bamy
18.08.2023 11:44

Oglanlara sorag


Her gezek gyzlara berilýär şol sorag. Oglanlara-da berilsin. Siziň halaýan gyzyňyz nähili bolmaly?

17
503
bamy
17.08.2023 18:47

SÖÝGÄ ERK EDÝÄN ÝOK SÖÝGÜDEN BAŞGA


    «Iki aýakly iki günde» diýleni. Düýn eljagazlaryndan tutulyp mekdebe getirlen çagalar belmän durkaň sesleri ýognap murtlary garalyp başlaýar. Bu tebigy ýagdaý. Beden ösüşi bilen birlikde çagada ruhy özgerişlikler hem bolup geçýär. Ýetginjegiň ýüregini açasy gelýän söhbetdeşligi aýyp görülse, bu meselä gadaganlyk goýlup, ony bozanlar utançsyz hasaplansa bu ýagdaý ýetginjegiň psihikasynda ters alamatlary emele getirmeýärmi?

   Bu sowaly men iň tejribeli mugallymlardan biri Ybraýym Polada berdim.

  «Men köplenç ýokary klaslylara klas ýolbaşçylyk edýän. Ýetginjeklik döwri adamyň dünýä garaýyşynda, durmuşa düşünişinde bir basgançak ýokary galýan döwrüdir. Käbir mugallym bu döwri okuwçynyň zaýalanýan döwri ýaly görýär. Emma hakykatda bu gül gunçalarynyň açylýan döwri ýaly bir pursatdyr. Bu pursady başyndan geçirýän ýetginjek mähremdir, özüne çekijidir, şadyýandyr hem gussalydyr. Bu döwrüň gussasam gazal ýalydyr. Ýetginjegiň duýguçyllygy şol döwürde ýiti ösüp, sähel bahana tapsa döwülibem bilýär.Şonuň üçin ýetginjekler bilen işlenende örän seresaply hem eserdeň bolmak gerek. Munuň bilen baglanşykly bolup geçen bir wakany gürrüň bereýin. Ýöne adam atlaryny tutmasak gowy bolar. Çünki ol gaty şahsy mesele.

