shem
30.04.2024 20:22
Bir gün joralaryma bir sorag berdim: " Iň soňky gezek haçan çynyňyz bilen gülüp gördüňiz? Hakyky gülki bolýandyr, gülüp -gülüp gözleriň ýaşaryp, içiň tutup iki bükülip gülmek." Hiç kimiň ýadyna düşmedi. Köpüsi " Çaga wagtymyz bolaýmasa" diýip jogap berdiler. Özümiň-de haçan şeýdip gülenim ýadyma düşenok. Dogrusy gülýäs, her gün gülýäs. Ýöne şol derejede gülemizok. Çyn ýürekden gülemizokmy, ýa bir aladamyz barmy? Bilmedim...
Gadyrly agzalar, siz soňky sapar haçan şeýdip, gözüňizi ýaşdan dolduryp gülüp gördüňiz??..
19
57
8
shem
25.04.2024 06:56
Petruşkadaky süýüm iýmit siňdiriş ulgamynyň hereketini ýokarlandyrýar. Süňkleri berkitmek, gözüň saglygyny goramak we keselleriň öňüni almak üçin bu önümiň peýdasy uludyr.

Petruşka, esasan, K witaminine baý bolup, ol süňkleri berkitmäge, onuň mineral dykyzlygyny ýokarlandyrmaga kömek edýär. Onda süňkleriň berk bolmagyna ýardam edýän kalsiý, ergosterol we C witamini bar.

Bu ösümligiň düzümindäki üç karotinoid — lýutein, beta-karotin we zeaksantin — gözüň görejini we sagdynlygyny saklamaga kömek edýär.

Onda flawonoidleriň bolmagy ýürek-damar ulgamynyň güýçlenmegini üpjün edýär. Petruşkadaky peýdaly maddalar gan basyşyny we holesteriniň derejesini peseldýär, gan damarlarynyň diwarlaryny berkidýär.

Şeýle hem petruşkanyň antibakterial häsiýetleri bar. Ol peşewiň kadaly çykmagyna, kalsiniň bölünip çykmagyny azaltmaga we böwrek daşlaryny owratmaga ýardam edýär.

Gipertoniýa, gipotireoz, göwreliligiň başlangyç döwürlerinde, bagyr, böwrek keselleriniň dermanlary kabul edilende bu ösümligi az mukdarda iýmek maslahat berilýär
13
24
2
shem
24.04.2024 22:56
Petruşkadaky süýüm iýmit siňdiriş ulgamynyň hereketini ýokarlandyrýar. Süňkleri berkitmek, gözüň saglygyny goramak we keselleriň öňüni almak üçin bu önümiň peýdasy uludyr.
Petruşka, esasan, K witaminine baý bolup, ol süňkleri berkitmäge, onuň mineral dykyzlygyny ýokarlandyrmaga kömek edýär. Onda süňkleriň berk bolmagyna ýardam edýän kalsiý, ergosterol we C witamini bar.Bu ösümligiň düzümindäki üç karotinoid — lýutein, beta-karotin we zeaksantin — gözüň görejini we sagdynlygyny saklamaga kömek edýär.Onda flawonoidleriň bolmagy ýürek-damar ulgamynyň güýçlenmegini üpjün edýär. Petruşkadaky peýdaly maddalar gan basyşyny we holesteriniň derejesini peseldýär, gan damarlarynyň diwarlaryny berkidýär.
Şeýle hem petruşkanyň antibakterial häsiýetleri bar. Ol peşewiň kadaly çykmagyna, kalsiniň bölünip çykmagyny azaltmaga we böwrek daşlaryny owratmaga ýardam edýär.
Gipertoniýa, gipotireoz, göwreliligiň başlangyç döwürlerinde, bagyr, böwrek keselleriniň dermanlary kabul edilende bu ösümligi az mukdarda iýmek maslahat berilýär
22
22
2
shem
22.03.2024 20:36
meni stresden aýyrýan zatlar.
28
56
11
shem
13.02.2024 23:11
− Oglum, näme ýüzüň salyk?

− Basym baýram − Ähli aşyklar güni, ýöne men welin öz söwerime näme sowgat etjegimi bilemok. Adaty zadam beresim gelenok.

− O nähili baýram, maňa-da aýtsana.

− Men bu ýoň bolan baýram barada Ýewropada okan döwrüm bilip galdym, indi 14-nji fewral dünýä ýurtlarynyň köpüsinde bellenilýän baýrama öwrüldi. Ony belleýänler söýýän we gadyrdan adamlaryna öz eli bilen ýasan zatlaryny, gül, naz-nygmat, oýunjak, çişirilýän şar sowgat berýärler. Baýramyň nyşany: goşgy ýazylan al ýürek şekilli owadan bukjajyklar − walentinkalar keramatly Walentin güniniň özboluşly nyşany bolup galypdyr.

