sofii
03.02.2024 21:28
Psihologiýa...
1.6-7 sagat uklaýanlar, ir sagat 8-de uklaýanlara garanyňda wagtyndan ir ölüm howpy az. 5 sagatdan az uklaýanlaryň akyl bozulmalary 8-9 sagat uklaýanlara garanyňda üç esse köpdügini bellemelidiris.
2. Adam üçin onuň adyndan gowy söz ýok. Tanyşanyňyzda ýatda saklamaly ilkinji zat ady. Ýer däl, hünär däl-de, at. Bu gowy gatnaşyklary ýola goýmagyň esasy düzgünidir.
3. Çalt uklamak üçin arkaňyza ýatmaly, uzanmaly we tutuş bedeniňizi rahatlandyrmaly. Gözüňizi ýumup göz almalaryny ýapyk gabaklaryň aşagyna öwüriň. Bu uky wagtynda gözleriň adaty ýagdaýy. Bu wezipäni eýelän adam çalt, aňsat we çuňňur uklaýar.
4. Psihologlar aýalyň nätanyş bir adama baha bermegi üçin bary-ýogy 45 sekunt gerekdigini kesgitlediler. Olardan 10 sekundyň dowamynda şekilde umumy täsir galdyrýar, gözlere 8 sekunt baha berýär, saçlara 7 sekunt seredýär, dodaklaryna we eňegine 10 sekunt seredýär we egnine 5 sekunt seredýär. Soňky 5 bolsa, halka seredýär.
5. Psihologiýany bilmek durmuşy aňsatlaşdyrýar, töweregindäki adamlaryň bolup biläýjek reaksiýalaryny göz öňünde tutýar we amaly psihologiýany ulanmak özara düşünişmegi gowulandyrýar we dawalary wagtynda çözmäge kömek edýär.
6. Depressiýa düşen adamlar köplenç daş-töweregindäki dünýäni çal reňkde duýýandyklaryny aýdýarlar. Görnüşi ýaly, bu diňe bir psihologiki hadysa däl - depressiýadaky reňkleriň garaňkylygy fiziologiki esaslara eýe. Bu netijäni Freiburg uniwersitetinden nemes alymlary elektroretinogramma ulanyp näsaglaryň gözündäki amallary öwrenenler aýtdy.
7. Her gezek bir hadysany ýada salanyňyzda, ony üýtgedersiňiz, sebäbi nerw ýollary her gezek başgaça işjeňleşýär. Bu, soňraky wakalara we ýadyňdaky boşluklary doldurmak islegine täsir edip biler.
8. Başarnyksyz adamlar, “Dunning-Kruger” täsiri sebäpli köplenç kär basgançaklarynda ýokary hünärli kärdeşlerinden has ýokary bolýarlar. Onuň sözlerine görä, pes kär derejesi bolan adamlar öz ukyplaryna aşa baha berýärler we şowsuz kararlary kabul edip, köplenç başarnyksyzlygy sebäpli ýalňyşlygy tanap bilmeýärler. Ýokary hünär derejesi bolan adamlar zatlara has çynlakaý seredýärler we tersine, başarnyklaryna kembaha garaýarlar we beýlekileriň ýokary baha bermeýändiklerine ynanýarlar. Bu tapyndylar 1999-njy ýylda Kornell uniwersitetinde psiholog Dunning we Krueger tarapyndan synag arkaly tassyklandy.
9. Her bir adamyň dünýäsine optimistik ýa-da pessimist garaýyş genetiki taýdan düzülendir. Miçigan uniwersitetiniň alymlarynyň geçiren gözleglerine görä, beýnide neýropeptidleriň konsentrasiýasy kesgitlenýär: konsentrasiýanyň peselmegi daşky gurşawy pessimist we depressiw duýýar.
10. Käwagt garşylyksyz söýgi hakyky obsessiýa öwrülýär we hatda akyl bozulmalary bilen haýbat atýar. Mysal üçin, Adeli sindromy ýaly. Adeli sindromy— başga bir adam bilen uzak möhletli, ýerliksiz, agyryly söýgi.
