flowers_
08.07.2024 11:48
Atamyrat Atabaýewiň goşgularyndan.
* * *
Seni tapyp, men özümi ýitirdim,
Ömrümiň ýaryna çeken gözlegde.
Men öz belet şäherimde azaşdym,
Azaşdym men seniň gara gözleňde.
Bilemok ýüregňe barýan ýoly men,
Hem tapamok barýan ýoly tünegme.
Adam aljyrarmyş bagty ýatanda,
Aljyrarmyş adam bagty çüwende.
Bu bagtmy ýa betbagtlykmy, kim bilýär?
Ýalňyşýar söýgüden bagtyn agtaran.
Ejizdir öz betbagtlygna ynanan,
Bagtly däldir: “Bagtly men” diýp magtanan.
Söýgüde bagtam ýok, betbagtlygam ýok,
Söýgi diňe salýar ýürege dowul.
Şoň üçinem yşkyň ýoly kötelli,
Şoň üçinem yşkyň kadasy ýowuz.
Gözleri ümezlär yşka düşeniň,
Açyk gözler aýdyň ýoly saýgarmaz.
Yşk bir ýowuz dertdir, bu derde ýolgan
Ýaryň wysalyna ýetmän aýňalmaz.
Men aýňalman, halas boljak bolamok.
Ýokdur yşk derdine ýolugyp ölýän.
Ýüregime täze ýara salsa-da,
Bu sataşan derdim köne dert örän.
***
HORASANYŇ DURNASY.
Gurbannaza Ezizowyň ýadygärligine
Uçup gitdi Horasanyň durnasy,
Bulutly güýz güni uçup gitdiler.
Güýzüň öňki gussasynyň urnasy
Bolup bizden ara açyp gitdiler.
Saralan bu seleň sährany synlap,
Geçip gitdi gök ýüzünden hatarly.
Güýz güni gussadan gutulmak kyn zat,
Adam sähel zada gussa batarmy?
Sähel zada gussa batýar adamzat,
Iň bolmanda görüp durnaň nyzamyn
Durnalaň yzyndan bakýar adamzat,
Syzyp, agyr aýralygyň yzasyn.
Senem bu gün gama batdyň, Garagum,
Seredip, saralan selin, selmäňe,
Durnalaň sesinden syzýar ýüregim,
Wada berýär olar ýene gelmäge.
Gülüp giden saňa dolanar aglap,
Aglap giden ýene aglap dolanar...
Alys menzillere göwnüni baglap,
Güýz gelende uçup gider durnalar.
Bir goja şol durnalara seredip,
Uludan dem aldy, ýuwdup gussasyn.
Olar bolsa uly ile jar edip,
Agzybir bolmagyň beýik nusgasyn,
Uçýar al-asmandan owadan nagyş,
Uçýar al-asmandan bir beýik şygar.
Hem ýatladyp barýar: "Golaýdadyr gyş"
Durnalar daş ýurda edende ylgar.
Şol durnalaň kümüş goşup örmeli
Perin galam edip, ýazylsa şygyr.
Bu mekany şol terk edip ýörmegi
Durnalara kynmy ýa bize agyr?
Parhly mydam gussa batyp ýörmeli,
Parhsyzlarda uly gussa döretmän,
"Ýapyň - diýip - açyk duran törleri"
Çagalaryň gyk-bagyna seretmän,
Bakyp saban atyzlara, pellere,
Bu gamly görnüşe gyýylýan ýaly,
O diýen bat bermän ganat-perlere,
Galdyryp gitdiler dogduk diýary.
Agaçlar yzyndan garap galdylar,
Ýapraklaryn gözýaş kimin düşürip,
Hem başlaryn çala yrap galdylar,
Bu görnüşe adam kimin düşünip,
Hatda seleň selle günebakar-da,
Kellesin meňzedip äpet gapaga,
Honda ýaşyp barýan Güne bakar-da,
Durnany ugradar tylla şapaga.
Durnalaryň bolsa göwni bir ýaly,
Piňine däl özgäň boýun burmasy.
Aýryp ömrümizden tutuş bir ýazy,
Uçup gitdi Horasanyň durnasy...
* * *
O günler şeýle bir tiz geçdi ýa-da
Şeýlemikä bagtly günleň ykbaly?
O günler şeýle bir tiz geçdi göýä
Tüpeňden atylyp çykan ok ýaly.
