gullnara_
02.09.2023 06:59
ÝENE-DE ENE HAKYNDA
Ak süýt beren ene gadyrdan gaçýar diýdiler,
Sadagaň bolaýyn, ene.
Sen hakda ýüz gezek ýazypdym öňem,
Ýüz birinji gezek ýazaýyn ýene.
Ýene-de galamy almaga ele,
Mejbur etdi meni bir elhenç gürrüň.
Diýdiler, üç ogul, üç gyzly ene
Bir ýerlerde haram ölüpdir şu gün.
Bu waka bolupdyr uzak bir ýerde,
Ýöne parhy näme, ýakynmy-uzak
Perzentleň enäni terk edenligi,
Enäň bolsa haram ölenligi hak.
Men muny ýazmadym belli bir ýerde,
Ýazdym dürli ýerde, bölekme-bölek.
Öýde, ýolda, düýşde, mazarystanda
Indi bolsa başyn jemlemek gerek.
Alty sany çaga dem beren ýürek,
Görmändir olardan bir demlik wepa.
On aýlap ýatypdyr keselhanada
Kä penjirä bakyp, käte-de gapa.
On aýda üç gezek görnüpdir üç gyz
Erkek göbekliden gelmändir hiç kim.
Aýaga galypdyr, äkitmändirler
Ýygnaň diýip suddan gelipdir höküm.
Bir gyzy ýygnapdyr, olam äkidip,
Oglunyň işigne geçipdir taşlap.
Ne ene etaža çykyp bilipdir,
Ne ogly ýokardan düşüpdir aşak
Şol ýerde sowukdan gatapdyr ene.
Niçiksi derejä düşdüň sen, ahlak?
Bu waka nä mahal, nirede boldy?
Diýip maňa sorap berýärsiň ýene
Nirede, nä mahal – näme parhy bar,
Ene hemme ýerde dälmidir ene?
Ene ynsanýetiň tutuş geljegi,
Hem şu güni, hemem ähli geçeni.
Depäňden müň bela inermiş agşam
Irden birje agladaýsaň ejeňi.
Terjime edipdim Resul şahyry,
Matam büräninde daglaň içini.
Meşhur ata soňky demde aýdypdyr
Resul oglum, agyrtmagyn ejeňi!
Meşhur bolmasa-da meniňem atam
Goşgy ýazman çalartsa-da saçyny.
Şol sözdi onuňam iň soňky sözi,
Ýalňyz köşek, agyrtmagyn ejeňi!
Soň-soňlaram baryp mazarystana,
Bagrym oýkap, gowzudamda içimi,
Ses çykýan ýalydy köne mazardan
Agyrtmagyn, agyrtmagyn ejeňi!
Ýowuz günde aýlanypdyk bileje,
Atgyrany, Gaňňalyny, Tejeni.
Belki özüm duýman agyrdandyryn,
Ýöne duýup agyrtmandym ejemi.
Elimden gidende ilkinji söýgim,
Gürrüň berenimde başdan geçeni,
Enem bir aglapdy..
Diňe men şonda birje gezek
Agladypdym ejemi.
Şondan başga bilip agyrdan bolsam,
Ýa agardan bolsam birje saçyny,
Olam meň günämi ötmedik bolsa,
Gaýdyp beriň, razy etjek ejemi.
Ýok, ýok, ol
Müň kerem razy!
diýipdi.
Soňam gitdi, boşap galdy içeri.
Indi özüm wesýet edýän ogluma,
Agyrtmagyn, aglatmagyn ejeňi!
Bu wesýet wesýetden wesýede geçip,
Gowşup bütin dünýäň ogullaryna,
Agtyklaň dilinden çowluga ýetip,
Siňsin ýuwluklaryň bagyrlaryna.
Hawa, üç ogully, üç gyzly ene,
Göwsünde bitirip alty ýapragy,
Olary saraltman özi saraldy
Şu günem girmeli ene topraga.
Bu waka nä mahal, nirede boldy?
Diýip maňa sorag berýärsiň ýene
Daşdamy, ýakynda – näme parhy bar,
Ene hemme ýerde dälmidir ene?!
Kaspi kenarymy, Wolga ýakasy
Murgap jülgesimi – ýokdur tapawut.
