okislenýär we bugarýar. Bu bolsa onuň ysynyň üýtgemegine getirýär. Atyry beýleki serenjam beriji serişdeleri goýýan tekjäňiziň üstünde goýman, salkynrak, garaňky ýerde saklaň. Yssy we güneşli ýerde uzak saklasaňyz, ysynyň üýtgemegi mümkin.

«Atyryň ysy ony ulanýan adama görä-de üýtgäp bilýär. Her kimiň endamynyň tebigy ysy bolýar. Şonuň üçin, sepen atyrymyzyň ysy bedeniň tebigy ysy bilen garyşyp, täze ysy emele getirip biler» diýip, bu ugurdan bilermen Oliwiýa Jan aýdýar.

Ilki bilen, atyry ýörite barlag üçin sepilýän kagyzlara sepmeli. Atyr saýlanyňyzda, bir wagtda altydan köp atyr ysyny ysgamaň. Bu ýagdaýda yslary garyşdyryp, olaryň arasyndaky aýratynlygy ýitirip bilersiňiz. Özüňize ýaran atyry saýlanyňyzdan soňra, goşarlaryňyzyň, tirsegiňiziň iç tarapyna sepip görüň. Bedeniň bu böleklerinde atyryň ysyny gowy duýarsyňyz.

Atyr yslaryny saýlamaga gyssanmaň. Atyryň öz hakyky ysyny birnäçe ýollar arkaly bilmek bolýar. Atyry sepen badyňyza, birinji alan atyr ysymyz ýokary bolup, on minutdan soň ol öz ysyny üýtgedip bilýär. Sepeniňizden 60 sekunt, 5 minut, 1 sagat soň ysgap görüň. Ilki agyr ysly atyry ysgan bolsaňyz, onuň ysy wagtyň geçmegi bilen ýumşap, ýeňiljek görnüşe geçmegi mümkin. Her gezekki atyryň ysy göwnüňizden turýan bolsa, onda ony öz atyryňyz hökmünde saýlap bilersiňiz.

114