32
284
sofii
03.02.2024 16:38
Köp adam peýdasyny bilmeýän köwşüň içinden çykýan paket
Hemme täze alan köwüşleriňizde suratdaky ýaly paketjik, ýagny, salika gel çykýar. Hawa, köpümiz şony zibile atýarys. Eger-de şony saklap goýup, köwüş höl bolan wagty içine goýsaňyz, basym guramagyna ýardam berer. Üstesine-de, köwşüňizi gutusyna salyp ýygnap goýanyňyzda, ýanynda şol paketjigi salyp goýsaňyz, köwşüňiz arassa we oňat durar. Başga-da, ony söwda dükanlarynda köwüş gutusynyň içinde goýmagynyň sebäbi hem, köwşi mör-möjeklerden goramak üçindir.
Bellik: Salika geli köwşüň içine salanyňyzda, daşyny açman, şol durşuna goýuň.
32
144
sofii
02.02.2024 22:08
Seýrek duş gelýän şahsyýetleri anyklaýan test
Ýokardaky suratdan bir tebigaty saýlaň we şahsyýetiňizi biliň.
1. Birinji suraty saýlan- “Gödek we dogumly”.
Siz garşydaş jynsa gowy görünmegi halaýarsyňyz we elmydama öňde goýan maksadyňyza ýetmäge çalyşýarsyňyz. Gurluş taýdan siz awçy bolup, diňe bir maksadyňyza ýetmek bilen çäklenmän, eýsem hökümdarlyk etmegi hem halaýarsyňyz. Mundan başgada siziň örän oýlanşykly reaksiýaňyz we akyl ýetiriş ukybyňyz bar.
2. Ikinji suraty saýlan- “Dostlukly” Siz dost tutunmagy başarýarsyňyz. Siz ýokary akyl ýetiriş derejesine eýe. Siz üçin durmuşda üstünlik gazanmak örän wajyp. Siz nähili derejede şowludygyňyzy töwerekdäkileriň bilmegini isleýärsiňiz. Siziň logiki pikirlenmäňiz diýseň ösen. Goh-galmagaly halaman ýekelikde bolmagy halaýarsyňyz. Size öz durnuklylyk düşünjäňiz özüňiz üçin göwnejaý. Siz başgalardan işeňňirlik we ýolbaşçylyk hiliňiz bilen tapawutlanýarsyňyz.
3. Üçünji suraty saýlan- “Dogruçyllyga ymtylýan”.
Siz göräýmäge ýapyk aýratyn adam ýaly bolup görünýärsiňiz, emma hakykatdan beýle däl. Aslynda siz ýakynlaryňyzyň ýanynda düýbünden üýtgeşik taraplaryňyzy açyp görkezýärsiňiz. Siz ähli ýagdaýlara uýgunlaşmagy başarýarsyňyz. Köpçülikden saýlanmazlyga çalyşýarsyňyz we dogry durmuş alyp barmaklyga dyrjaşýarsyňyz.
4. Dördünji suraty saýlan- “Ýumşak".
Siz mähirli we dostlukly adam. Siz açykgöwünli we gowy terbiýeli. Siz adamlara kömek etmekden lezzet alýarsyňyz. Syr saklamagy başaryp gowy maslahatlary bermegi başarýarsyňyz. Siz dawa-jenjelleri, öýkelemeleri bagyşlamagy başarýarsyňyz. Siziň alçaklygyňyz we pikirleriňiziň ýitiligi size uly üstünlikleri gazanmaga ýardam berýär.
5. Bäşinji suraty saýlan- “Paýhasly”.
Siziň paýhasly akylyňyz bar. Siz paýhasly hem dana. Mydama özüňizi kanagatlanarsyz duýýarsyňyz şol sebäpden hem has gowy bolmaga çalyşýarsyňyz. Maglumatlaryň, bilimleriň we aňlaýyş ukyplaryň gadryny bilýärsiňiz we kitap, gazet, internet we beýleki habar beriş serişdeler bolmasa oňmaýarsyňyz.
