olia
06.04.2024 14:20
Doňuzyň üstünde uruş.
1846-nji ýylyň 15-nji iýunynda ABŞ bilen Beýik Britaniýanyň arasynda baglanyşylan Oregon şertnamasy iki ýurduň Demirgazyk Amerika materigindäki araçägini kesgitläpdir. Emma şol döwürde ösen tehnologiýalaryň ýoklugy, Ýeriň iň takyk kartasyny çyzmagyň kynlygy sebäpli käbir ýerler dawaly bolup galypdy. Şeýle ýerleriň biri-de San-Huan adalarydy. Iki ýurt hem bu adalary özüniňki diýip yglan edip, adamlaryny getiripdi. Britaniýanyň Gudzon aýlagyndaky Kompaniýasy San-Huan adasynda öz işini ýola goýdy we goýun fermasyny açdy. Şol bir wagtyň özünde 1859-njy ýyla çenli adada 25-29 sany amerikan raýaty ýaşaýardy.
1859-nji ýylyň 15-nji iýunynda, San-Huan adasynda ýerleşen amerikany Laýman Katler öz bagyna ullakan doňuzyň girendigi we onuň ýeralmasyny iýýändigi gördi. Bu ýagdaý eýýäm ilkinji gezek däldi, we gaharlanan Katler doňuzy atyp öldürdi. Öldürilen doňuzyň Gudzon aýlagyndaky kompaniýanyň goýun fermasyny dolandyrýan irlandiýaly Çarlz Griffine degişlidigi ýüze çykdy; onuň birnäçe doňuzy bardy we olar islän ýerlerinde gezýärdiler. Bu wakadan öň konfliktiň iki tarapy-da asuda ýaşaýardy. Katler doňuzyň öwezini dolmak üçin Griffine 10 dollar teklip etdi, ýöne Griffin 100 dollar talap etdi. Soňra Katler doňuzyň öz topragyna hyýanatçylykly girendigi sebäpli asla hiç zat tölemejekdigini aýtdy. Iňlis häkimiýeti Katleri tussag etjekdigi bilen haýbat atanda, amerikaly daýhan harby gorag üçin öz häkimiýetine ýüz tutdy.
Oregon harby raýonynyň serkerdesi, general William Harneý, kapitan Jorj Piktiň ýolbaşçylygyndaky 9-njy pyýada polkuň 66 esgerini iňlisleriň ada gelmeginiň öňüni almak üçin San-Huan adasyna iberdi. Eger-de gözegçiliksiz galdyrylsa, amerikanlar San-Huanda ilatyny köpeldip başlarlar öýdüp, iňlisler kapitan Jeffri Hornbiniň ýolbaşçylygynda üç söweş gämisini iberdiler. Güýçleriň möwjemegi başlandy we 1859-njy ýylyň 10-njy awgustyna çenli polkownik Silas Keýsiniň baştutanlygynda 14 sany ýaragly 461 amerikan esgeri 167 sany ýaragly we 2140 esgerli bäş sany iňlis harby gämisi bilen ýüzbe-ýüz boldy.

Wankuweriň iňlis koloniýasynyň gubernatory Jeýms Duglas kontr-admiral Robert Baýnese ada hüjüm etmegi we ol ýerden amerikan esgerlerini kowmagy buýurdy. Baýnes bu buýrugy ýerine ýetirmekden ýüz öwürdi we iki beýik ýurt üçin doňuzyň üstünden söweş başlamagyň samsyklykdygyny aýtdy. Iki tarapdaky ýerli serkerdelerede şol bir buýruk berildi: hüjüm edilse goranmak, ýöne hiç hili ýagdaýda-da ilkinji bolup ot açmazlyk. Birnäçe günüň dowamynda iňlis we amerikaly esgerler biri-birini öjükdirjek bolup kemsidiji sözler aýtdylar, ýöne hiç hili ok atylmady.