Alty balasyna uzak ýaş diläp
Gabrystana barýar eneli tabyt.
Tabydy özgeler göterip barýar,
Diňe burny çapyk ortanjy ogul,
Bir minut göterdi..
Onyda derrew
Götermekçi bolsaň täzeden dogul!
Diýýän dek bir goja yzyna itdi
Tabyt dowam etdi ýoluny ýene,
Alty köşegine uzak ýaş diläp.
Söňky öýüne barýar ak saçly ene,
Biz nälet okýarys, ol ýaş dileýär.
Bir ýol bilen barýar iki contrast
Oýlandym, ölçerdim – çykmady basym
Köpüňki rastmy, enäňki rast?
Enäni baýdak dek göterip barýas,
Näçe belentlige galdyrdygmyzça,
Göýä daşlaşýan dek balalaryndan
Agram artyp ýere çökýärdi şonça.
Tabydyň yzynda ýüzlerçe kelle,
Göýä akyp barýan gara derýady.
Ene bolsa şol kelleleň üstünden
Balalaryna ömür diläp barýardy.
Ol ömür dileýär, biz nalyş edýäs,
Biziň düşünjämiz ters gelýär enä.
Ýeri aýt, perzentler bigünä bolsa,
Onda kimiň günäsikä bu günä?
Belki, hol barýanyň günäsidir ol,
Ol ene hakynda damagyn ýyrtyp
Goşgular okaýar. Enesi bolsa
Gedaý gezip öldi, kaloşy ýyrtyk.
Belki, hemmämiziň günämizdir ol,
Megerem, märekäň içinden dartyp
Özümi süýrekläp çykarmalydyr,
Megerem, mendirin hatarda artyk.
Birdenem märekäň hataryn kertip,
Wazlap geçip gitdi "02" maşyn.
Görnüp gitdi gara tumşukly adam
Süýnüp gitdi limon reňkli maşyn.
Megerem, şol tumşugy ýazgarmalydyr,
Ykbalyň ak tumşuk bermäni üçin däl-de
On ýyl ozal jaýlanan enäň
Mazaryn bir gezek görmäni üçin.
Şol enäň mazaryn gördük biz bir gün,
Ortasy çöküpdir, gapdaly hin-hin,
Goňşular düzedip geldiler şu gün
Beýik ogly işden goýmazlyk üçin.
"Aýlanyp ýörmäge mazarlaň için
Wagtym ýok" diýenmiş çinownik ogul.
Eý ynsap, nähili sepgide ýetdiň?
Şeýle nadanlary bog ya-da bogul!
Bir başly, ýüz işli, müň dertli Lenin
Ene guburyna edip zyýarat,
Hepde-de bir gezek sežde eden bolsa,
Indiki haýyşym şundan ybarat.
Şeýle hyýanata uly jenaýat
Hökmünde seredip ýokary sowet,
Jeza kodeksine bir madda goşsa
Meger ynsan ogly bolmazdy böwet,
Hem-ä ene Watan dynjyn alardy,
Hemem has döwletli bolardy döwlet.
Tabydy göterip barýardy millet,
Şäheriň kiçijek köçesi bilen.
Goşulan goşulýar, goşulmadygam
Hoşlaşyp galýardy ejesi bilen.
Köçäniň ugrunda çal saçly adam
Import pežamaly, import köwüşli,
Göýä ýüzi-gözi-de imporda meňzäp
Märekä bakyp dur dürli röwüşli.
Ýaşyl derwezäniň bäri ýüzünden,
Güjeňläp haýbatly derejesini,
"Tüweleme, tüf-tüf!" bir garny bilen,
Bekläp dur şäheriň bir köçesini.
Özi bolsa mundan ýedi ýyl ozal
Berip ýorganlaryň könejesini,
Ýer ýok diýip on otagly jaýyndan
Ketege göçürdi öz ejesini.
Şondan bäri onuň habary bardy
Ne-hä şol ketekden ne ejesinden,
Ýygnan puly bolsa harammy, halal
Agypdy amanat depderçesinden.
