Mowzuklar alma___ » Sahypa 4

35

Hekaýa 1

Türkmenabat
Aşgabat ýolagçy
otlusynyn ugramagyna az salym galdy.
Gülälek otla zordan diýen ýaly ýetişdi.
OI ýolbelede petegini görkezip, otla
gireninden son, arkaýyn oturmak üçin,
goşlaryny ýerleşdirdi. Küpedeşlerinin
ikisi onun özi ýaly ýaşlardy. Diňe dördünjileri ýaşy durguşan aýaldy. Onuń
gözleri ýylgyryp durandy, mylaýymdy.
Gyzlara ilkinji bolup, onuñ özi tanyşlyk berdi:
Adym Ajap.
Salam, daýza, men
Gülälek diýip, öz gezeginde Gülälek hem dillendi.
Salam, gyzym diýip, Ajap
eje Baýramaly şypahanasyna bejergi
almaga barýanlygyny gürrün bermäge
başlady. Ol şypahanada Günüň şöhlesi bilen bejerýämişler diýip eşitdim.
Menem saglygyma seretdireyin diýdim.
Özümem Balkandan gelýärin.
Soňra gürrüñe
gyzlar goşuldylar.
Olar Türkmen döwlet ykdysadyýet we
dolandyryş institutynda okaýan ekenler.
Tanyslykdan son, küpänin içine dymyşlyk aralaşdy. Bu ümsümligi duýdansyz
gapyny kakan ýolbelet bozdy: -Salawmaleykim, gelýärsinizmi sag-aman, gerek zadynyz barmy? Eger- gerek zadyħyz bolsa, duýduraýyň! diyip, ol gapyny ýuwaşlyk bilen ýene
ýapyp gitdi. Ýöne onuň özi gitse-de,
- gyzlaryn birinde nazary galdy. Ol gyzyň ady Bägüldi.
Bägül yokary okuw mekdebinin talybydy. Ol okuwda özüniň edep-ekramy,
asyllylygy, ýiti zehini bilen köpleriň
içinden saýlanmagy başardy. Bu gün
hem ol tomusky synaglaryndan oňat
bahalar bilen geçip. öylerine gaýdypdy.
Ol ýolbelet ýigidin özüni synlanyny
duýdy. Ýolbelet gapyny ýapyp gideninden soň, içini gepletdi: «Bu ýigit
meni kimdir birine meňzedäýdimikä?
Näme üçin beýle seretdikä?» diýip, öz
ýanyndan oýa çümdi.
Ajap eje gyzlar bilen henek aýdysyp,
küpänin içini ala-ýaz edip barýardy.
Birden Ajap ejänin el telefonyna jań
geldi. Jan eden onuň ogly Myratdy:
- Salawmaleýkim eje, gowumy
ýagdaylarynyz, sag-aman barýańyzmy?
Agtyklaram, gelnem gowy, ganymat oturandyrys.
-Myrat jan, gurgunçylykmydyr?
Gelne, agtyklara salam aýt, «Ýagdaylary gowy, sag-aman barýar» diý,
oglum!
Ýolbelet ýigidiň gapyny kakmagy onuň sözüni böldi.
Daýza, gelyärsiňizmi sag-aman?
Çaýyňyz barmy, gerek zadyňyz bolsa aýdaýyň!
Bor, oglum, arkaýyn boluber.,
gerek zadymyz bolsa, hökman habar ederis.
Ýolbelet ýigidin bar ünsi Bägüldedi.
Ol oturyp-turup, karar tapmady.
Aýnadan daşaryny synlap durka-da,
Bägülün keşbi onun göz önünde janlandy. Ol süýji hyýallara gitdi. Hyyalynda
Bägül bilen duşuşmagy, bagtly durmuş
gurmagy arzuw etdi. Birdenem ol çala
Cvbsvlda başyny öwürdi. Pikirleriniň
hersi bir ýere pytrady. Oña tarap ýöräp
gelyän Bägüldi. Ýolbelet aljyrap, näme
etjegini bilmän sakawlady:
Neme, neme, ol hawa, şol neme-dä. Wiý, «Gerek zadyňyz barmy?>»
diýjekdim.
Bägül başyny galdyrman, onun deninden ýöräp geçip gitdi.
- Neme, a gyz, biraz aýak çekäýiň-dä!
Gyz saklandy.
A gyz, men size bir zat aýdaýjakdym, eger mümkin bolsa.
Aydyberin.
-A gyz, neme, nädip aýtjagymam
bilemok-da. Men sizi gowy gördüm.
Eger mümkin bolsa, telefon belgiñizi beräyin.
Gyz utandy. Ýanaklary alma ýaly gyzardy, sesini çykarmady. Ýene öz
küpesine girip gitdi. Şondan soń Bägülün gözüne uky gelmedi. Kellesinde
ýolbelet ýigidiň diýen sözleri aýlandy durdy.
Ýolbelet yigit oturyp-turup, karar tapanokdy. Otly her duralgada duranda,
birden şol gyz düşüp gidäý jek ýaly bolup durdy. Zol-zol olaryň gapylaryna seredyärdi.
Otly Mara geldi. Ýolbelet olaryň gapysyny kakdy.
Daýza, Mary şäherine ýetendiris, ýene-de az salymdan Baýramaly
şäherine ýetýäris. Şony habar bereyin
, diýdim. Goşlaryňyzy özüm göterip bererin. Siz azara galmaň diýip,
Bägüle seretdi. Bagyşlaň, siziňem
goşlaryňyzy göterişerin.
Bägül ýüzüni yerden galdyrman:
-Azar edinmäň, goşlarym agyr däl - diýdi. Ýolbelet gapyny ýapyp
çykyp gitdi. Otly yöräp barşyna,
Baýramaly şäherine golaýlaberende,
ýolbelet yigit Ajap ejänin goşlaryny
göterişmek üçin geldi.