6. Altynjy suraty saýlan- “Tutuk”. Siz öz içki dünýäňize ünsüňizi jemleýän adam. Şahsy giňişligiňiziň gadryny bilýärsiňiz. Öz duýgularyňyzy gizlemegi başarýarsyňyz. Siz akylly, tapyjy we iş başarjaň. Dogry gürleşmegi, jedellerde ýeňmegi, öz pikiriňizi makullamagy başarýarsyňyz. Özüňizi goramaga ukyply. Siz rahatlygyň we ümsümligiň gadryny biliji şahsyýet.
7. Ýedinji suraty saýlan- “Duýgur”.
Siz örän duýgur synçy we kabul ediji adam. Ynamyňyz bolmadyk öz meýilnamalaryňyzy paýlaşmagy halamaýarsyňyz. Siz döredijilikli sungat adamy we daş-töwerekdäkiler sizi öz bolşuňyz ýaly görmän, eýsem düşnüksiz geň görýärler.
8. Sekizinji suraty saýlan- “Mähirli”.
Siz ruhy taýdan berlen adam. Siz işeňňir, rehimli we aýak üstünde mäkäm durup bilýän adam. Köplenç ähtimallyga bil baglaýarsyňyz we bir iş etmezden öň pikirlenmegi halamaýarsyňyz. Her gün bir zady üýtgetmek manyda kabul edip, peýdaly işleri etmäge çalyşýarsyňyz. Adatça örän duýgur bolýarsyňyz. Ýöne sizi nähili ýagdaýda özüňizi görkezseňiz hem töwerekdäkiler sizi halaýarlar.
9. Dokuzynjy suraty saýlan- “Arzuwçyl”.
Siz optimist, arzuwçyl we ýaraşdyryjy ynsan. Ilki bilen adamlarda diňe gowulygy görmäge çalyşýarsyňyz. Siz ynanjaň. Siziň dostlaryňyz az hem bolsa olaryň ählisi siz üçin ýakyn hem-de gowy adamlar.
Siz haýsy suraty saýladyňyz?
34
280
sofii
01.02.2024 17:46
Psihologiýa
1) Pikirler, aladalar sizi gijelerine ýatyrmasa, onda olary bir kagyza ýazyň. Şondan soň kelläňiz has rahat bolar we arkaýyn uklarsyňyz (bu usuly diňe gije däl, her wagt etmek bolar);
2) Köplenç, iň gowy maslahatlar durmuşynda köp kyn pursatlary başdan geçiren adamlar tarapyndan berilýär;
3) Adamyň akyl-paýhasy näçe ýokar bolsa, şonça çalt pikirlenýär we hatyna şonça-da düşünmek kyn;
4) Biri bilen tanşan wagtyňyz, adyny ýatdan çykarmazlyk üçin, öz adyny aýdan wagty eşitseňiz hem gaýtadan soraň we şol gepleşikde adyny gaýtalap duruň, ýagny, ady bilen ýüzleniň;
5) Adamlarda «özlerini günäkärlemek» duýgusy ýokary bolsa, onda olar beýlekileriň emosiýalaryna has gowy düşünip bilýärler;
6) Az aragatnaşyk saklaýan adamlar özleri hakda gürlemek sungatyna eýedirler;
7) Aýallarda agyry reseptorlary erkeklerden iki esse köp, ýöne agyrylara çydamlylyk hem iki esse köpdür;
8) Köp aýdym diňleýän adamlar has şähdaçyk, bagtly we rahat bolýarlar;
9) 16 ýaş bilen 28 ýaş aralygynda gurlan dostluk, adatça, iň güýçlidir;
10) «Ertiriňiz haýyrly!» ýaly ýakymly arzuwlar bilen gelen SMS-ler beýniň bagt üçin jogapkär bölegini işjeňleşdirýär;
11) Başgalary begendirmäge çalyşýan adamlar, köplenç, ýalňyzdyrlar;
12) Biz näçe bagtly bolsak, şonça-da az ýatýandyrys;
13) Ýokary intellekti bolan adamlaryň ortaça intellekti bolan adamlarda has az dosty bar;
14) Iki dilde gürleýän adamlar bir dilden başga dile geçenlerinde, şahsyýetini bilmän üýtgedip bilerler;
15) Uzak wagtlap ýeke bolmak, günde 15 gezek çilim çekmek ýaly erbet zat;
16) Syýahat akyl saglygy üçin peýdalydyr, şeýle hem ýürek agyry we depressiýa howpuny azaldar.