Megerem şolardyr – ýagny, bizdiris
Adamkärçiligiň serhedin bozup,
Nebis küşdün oýnap, kellämiz gyzyp,
Kasparowdan ozup, Karpowy pyzyp,
Ynsaby basgylap, wyždany çyzyp,
Ogul-gyza nusga bolmaga derek
Olaň bozulmadyk ahlagyn bozup,
Ne-hä enemiziň ahwalyn sorap,
Ne-de ikibarmak essalam ýazyp,
Hawa, hut bizdiris, diňe bizdiris
Hasrat getirýänler müňlerçe enä
Biz ilkinji nusga, perzentler bolsa
Kopirkadan geçen ikinji nusga – ikinji günä.
Megerem şeýledir, şonuň üçindir
Alty balasynyň ötüp günäsin,
Müňleriň günäsin ötmeýänligi,
Şübhelenme parasatly enä sen.
Megerem şeýledir, uşak günäden
Halas däl bolsa-da bu juwan nesil,
Senden gören zadyn öwrendi çaga
Öwreden zadyňa jogapkär sensiň!
Atadan hannaslyk öwrenen ogul
Bolup atadan-da beterräk hannas,
Enesin ketege gocuren bolsa,
Özüňem ketekden bolmarsyň halas.
Hawa, bu şeýledir, belanyň körügi –bizdedir.
Çagany näletleme, bes!
Günämiziň asyl nusgasy hakda
Oýlanaryn diýseň enä gulak as.
Ýazypdym nesilleň günäsi hakda,
Özümiz ýadymdan çykan eken tas.
Biahlak gullaryň günäsi hakda
Oýlanaryn diýseň enä gulak as.
Enä gulak asdym, şu goşgyny-da
Men dälde eneleñ paýhasy goşdy,
Şeýdibem döredi ene pähminden
Ýazmasy kyn düşen ýene bir goşgy.
Kerim GURBANNEPESOW
19
70
gullnara_
01.09.2023 20:02
Teke gyzy alyp ber...
Ejem ahyr derdim saña aydayyn, Uyşuripjuk Mahri gyzy alyp ber.
Gork gormegi ilden pes dal diydigim,
Ejemjan sen teke gyzyn alyp ber.
Edeplidir kopculikde asylly,
Görseň ine köp gyzlardan akylly.
Owadanja garpamyjyk şekilli,
Ejemjan sen teke gyzyn alyp ber.
Toy tutaly gozleri gitsin elbetde,
Olup gidenlerin jayy jennetde.
Goruplerin ady galar dowzahda,
Ejemjan teke gyzyn alyp ber.
Ejejan gowja didiñ yene yylgyray,
Duwuncek pulyny inni jemlenay.
Sawcylyga ozim elteyin gowlanay,
Ejemjan sen teke gyzyn alyp ber.
Muhañ dadyn esidenler towlanmañ,
Muňa garyp oglan yzyn soñlamañ.
Soz beripdim aljak diyip oylanman,
Ejemjan sen teke gyzyn alyp ber.
18
162
gullnara_
01.09.2023 14:04
Bire biri goşsaň.
Bire biri goşsaň, iki bolýarmy?!
Bu hasapdan baş çykaryp bilmedik!
Onda nä biz bir – birege goşulyp,
Şatlygmyzdan iki bolup bilmedik?!
Bire – biri goşsaň iki bolýarmy?!
Muňa mydam şeýle düşünip geldik.
Onda näme biz ikimiz goşulyp,
Aýry däl – de, ruhumyzda bir bolduk.
Bire biri goşsaň iki bolýarmy?!
Men
Bu hut beýle – dä dälmikä diýýän.
Sebäp, ynha, biz ikimiz goşulyp,
Dokuz aýdan soňra üç bolduk eýýäm!
Bu ömüriň hasabyna düşerden
Ynsan ogly ilki ýaş bolýan eken.
Bildim üç çaganyň atasy bolup,
Bire biri goşsaň bäş bolýan eken.
Durmuşda ähli zat özüňe bagly,
Özüňe göräräk üýtgeýär jemler:
Kimse bire biri goşup bir bolýar,
Bire biri goşup on bolýar kimler!