Ýokary klasda okaýan oňat okuwçylardan biriniň gün-günden tertibiniň bozulýandygyny, sapaklaryna ünsüniň gaçýandygyny duýdum. Oňa sapak wagty edýän belliklerim hiç hili netije bermeýärdi. Onsaň iki-çäk, çaý başynda söhbet etdim. Okuwçym şonda maňa ýüregini açdy. Ol obalarynda bir gyza aşyk bolupdyr. Men muny adaty ýagdaý hökmünde kabul etdim. Çünki söýgä söýgüden başga buýrup biljek güýç ýok ahyryn. Ol mekdebiň kada-kanunyna-da, sapaklara oňat ýetişip, ýokary okuw mekdebine girmelidigiňe-de bakmaýar. Okuwçymdan: «Bu zatlardan gyzyň habary barmy?» diýip soradym. Gyzyň habary ýok eken. Okuwçymyň ähli derdem gyza habar edip bilmän ýörenliginde eken. Men gyza hat ýazmagy teklip etdim. Okuwçym beýle hatyň nähili ýazylýandygyny bilmeýänini, ýazjak bolup synanyşsa-da, başarmandygyny aýtdy. Oňa öz kömegimi teklip etdim. Takal okamaga derek, menden beýle teklibi eşidenini geň gördi. Näme diýjegini bilmedi. Ol hüşgärlik bilen bu meniň oýnummy ýa-da çynym şony kesgitlejek bolýardy. Men oňa çynymdygyny subut etmek üçin öz başymdan geçen wakalrymdan birini gürrüň berdim hem bu gürrüňleriň diňe ikimiziň aramyzda galmalydygyny aýtdym. Okuwçym özünden syryny gizlemeýän mugallymyna ynanmazçylyk edip bilmedi. Şondan soň oturyp söýgi hatyny ýazdyk. Her jüpüne düşen jümleden soň okuwçymyň ýüzi ýagtylyp gidýärdi. Ol şol hat ýazyşlygynda söýgi hakynada gaty köp bilmeýän zadyny öwrenen bolsa gerek. Haty ýazyp bolduk. Okuwçym gyz jigisiniň kömegi bilen haty ol gyza arkaýyn gowşuryp biljekdigini aýtdy. Biz ýene bir salym çaý içip oturdyk. Okuwçym haty alyp gitjek bolup durka saklap, ýene bir söýgi wakasyny gürrüň bereýin diýdim. Ol begenip ýakynymda oturdy. Men oňa bir dostumyň mekdepde okap ýörkä bir obadaşyna aşyk bolanyny, oňa öz söýgüsini duýduranyny, ol gyzdanam kanagatlanarly jogap alanyny aýdyp berdim. Emma soň dostumyň uniwersitete okuwa girip başga bir gowy gyza duşandygyny, ony has söýendigini, obaly bir gyza däl-de, özi bilen kärdeş, pikirdeş gyza öýlenesiniň gelendigini, şeýdibem obadaş gyzyndan ýüz öwürendigini gürrüň berdim. Okuwçym dostumy biwepalykda günäkärläp başlady. Men bolsa oňa obadaş gyza bolan söýgüsiniň ýaşlyk höwesidigini, uniwersitetdäki kursdaşyny bolsa hakykatdan söýenini aýtdym. Okuwçym näme diýjegini bilmedi. Men oňa dostumyň ýeke-täk ýalňyşynyň ýüreginde entek bişip ýetişmedik söýgüsini daşyna çykarmaga howlukmasydygyny düşündirdim. Soň bolsa okuwçyma: „Birden özüňem şeýle ýagdaýa düşäýme?“ diýdim. „Obadaş gyzy ýürekden söýýän bolsaň, oňam seni söýmegi üçin häzir saňa ýokary okuw jaýyna girmegiň gerek. Soň maşgala bolaňyzda-da seniň ýokary bilimiň bolsa, gowy aýlykly ýerde işläp bilersiň. Kynçylyk çekmersiňiz. Şonuň üçin häzir seniň esasy wezipäň obadaşyňa söýgiňi bildirmek däl. Üstesine-de gaty ir oýanan söýgiň seni ýalňyşdyrybam biler. Soň meniň dostum ýaly ahmyr etmegiňem mümkin“ diýdim. Okuwçym gözümiň içine seredip menden: „Onda bu haty ýyrtalymy?“ diýip sorady. Men: „Ýok“ diýdim. Eger ýyrtaly diýsem ol ähli gürrüňimi ýasamalyk diýip kabul edip biljekdi. „Ýyrtma. Sen ony özüňde sakla. Ine mekdebi tamamlarsyň. Uniwersitete gireresiň. Her hili gyzlara duşarsyň. Olaryň arasynda hiç birisi hakykatdanam obadaş gyzyň ýaly saňa mährem görünmese, hiç birisi obadaş gyzyň ýaly seniň göwnüňden turup bilmese, ýüregiňi gozgamasa, obadaşyňam hiç unudyp bilmeseň, onda hatyňy iber. Eger şonda gowy jogabam alyp bilseň, bagtly boljagyňyza ynanyp bilersiň“ diýdim. Okuwçym: “Oňa çenli obadaşym başga birine durmuşa çyksa näme?” diýip sorady. Menem:„Onda diýmek ol sendenem gowy oglana, nesibesindäkä duşandyr. Seňem nesibäňdäki başga gyzdyr“ diýdim. Okuwçymyň munuň bilen razylaşasy gelmeýändigi ýüzünden görnüp durdy. Men ýene gürrüň beren dostumy ýatlatdym. Onuň ökünji okuwçymyň doly göz öňüne geldi. Soňam:“Dogrudanam söýgi meselesinde howlukmaçlyk etmek gijä galmakdan gorkuly görünýär“ diýdi. Biz soňam kän gürrüň etdik. Gürrüňimiz mekdebi gutarmanka söýüşip durmuş gurýanlaryň ýalňyşmak ähtimallygynyň, biraz soňrak oýanan söýgiňkiden uludygy hakynda boldy. Okuwçym meniň bilen doly razylaşyp hatam ýyrtmady, ony obadaşyna-da ibermejekdigini aýtdy. Daşaryk çykdyk. Asmanda patrak ýaly ýyldyzlar bardy. Okuwçylaryň ýatýan jaýlarynyň çyralary bireýýäm öçüpdi. Diňe mugallymlaryň ýatýan otaglarynyň käbiriniň çyrasy şindem ýanyp durdy. Okuwçym penjiresinden çyraň yşygy görünýän mugallymynyň adyny tutup: „O hojamam ýatmandyr welin, meň ýaly biri bilen söýgiň gürrüňini edýärmikä?“ diýip güldi. Menem oňa goşulyp çalaja güldüm. Soňam: „Isleseň ertir klas sagadymyzda söýgi hakynda ýoldaşlaryňam diňläp bileris“ diýdim. Ol gorkan ýaly maňa tarap hyrra öwrüldi-de: „Gürrüňlerimiz diňe ikimiziň aramyzda galar diýmänmidik, hojam?“ diýdi. Menem: „Dagy näme. Hojaňdan arkaýyn bol, diline berkdir. Klasdaşlaryň bilen dostumyň eden hereketiniň dogry ýa-da ýalňyşdygy hakynda maslahatşarys. Senem şonda bu wakany ýaňy eşiden ýaly öz pikiriňi aýdarsyň“ diýdim. Oňa söýgi hakynda klasdaşlarynyň pikirini bilmegem gyzyklydy. Menem öz sözlerimden öz deň-duşlarynyň sözleriniň okuwçyma has täsirli boljakdygyny bilýärdim. Biz söýgi hakynda klas sagadyny geçirmegiň maslahadyny edibem aýrylyşdyk. Okuwçym klasdaşlarynyň arasyna, menem öz otagyma gitdim. Emma okuwçymyň ýüregi bilen ynanyp bakýan gara gözleri göz öňümden gitmän, meni uzak wagtlap ýatyrmady. Ertesi okuwçym: „Hojam, agşam siz meniň düýşüme giripsiňiz. Mekdebe ilki okuwa girjek bolup synaga gelşimmikäm diýýän. Sizem elimden tutup başymdan sypadyňyz. Tolgunma, synagdan geçersiň diýdiňiz. Synagyň geçiriljek klasyna giribem oýanypdyryn“ diýdi. Men hakykatdanam onuň elinden tutdym-da, başyndan sypadym. Hem „Tolgunma, synagdan geçersiň“ diýdim. Ol maňa bada-bat düşündi. Eýýäm boýy meniň bilen boýdaş bolan okuwçym gije ýatyrmadyk gözleri bilen maňa garap, ýylgyryp durdy.“