Köňül - ganatlary gyrylan guş deý,
Uçmaga hiç ýana edenok meýil.
Ol ajaýyp günler şeýle tiz geçdi,
Üstümden garlawaç kölgesi deýin.
Häzir meň şeýle bir sussum pes,
hatda Aglara agy ýok, gülere gülki.
Ýatlamalar galdy o günler hakda,
Ýürek sende galdy, göwräm özümki.
Şol şat günler hasrat bolup bu beýnä
Guýulyp, aklym has goýalan ýaly,
Gezip ýörün bir ajaýyp düýş görüp,
Iň oňat ýerinde oýanan ýaly.
16
64
flowers_
06.07.2024 20:24
Sergeý Ýeseniniň terjime edilen goşgularyndan.
EJEME HAT
Diri gezip ýörmüň, garryja enem?
Menem diri, saňa ýollaýan salam.
Goý, seniň şol garyp külbäň üstüne
Aý şuglasyn saçyp dursun elmydam.
Maňa hat ýazýarlar düşüp howsala,
Meni küýsäp gezýärmişiň gussaly.
Her gün ýola çykýarmyşyň zowzalap,
Egne geýip sary giden possuny.
Agşam düşse mawy gijäň tümünde
Eýmenç düýşler seň beýniňi çokýarmyş.
Kimdir biri meýhananyň jeňinde
Meň ýüregme fin hanjaryn sokýarmyş.
Rahatlan, ezizim, gamlanma, käbäm,
Aýyr serden beýle agyr hyýaly.
Men juda bir köçä zyňylan däl-ä,
Seni görmän ölüp gidäýer ýaly.
Henizlerem öňkim ýaly näzik men,
Hemem arzuw edýän şol bir zat hakda:
Göwnüm - gamdan dynyp, duman içinden
Çykyp basym garyp külbä barmakda.
Bararyn tupany sowulyp gyşyň,
Bahar baglar gülden geýende ak don.
Şonda meni, senden ýeke haýyşym:
Sekiz ýyl öňkiň deý oýarma daňdan.
Uklan arzuwlarmy oýarma serde,
Goý, şonlugna galsyn paşmadyk hyýal.
Juda ir uçradym tükenmez derde,
Ýitirdim, ýadadym, keç boldy ykbal.
Hem öwretme çokunmany, gerek däl,
Ýokdur asla geçen günleň gaýdymy.
Sen ýeke-täk şatlygym sen ýürekde,
Sen ýeke-täk aýdylmadyk aýdymym.
Ýatdan çykar howsalaňy, gussaňy,
Hem delminip bakma saga-sollara.
Egne geýip sary giden possuny,
Meni idäp çykyp durma ýollara.
Terjime eden: Atamyrat Atabaýew.
* * *
Hawa! Tamam boldy, gutardy bary.
Men baky unutdym eziz topragy.
Indi meň depämde kakmaz-la tary
Derekleriň altyn şelpe ýapragy.
Garry itim ölüp gitdi gör, kanda,
Pessejik jaýymam çöküpdir gaýym.
Meni Moskwanyň dar köçesinde
Şum ajala buýran eken Hudaýym.
Şonda-da söýgi kän bu ýerde mende,
Goý, ol köne bolsun, goý, bolsun harap.
Onuň gyzyl täçli gümmezlerinde
Göýä altyn Aziýa ýatyr meýmiräp.
Gije asman Aýy bakanda gülüp,
Wah, kim habar alýar onuň halyndan.
Men gidip barýaryn başymy salyp,
Tanyş meýhanama, tanyş ýolumdan.
Ol näletli ketek - mesgen köplere,
Tä daňa çen dowam edýär güpürdi.
Goşgy okap berýän men jeleplere,
Hem banditler bilen urýan spirdi.
Ýürek bolsa bökýär, gaçýar mejaly,
Başlaýan ýerliksiz sözler aýtmaga:
"Menem bir gutaran edil siz ýaly,
Indi ýol ýok maňa yza gaýtmaga."
Garry itim ölüp gitdi, gör, kanda,
Pessejik jaýymam çöküpdir gaýym...
Meni Moskwanyň dar köçesinde
Şum ajala buýran eken Hudaýym.
Terjime eden: Nury Baýramow.