Awtory - Tirkeş Sadykow
18
51
gullnara_
31.08.2023 17:20
Kafeniň ady hakda hekaýat
Biri bazaryň gapdalynda kafe açypdyr. Emma onuň kafesine düýbünden diyen ýaly müşderi gelmändir. Sebäbi bazaryň daş-töweregi ondan has öň, uzak ýyllaryň dowamynda işläp ýören, şonuň üçinem adamlaryň barmaga endik eden kafelerinden doly ekeni. Birnäçe wagtlap öz kafesinden hiç hili girdeji almadyk telekeçi, näme işlejegini bilmän, puluna juda gysgansa-da bu ugurdan maslahat hyzmatlaryny yerine yetirýän hususy kärhana (konsalting firmasyna) ýüz tutupdyr. Marketing konsaltingi boýunça hünärmen ýaňky kafe gelipdir-de, kafeniniň adyny: "Üç jañ" diyip üýtgetmegi, girelgäniň ýokarysynda bolsa dört sany uly jaňy asyp goýmagy maslahat beripdir.
Öňem "konsalting hyzmaty" diýlip bat berlip atlandyrylýan boş warsaky üçin pul tölemäge mejbur bolýandygyna jany ýanyp duran telekeçinin bu maslahaty eşidip girre gahary gelipdir.
-Näme, adyny üýtgedeniň bilen kafeniň müşderisi artar öýdýärmiň?!-diýip ol gaharly hüňürdäp, öz-özünden beleň alyp çişip ugrapdyr:-Üstesine-de özüň-ä ony "Üç jaň" diýip atlandyrmagy, girelgäniň ýokarysynda-da dört jaň asmagy maslahat berýärsiň. Bu ýalňyş bolar ahyry?! Hä?! Geňeşçi hünärmen ýylgyrypdyr-da, hum ýaly çişen kafeniň eyesini köşeşdirmäge howlugypdyr:
-Gördüňizmi?! Bu ýalňyşlyk bada-bat siziň ünsüňizi çekdi. Diymek kafeňiziň deňesinden öten her bir adamyňam ünsüni çeker gerek?!
-Hawa,-diýip kafeniň eyesi onuň aýtjak bolýan zadyna düşünmändir.
-Onson ötegçileriň hemmesi bolmasa-da azyndan her bäş adamdan biris-ä size ýalňyşyňyz barada habar bermek üçin kafeňize sowlar gerek?!
-Hawa,-diýip hünärmeniň hilesine düşünip ugran kafeniň eyesiniň ýüzi ýagtylmaga başlapdyr.
-Ondan soňky galan zat bolsa siziñ eliñizde. Siz näme, kafeňize giren müşderini güler ýüz bilen özüňize imrikdirip, oňa yalňyşyňyzy tapmaga ýardam berendigi üçin çuňňur minnetdarlyk bildirip, onuň iň bolmanda, birje bulgur kofe içip gitmegini, kofeniň ýany bilen bolsa ýekeje köke ýa-da başga bir süýjülik iýmegini gazanyp bilmersiňizmi?!
...Hemme konsalting boýunça hünärmeniň aýdyşy ýalam bolupdyr...
41
173
gullnara_
30.08.2023 13:42
SENI ALAN ÝIGIT.
Seniň saýlanyňy synladym agşam, Bir ýigit görjekdim illerden aýra.
Her egne bir adam ýerleşer ýaly,
Gözleri jan algyç, saçlary buýra,
Bir ýigit görjekdim illerden aýra.
Ýöne weli beýle tamam çykmady,
Ýok eken oň ilden üýtgeşik ýeri.
Barjak bolsaň şu zeýilli ýigide,
Öz obaňda gytmy diýsene beri,
Wah, şonuň niresin haladyň, ýeri?
Ýok, asyl, aýdamok kemsitmek üçin,
Dogry, ol söýmezçe ýigit däl,
her hal
Eçilen mahalyň bagt diýen zady
Edil gözellige proporsional
Eçiläýseň nädýä, rehimsiz ykbal?
…Seni alan ýigdi synladym agşam,
Olam edil biz deý-ne artyk, ne kem.
Dilewar däl, görmegeý däl ýa-da bir
Akyllam däl… ýöne welin ýerçeken
Bize görä biraz bagtlyrak eken!