Aşyk-magşuklaryň 14-nji fewral güni eýerilýän däpleriň ençemesi biziň günlerimize-de ýetip gelipdir. Soňky ýyllarda aşyklar gününi bellemek esasan ýaşlaryň arasynda ýoň bolupdyr. Ozallar ol rus begzadalarynyň arasynda ýörgünli ekeni. Gyzlar göwün beren ýigidiniň paltosynyň kisesine assyrynlyk bilen atmak, ýumuş oglanyndan ibermek ýa-da elin gowşurmak niýeti bilen ýüpekden, anbar ysly guran ýa-da ter gülli «walentinkalary» ýasapdyrlar. Şeýle hem şol gün, aýratynam öýi ýetişen gyzly maşgalalarda bal guramak edähet bolupdyr. Oňa gzylara mynasyp saýylýan ýaş ýigitlerem çagyrylýan ekeni.

Kanada we Daniýa ýaly beýleki ýurtlarda söwerine guran ak güller, Germaniýada, Awstriýada we Ispaniýada – ter gyzyl güller, Fransiýada gymmatly zatlar, Ýaponiýada − şokolad heýkeljikler sowgat berilýär. Italiýada 14-nji fewral süýji tagamlar güni hasaplanylýar. Bu ýerde şol gün şokoladlarydyr beýleki süýji tagamlary sowgat bermek däp bolupdyr, söýgi hatlarynda bolsa ibereniň salgysy görkezilmeýän eken. Awstraliýada festiwallaryň ençemesi geçirilýär, olaryň mehurlygy ýylsaýyn artýar – munuň özi maşgalaň, dost-ýarlaryň, goňşularyň we kärdeşleriň bilen söýgüňi şadyýan we şowhunly paýlaşmaga ajap mümkinçilikdir.

Oglum, gaýry halklaryň däplerini ulanyp, iň eziz we söwer adamlarymyz üçin «kiçijik mähirli jady» bilen söýginiň gymmatlygyny beýan etmegiň hiç zeleli ýokmuka diýýärin.

Sen öz gürrüňiň bilen maňa gadymy bir wakany ýatlatdyň. Biziň ýurdumyzda aşyklar güni – täze baýram, şonda-da men seni begendireýin.

Ol owadan nagyş salnan sandygy açdy-da, ondan üýtgeşik bir zat: türkmenleriň halaýan daşy – hakyk gaşly altyn çaýylan ýürek şekil nagyşly bir zat çykardy.

− Seret, oglum: ine, bu ýürek şekilli tumar – maşgalamyzda apalanyp saklanýan, eneňden galan zat. Şu gün senem öz gowy görýän gyzyňa üýtgeşik sowgat edip bilersiň.

− Eje, bu ajap zat barada gürrüň bersene!

− Öňden galan bu tumara asyk diýýärler, ozallar ol gelniň lybaslarynyň arasynda iň möhüm we keramatly zat saýylypdyr. Ol başy boglan zenanlaryň saçyna dakýan ýürekşekil şaýydyr. Maňa ýanýoldaşymyň hossarlary gadymy kümüş asyk sowgat beripdiler, ýöne zenanlar öz ejeleriniň we enelerinň asyklarynam dakynýan ekeni, çünki ol maşgala gymmatlygy saýylypdyr.

− Eje, bu geň şaý barada anygrak gürrüň bersene.

− Ýürek şekil asyk är-aýalyň arasyndaky söýgi nyşany diýen yrym bar. Pederlerimiz şeýle diýipdirler: «Saçynyň ujunda ýürege meňzeş şekilli, ini-boýy bir fut kümüş toka asylýar... özem näçe uly we agyr boldugyça, şonça-da modaly hasaplanylýar».

Ozallar baş saldy däbi toýdan soňky iň gyzykly we çylşyrymly ýörelge bolupdyr- onda gyzyň başgaby gelniňkä çalşyrylypdyr. Ol türkmen toýlarynyň üýtgeşik özgeriş ýörelgesidir.

Köp adamly baş saldyda gelne dabaraly ýagdaýda täze lybas geýdirýärler we täze ýaglyk daňýarlar. Onda ýaş gelne uzak we agzibirlikde-süýjülikde ýaşamak dileg edilýän däplere eýerilipdir.

Adaty zenan baş ýaglyklary olaryň maşgala ýagdaýyny görkezipdir, gyzlaryň, guda bolnanlarynyň, toýa taýynlanýanlarynyň, ýaş gelniň we ş.m. başgaplary tapawutlanypdyr.

Saçynyň daralşy gyzlaryňkydan tapawutlylykda, gadymdan galan däbe görä, türkmen zenanlary hemişe saçyny ilden gizläpdirler. Gyzlar dört, soňky döwürlerde iki örüm saçyny açyk görkezseler-de, durmuş guran gelinler saçyny başgaby bilen basyrypdyrlar.