IT HAKDA AÝDYM
Säher al şapakdan alanda ody,
Ýananynda ak sähranyň gujagy.
Ganjyk ýedi sany güjük guzlady,
Ýedi sany çypar sary güjügi.
Söýdi baryn garalýança ýalançy,
Dili bilen olaň tüýün ýalady.
Ýerde ýatan näzik, ýuka garjagaz
Ýyly garnyň aşagynda eredi.
Agşam towuk bary üýşüp her taýdan
Düzülende nar üstüne kirş deýin.
Güjükler halta gapgaryp öýden
Çykyp gitdi agyr ýüzli hojaýyn.
Ganjyk hojaýynyň yzyndan galman,
Ylgady, duýmady pesi belendi...
Şeýdip uzak salym gyş güni doňman
Duran suwuň tolkunlary elendi.
Hesretden müzzerip, sesin çykarman
Öýe gaýdyp gelýän çagy, gör, indi,
Obanyň üstünde dogan çypar
Aý Güjüklerniň biri bolup göründi.
Bu mawy belende garap gussada
Zaryn sesli uzyn-uzyn uwlady.
Inçejik Aý bolsa assa-assadan
Baýyrlaryň aňyrsynda duwlandy.
Şonda ýöne ýerden - gülki üçin ylla,
Zyňylan daş deýin onuň kastyna,
Ganjygyň gözleri misli bir tylla -
Ýyldyz bolup gaçdy garyň üstüne.
Terjime eden: Gurbannazar Ezizow.
19
91
flowers_
03.07.2024 15:19
Fýodor Mihaýlowiç Dostoýewskiýden 33 sitata
Bildiriş:
Durmuşyň, söýginiň we bagtyň manysy hakda beýik ýazyjy we akyldar.
1. Durmuşy durmuşyň manysyndan has gowy görmeli.
2. Erkinlik, özüňizi çäklendirmek däl-de, özüňizi dolandyrmak barada.
3. Hemme zatdan geçmek howply bir çyzyk bar; sebäbi bir gezek geçensoň, yza gaýdyp bolmaz.
4. Bagt bagtda däl, diňe üstünlikde bolýar.
5. Hiç kim ilkinji ädimini ätmez, sebäbi her kim özara däl diýip pikir edýär.
6. Rus halky görgülerinden lezzet alýan ýaly.
7. Durmuş maksatsyz dem alýar.
8. Başga biri meniň nähili derejede ejir çekýändigimi bilmez, sebäbi ol men däl.
9. Biziň her birimiz wepaly. Birine ýa-da birine.
10. Kitap okamagy bes etmek pikirlenmegi bes etmegi aňladýar.
11. Rahatlykda bagt ýok;
12. Hakyky söýýän ýürekde gabanjaňlyk söýgini öldürýär, ýa-da söýgi gabanjaňlygy öldürýär.
13. Aşyk bolmak söýmek diýmek däldir. Aşyk bolup, ýigrenip bilersiňiz.
14. Adamy ýok etmek üçin gaty az zat gerek: diňe edýän işiniň hiç kime peýdasyzdygyna ynandyrmaly.
15. heartüregi we akly bolmadyk samsyk, ýüreksiz akly samsyk ýaly betbagt. Köne hakykat.
16. Eserleri üstünlik gazanyp bilmedik ýazyjy aňsatlyk bilen tankytçy bolýar: edil ejiz we tagamsyz şerap ýaly ajaýyp sirke öwrülip bilýär.
17. Ol akylly adam, ýöne akylly hereket etmek üçin diňe akyl ýeterlik däl.
18. Maksadyňyza tarap ýola düşseňiz we size üýrýän her ite daş zyňmak üçin ýolda durup başlasaňyz, maksadyňyza asla ýetip bilmersiňiz.
19. Ruslar aglamaly bolanda köplenç gülýärler.
20. Gün şöhlesiniň adamyň şöhlesine näme edip biljekdigi geň galdyryjy!
21. goodagşylyk etmek isleýän adam, elleri daňylsa-da köp zat edip biler.
22. Ynsan gudrat ýaly Hudaýy kän gözlemeýär.
23. Gözellik dünýäni halas eder.
24. Hakykatdanam, adamlar käwagt adamyň “zalym” zalymlygy hakda gürleýärler, ýöne bu haýwanlara gaty adalatsyz we kemsidiji: haýwan hiç wagt adam ýaly zalym bolup bilmez, çeper, çeperçilik taýdan zalym bolup bilmez.