36
320
sofii
29.01.2024 14:14
Ýalan sözleýän adamy nädip tanamaly?
Adamlaryň arasynda iň köp ara alnyp maslahatlaşylýan mowzuklaryň biri, adamyň beden hereketleriniň üsti bilen ýalan sözläp ýa-da sözlemeýändigini bilip bilmekdir.
Käbir psihologlar, diňe birine seredip ýalan sözleýändigini ýa-da sözlemeýändigini aýdyp bilmejekdigiňizi aýdýarlar. Bu hakykatdanam ünsi çekmeli zatlaryň biri. Ýalan sözlemekligi 2 topara bölýärler:
1. Patologiki ýalanlar;
2. Ak ýalanlar.
Patologiki ýalan näme we onuň patologiki ýalan sözleýändigini nädip bilip bileris?
Patologiki ýalan – kimdir biriniň duýgusyna zyýan ýetirmezlik we olara zyýan bermezlik üçin aýdylýan ak ýalan ýaly däl. Hiç bir sebäpsiz aýdylan ýalana patologiki ýalan diýilýär. Patologiki ýalançylaryň aýratynlyklaryny aşakdaky ýagdaýlary görkezýär:
• Adam utançdan ýa-da kynçylyk çekmek ýaly oňaýsyz ýagdaýlardan gaça durmak üçin ýalan sözläp biler, patologik ýalançy bolsa obýektiw peýdasy bolmadyk ýalanlary ýa-da hekaýalary aýdyp biler.
• Özlerini gahryman hökmünde görkezmek üçin şahsy üstünlikleri hakynda gürleşýärler.
• Berilýän soraglara çalt jogap berýärler, ýöne berýän jogaplary köplenç düşnüksiz bolýar.
• Patologiki ýalançylar ajaýyp kyssaçylardyr. Olaryň ýalanlary gaty jikme-jikdir.
• Ýalan sözleýän bu ýalançy gaty ynandyryjy bolup biler.
• Käwagt özlerini gurban hökmünde-de görkezip bilerler.
• Duýgudaşlygyna ýa-da kabul edilmegine gönükdirilen ýalanlary aýdyp hem bilerler.
• Käwagt özleriniň aýdýan ýalanlaryna ynanýan ýaly.
• Owadan gürleýärler we nirede, nädip gürleşmelidigini has oňat bilýärler.
• Sorag berlende, soraga jogap bermezden üznüksiz gürleşip bilerler.
Ak ýalan näme?
Ak ýalan – käbir adamlaryň gündelik durmuşymyzda ulanýan ýalanymyzdyr. Has dogrusy, zyýansyz, erbet niýetleri öz içine almaýan ýalandyr. Mysal üçin, bir ýere gijä galanymyzda näme üçin gijä galandygymyzy aýtmagyň ýerine kiçijik ýalan sözleýäris. Bu ýagdaý hem ak ýalan kategoriýasyna girýändir.
Ýalan sözleýäni nädip tanamaly?
Kimdir birine sorag bereniňizde ikirjiňlenýän bolsa ýa-da soragyňyza «näme üçin bu soragy berýärsiň?» diýip, jogap berse beýnisinde size berjek ýalany barada azajyk pikir edýän bolmagy-da mümkin.
Ýalan sözleýän adama üns bilen serediň, sebäbi ýalan sözleýän adam stresde bolýar. Agzy gurap başlaýar we impulsy çaltlaşýar.
31
200
sofii
27.01.2024 15:29
Öýkelemegi nädip bes etmeli?
Ynsanyň duýgy häsiýetleriniň biri-de öýkedir. Aslynda, öýke – bu göwnüçökgünlikdir.