   Rozyguly Ýazy oglunyň bu gürrüňini diňläp kärimiň mugallymçylyk däldigine, şeýle gözleriň özüme heniz bakmandygyna gynandym. Megerem käri mugallym bolubam şeýle garaýyşa mynasyp bolmadyklar mendenem beter gynanýandyrlar. Emma beýle ynama  mynasyp bolmak üçin Rozyguly Ýazy ogly bolmaly.

24
186
bamy
16.08.2023 23:48
Geň...


\"Söýenmiň yzynda kän ýyl selpedim,

Il söýse söýmese aýal edinýär\"

(Seýitmyrat Geldiýew)


GEŇ...


Bu dünýede ýaşamak kyn ogşaýar,

Arzuwlarma meň ýerime ýeten bar.

Iller gyzyl keteni geýip toý tutýar,

Geň...

Meň paýymda irde-giçde kepen bar.


Haýyryň hem şeriň saçagy bile,

Bu gün dogry müň ýalany goraýar.

Illiň köne donun gutlaýan dünýä,

Geň...

Meň täze kepenmiň nyrhyn soraýar.


Gije tüm asmanda Aý bolup dogup,

Azaşanlaň ýolun ýagtyltdym niçe.

Geň...

Olar meni gündiz unutdylar hem

ýüzümiň tegmilne güldiler gije.


Bu dünýede aňsat ýollar ýokmyşyn,

Bagtyňa-da kynlyk bilen ýetilýär.

Men diňeje söýgim üçin agladym,

Geň...

Il söýse söýmese bagtly edilýär.
16
80
bamy
15.08.2023 22:16

Baýlygyňdan ne peýda, gyzyl bagtyň bolmasa (Bolan waka)


Bolan waka

Berdigulynyň maşgalasynda ähli zat ýerlikli dowam edip durdy. Garyplykda önüp ösen oglanyň inni özem, maşgalasam ýag iýip ýüpek geýýär. Kakasynyň erkek dogany Pälwan dädesiniň beren ujupsyzja pul kömegi bilen açan dükany, rysgally bolup, gün-günden essesine ulaldy. Inni bütin maşgalasy söwda bilen işleşýärdi. Berdigulynyň kömegi bilen inileri maşyn söwdasyny, özi bolsa bir hususy kärhanany ýöredip otyrdy. Goşa-goşa jaý salynyp, goşa-goşadan ulag aldylar.