25. Uly adamlar, hatda iň kyn meselede-de çaganyň gaty möhüm maslahat berip biljekdigini bilenoklar.
26. Mekdeplerdäki çagalar rehimsiz adamlar: aýratynlykda olar Hudaýyň perişdeleri, ýöne bilelikde, esasanam mekdeplerde olar köplenç rehimsiz.
27. memoryadyňyzy nägilelik bilen ýapmaň, ýogsam owadan pursatlara ýer galmaz.
28. Aldawçylar dogruçyl adamlary gowy görýärler.
29. Gysga kwartirada hatda pikirlerimiň hem gysykdygyny gördüm.
30. Özüm bilen gürleşýän ýaly, iň bolmanda bir adam bilen hemme zat hakda gürleşmek isleýärin.
31. Gujaklamagy bilýän adam gowy adam.
32. Dostum, dymmagyň gowy, howpsuz we owadandygyny ýatdan çykarma.
33. Öz-özüňi ýok etmek kanuny we öz-özüňi goramak kanuny adamzada deň derejede güýçlidir.
19
310
flowers_
30.06.2024 15:56
Ýolagçy (Oýlanma)
Men bir ýolagçy. Ýöräp barýan ýolumyň nirede, haçan, nähili tamamlanjakdygy hakynda düýbünden pikir edemok. Diňe duşumdan geçirýän ajaýyplyklarymy synlap, lezzet almagy söýýärin. Çünki golaýymdan geçiren zatlarymyň gaýtalanmajakdygyny bilýärin. Düýn bilen däl, ertir bilen däl, diňe şu günüm bilen ýaşamak isleýärin. Näme islesem, şony etmek meniň üçin esasy zat. Sebäbi, özümi iň gowy tanaýan ýene-de özüm. Daş-töwerekden näçe kişi «Men seni gowy tanaýan» diýse-de, ýüzleý tanaýandyrlar. Häsiýetime belet bolup bilersiňiz, emma içimdäki arzuwlarym hakynda pikir ýöredip bilmersiňiz. Arzuwlarym barada size aýtsam-da, ol gury owaz bolup gulagyňyzda ýaňlanar. Göwnüm üçin diňlärsiňiz, ýöne ertirki gün sorasam, jogap berip bilmersiňiz. Bu dünýä meniňki. Dogrym-da, ýalňyşym-da özümiňki. Bu ýerde diňe meniň isleglerim orun alyp biler. Başgalaryň islerglerini kanagatlandyryp ýaşajak bolsam, onda näme üçin bu dünýä geldim?! Jemgyýetden çekinip, isleglerimi amala aşyryp bilmejek bolsam, onda men başa barmadyk hyýallaň gahrymany bolmalymy?! Şuny şeýtsem, töweregimdäkiler näme pikir eder? diýip ýaşamak maňa gelişmez, çünki men bu ýoluň ýalňyz ýolagçysy.
Her kim men hakynda islän zadyny pikir edip biler. Adamlaryň pikirini üýtgetmek üçin harçlajak wagtymy özümi kämilleşdirmek üçin sarp ederin. Ýene-de bir zada düşünenok töweregimdäkiler diýip, ýokardan köp aýtdym. Daşymda şonça adam bar bolsa, men häzir näme üçin özümi ýalňyz duýýaryn?! Gözümde düwmelenip, ýaňagymdan taýyp akýan ýaşlaryň näme üçin peýda bolanyny hiç kim soranok. Başymy bir egne däl-de, näme üçin diwara direýärin?! Ýüregimdäki ajyny näme üçin aýnanyň garşysyna geçip, öz-özüme gürrüň berýän?! Kyn pursadymda ýanymda bolmaýan adamlar menden hiç zat sorap bilmezler. Men hakda pikir ýöretmäge-de, meniň eden zatlarymy näme üçin beýle etdiň diýmäge-de het etmezler.