Öýkelemek, esasan hem çagalara mahsus bolup, ol uly ýaşdakylara gelişmeýän häsiýetdir. Emma nähili bolanda-da, durmuşda öýke duýgusy her birimiziň içki dünýämizi gurşap alýar. Öýkäniň esasy maksady töweregiňdäkileriň ünsüni özüňe çekmek bilen olaryň garaýşyny, pikirini üýtgetmek. Çaga öýkesi bilen ulularyň öýkesiniň arasynda uly tapawut bar. Muny her birimiz bilýän bolsak gerek. Ýöne adam ulaldygyça, öýkäniň zerursyzdygyna göz ýetirip başlaýar. Öýkäniň soňunyň gahar-gazap bilen hem gutarýan pursatlary az däl. Gahar-gazap bolsa biziň durmuşymyzy “zäherleýär”, ýalňyzlyk duýgusyny artdyrýar, mylaýymlyk ýitip, töweregiňdäkiler bilen aragatnaşyk peselýär. Aşa köp öýkelemeklik hem oňlanylmaýar. Bu ýagdaý töweregiňdäki ynsanlarda sen hakdaky gowy pikirleriň azalmagyna sebäp bolýar.
Öýkelemegi bes etmegiň ýa-da azaltmagyň 7 ýoly durmuşymyzy aňsatlaşdyryp biler:
•Özüňe bolan sylag-hormaty artdyrmak
•Daşarky dünýä bilen süýji gatnaşygy saklamak.
•Adamlary bagyşlamagy öwrenmek.
•Özüňize wagt aýyryň.
•Pikiriňi içiňde saklamazlyk.
•Ilki öz hereketiňi ölçerip görmek.
•Özüňi şadyýan hem rahat alyp barmak.
Owadan hem asuda dünýämizde bize peşgeş berlen çäklije ömrümizi öýke bilen däl-de, diňe gowulyklar bilen bezemek her birimize nesip etsin!
35
201
sofii
25.01.2024 21:18
Dawa-jenjel, birek-birege düşünişmezlik (konflikt) we ony ýerlikli çözmek adamyň ýaşaýşynyň bütin dowamynda esasy meseleleriň biridir. Nirede ýüze çykanyna garamazdan, biz şol bir ,, Dawa-jenjeli nädip çözmeli ýa-da geljekde onuň bolmazlygyny nädip üpjün etmeli?" diýen soraga duçar bolýarys. Dawa-jenjeliň durmuşda düýpleýin bolmazlygyny gazanmak kyn mesele. Çünki iň berk we mähirli, birek-birege ynamly gatnaşyklaryň arasynda hem wagtal-wagtal dawa-jenjeliň ýüze çykmagy mümkin. Ýöne düşünişmezligiň, çaknyşmalaryň, dawa-jenjeliň öňüni almagyň oňaýly ýollaryny gözlemek zerur. Onuň üçin, ilkinji nobatda, özüňi medeniýetli alyp barmagy, sowatly geplemegi, daş-töweregiňdäkiler bilen hoşniýetli gatnaşyklary ýola goýmagy başarmalydyr. Meseläni çözmekde iki tarap hem birek-birege eglişilik etmegi, mesele çözmekde ikisiniň hem göwnünden turýan bir pikire gelmegi zerur.
Özüňizi jenaýatdan goramak, durmuşda gabat gelýän düşünişmezlikleriň we çaknyşmalaryň öňüni almak üçin aşakdaky kadalary berjaý etmek sizi köp kynçylyklardan halas eder we saglygyňyzy goramaga ýardam berer:
1. Gahar-gazapdan saklanyň. Meseläni (problemany) gaharlanman, akylly-başly, oýlanşykly düzmäge çalşyň.
2. Bolmadyk zady özüňize çekmäň. Kähalatlarda adam özünden oýlap bir mesele tapýar, özüne çekýär, özi gatyrganýar we şondanam dawa-jenjel döreýär. Henis bolmadyk zat üçin bolar diýip pikir etmeli däl. Öz kelläňde bolmadyk zatlardan zynjyr döredip, ony ösdürmek, oňa ynanyp başlamak we mesele döretmek özüňe hem söhbetdeşiň saglygyna uly zyýan ýetirýär. Şonuň üçin bolmadyk we bolmajak zatlary özüňize çekmäň.