dowamy bar.

09.07.2024 21:19

91

2

08.07.2024 12:39

HEKAÝAT

Nowşirwan Adyl weziri Buzurgmährden: «Adam üçin iň gymmatly

zat näme?» diýip sorapdyr. Ol: «Akyl ""diyip, jogap beripdir. Yene: <«Ol bolmasa, näme?» diýip sorapdyr. Ol: «Edep

hem ahlak» diýipdir. «Ol hem bolmasa,

näme?» diýip, ýene sorapdyr. Çünki baýlyk bilen ýagşylyk edip, her dürli taýpalaryň arasynda-da asuda ýa-

samak mümkin» diýipdir. Şonda: «gyny gaýtalapdyr. Bzurgmähr: «Dymyp

oturmagy adat edinmek. Haçan-da adam

dymyp oturan wagty, onuň aýyplary açylmaýar hem-de özgeleriň teýeneli

sözlerini we töhmetlerini eșitmeýär>

diýipdir. Ahyrda:

ýyldyrym urup, ýanyp, ölüp, pytrap gideni gowy. Sebäbi aýdylan gowulyklaryň hiç biri-de onda bolmasa, onda ol adamyň ýaşanyndan ýaşamadygy ýagsy»
diýip, sözüni jemläpdir.

7

44

HEKAÝAT

Nowşirwan Adyl zamanynda bir adam gonşusynyň howlusyny satyn alypdyr. Günlerde bir gün satyn alan
ýerini bejerip yörkä, şol ýerde gögerip
oturan daragtyň ýanyndan bir hum hazyna tapypdyr. Ol adam howlyny satan
adamyn ýanyna baryp, humy onuń
öñünde goýupdyr-da:
-Satan howlyndaky bir daragtyn ýanyndan, ine, şu hazynaly humy tapdym. Ony men şol ýere eltip goý-
madym. Ony sen goýan bolsaň gerek.
Şonun üçin ol seniňki bolmaly, ine, al! diýipdir.
Howly satan adam:
- Ýok, alyp bil jek däl. Sebäbi howlydaky ýeri, hemme baglary, umuman,
şol yerdäki ähli zatlary saña satdym.
Şonuň üçin indi hazyna hem seniňki bolýar diýip, jogap beripdir.
Olar uzak wagtlap jedelleşip, ahyry
Nowşirwan Adylyn ýanyna barypdyrlar. Ol bolan wakany soraşdyryp, anygyna ýetenden soň, jedelleşip gelen
iki adama ýüzlenip, şeýle diýipdir:
Siziñ perzentleriňiz barmy?
Olar:
Bar - diýip, jogap beripdirler.
Aydyşlaryna görä, olaryň biriniň ogly, ikinjisinin bolsa gyzy bar ekeni.
Nowşirwan Adyl:
- Olar ýaly bolsa, onda siz guda-garyndaş bolun! Hazynany bolsa giýew bilen
gelne sowgat edip berin! - diýipdir.