30
135
gullnara_
30.08.2023 00:25
1. Öýümde bir ogrynyň bardygyny aýtmak üçin enem düýn agşam meni oýardy. Emma enem 2 ýyl mundan ozal ýogalypdy...
2. Ejem meni aşhana çagyrdy, ýöne ejemiň başga bir otagdan pyşyrdanyny eşitdim: "Ol ýere gitme, ol sesi menem eşitdim".
3. "Men uklap bilemok" diýip, ol meniň ýorganyma girdi...Onuň sowuk tenine degip men oýandym...
4. Öýe geldim, ejem aşhanadan “Agşamlyk naharyňy iý" diýip gygyrýar we ejemden SMS gelýär: “Gijä galaryn, özüňe bir zat gyzdyr.”
5. Pişigimiň görüş meselesi bar diýip pikir edýärdim: maňa seredende gözüni jemläp bilmeýär. Onuň elmydama yzymdaky bir zada seredýändigine düşünýänçäm...
6. Näme üçin iki kölege salýandygyma düşünip bilmedim. Galyberse-de, otagda diňe bir çyra bardy.
7. Ýatylýan otagymyň penjiresiniň daşyndaky garaňkylykdan iki sany göz maňa seretdi. Men bolsa 5-nji gatda ýaşaýaryn...
8. Irden telefonda uklap ýatan suratymy tapdym. Kim aldyka... Men ýeke ýaşaýaryn...
9. Uzakly gün işde öýe geldiňiz we eýýäm ýeke dynç almagy arzuw edýärsiňiz. Eliňiz bilen wyklýuçatel gözleýärsiňiz, ýöne kimdir biriniň elini duýýarsyňyz...
10. Asuda uklap ýatyrkaňyz kimdir biri adyňyzy pyşyrdady. A siz bolsa ýeke ýaşaýarsyňyz...
11. Uklap, bir aýagyňyzy ýorganyň aşagyndan çykardyňyz. Kimdir biri derrew seniň aýagyňdan tutdy...
12. Çagany krowadynda ýatyrdym, ol maňa: "Kaka, krowadyň aşagyny barla" diýýär. Ony köşeşdirmek üçin krowadyň aşagyna seretdim we ol ýerde maňa gorkunç we titreýän ses bilen seredýän çagamy görýärin: "Kaka, meniň düşegimde başga biri bar".
13. Aýnanyň kakylanyny eşidenim üçin oýandym. Ilki bilen penjireden kimdir biri kakýandyr öýdüpdim, ýöne soň başga bir ýerden kakylanyny eşitdim. Ýüz görülýän aýnadan...
Like basmadyklar aýnaňyza seredip görüň ...👀 😁😁😁
27
76
gullnara_
29.08.2023 21:02
UZYN ATLY ÝERLER
Her bir diliň özüne mahsus gurluşy bar. Käbir dilde sözler bir ýa-da iki bogunly bolup, örän gysga bolýar. Köp dilde sözüň yzyna ýa-da öňüne goşulma goşulmaýar. Dilleriň käbirinde bolsa, birnäçe sözi goşup, täze söz emele getirip bolýar. Dünýäniň dürli ýerlerinde goşma sözlerden emele gelen ýer-ýurt atlary bar. Bu atlar şeýle bir uzyn welin, ony şol dilde gepleýänler üçin hem aýtmak aňsat bolmasa gerek. Ine, şol ýerleriň bäşligi bilen tanyş bolyň:
#1 «Taumatawhakatangihangakoauauotamateaturipukakapikimaungahoronukupokaiwhenuakitanatahu»: sanawyň başyny çekýän bu sözde 85 harp bar. Täze Zelandiýanyň demirgazygyndaky beýikligi 305 metrlik bir depäniň ady bolan bu ýer ýerli Maori dilinde «topraklary ýuwudýan, daga dyrmaşyjy uly dyzly Tameteanyň gelip, halaýan adamsy üçin tüýdük çalýan depesi» diýmegi aňladýar. Ginnesiň Bütindünýä rekordlar kitabyna girizilen bu ýere gysgaça «Taumata» diýilýär. Şeyle hem Täze Zelandiýada «Taumata» sözi iň ýörgünli familiýalaryň hem biridir.