3. Wagty dogry saýlap alyň. Köplenç, özara düşünişmezlige gepleşige söhbetdeşiň taýýar däl bolmagy hem sebäp bolýar. Eger-de siz söhbetdeşiňiziň şu gün gepleşige taýýar däldigini duýsaňyz, oňa sorag baryny berip, meseläni şu gün çözjek bolup oturmaň. Iň gowusy, howlukman, söhbetdeşiňiz gepleşige taýýar bolanda, ertesi gürrüňi dowam etdiräýiň.
4. Dawa-jenjeliň netijesini däl-de, sebäbini gözläň. Köp halatlarda adamlar dawa-jenjeliň netijesi bilen göreşmegi endik edinipdirler. Ýöne dawa-jenjele adamyň özüni alyp barşynyň oňa sebäp bolýandygyna seljerme bermegem islemeýärler. Düşünişmezlik ýüze çykanda oňa giňişleýin seljerme bermäge, meselä çuňňur düşünmäge, sebäbini anyklamaga we geljekde onuň ýüze çykmagyna ýol bermezlige çalşyň.
5. Meseleleri köpeltmäň. Halkyň arasynda ,,Meseläni öz ýerinde çözmeli" diýen aýtgy bar. Ol hakykat. Göwne degilmäni, gaýgy-gussany we jedelli pursatlary toplap köpeldip ýörmän, meseläni şol pursatda çözmäge we bir umumy pikire gelmäge çalşyň. Düşünişmezligi şol pursatda çözseňiz, özüňizde ýeňillik duýýarsyňyz, kalbyňyz arassalanar.
6. Göwne degilmäni gizläp saklamaň. Göwnüňe deglen bolsa, ony ýüregiňde gizläp saklamak, ar almak üçin her dürli ýaman işleri meýilleşdirmek adam bedenine zyýan ýetirýär, kesel döremegine eltýär. Eger-de sagdyn bolaýyn diýseňiz, her dürli jedelli ýagdaýlardan özüňizi parahat alyp çykmagy öwreniň.
7. Özara düşünişmezlik ýüze çykanda birek-biregi kemsitmäň. Birek-birek bilen düşünişmezlik ýüze çykanda söhbetdeşiňi kemsitmek gowy görülmeýän häsiýetleriň biridir. Söhbetdeşiňi kemsitmek öz gowşakdygyňy, dogry sözlemeýändigiňi, öz pikiriňi subut edip bilmeýändigiňi aňladýar. Söhbetdeşiňi kemsitmek ol meseläni çözmäge kömek etmän, täze tersleşikleriň ýüze çykmagyna getirýär. Şonuň üçin birek-biregi kemsitmäň, söhbetdeşiňiz bilen hoşniýetli, mähirli, adamkärçilikli gatnaşyk saklamaga çalşyň.
8. Dawa-jenjelden, jenaýatçylykly işlerden daşda durjak bolsaňyz, öz sözleýşiňiziň äheňine üns beriň.
Biri bilen bir mesele boýunça gürrüňdeş bolnanda adamyň diňe bir sözleýän sözi däl-de, sözleýiş äheňi hem täsir edip biler. Şonuň üçin gürrüňdeşlikde sesiňi gataltmazlyga, gürrüňdeşiňe ýagşy söz aýtmaga çalyşmaly. Her bir işde başgalar bilen iş salşanyňyzda özüňizi ýanyňyzdaky ýoldaşyňyzyň ýerinde goýup görüň. Özüňize ýakmajak sözleri başgalara aýtmaň.
9. Özara düşünişmezlik, çaknyşmalar ýüze çykanda galmagal turuzmaň. Bir möhüm mesele ýüze çykanda ony şerraýlyk bilen çözjek bolmak, beýlekini basyp ýatyrmaga kömek edýän usul. Ol dawany bellibir wagt aralygynda goýdurmaga mümkinçilik berýär. Ýöne mesele çözülmän şol durşuna galýar. Islendik meseläni birek-birege düşünişip, parahat ýagdaýda çözmek iki tarap üçin hem amatly bolýar.
31
118