Ýüregimi diňlemegi söýýärin. Kä-wagtlar akylym bilen kalbymyň arasynda galýaryn. Haýsy meň üçin has dogry bolup biler diýýärin. Elbet-de, akylym meni üstün çykyp bilmejek oýnuma salmaz, ýöne ýeri gelende ýüregimi diňläp, soňuna doly göz ýetirmedik oýunlara-da girmek isleýärin. Akyl we duýgular, köplenç, bir-birine garşy durýar. Biriniň isleýänini beýleki islänok, beýlekiň isleýänini başgasy islänok. Emma men, köplenç, duýgularym bilen hereket etmegi halaýaryn. Ýeňilýän wagtlarym bolýar. Netijesi agyr bolup, ruhy taýdan derbi-dagyn etse-de, duýgularym maňa ýakyn gelýär. Elbetde akylymy-da ulanýan, emma käbir zatlar meniň erkimden çykýar. Akylymyň saýlan ýoluna gitmek islemeýän, ýalňyşdygyny bilsem-de, soňunda ejir çekjegime gözüň ýetse-de, duýgularymyň saýlan ýolundan ýöremek isleýärin. Bu ýoly saýlap, begenjim, şatlygym uzak dowam etmedi, ýöne gysga wagt dowam eden şol duýgym üçin bütin ömrüme ejir çekmäge taýýar.
Biz ýolagçylar nireden gelip nirä barýanymyzy bilmeris. Belli bir ýol çyzylandyr, şony yzarlarys. Ýol bizi bir ýerden alyp, başga ýere elter, biz durup: « Eý, ýol! Men bu tarapdan gitmek islämok, beýleki tarapdan gitjek diýsek, ol bizi diňlärmi? Asla, ýol nireden islese şol tarapa». Ornuny dünýä maly bilen dolduryp bolmajak zatlar duş gelýär bu ýoluň ugrunda. Kämahal üns bermän, golaýymdan geçirenimi duýman galýaryn. Gözleýän zadymyň menden uzakdadygyny oýlap, alysdan tapjak bolýaryn. Durup oýlanyşyp, töweregime ser salanymda, elimiň aýasyndaky zady görmän, ýitirenime janym ýanýar. Bir geçen zat dolanyp gelmeýär. Durmuşyň kanuny şeýle. Bu günki elimdäki bar zady ýitirmezlik üçin şükür edýärin. Meniň üçin esasy zat wyždanym rahat ýagdaýda ýolumy dowam edip bilmek. Ýüregimdäki gussany, gerdenimdeki agyr ýüki göterip biljek güýji wyždanymdan alaryn.
Bir bakarsyň, uzyn, tükenmez görnen ýoluň soňuna gelendiris. Ýolagçy ýolda gowudan gowy, gyzykly rowaýatlar hakynda gürrüň açsa, iň soňky menzile nädip ýetenini bilmez. Ýoluň ýatdan çykmajak pursatlara baý bolmagy ýolagçynyň özüne bagly.
Laçyn RAHMANOWA.
14
64
flowers_
29.06.2024 18:19
![]()
5. HRISTMAS ÜÇIN IŞ
Alymlar bu jandary Uly Barýer rifindäki Lizard adasynda tapdylar. Bu gurçuklaryň spiral şahasyna meňzeş bölegi, adyny depesinden gelýän agaç ýaly uzynlyklardan alýar, aslynda gurçugyň agzydyr. Hereagny, bu ýerden dem alýar we ýyrtyjysyny bu bölegi bilen tutýar.
![]()
Tüýli bölekler iýmit siňdiriş enjamyna tarap iterýän çadyrlardyr. Bu deňiz gurçugynyň özi bir turbada ýaşaýar, emma Täze ýyl agajy gurçugy howp abanýan bolsa yza çekilip bilner. Olary Karib deňzinden Indoneziýa çenli uzap gidýän ýyly tropiki suwlarda tapyp bolýar.
![]()
6. PINK Aç-açan fantaziýa
2007-nji ýylda Pacificuwaş ummanyň günbataryndaky Celebes deňzinde takmynan 15,000 metr çuňlukda tapylan gülgüne reňkli fan, 2007-nji ýylda tapyldy. Bu deňiz jandary beýleki ýyrtyjylardan goranmak üçin bioluminesensiýa ulanýar . Şeýle hem onuň ady; Agzyny, anusyny we içegelerini görüp bilýän aç-açan derisinden alýar.