Berdiguly öz mähriban aýaly Ejeş bilen halaşyp toý etdi. Ýedi ýylyň söýgüsi bilen iki oguljyklary boldy. Ýöne soňky döwür Berdiguly Ejeşden bir üýtgeşmeleriň bardygyny aňyp başlady. Öňler Berdiguly jaň edip "Giç barýandyryn alada etme" diýse, Ejeş gelineje sorag baryn ýagdyryp, soraglarynyň jogaplaryn alman telefony goýmazdy. Inni bolsa "Hää, bolýar" diýip, telefony arkaýyn goýup başlady. Iki üç gezek şu hereket gaýtalanansoň Berdiguly inkise gidip pikirlenmäne mejbur boldy. Bir gün öýe giç barjakdygyn aýdyp telefony goýdy. Soňam ýarym sagatdan işden çykyp, öýüne tarap ugrady. Garry öýlerine "Otyrsyňyzmy? diýip, jaň etse, ejesi: " Alada etme oglum, çagalaryň öýde oýnap otyrlar. Gidiberiň arkaýyn" diýen sözi Berdigulynyň üstünden gaýnan suw dökülene döndürdi. Derrew öýe tarap howlugyp, ulagyň tizligini artdyrdy. Barsa gapysynda nätanyş maşyn dur. (Aslynda bu nätanyş maşyn däldi. Aýalyna sowgat eden ulagy. Ýöne Ejeş gelineje soň "Halamak" diýip, satypdy.)

Berdiguly ýumrugun gysyp, gahardan çogdy. Howluň haýady ýapyk bolansoň, böküp girmeli boldy.Jaýyň daşky gapysynam sessiz açdy. Ümsüm bolup, öz otagyna golaýlaşdy. Ähli zady aç açan görenden soňda, burça duran wazany eline alyp, otaga köwläp girdi. Barybam göni diwara urdy. Döwülen uly bölegi bolsa, Ejeş gelinejäniň maňlaýyna zyňdy. Aýalynyň "Wa-aý gözüm" diýen sesi tutuş öýe ýaýrady. Sese hyjuwlanan Berdiguly baryp, aýalyna bir ýumrugy berdem welin, Ejeş gelineje ýere ýazyldy. Kökenekläbem ýanyndaky adamyň ýakasyna ýapyşyp, Ejeş gelinejäniň ýanyna zyňyp göýberdi. Jaýdan çykyp ulagyň uly tizligi bilen şäheriň sessiz uly köçelerinde sürdi.

... Iki günläp ne çagalaryndan habar tutdy, ne-de öýe köwlendi. Bir ýerlerde düşläp gününi şol ýerde geçirdi. Şol wakadan soň öýe gelende Ejeş gelinejäniň ýanynda ejesi Maral daýza bar eken. Aýalynyň gözi saralgy halyny görüp, "Näme bolduka?!" diýip, alada etse-de soňra "Azam bolupdyr" diýip, öz jaýyna sowuldy. Maral daýza yzyndan gelip:

-Oglum men-ä näme diýjegimem bilemak welin, geliniň ýagdaýa agyr. Lukman: "Sag gözüniň garasyn gidiripdir" diýýär. Linza dakmaly boljakmyş"

Berdiguly ejesiniň aýtýanyna kän bir ünsem bermedi. Ilkinji sözem:

+Öýüne ibermediňizmi?

-wah oglum, gelin: "Polisiýa seniň edenligiňi aýtjak, basdyrjak" diýýär. Ol şermende beýtse men nädip sensiz oňaýyn balam. Sesiň çykarmada bejert şonuň gözüni. Daşary ýurtda etýärmişler. Gaýrat et oglum, sen gitseň oguljyklaryň näder?! Ol aýala eje bolmaz olara. Iki tarapdan ýetim galmasynlar.

Berdiguly kellesin saga öwürdem welin ogullary bilen düşen suratyna gözi düşdi. Biraz pikirleneninden soňra, ejesiniň sözlerin razy boldy. Köp ýyllap tussagda ýatmana özi hem boýun alyp biljek däldi.

... On günden soňra Ejeş gelinejäni daşary ýurta alyp gidip, bejergi berdiler. Sag gözüne linza dakdylar.

Bu wakadan soň iki ýyl geçdi. Maşgala bagtsyzdy. Berdiguly kän gelnine ýüz berenokdy. Ömrüni tussaglarda geçirmejek bolup, bialaç ýaşaşýardy. Diýeniň ýere ýetmäke hasyl bolup duranlygyň haýry ýok, bagtyň bolmanyndan soň.