Özi-de iki örüm saçyny keşdeli jähek bilen garyşykly örüp, arkasyna atypdyrlar, ony saçbaglary bilen bezäp-berkidipdirler.

Ol ozalky durmuşdan täze durmuşa geçilenini aňladypdyr. Şonuň üçinem dört örüm saçyny indi maşgala bolanlygynyň nyşany hökmünde iki örüpdir. Dogumly eltisiniň elindäki başdarak gelniň saçyny çalt bölüpdir. Gyzykly ýeri, şunda gelin saç daraýşyny üýtgemejek bolan bolup, ony düýbünden örüp goýýar, diňe ýigidiň ata-enesi gyňaç ýa-da şaý berende, muňa rugsat berýär.

Zenan ömrüniň ahyryna çenli saçyny şeýle goýberip gezýär. Indi bu däbiň öňki ähmiýeti ýitip gitdi, ol esasan oba ýerlerinde azda-kände saklanyp galypdyr. Köplenç asyk – gaýyn enesiniň gelnine sowgady bolup, ol nesilden nesle geçipdir.

Türkmenleriň saç bezegleri ýönekeý bolsa-da, sazlaşykly şekilli bolupdyr, burma simli çeper nagyşly, hakyk gaşly, käte bolsa, nagyş basylan galaýylanan görnüşli bolupdyr.

Türkmenleriň asygy süýnmek ýürek şekilli, erňekleri galyň, depesindäki göniburçly «boýny» turbajyk görnüşli bolup, ondan bagjyk geçirilipdir. Onuň merkezi köplenç hakyk daşdan gaşly bolupdyr. Seýrek ýagdaýlarda lazurit ýa-da firuza daşyndan gaş salnypdyr. Käte goşa-gaşadan ýa-da üç-üçden birnäçe asyk dikligine asylypdyr. Olara «goşa asyk» diýipdirler. Asygyň şekili ilkidurmuş ýaşaýşy döwründen galan Taňry-enäniň gadymy toýun şekilinden galypdyr diýýärler.

Asyk nepis egredilen simleri goşa hatarly we olaryň arasynda egremçe görnüşli ýogyn simde guşakça ýaly sada görnüşli bolupdyr. Ony ýasamak üçin çüý kakylan tagtanyň ýüzündäki ýörüte ülňi ulanylýar. Ol deň şekil uzyn zolak ýasamaga mümkinçilik berýär.

Uly asyklaryň uzynlygy 30 santimetre ýetýär, käte ondanam uzyn bolýar, olary arkadan goýberilen saça asýarlar, kiçeňräk asyklaryň birnäçesi goşa örülen saçyň ujuna dakylýar. Şaýlaryň hersi çeper kämilligi bilen saýry gelýär, bolmasa, bir göräýmäge ol diňe saç berkitmek üçin ulanylýan ýaly görünýär.

− Oglum, biz bu tumary şol gyz gelin bolup öýe gelende oňa wepalylygyň alamaty hökmünde sowgat edäýeris. Häzirki ýaşlar asygyň çyn manysyny we ähmiýetini bilmeýär, oňa derek häzirki günlerimizde asyklary polimer toýundan, matadan, keşdeden ýasaýarlar, ony tagam taýýarlamakda we beýleki ýörelgelerde hem ulanýarlar. Sergärler owadan ýürejikler görnüşinde kümüşden gulakhalka, gülýaka we ýüzük görnüşli asyklary ýasaýarlar. Ähli aşyklar güni sen söýýän gyzyňa şol ýörgünli zatlar toplumyny sowgat edäý.