![]()
7. Deňiz ýylan
Recordsazgyda 3 müňden gowrak dürli görnüş bar bolan deňiz suwlarynyň biri bolan bu kiçijik deňiz jandary, Demirgazyk we Günorta polýuslardan tropiki ýerlere çenli çuň we çuň suwlarda diýen ýaly duş gelýär. Lander togalagyndan tapawutlylykda, gabygy ýoklugy sebäpli, duýduryş signaly hökmünde göz öňünde tutulan açyk kamuflaage bilen goraýar. Polka nokatly ýalaňaç şaha meňzeýän we uzynlygy 5 santimetrden gowrak ösüp bilýän bu jandarlar aslynda gaty saçlardan durýar.
![]()
8. DUMBO OSMINOG
Orta Atlantik dag gerşinde tapylan bu osminog, adyny ýüzmek üçin gulagyna meňzeş ganatlaryny kakmagyndan alýar. Dumbo osminog iň çuň janly osminoglar hökmünde bellidir. Mundan başga-da, azyndan 4 müň metr çuňlukda ýaşaýan bu jandarlar seýrek bolansoň, nesil öndürmek mümkinçiligini ýokarlandyrmak üçin özboluşly köpeltmek endiklerini ösdürdiler. Mysal üçin, aýallar ösüşiň dürli döwürlerinde ýumurtga göterýärler we jübütlenenden soň uzak wagtlap bedeninde sperma saklap bilýärler.
Suratda dambbo osminog, Gawaýiniň uly adasynyň kenaryndaky suwasty wulkana çümüp barýarka, suwasty ulaga tarap ýüzýär. Çeşme: AP
![]()
9. CLOWN FROGISH
Masgarabaz gurbagasy, merjenleriň arasynda duranda, şoňa görä özüni kamuflaj edip bilýän jandarlar. Şeýle-de bolsa, daşky görnüşini üýtgetmek üçin birnäçe hepde gerek. Mundan başga-da, agzy ululykda ýyrtyjy iýmäge ýeterlikdir.
![]()
10. GIANT Oük
Bu deňiz jandarlary çuň suwlarda doglupdyr we gaty ulalyp biler; 2010-njy ýylda uzakdan dolandyrylýan suwasty ulag uzynlygy 1 metr töweregi ullakan izopody tapdy. Woodgirt agaç gurçugyna meňzeýän bu gabyklar ýyrtyjydyr we köplenç ummanyň üstünden düşýän ölen haýwanlar bilen iýmitlenýär. 1879-njy ýylda açylandygyna garamazdan, bu jandarlar hakda kän zat bilinmeýär. Şeýle-de bolsa, ägirt uly izopodlaryň deňiz düýbündäki basyşa garşy durmak üçin ýeterlik derejede ulalandygyna ynanylýar.
![]()
11. APaponiýa SPIDER CRABS
Adyndan görnüşi ýaly, bu äpet gyrgyçlar Ýaponiýada doglup, tutuş ýurt boýunça tagamly hasaplanýar. Ähli gabykdan iň ulusy we takmynan 4 metre çenli ösüp bilýän bu jandarlar, iýýänler däl. Şeýlelik bilen, gorkunç görnüşlerine garamazdan ölen haýwanlary we ösümlikleri iýmegi makul bilýärler. Mundan başga-da, azyndan bir asyr ýaşap bilerler.
![]()
12. GÖRNÜŞ
Tehniki taýdan guty balygynyň bir görnüşi, bu balyklaryň kelleleriniň üstünde şahlary bar, ýöne beýlekileri gorkuzmak üçin ulanmaýarlar. Diňe stresli şertlerde ýa-da öljek bolanda zäherli bolup bilýän jandarlar.
Çeşme: Meşhur mehanika, Iň oňat durmuş, gowy tutulýan iýmitler, National Geographic.
https://m.haberturk.
12
28
flowers_
29.06.2024 17:32
![]()
Çuň suwlaryň syry: Öň bilmedik 12 deňiz jandary!
Okeanlar, açylmagyna garaşýan sansyz syrlar we jandarlar bilen doldurylan ullakan dünýädir. Şu wagta çenli takmynan 235 müň deňiz jandary tapylan hem bolsa, alymlar ummanlaryň çuňlugynda henizem millionlarça näbelli görnüşiň bardygyny çaklaýarlar. Dogrusy, öň eşitmedik deňiz jandarlary hakda öwrenmek isleýärsiňizmi? Ine, wampir skidinden başlap, Ro Christmasdestwo agajy gurçugyna çenli 12 sany deňiz jandary bar!