28
190
bamy
14.08.2023 20:44

Gõwnüm seni küyseyãr


Kãte yalñyzlykda otursam õzüm,

Kãte gaharlanyp, çytylsa yüzüm,

Kãte ukym gelip, yumulsa gõzüm,

Teshne yürek jemalyña suwsayar,

Gara gõzlim, gõwnüm seni küyseyãr.


Gõreshlerde gujur bilen batlansam,

Üyshmeleñde alkysh bilen yatlansam,

Arzuwlarym gõge galyp shatlansam,

Ya-da hasrat yürek-bagrym gyysa, yar!

Gara gõzlim, gõwnüm seni küyseyãr.


Bahar geler güller bilen shatlanyp,

Seyran etsek bayyrlary aylanyp,

Akja bulut "yagsammy" diyip, oylanyp,

Çagba gelip, suw-sil edip guysa yar,

Gara gõzlim, gõwnüm seni küyseyãr.


Meydana yazylypdyr bahar halysy,

Gel, bile kesht etseñ yakyn-alysy,

Maña at goydular: "yshkyñ dãlisi",

Men nãdeyin yürek sheyle sõyse, yar!

Gara gõzlüm, yürek seni küyseyãr.

14
52
bamy
13.08.2023 20:42

Söýgim


Söýgi bilen ýagýan wagty ýagyşlaň,

Söýgi bilen demin alýarka dünýä,

Men bir zady hiç bilmedim bagyşlap,

Hem bilmedim şol bir zada ökünmän.


Men ony çalşypdym başga arzuwa,

Men onsuz durmuşy saýlap alypdym,

Betnyşan ördejik öwrüldi guwa,

Isleglerim bolsa hasyl bolupdy.


Menden bagtly bolmaz öýdüp ýaşadym,

Emma meni gozgap durdy bir duýgy.

Şol bolupdy, meger ,meni paş eden ,

Başga arzuwlara satylan söýgim.


Ol gitmedi, gaýtalandy ýagyşda,

Başga söýgüleriň gülküsinde-de ,

Meň bagtly durmuşym meni bagyşla!

Seni söýgim ýaly söýmedigime.

18
100
bamy
12.08.2023 08:52

Ähli arzuwlaryňy bir suratda çekip beriň diýseler nämäni çeken bolardyňyz?

27
277
bamy
10.08.2023 15:26

1-nji sentýabr güni. 1-nji synpa gidýän okuwçylar eli gülli mekdebiñ öñünde şatlanşyp durdylar.

Kerimem eje-kakasy bilen baýramçylygy synlap durdy. Birdenem bir oglanjyk ylgap barşyna büdräp ýykyldy. Kerim derrew oglanjyga kömek etmek üçin elini uzatdy. Oglanjyk ýylgyryp, ýerinden turup:

-Atajan-diýenden, Kerimem ýylgyryp:

-Kerim-diýdi. Bularyñ dostlugy şeýle başlanypdy. Bu iki dost bir-birlerine asla meñzeş däldiler:Kerim öýüñ uly ogludy, eje-kakasynyñ sag elidi, Atajan tersine, öýüñ läligidi, aýdany-diýeni artykmaçy bilen ýerine ýetirilmedi. Kerim hemişe töweregindäki adamlar hakda alada etse, Atajan diñe özüni bilerdi. Ýöne, bulara dost bolmaga hiç zat päsgel bermezdi. Mekdepde bir ýerde garagolluk bar bolsa, hökman soñunda günäkäri Atajan bilen Kerim bolardylar: gyzlaryñ saçyndan çekerdiler, sapaga äpişgeden girip-çykardylar, arakesme wagty synpdalarynyñ okuw esbaplaryny çalşardylar. Wagtam näme geçip dur. Iki dost 9-njy synpa gadam basdylar. Mugallym okuwçylar bilen salamlaşyp, sapaga başlapdy. Dostlar yzda oturyp, öñdãki oturan synpdaşlaryna kagyz zyñýardylar. Şol wagtam gapydan direktor bilen bir gyz girdi. Direktor:

