moonlight
22.01.2023 00:56
Saña duşup, dünýä bilen alyşdym
Saña duşup, gorkýan boldum ölümden
Gijeleri gündiz bilen çalyşdym,
Şondan başga zat gelmedi elimden.
Sag gulakdan girdi serime adyñ
Çep gulakdan çykyp gitdi huş, onsoñ
Ýitdi ýörär ýolum.
Gowam bolaýdy!
Çünki uçýan boldum saña duşamsoñ
Bilmen, ozal niçik ýetdi takadym?
Gelen çagyñ many tapdy demlerim
Goşarymda pytrap gitdi sagadym,
Dessemi ýok indi dähedemleriñ.
Geldiñ-süññüm öñkiligne ýetirdiñ
Çep gursagym halas boldy yzadan
Saña, duşup öñküligimi ýitirdim,
Şükür, indi bolup barýan düz adam.
Saña duşup, boldum baky diri men
Näçe menzil bolsa ýetiler indem!
Ýöne welin gorkýan, kimdir biriniñ
Öñki meni tapyp getirerinden.
Mukam Muhamow
14
49
moonlight
21.01.2023 00:36
Öýüň erkegi agşam işden gaýdyp gelende öýüň içi çalam-çaşdy. Saçak ýygnalmandyr, gap-gaçlar duran-duran ýerinde, halynyň üstündäki hapa aýak yzlar henizem syrylman eken, ýorgan-düşek galdyrylman dur, gijelikler, joraplar o taýda-bu taýda dagaşyp ýatyr. Üstesine agşam naharam taýyn däldi.
Gany depesine uran adam öýüň içinde ters öwrülip aýalyny gözledi. Aýaly bolsa, balkonda bir oturgyja jaýlaşykly ornaşypdyr-da, kitap okap otyran eken. Ýarym gaharly, ýarym aladaly äheňde ondan:
– Bu gün saňa ne döw çaldy? – diýip sorady.
Aýaly perwaýyna-da däl ýaly, oňa tarap çala gözüni aýlap:
– Hiç, jan ýoldaşym! – diýdi, “Her gün agşam gelip: “Uzakly gün öýde näme edýän zadyň bar?!” diýip, soraýardyň-a. Ine, bu günem şonuň üçin hiç zat etmedim. Öýde nämeler edýändigimi göreriň ýaly”.
(Ýazyjy näbelli)
21
88
moonlight
17.01.2023 13:58
Könе döwürlеrdе biri: «Maryda nany ýatyp iýýälеr» diýip eşidipdir. Onsoň ol Ahaldan Mara baryp, ol ýerdе uly bir baýa talaban durupdyr. Baýyň nökеrlеri ýaňkyny birinji gündеn başlap, daňyň düýbi çyzylyp-çyzylmanka, ony siltrläp oýarypdyrlar: «Tur-how! Tur, hany, il eýýäm aýak üstündе, sеnеm, dişiň kirini aç-da, işе başla!» Ol gözüni açalak-ýumalak edip, aýak üstünе galypdyr. Şol gün ony tä ýassyna çеnli işlеdipdirlеr. Oňa dеm salym bilini ýazmaga-da maý bеrmändirlеr. Günüň güni daň atandan Gün batýança dеpеsindеn gum sowrup işlänsoň, ýaňky talaban agşamyna gеlip, çaý-çörеk iýjеk bolanda tеý dik oturyp iýmägе ýaranok diýýä. Bilinе urlan ýylan ýaly eplеnip ýatsa nädеrsiň! Onsoň ol ýatan ýerindе bir döwüm çörеgi zordan çеýnеýärmiş, soňam çеýnänjеsini ýuwudyp bilmän, agzy çörеkli uklap galýar diýýä... Şol onsoň aýdanmyş: «Bä-äý, Maryda nany ýatyp iýýälеr sözi-hä mundan gеlip çykd-ow!..» diýip.
15
131
moonlight
16.01.2023 13:29
Günlerde bir gün danalaryň birinden «Söýgi diýlen zady, hakykatdanam, kalbynda duýup ýaşaýan adam bilen ony kiçi dilinden aňryk geçirip bilmeýäniň arasynda nähili tapawut bar?» diýip sorapdyrlar.
Dana: «Şony häzir size görkezeýin» diýipdir-de, söýgini kalbynda duýup bilmeýänleri nahara çagyrypdyr. Myhmanlar saçagyň başyna geçip oturanlaryndan soňra, nahar çekilipdir. Yzyndanam her kime bir gulaçdan uzyn bolmasa, kelte bolmadyk çemçe uzadylypdyr. Dana myhmanlara nahary diňe çemçäniň ujundan tutup iýmelidigini aýdypdyr.
Myhmanlar öňlerine goýlan nahary uzyn çemçeleriň ujyndan tutup iýmäge synanyşypdyrlar. Emma çemçe juda uzyn bolansoň, olar tabakdan alýan naharlaryny agyzlaryna ýetirip bilmän, dökän-saçan edipdirler. Şeýdibem, hemmesi aç turup gaýtmaly bolupdyrlar.