#2 «Llanfairpwllgwyngyllgogerychwyrndrobwilllantysiliogogogoch»: jemi 58 harpdan ybarat bolan bu ýer Birleşen Patyşalygyň Uels döwletinde ýerleşýär. Şeýle hem ýokarda agzalýan bu ýer Ýewropada iň uzyn atly ýer hasaplanýar. Gysgaça «Llanfair PG» diýlip atlandyrylýan ýeriň doly ady uelsçede «Gyzyl dükanly Keramatly Tisilio buthanasynyň girdabynyň ýanyndaky ak funduk agajynyň köwegindäki Keramatly Merýem ybadathanasy» diýmegi aňladýar. Uelsiň demirgazygyndaky Anglsi adasyndaky bu uly oba hemişe myhmanly bolýar. Myhmanlaryň köpüsi diňe bu täsin atly obany görmek üçin bu ýere gelýärler. Üç müň töweregi ilaty bolan bu obanyň ýerleşýän adasy gury ýerden o diýen uzakda bolman, köpri arkaly baryp bolýar.
Köp adam bu täsin adyň adada uzak ýyllardan bäri ýaşaýan keltleriň medeniýeti bilen baglydygyny pikir edýär. Emma bu at gadymy söz däl. 1848-nji ýylda obanyň golaýynda demir ýol gurulýar. Demir ýoluň gurulmagy bilen bu ýere telekeçiler göçüp gelýärler, täze dükanlar gurulýar. Şeýle-de bolsa, esasan, senetçilik we kiçi telekeçilik bilen meşgullanýan söwdagärleriň işi garaşylyşy ýaly şowly bolmaýar. Bu ýerde işleýän tikinçileriň biri obanyň adyny üýtgetmegi teklip edýär. 1869-njy ýylda bu ýere täze at dakylýar. Gysga wagtdan soňra bu täsin atly ýer tutuş Beýik Britaniýada meşhurlyk gazanýar we adamlar gelip başlaýar. 2002-nji ýylda bu obanyň ady bilen internet domeni hem döredilýär. Bu internet saýty iň uzyn bir sözli internet saýty bolýar.
#3
«Chargoggagoggmanchauggagoggchaubunagungamaugg» iň uzyn atly ýerleriň sanawyndaky üçünji ýeri ABŞ-nyň Massaçusets ştatyndaky Webster şäheriniň golaýyndaky köl eýeleýär. 45 harply kölüň ady amerikan ýerli alkolgin dilinde «Araçäkdäki balyk tutulýan ýer» diýmegi aňladýar. Şeýle hem bu at ABŞ-da iň uzyn atly ýer hasaplanýar. Bu köle gysgaça «Webster köli» hem diýilýär. Antropolog Aýwes Goddard bolsa bu sözüň «Adalar bilen bölünen köl» diýmegi aňladýandygyny aýdýar. Kölüň ady has irki döwürlerde «Chabanaguncamogue» we «Chaubanagogum» görnüşinde hem gabat gelýär. Massaçusetsiň 1795-nji ýyldaky kartasynda kölüň uzyn nusgasyndaky adynyň ilkinji sekiz bogny «Chargoggagoggmanchoggagogg» görnüşinde görkezilipdir.
#4
«Tweebuffelsmeteenskootmorsdoodgeskietfontein»: Günorta Afrika Respublikasynyň demirgazyk-günbataryndaky bu öri meýdany «Iki gäwmişiň bir gezek atylanda öldürilen çeşmesi» diýmegi aňladýar. Bu sözde 44 harp bar. Günorta Afrikaly meşhur aýdymçy Anton Gusen 2014-nji ýylda çykaran «Putonnerwater» atly albomyndaky aýdymlaryň birine ýokardaky ady goýýar.
#5
«Azpilicuetagaraycosaroyarenberecolarrea» bu ýer Ispaniýany Nawarra awtonom sebitindäki Azpilkueta obasynda ýerleşyär. 39 harply ýer baskçada «Azpilkuetanyň beýik haýatynyň pes meýdany» diýmegi aňladýar. Sebit Ýewropanyň iň owadan tebigatly ýerleriniň biri hasaplanýar.
26
124