-Salam, okuwçylar. Oturyñ! Ine, size täze synpdaş geldi. Tanyş boluñ, Gülsenem Myradowa. Göwnüne degäýmäñ- diýip, yzda oturan iki dosta garap aýtdy we mugallymdan ötünç sorap çykyp gitdi. Mugallym Gülsenemi yzky partada oturtdy. Gyz ýerine geçip oturanda, näz bilen ýigitlere tarap seredende, Kerimiñ ýüreginde ýyldyrym çakana döndi. Gyzyñ goñurja gözleri, uzyndan gara saçlary näzik bedeni ýigidi otdan alyp suwa saldy. Kerim özünde bolup geçýän bu üýtgeşiklige düşünip bilmedi :"Allajan, bu söýgimikä? Ýoklaý, bir seredeniñ bilen aşyk bolunýarmy? Söýgi barmaý, ertekile -ol gije çagalara aýdyp berilýän toslama" diýip, içini gepledip, öz-özüni köşeşdirmäge durdy. Ýöne, onuñ ýüregi eýýäm bagtdan ýaña telwas urup durdy. Kerim Gülsenemi söýenini boýnuna almajak bolup, gyz bilen urşardy, sögüşerdi. Elbetde, oña jan ýaly dosty Atajan kömek ederdi. Gülsenem hem ondan kem galmazdy. Synpdaşlarynyñ arasynda olar it bilen pişikdiler. Bir gezek Kerim Gülsenemiñ ähli okuw esbaplaryny gizläp goýdy. Gülsenem gözläp- gözläp tapyp bilmedi, mugallym näçe gygyryp oglanlary gyssap dursada, käýese hem oglanlar syr bermediler. Diñe üç gün geçensoñ, gaýtaryp berdiler. Gyzam olardan garagol bolarly, oturýan oturgyçlaryna hek çaldy. Edil bilşi ýaly, oglanlar sapaga gijä galyp geldiler we otyrgyçlara üns bermän otyrdylar. Arakesmä wagt bolanda, hemmeleriñ üstünlerinden gülýänlerine düşünmedik oglanlar haýran galyp durdylar. Birden Kerimiñ gözi jakgyldap gülüp duran Gülseneme düşdi. Düşündi. Atajan gygyryp, sögünip, gaharlanyp el ýuwalga tarap ýöneldi. Kerim weli, çalaja ýylgyrýardy, Gülseneme aşyk bolup ugrunda köýýänini boýununa aldy. Bu hakda dostuna aýdanda:

-Gowy pikir, şo gyzdan diñe şeýdip aramyzy alarys. Näzijek ýürejigini ýaralarys- diýip, Atajan begençli ýylgyrdy. Kerimiñ gahary gelse-de:-Ýok how, näme diýip dursuñ. Men oña çynym bilen aşyk, ilki görenimden bäri söýýän. Nädip, söz aýtmaly? Şoña kömek et, asyl ynanarmyka meñ söýgüme?!

- A how, dost ýere düş))) Uçduña. Söýýän bolsañ, hat ýaz! Hatyñy eltip, gyzy yrmak meñ bilen- diýip, Atajan güldi. Onuñ bilen Kerimem güldi. Kerimiñ söýgi hatyny ýazmagy göni üç aýa çekdi. Asyl, tomusky dynç alyş rugsadyny iki dost hat ýazma bilen geçirdi. Ine-de, 1-nji sentýabr güni, ilkinji jañ. Oglanlar Gülsenemi gözleýärdiler. Ana, dur. Joralaryndan saýlanyp. Baýramçylyga begenipjik. Indi haty nädip bermeli?! Bu meselede ýigitlere iş boldy: sumkasyna saljak bolanda, mugallym tutdy. Şondan soñ Gülsenem arakesmede sumkasyny klasda goýup gitmedi. Okaýan kitabynyñ içine salanda, beýleki synpda okaýan bir gyz jorasy haýyş edip alyp gitdi. Oglanlar şol gyzy garawulap, Atajan gyzy güýmedi, Kerim haty aldy. Ýanyna baryp, bereli diýse, hemişe ýany joraly. Mekdepden soñam şeýle. Öýüniñ töwereginde garawul duran wagtlary, şol ýeriñ oglanlary bilen urşup, gözlerini gögerdip mekdebe geldiler. Atajan iki elini galdyryp, utulany boýnuna aldy:

- Dost, gowsy ýanyna baryp özüñ aýdaýsana. Üstünlik saña, men bir şeýle aşyk bolup söýmeli bir etmein. Söýgi menden, aýlanyp geçsin.

Kerime indi gyzyñ ýanyna baryp aýtmak galdy. Ýanyna barsa-da, bolgusyz zatlary samyrdap gaýdardy.

Dowamy bar.