![]()
1. Deňiz perişdesi
Deňiz perişdeleri diýilse-de, bu jandarlar aslynda ýyrtyjy deňiz çybyklarydyr. Başga sözler bilen aýdylanda, bu deňiz jandarlary Antarktidanyň çuň suwlarynda uçýarlar, iýmitlenýän gabykly pteropodlary (ulitkalaryň başga görnüşi) awlaýarlar. Şeýle-de bolsa, deňiz perişdeleriniň suwdan geçmegine kömek edýän ýörite parapodial arylar we aýaklarynyň gapdal goşundylary bar.
![]()
2. Deňiz ruçkasy
Mämişi deňiz ruçkasy , hakykatdanam tapylan ýerinde ýumşak çökündilere yza çekilip bilinýän köp poliplerden ybarat haýwan koloniýasydyr . .Agny, bir polip bazada ösýär we beýleki polipler bu esasy polipden ösýär we koloniýa emele getirýär. Bir bedre meňzeşligi bilen atlandyrylan bu jandarlar, gyjyndyrma sebäpli ýaşyl yşyk bilen ýalpyldaýar.
![]()
3. GÖRNÜŞ DÖWRÜ DRAGONY
Awstraliýanyň günorta-günbatar kenarlaryndan tapylan ýaprakly deňiz aždarhasy, ganatlaryny diňe bir suwuň üsti bilen däl-de, eýsem deňiz ösümlikleriniň süýşýän bölegine meňzeş kamuflaže hökmünde ulanýar.
![]()
Ýaprakly deňiz ažarhalarynyň bedeniniň galan bölekleri bilen deňeşdirilende gaty uly kelleleri bolansoň, ýyrtyjylara siňmek üçin agzyndaky basyşy güýçlendirip biler. Deňiz kenarlaryna meňzeş erkekler tohumlandyrylan ýumurtgalaryny özleri bilen alyp gidýärler. Şeýle-de bolsa, ýaprakly deňiz aagondarhasy ýumurtgalaryny ýörite halta bolmazdan guýrugynyň aşagynda göterýär.
![]()
4. VAMPIRE SQUID
Geň ýeri, deňiz durmuşynyň bu görnüşi, görnüşine garamazdan, ne gök, ne-de sekiz. Alymlar wampir skidiniň 8 eli we 2 çadyry bar bolsa-da, düýbünden aýry haýwandygyny kesgitlediler. Wampiriň gara eşigi ýaly, tersine gizlenip gizlenip bilýän adyny internetden alýan bu jandarlar, takmynan 900 metr uzaklykda, ummanyň düýbündäki gara suwlarda ýaşaýarlar. . Webleri etli oňurga bilen örtülen bu deňiz jandary ýeterlik tolgunsa, garaňkylyga ýüzüp bilmekleri üçin ýyrtyjysyny haýran galdyryp, goltugyndan gök bioluminesent mukusyny atar .
Suratda Meksika aýlagynda çümmekden tapylan wampir skidi görkezilýär. Çeşme: AP
dowamy bar.
15
23
flowers_
28.06.2024 00:09
SAŇA AÝDASYM GELEN SÖZLERIM...
«Nireden ýadyma düşdüň?» diýme sen,
«Salam!» diýmek üçin düşdüm ýadyňa...
«Tallaryň boýnuna tama öýmesin
saraý» diýmek üçin düşdüm ýadyňa.
Ýogsa, men böljekmi ünsüň-üşügiň?
Tekepbir bolsamam, bilýän düşünip.
«Gül göwnüňden öýke buldun düşürip,
ýagaý» diýmek üçin düşdüm ýadyňa.
Göwnüňe degenin geň görüp ýören,
Göwnüm nämelere döz gelip ýörer?!
«Men — Adam bolmagy öwrenip ýören
zenan» diýmek üçin düşdüm ýadyňa.
Men maý tapsam, ugramakçy barybir...
Hiç bilemok adamlara garylyp.
«Bir gün ýarpy eser goýsam, ýarysyn
ýazaý» diýmek üçin düşdüm ýadyňa.
Biz bir gelýäs,
kepil ýokmuş ýenäge.
Bigadyrlyk bu gümanyň sebäbem.
Men welin, zat tapman seni deňäre,
«Halal!» diýmek üçin düşdüm ýadyňa...
© Aýgül Garaýewa.
19
84