Krizis baradaky habar Waşingtona we Londona ýetende, iki ýurduň resmileri geň galdylar we uruş döredip biljek ýagdaýy gowşatmak üçin çäre gördüler. Sentýabr aýynda ABŞ-nyň prezidenti Jeýms Býukenen general Uinfild Skotty gubernator Jeýms Duglas bilen krizisi çözmegiň ýollary barada gepleşik geçirmek üçin iberdi. Oktýabr aýynda Skott San-Huan şäherine geldi we Duglas bilen gepleşiklere başlady.
Gepleşikleriň netijesinde taraplar San Huan adasyna bilelikde eýelik etmeklige bu mesele çözülýänçä dowam etdirmek barada ylalaşdylar, ýöne şol bir wagtyň özünde iki ýurduň bu ýerdäki goşunlaryny her tarapdan 100 adamdan köpeltmeli däl. Iňlis düşelgesi adanyň demirgazyk çetinde, kenar ýakasynyň golaýynda (Wankuwer adasy bilen aragatnaşygy aňsatlaşdyrmak üçin), Amerikan lageri günorta çetinde ýerleşýärdi.
ABŞ-da tiz wagtdan başlanan raýat urşy sebäpli bilelikdäki eýeçilik 12 ýyl dowam etdi. Uruş wagtynda ýerli häkimiýetler Britaniýany diňe jedelli sebiti däl, eýsem tutuş sebiti birikdirmäge çagyrdy, ýöne resmi Iňlis häkimiýetleri muňa razy bolmady. 1871-nji ýylda Beýik Britaniýa we ABŞ Waşington şertnamasyna gol çekdiler. Netijede, beýleki meseleler bilen bir hatarda San-Huan bogazynyň meselesiniň halkara arbitrar kazyýeti arkaly çözüljekdigi mälim edildi. Taraplar nemes Kaýzer Wilgelm I-i araçy saýladylar. Wilgelm bu meseläni bir ýyl töweregi Ženewada duşuşan üç adamdan ybarat bolan komissiýa toparyna iberdi. 1872-nji ýylyň 21-nji oktýabrynda komissiýa bu meseläni Amerikanyň Birleşen Ştatlarynyň peýdasyna çözdi: adalar ABŞ-nyň ýeri diýlip yglan edildi.

Iňlis deňiz güýçleri 1872-nji ýylyň 25-nji noýabrynda adany terk etdiler, 1874-nji ýylyň iýul aýynda Amerikan goşunlary yza çekildi.
20
77
1
olia
15.12.2023 18:55
Hemme adamyň diňe bir Hudaýy bolan bolsa, dünýä bireýýäm düzelerdi welin, her adam diňe kalbynda göterýän öz Hudaýyna uýýar. Bu pikire adamlar ynanmasalar-da, ol hakykatdanam şeýle.
31
87
3
olia
09.09.2023 09:05

Geliň ähli formallyklary gyrada goýalyň, maňa ýöne diplom beräýiň😄
16
88
2
olia
22.08.2023 21:25

-Men hemişe ideal adam bolmaga çalyşdym.

+Sen özüňi ideal hasap edeňokmy?

-Ýok.

+Edil şu-da seni ideal adam edýär.
25
191
2
olia
10.08.2023 23:28
Wawilonlylaryň Halleýyň kometasyna gözegçilik edendikleriniň bellikleri (b.e.öňki 164-nji ýyl).

Meni gyzyklandyran zat daşda näme ýazylandygy däl-de arheologlaryň ony nädip okap, düşünendigi😅.
15
85
6
olia
10.08.2023 16:10
Taryhdaky iň elhenç ýadro betbagtçylyklarynyň biri barada gürrüň açalyň. 1985-nji ýylda Goianianyň radioterapiýa instituty (Braziliýa) ýerleşýän ýerini üýtgeden wagty içinde Seziý-137 elementi bolan terapiýa enjamyny goýup gidýär. Iki ýyl soňra 1987-nji ýylyň sentýabr aýynyň 13-inde iki sany adam binanyň içine girip enjamy ogurlapdyr.

Ogrular enjamy öýüne getirip böleklere bölmäge başlapdyrlar, emma şol günüň özünde keselläpdirler. Oňa garamazdan, ogrular enjamy böleklemegi dowam edýärler we 16-njy sentýabrda enjamyň içki böleginde deşik deşmegi başarýarlar. Içki bölekden çykan açyk gök reňkli poroşogy (seziý hlorid) ýygnap alyp, dogan-garyndaşlary, dostlary bilen paýlaşmaga başlaýarlar. Poroşogyň nämedigini bilmezden adamlar ony açyk elleri bilen tutýarlar, eşiklerini reňkleýärler, hatda käbiri makiýaž üçin hem ulanýar(🤦🏻‍♀️). Aslynda proşogy açyk elleri bilen tutmagyň özi hem ogrularyň barmaklaryny we elini amputasiýa etdirmegi (aýyrtmagy) üçin ýeterliklidi.

Emma ýagdaý bu derejä ýetmezinden öň ogrular enjamy ýerli swalkanyň eýesine satýarlar. Swalkanyň eýesi, Devair Ferreira enjamy böleklemegi dowam edýär we haçan-da poroşogy özi almagy başaran-da haýran galýar. Poroşogyň gymmat bahalydygyna, hat-da adatdan daşarydygyna ynanyp, Devair öz maşgala agzalaryny, goňşularyny poroşogy görmäge çagyrýar we olara paýlaýar. Devairyň dogany Odesson poroşogyň birazragyny öýüne-de alyp gidýär. Ol ýerli awtobusyň sürüjisi bolup işläpdir we onlarça adamlary hem radiýasiýanyň täsirine duçar edipdir. Şeýle-de ol bu betbagtçylykda radiýasiýasynyň täsirinden iň köp zyýan çeken adamlaryň biri we soň-soňlar hem elini ýanýan ýaly duýýandygyny aýdypdyr.