26
188
bamy
07.08.2023 12:58

Hiç zat tötänlikden däl (hekaya)

Şol gün Nazar işine hemişekisinden gijräk galyp barýany üçin çalt ýöräp, duralga geleninde awtobus hem garaşdyrman geläýdi. Awtobus saklanandan Nazar howlugyp, dogrusyndaky öňki gapa tarap okdurylanynda ondan düşüp gelýän gyzyl paltoly gyz bilen çaknyşanyny duýman galdy. Gyz gaşlaryny çytyp:


— Awtobusa yzky gapydan münülýändir-ä — diýip gatyrgananda:


— Bagyşlaň, akylly gyz! — diýip, Nazar ötünç soran boldy.


Gyz ýigidiň özüne «Akylly gyz» diýip kakdyranyna hiçzat diýmese-de, nägilelik bilen garap gitdi.


Awtobus on bäş minut çemesi ýol geçip, Nazaryň düşýän duralgasyna golaýlanda onuň oturan oturgyjynyň aşagyndan el telefonynyň jaňy eşidildi. 0l haýran galmak bilen sermelenip, eline ilen telefony götereninde, imodan gelen jaňda häli gapyda çaknyşan gyzyň keşbi göründi. Nazaryň keşbi gyzyň jaň eden telefonynda görnen bolsa gerek.


— Wiý, telefonymy siz tapdyňyzmy?


— Hawa, awtobusda oturan ýeriňizde galdyrypsyňyz.


— Indi, sizden telefonymy nädip alarkam?


— Meni tapjak bolup azara galmaň, özüm elinje eltip beräýerin.


— Siz meni nädip tapmakçy?


— Bizi ilki sataşdyran duralgamyzdan taparyn. Çenim çen bolsa, siz şol duralga golaý bir ýerde işleýän bolmaly. Işden çykjak wagtyňyzy aýtsaňyz, men şol ýere guş deý uçup baraýaryn — diýdi.


Gyzyň şähdi açylyp güldi:


— Bolýar. Men şol ýerdäki çagalar bagynda işleýän. Işden soň şol duralga çykaryn — diýip jogap berdi.


Şol sözden soň Nazar işde otursa-da, hyýalyndan gyzyň keşbi gitmedi, göz öňüne geldi durdy. Belleşilen wagt golaýlaşandan ol işinden irräk çykyp, şol duralga geldi. Gyz hem köp garaşdyrmady. Jorasy bilen duralga tarap gelýän gyza gözi düşen Nazaryň ýüreginiň urgusy artdy. Ýanyndaky jorasynyň:


— Keýik, ertire çenli hoş! — diýenini eşiden Nazar gyzyň adyny bilip galdy. Uzyn boýly, gara gözli, ak ýüzli gyz ýylgyryp Nazaryň ýanyna geldi-de:


— Salam, guş deý uçup geldiňizmi? — diýip, degişme äheňinde gepledi.


Nazar onuň çekinmän, birden beýle degişmä geçenine haýran galyp:


— Özümiň aýdyşym ýaly, siziň gaýtalaýşyňyz ýaly bolup gelendirin, Keýik gyz! — diýdi.


— Tüweleme, eýýäm adymam, boýdaşymyň agzyndan kakyp alypsyňyz-a.


— Gerek zadyňy nädip alsaňam almaly bolýar.


Onýança awtobus geldi. Gyz:


— Hany, telefonymy beriň! — diýip, Nazaryň elinde tutup duran telefonyny aldy-da: — Sag boluň! — diýip, howlugyp awtobusa mündi. Nazar awtobusyň yzyndan seredip galyberdi.


Birnäçe günläp Nazaryň hyýalynda Keýigiň keşbi saklandy. Ýöne wagt diýilýän zadyň geçmegi bilen, adamda nämedendir galan täsirler nähili güýçli bolsa-da, kem- kem öz güýjüni ýitirip başlaýar. Keýigiň keşbi hem Nazaryň hyýalyndan barha daşlaşyp barýardy. Emma ykbal diýen gudratyň elinden gelmeýän zat ýok. 0l Nazary ýene özi maňlaýyna ýazan gyzy bilen duşurdy.


Bu gezek şeýle boldy. Şol gün Nazaryň iş ýerinde Aşgabatdan gastrola gelen teatryň spektaklynyň örän gyzyklydygy hakynda gürrüň boldy. Nazar hem işdeş ýoldaşy Mäti bilen agşam şol spektakly görmäge teatra bardylar. Olar biraz gijä galyp barypdyrlarmy, petek alyp girenlerinde zal tomaşaçylardan doludy. Petekde ýazylan ýerlerini tapyp, oturmakçy bolanlarynda özleriniň ýeriniň gapdalynda oturan gyza nazary kaklyşan Nazaryň ýüregi jigläp git¬di. Bu Keýikdi. Keýik ýanyndaky gyz bilen gürleşip oturşyna, gapdalyndaky boş ýere gelip oturanyň kimdigine üns bermedi. Gyzlaryň gürrüňi gutararyna mähetdel Nazar:


— Salam, Keýik! — diýdi. Gyz gapdalyna ýalta seredip, Nazary tanady:


— Wiý, bu sizmi?