.........???
13
42
2
shem
11.02.2024 21:02
Asly şat bolmasa güldürip bolmaz
Öň ýetene syryňy bildirip bolmaz
Ýekeje söz bilen ýykylan göwni
Müň süýji söz bilen galdyryp bolmaz
9
10
0
shem
10.02.2024 21:39
As­lyn­da «ça­ga» sö­zi di­ňe adam­la­ra de­giş­li. Ýö­ne il için­de haý­wa­nat dün­ýä­si­ne de­giş­li jan­dar­la­ryň «ça­ga­sy­nyň» at­lan­dy­ry­ly­şy kän­bir ýör­gün­li bol­man­dy­gy, kä­ha­lat­da bol­sa bi­lin­me­ýän­di­gi üçin «atyň ça­ga­sy», «itiň ça­ga­sy», «pi­şi­giň ça­ga­sy»… ýa­ly gör­nüş­ler­de aý­dyl­ýar. Ça­ga­lar, si­ze eý­ýäm baş­lan­gyç synp­lar­da atyň «ça­ga­sy­na» – taý, taý­ça­nak; syg­ryň «ça­ga­sy­na» – gö­le; goý­nuň­ka – gu­zy di­ýil­ýän­di­gi öw­re­di­len­dir. Eý­sem, beý­le­ki jan­dar­la­ryň «ça­ga­sy» nä­hi­li at­lan­dy­ryl­ýar? Ge­liň, ola­ryň bir­nä­çe­si­ni bi­le­lik­de öw­re­ne­liň!
Doň­zuň «ça­ga­sy­na» jo­juk di­ýil­ýär. Itiň­ki – gü­jük; dü­ýäň­ki – kö­şek; gu­la­nyň­ky – go­duk; ge­çiň­ki – owlak; ke­ýi­giň­ki – tokar; to­wu­gyň­ky, kä­ki­li­giň­ki, ör­de­giň­ki ýa­ly ýu­murt­ga­dan çy­kan­da ýe­lek­li bol­ýan­la­ra – jüý­je; eşe­giň­ki – kür­re; ýol­bar­syň­ky – şir­be­çe; aýyň­ky – mer­dek; tow­şa­nyň­ky – çeb­şek; gur­ba­gaň­ky – it­ba­lyk; pi­şi­giň­ki – gi­jen; gum­ryň­ky, gar­la­wa­jyň­ky, bür­gü­diň­ki ýa­ly ýu­murt­ga­dan çy­kan­da ýe­lek­siz bol­ýan­la­ra – ete­ne; ýy­la­nyň­ky – ýy­lan­çyr; til­kiň­ki – ýyl­pyz; şa­ga­lyň­ky – tu­la; mö­je­giň­ki – üzit; tom­za­gyň­ky – toý­çy diý­lip at­lan­dy­ryl­ýar.
Şeý­le-de, el­my­da­ma jan­dar­lar ba­ra­da gür­rüň ede­ni­ňiz­de ola­ryň «ça­ga­sy» diý­mä­ge de­rek de­giş­li at­la­ry­ny (to­wu­gyň jüý­je­si, syg­ryň gö­le­si, itiň gü­jü­gi, tow­şa­nyň çeb­şe­gi, aýyň mer­de­gi, mö­je­giň üzi­di, şa­ga­lyň tu­la­sy di­ýen ýa­ly) tut­ma­ga çal­şyň!
30
32
2
shem
08.02.2024 20:47
Bagtym tapdym diýeniňde
Bagt yzyndan dert bolar eken
Arzuwyma ýetdim diýeninde
Asmanda ýagyş ýagar eken
Kynmy şunça eý durmuş
Ynsan üçin bagtly bolmak
Näme üçin bilmeýäs
Çyn söýginiň gadryny
Söýýän ýürekler näme üçin
Dert çeker ekenler durmuşda
Diýerler ýürek şunuň ýaly
Synar eken çyn aşyklary.


.....Sh.B.
23
11
0
shem
26.01.2024 00:05

Mährem ojak!

Soňky pursat gaşyňda

Hoşlaşmak isleýär bu däli göwün.

Gaýtaryp berilmez...

Bilýän bolsamam,

Kalbyma gozgalaň tokunýar bu gün...


Leksiýa, seminar, çäre, zarýadka...

Halypalaň söhbetiniň yssysyn,

Küýsärin, näçe kyn, agyr bolsa-da,

Ekzamenleň, zaçýotlaryň hossasyn.


Yhlasyn bagş eden mugallymlaryň

Küýsärin talapkär nazarlaryny.

Durmuş gunçalaryn özünde gizlän

Ýaşlyk ýyllarymyň baharlaryny,

Auditoriýalaryň hatarlaryny,

Ýowarlaryny...

Küýsärin.

Küýsärin ýygy-ýygydan,

Bu ýürek soňlynça saparlaryny...


Hoşlaşmaga dözmeýşi deý kursdaşlaň,

Dözülmesin unutmaga bu pursat,

Çünki täze durmuş, ýollar başlanýar,

Şol ýollarda ýene gaýratly dursak,

Durmuşa atarýan mährem institut,

Müň ýola razy biz,

Razy bol senem!

Höwürtgä gelşi deý uçan guşlaryň,

Biz hökman geleris

Geleris ýene!


???..Sh.B..
23
28
5
shem
25.01.2024 22:39

Göz adama iň gerek beden agzalardan dyr


Gözüň her görnüşde reňki bolup bilýär. Gündogar aziýa taraplaryň köpüsi gara gözli, ýewropa taraplaryň gök gözli, afrika taraplar bolsa mele gözli bolýar.


Gözüň hökman zyýanly şöhlelerden goramalydyr. Zyýanly şöhleler:


Amoled ekran.


Swarka şöhlesi.


Ultragök şöhle.


Köp TV görmek ýa-da PC oýnamak.(ýagny 1.5 sagatdan köp, garaňky ýerde seredilmegi bilen has hem zyýany artýar



?????..Sh.B..
20
26
0
Yene yükle