Onuň 6 ýaşly gyzy nahar iýmezinden ozal gök poroşok bilen oýnapdyr we radio aktiw poroşogyň bölejikleri onuň iýmitine düşüpdir. Gynansakda, bir aý soňra, 23-nji oktýabrda gyzjagaz ýogalypdyr we ol ýörite ýasalan gurşun tabytda, üsti betonlanyp jaýlanypdyr.

Hiç kim poroşogyň radio aktiwdygyny bilmändir. Wagt geçdigiçe, poroşoga ýakynlaşan ähli adamlar agyr keselläp başlapdyr. 28-nji sentýabrda eýýäm birnäçe adamlar agyr keseldi. Devairyň aýaly Gabriela Mariýa Ferreira ähli poroşogy we onuň bilen bagly zatlary ýygnadyp, polietilen gaba salyp ony hem uly sumka salyp, egnine atyp ýerli hassahana gidýär (netijede, sumkany göterip baran egnine agyr şikes ýetipdir). Ýerli lukmanlar ilki epidemiýa bilen iş salyşýandyrlar diýip pikir etseler-de, adamlaryň radio aktiw element bilen zäherlenendiklerine tiz düşünipdirler.

Netijede, 100000 adam ýerli stadionda barlag üçin karantina alnypdyr, 250 adam radiasiýasynyň täsirine düşendigi anyklanypdyr. 28 adam deri kesellerine uçrapdyr, 1 çaga, 1 aýal (Gabriela Mariýa Ferreira), 2 erkek adam (Devairyň swalkasynyň işgärleri) aradan çykypdyr. 40-dan gowrak öýler we binalar ýykylmaly bolupdyr. Seziýiň galan galyndylary, radiýasiýasynyň täsirine düşen binalaryň galyndylary, öý goşlary, eşikler, zir-zibiller - jemi 6000 tonna hapa demir gapyrjaklara gaplanyp, ulanylmaýan boşlukda gömlüpdir. Hapalaryň gömülen ýeri ýene-de 300 ýyldan ulanmaga ýarawly bolar.

Çeşme: Ian O\'Grady, Quora.
65
686
21
olia
09.08.2023 20:12

Günüň içine şunça sany Ýer planetasy sygyp biler.
36
200
9
olia
09.08.2023 10:58
1974-nji ýylda meşhur Müsür faraony Ramses II-niň 3000 ýyllyk mumiýasyna Pariža äkidilmegi üçin Müsüriň pasporty berlipdir.
40
343
23
olia
08.08.2023 14:10

Gylyç ýa-da pyçak ýuwudýanlar olary hakykatdan-da ýuwudýarlarmy?


Tehniki taýdan - ýok, ýuwutmaýarlar. Eger ýuwutsadylar onda uly kynçylyklar çekerdiler.

Olar bütin esophagusy bokurdakdan başlap tä aşgazanyň başlangyç ýerine çenli bir hatara düzýärler. Netijede, gylyç ýuwudýan adamy biri itelemese ýa-da synçgylawugy tutmasa gylyjy islän uzynlygynda ýuwudyp biler.

Adamyň tebigy refleksi bolan gaýtarmak islegini saklamagy bolsa synanyşyklar esasynda öwrenmek gerek.

Suratda görnüşi ýaly, beýle "fokuslar" aňsat ýa-da zyýansyz däl.
39
326
10
olia
08.08.2023 09:47
1. Samsyk adam bilen jedelleşmek samsyklaryň ikidigini aňladýar.

2. Bir zada garaşmagyň iň aňsat usuly onuň barlygyny ýatdan çykarmakdyr.

3. Ýekeligiň iň erbet görnüşi özüňi köpçülikde ýeke duýmakdyr.

4. Öz standartlaryňdan başgalar üçin el çekme. Seniň adamyň saňa görä dogry bolmalydyr.

5. Özüňi tapmagyň iň aňsat usuly başgalaryň ýolunda özüňi ýitirmekdir.

6. Erbet adam özüni däl-de, diňe daş-töweregindäkileri üýtgeder ýa-da başgasy bilen çalyşar.

7. Özüňi nähili duýýandygyň baradaky gürrüňdeşlik uruş bilen tamamlanmak üçin başlanmaýar.

8. Biriniň seni goldamagy saňa bolan garaýşyny görkezmegidir.

9. Faktlar duýgylardan üstün gelmelidir. Duýgularyňa aňyňdan öňe geçmegine ýol berme.
33
174
9
Yene yükle