Doctor
15.08.2020 15:31
Trombositler- ganyñ şekilli elementleriniñ biri bolup, ilkibaşda olaryñ wezipesi diñe ganyñ lagtalanmagyna gatnaşmak diyip hasaplanan bolsa, häzirki döwürde geçirilen barlaglaryñ netijesinde, trombositlere ýokary derejede ýöriteleşen, çylşyrymly arhitektonikaly, şeýle hem funksional taýdan işjeñ öýjükler hökmünde garalýar. Olar adgeziýa, reparasiýa we sekresiýa ( serotonini, interleýkini I, ösüş faktoryny işläp çykarýarlar) ukyplydyrlar. Trombositlerde sitoplazmatik membrana bilen birleşýàn kanaljyklaryñ açyk ulgamy saklanýar. Bu ulgamyñ üsti bilen trombositlere gan plazmasynyñ käbir proteinleriñ ( fibronektin, albuminler, immunoglobulinler) endositozy we sekretor wezikulolarynyñ ( köpürjikler) bolsa, ekzositozy amala aşýar.
Trombositleriñ dinamik öýjükler hökmünde gan damarlarynyñ zeperlenmegi bilen geçýán gaýnaglama hadysalaryna, neoplaziýa garşy reaksiýalara gatnaşýandygyny, dogabitdi we adaptiw immun jogaplaryñ aralarynda baglanyşygyñ ýüze çykmagyny üpjün edýàndigini bellàp geçmelidir. Trombositleriñ bu funksiýalary olarda bar bolan TLRs ( Toll - like reseptors) reseptorlary bilen baglanyşyklydyr. Bu reseptorlar organizmiñ immun ulgamynyñ öýjüklerinde: monositlerde, neýtrofillerde, makrofaglarda, dendrit öýjüklerinde, T we B - limfositlerde we patogenlerden goragyñ birinji ugrunyñ wekilleri bolan deriniñ we nemli bardalaryñ epitelial öýjüklerinde saklanýar.
Alfa- dànelerinden ençeme ösüş faktorlaryñ boşamagy netijesinde, trombositleriñ dokumalarda reparasiýa hadysalaryny güýçlendirmek ukybyny öýjük terapiýasynda ( bejergisinde) ulanmak hàzirki wagtda lukmançylyk ylmynyñ dürli pudaklarynyñ hünàrmenleriniñ ileri tutýan wezipeleriniñ birine öwrüldi. Autogen ösüş faktorlarynyñ elýeterli çeşmesi bolan trombositlere baý plazma ( platelet- rich plasma) parodontitde, operasiýadan soñky iriñligaýnaglama gaýraüzülmelerde, aşaky ahyrlaryñ bitmeýàn trofiki ýaralarynda we başga patologiki hadysalarda ulanylýar.
Ýokarda aýdylanlar bilen baglylykda, trombositleriñ tàze mümkinçiliklerini ýüze çykarmaklyga gönükdirilen barlaglaryñ nazary we amaly àhmiýeti öràn uly bolup durýar.
5
120
Doctor
14.08.2020 00:39
Geldiñ, bahar, durmuşa jan getirdiñ,
Giñ asmandan dökýàñ tylla merjeni,
On altymdan on ýedime ýetirdiñ,
Hiç unudyp bilmen asyl men seni.
Hawa, seni gördüm on alty gezek,
Emma on ýedimiñ bahar -ýazyny,
Aýdym ýaly gursagymda göterip,
Dutar alyp çalaryn oñ sazyny.
On ýedi ýaşymda gül açan bahar,
Maña şu durmuşyñ şa ýolun açdyñ,
Deñiz bolup joşýan gül ýaşlygyma,
Baky gülgüzarlyk nuruny saçdyñ.
Sagbol, eziz bahar, sagbol geregim,
Ýyldan - ýyla saña alkyş sözlärin,
Urmasyn goýýança meniñ ýüregim,
Giñ durmuşa gadam goýan baharym,
On ýedimiñ baharyny gözlärin!!!
0
5
209