07.07.2024 18:37

10

52

1

Nebsim agyrýar

awtor: BERDINAZAR HUDAÝNAZAROW

Ýetmişden soñ söýgi hakda gürläne,
Gaharym gelenok, nebsim agyrýar.
Gumuñ ýollarynda iññe gözläne,
Gaharym gelenok, nebsim agyrýar.

Men tagzym edýärin baryn berene,
Şöhrat bolsun öz sözünde durana,
Aklyñ azalanyn bilmän ýörene,
Gaharym gelenok, nebsim agyrýar.

Seýran etseñ ýakynlara, daşlara,
Sataşýarsyñ kölege dek başlara,
Öz özünden aşa göwnühoşlara,
Gaharym gelenok, nebsim agyrýar.

Dünýäniñ bar syryn biljek bolýana,
Böwregi bökmezden güljek bolýana,
Allañ bermedigin aljak bolýana,
Gaharym gelenok, nebsim agyrýar.

06.07.2024 10:12

11

29

2

05.07.2024 22:36

Düşünmek isleýän adam sesiñdenem düşüner sessizligiñdenem

14

70

02.07.2024 06:12

Sögüşip, ýaraşyp, aglap kä gülüp,
Oýnan günlermizi bilmen çagyryp.
Belki-de durmuşda iñ uly ýitgi,
Aladasyz geçip giden çagalyk.

Şanazar Hydyrow

Gorkma garyplygam adam öldürmez,
Haram iýseň iki dünýe güldürmez,
Her namardyň öñünde sen zeýrenme
Item arryklygyn gurda bilirmez .

M.H.T

47

1

01.07.2024 11:08

Kim kimden üytgeşik, kim kimden artyk?
Aýby ýokdur donuň bolsa-da ýyrtyk,
Daşyna müň dürli hiläni serpip
Ýürekde kir saklan ýüzler utansyn.

Eklenjiň aýby ýok iş bolsa halal,
Rysgalyň Hak berse ýagşyňa ýarar.
Edebin, ekramyn saklanda aýal
Betniýetli bakan gözler utansyn.

Anangeldi Nurgeldiýew

15

38

Söz oýnadylyan däldir, söz aýdylýandyr.

Ulalyp oňalmadyk hiç wagt gowulanmadyk.

Iki ýürek arasynda köpri bol.

Peselmesiz ýerde peselme, eselmesiz
- ýerde eselme.

* * *
Sözläňde, pikirlenip sözle, aýagyňy ýerden üzme.
.
Ýykylsaň, ýere ýykylgyn, gum altyndyr garbap algyn.

Hezzetiňden hoş myhman, rysgally
bor desserhan.
** *
Bilbil güle aşyk, gül bilbile aşyk.
Söýgi ýaşaýar asyrlar aşyp.