— Näme, men özüme meňzämokmy? — diýip, Nazar ýylgyrdy.


— Meňzeýäniňiz üçin soradym-da — diýip, Keýik hem mylaýym ýylgyrdy. Şol wagt zaldaky yşyklar öçüp, sahna ýagtylandy, spektakl başlandy.


...Daşary çykanlarynda Nazar:


— Keýik, seni öýüňe çenli ugratmak


mümkinmi — diýdi. Gyz bu teklibe garşy däldigini bildirmän:


— Gerekmi şu... ugratmak? — diýdi.


— Gerek bolansoň aýdýan-da — diýip, Nazar ýylgyrdy.


Keýik soňra ekabyrlanyp:


— Näme üçin gerekdigini aýtsaň razylyk bereýin — diýdi.


— Ony ýolda aýdýan.


—Aýdanyň maňa ýakmasa, öýkelederin. Şoňa razy bolsaň gidäýeli!


— Men razy, gitdik! Keýigiň boýdaşy bilen Nazaryň dosty öz ugurlaryna gitdiler. Olar bolsa başga ugra ýöneldiler. Ýolda Nazar Keýigiň aşaklyk bilen özüni synlaýandygyny aňyp, özüniň nähili hem bolsa gyzda bir ýakymly täsir galdyrandygyna gözýetirdi. Keýik onuň ýolda aýdaryn diýen sözüne garaşdy.Ýöne Nazar nämäniňdir pi- kirini edip, dymyp gelýärdi. Onsoň Keýigiň özi soramaly boldy:


— Ýolda aýtjak diýeniňi aýtmadyň-a?


—Aýtjagym... Telefon belgiňi beräýseň...


— Meniň telefon belgim saňa näme üçin gerek,oglan?


— Men seniň şunuň ýaly soragyňa duralgada jogap beripdim — diýip, Nazar ýylgyrdy.


— Jogabyň ýadymda. Bolýar, juda gerek bolsa bereýin — diýip, Keýik mylaýym äheňde aýtdy.


Keýigiň el telefonynyň belgisini bermegi Nazar üçin elýetmez bagtdy. Çünki ol bu agşam öz bagtyny tapanyna ýüregi bilen ynanýardy.


awtory:

Arazgeldi ÝEGENOW

24
162
bamy
01.08.2023 09:59

The Telegraph gyzlaryň näme üçin adatça oglanlardan has gowy okaýandygyny düşündirdi


The Telegraph neşiriniň habarçysy Jina Rippon gyzlaryň näme üçin hemişe diýen ýaly oglanlardan has gowy okaýandygy baradaky pikirlerini paýlaşdy. Bu barada ferra.ru habar berdi.


Köp ýyllardan bäri şeýle bir garaýyş bar: mekdepde gyzlar oglanlara garanyňda has gowy okaýarlar. Awtoryň belleýşi ýaly, okuwçy gyzlaryň arasynda iň ýokary baly (9 bal) ähli talyplaryň 8,9%-i, okuwçy oglanlaryň arasynda bolsa 5,9%-i gazanýar. Iňlis mekdeplerinde geçirilen A-level synaglarynyň netijeleri muny ýene bir gezek tassyklady. Onda iň ýokary baly gyzlaryň 46,4%-i we oglanlaryň 41,7%-i gazandy.


Rippon oglanlar üçin has pes synag ballarynyň jemgyýetimizdäki terbiýe aýratynlyklary bilen baglanyşyklydygyna ynanýar. Häzirki zaman jemgyýetinde gyzlaryň erjel, yhlasly bolmagyna garaşylýar, oglanlara bolsa gereginden artykmaç geçirimlilik edilýär.


Professor Liz Eliot bolsa erkek adamyň beýnisi bilen aýalyň beýnisiniň arasynda düýbünden tapawudyň ýokdugyny anyklady. Beýleki barlaglar özümizi alyp barşymyza jemgyýetiň täsiriniň örän uludygyny görkezýär diýip, çeşme belleýär.

22
251