30.06.2024 17:38

14

29

Hekeaýa 4

- Gel, ýaş ýigit, geç, otur!-diýip,
oňa oturmaga yer görkezdi. Meret jaýlaşykly oturanyndan soň, lukmana garap:
-Lukman aga, men-ä teleýaýlymda
siziň çykysyňyzy görüp, maslahat soraýyn diýip geldim - diýdi.
-Ay, tüweleme, teleýaylyma
cykanyna entek günem geçenok welin, eýýäm geläydinizmi? Aýdyp oturyň!
Aýtsam, indi biziň ýedi ýyl båri çagamyz bolanok. Görünmedik lukmanymyz,
barmadyk tebibimiz galmady.
Bir özüňiz geldiňizmi?
-Hawa. Ýeke özüm geläýdim.
-Onda, ýaş ýigit, öyüńize gaýdyń-da, ýanýoldaşyňyzam, önki lukmançylyk barlaglarynyň netijenamalarynam alyp
geläýiň. Soň biz şolara seredip, sizi täze-
den barlagdan geçireris.
Lukmanyň bu sözlerini eşidip, begenjinden daşaryk atylyp çykan Merediň
göwni, edil ogly bolan ýyaly, al-asmana uçdy. Ol gyssagly myhmanhanadan
goşlaryny alyp, demir ýol menziline tapap eňdi. Ol otluda barýarka-da, onuň
tizligini pes görýän ýaly, uçaýjak bolup, öýüne ýetmäge howlugýardy.
Meret Aşgabada gaýdandan soň, iki güni geçirip, Kadyr aga Gurbangülüň kakasy, gullukdaşy Artyk aganyňka bardy.
Artyk aga daşarda mallaryna ot tdöküp
yördi. Gullukdaşlar öye girip, ondan-mundan
gürrüň edip, çaý-nahar iýip-içdiler. Soňra
Kadyr aga:
- Artyk, men-ä habarlyja gelendirin diýip, biraz agras ýagdaýa geçdi.
-Habaryň bolsa, aýdyber.
Aýtsam, bizde instituty täze gutaryp gelen Jahan diýip bir gyz işleýär. Olam
arada Meret bilen oba gaýdanymyzda,
başga bir Meret atly oglana hat iberdi.
Meredem haty ol oglana gowşuryp bilmedi. Çünki ol oglan şol wagt iş bilen şähere giden eken. Hatam Merediň jübüsinde
galansoň, işe gitjek günümizem jigimiz
Gurbangül ol haty tapyp okapdyr. Ol ýerde-de Meret diýip ýazylgy bolansoň, Gurbangülüň Meretden göwni garalypdyr.
Meredem oňa bolan zady düşündirip bilmändirmi ýa jigimiz Gurbangül duşünjek
bolmandyrmy, garaz, aralaryna biraz tow
düşúpdir. Bilyäň-ä, Artyk, Merediň gowy
oglandygyny! Men-ä ony tanalym bäri,
erbetlikde adynyň çykan ýeri ýok. Meniň -a
ýanyňa gelenimden Merediň habary ýok-I
. Ynha, meniň-ä habarym şeýle.
Ara esli dymyşlyk düşeninden soń,
Artyk aga:
-Bä! Bü-ýä bolmandyr-ow. Ol
biraz oýurganyp durdy-da- Şu wagt
Meret hem oba geldimi?- diýip, gullukdaşyna soragly bakdy.
- Ýok, ol Aşgabatda. Hasabat tabşyrmaga gitdi.
Şeýlemi, onda, Kadyr, gideli. Sen bu zatlary gyzyma bolşy-bolşy ýaly gürrüň ber. Goý, ol bu zatlary senden öz
gulagy bilen eşitsin.
- Şunyň-a jaý bolaýdy. Yör, gitsek gideli.
Kadyr aga bilen Artyk aga Mahmal gelnejänem alyp, Gurbangülüň ýanyna
geldiler, Kadyr aga bolan zatlary Gurbangüle jikme-jik aýdyp berdi. Gurbangül
adamsyna müňkürlik edeni üçin özüni
müýnli saýyp, ýüzüni aşak saldy. Şol wagt
eline gelen jaň sesi Gurbangüli çuň oý-hy-
ýallaryndan aýňaltdy.
Gurbangül, diňleýäňmi? Bu men...
-Meret! Tanadym. - Ol biraz sakanaklady-da, sözüni dowam etdi. Meret, meni bagyşla! Men baryna düşündim! Kadyr aga gürrüň berdi. Men saňa
ynanmazçylyk edipdirin. Meni bagyşla.
– Ýok-la, Gurbangül, bärde bolan zat ýok-la! Sen köşeşen bolsaň bolýar
maňa. Onsoňam men, neme, Aşgabada
gaýdypdym. Häzir otluda. Meniň başga
hoş habarlarymam bar. Baransoň, baryny gürrüň bererin..
Lukmanyň maslahatyndan şypa tapandan soň, ýaşlaryň göwün guşlary
asmana göterilip, dünýä bagtyny buşlaýan ýalydylar...
Aýlar aýlanyp, aradan ýyl geldi. Artyk
aga bilen Kadyr aga Merediň öýünde agtyk
toýunda otyrdylar. Meret bolsa häzir aýagy
ýere degmän, gelen-gidenlere hyzmat edyärdi. Toý şowhuny al-asmana göterilýärdi.
Çünki perzentsizligiň jebrini çekip gezen
Meretdir Gurbangülüň arzuwlary wysal
bolup, ogul bäbek dünýä inipdi.

Cùlşat Abdyweliýewa

29.06.2024 15:17

58