Onsoň, dana: «Indi bolsa, söýginiň nämedigine düşünýän adamlary çagyralyň» diýipdir. Şeýlelikde, ýüzleri nurana, gözleri mähirden bulduraýan birnäçe adam içerik giripdir. Olara-da edil ýaňkylara bolşy ýaly nahar çekilipdir, uzyn çemçeleriň ujundan tutup nahar iýmeklik buýrulypdyr. «Noş bolsun» diýlensoň, her kim çemçesi bilen nahary susup alypdyr-da, gabadyndaky oturana uzadypdyr. Olar şeýdip, biri-biriniň gabadynda oturana nahar iýdirip, garnyny doýrupdyrlar. Soňunda-da töwir galdyryp, saçakdan turupdyrlar.
Şonda dana ýanyndakylara şeýle diýipdir:
«Ine, kimde-kim bu dünýäde özünden başga adam görmän, diňe özüni alada edip ýaşasa, ol hökman aç galar. Eger kimde-kim özgäniň garnyny doýurmalydygyny bilip ýaşasa, ony hem hökman biri gelip doýrar. Dünýä bazarynda elmydama alan däl-de, berýän utýandyr».
17
104
moonlight
14.11.2022 07:09
Adamyň beýnisi bolmajak ýa-da ýok zady öýlap tapyp bilenok. Bu diýmek nämäni aňladýar; Adamyň kellesine gelip biljek islendik fantaziýa, ýa-da hyýal, öňde soňda hökman hakykata öwrülýär. Belki geçmişde bolandyr, belki gelejekde bolar? A megerem biziň wagtymyzda bir ýerlerde bolup duran bolmagy hem mümkin?
Üç guýy obasy, Jeren atly 15 ýaşly gyz. Ol gyzyň göwnüne Nazar atly oglan ýaraýar, Aman sandykçyň iň uly ogly. Ol 18 ýaşynda, Jereniň gözi bilen seretseň obaň iň owadan oglany. Eýsem ol oglan Jerene gerekmi? Hökman gerek, diňe şol oglanyň üsti bilen Jeren öz ýüreginde dörän boşlygy dolduryp biler. Ýürekde boşluk nirden döreýär eýsem? Nirden döresede bir günde döränok, ýuwaş ýuwaşdan döreýär. Ýuwaş ýuwaşdan sen düşünýäň, sen başga adamlardan bir ädim yzda. Ýuwaş ýuwaşdan seň ejeň ýaramaz ada eýe bolýar we sen oň kölegesinde galýaň. Ýuwaş ýuwaşdan, bar zat ýuwaş ýuwaşdan.
Kakasy aýrylanda Jeren 8 ýaşyndady, oň näme üçin aýrylanyny hiç kim bilenokdy. Ejesi hem gyzyna hiç zat düşündirmedi, bar aýdan zady "seň kakaň bizi taşlap gitdi". Şoň üçin Jereniň ýüreginde azajyk öýke-kine galan ýaly boldy, hamala kakasy dogrudanam öz islegi boýunça ony we oň ejesini taşlap giden ýaly. Kakasynyň yzynda galan emlägini, näme üçindir ejeli gyz örän çalt gutardylar, kaka diri wagty olar nämäň nirden gelip nirä gidýäni bilen işleri ýokdy, ýöne kaka taşlap gitdem welin bar zat öňküsinden iki esse çaltlykda tamamlanýan ýaly boldy, ony hiç zada düşünmeýän Jereniň ejesem aňdy. Kakasynyň taşlap gidenini eşiden möjek sürüleri olaryň mallaryny iki esse çaltlykda talap başladylar. Näme üçindir öz ajalna ölýän mallaram köpeldi. Hatda ýaz wagty guýynlar we geçiler hem öňküsinden az guzladylar, owlakladylar. Şeýdip bir ýyla galman dul heleýiň maly pytrady. Yz ýanyndan bolsa garyplyk başlady, oň nämedigni bolsa Jeren uzagyndan gowy bildi.
Köp kösenen adam özini ykbaldan algyly hasaplaýar, ýöne ykbalyň hiç kime bergisi ýok. Muny 15 ýaşly gyz nirden bilsin? Jereniň hem ykbaldan algysy bardy, soňky 5-6 ýyl bäri gelýän kösençlikleň öwezini bir zat hökman dolaýmalydy. Ol hem Nazar atly oglan bolmalydy, obaň iň owadan oglany. Oba kän bir uly däl, bary ýogy 150-200 öýli, adamlar bir birini tanaýarlar. Ýaş gyzlaryň baryny ýekän ýekän tutup, obada haýsy oglan iň owadan diýip sorasaň, olaryň köpisi Nazar diýip jogap berjekdi. Jeren hem şol oglany isledi, ýöne ony gowy görýäni üçin, ýa-da söýýäni üçin däl-de, ol obaň başga gyzlaryna ýaraýany üçindi. Nazar obaň bar gyzlarynyň içinden diňe Jereni saýlaýar, diýmek gyzda bir zat bar, ol görünşi ýaly ýönekeý däl. Ine Jereniň öz salgysyna eşidesi gelýän sözleri. Ýöne ol arzuwlar ýaz düýşleri ýaly hakykatdan gaty daşdy. Ýöne Gürleýän guýyda Zümerret atly näbelli biriniň peýda bolmagy bar zady üýtgetdi.
Gyz öz küýzesini alansoň köp wagyt geçdi, bolan waka ýarym düýş ýaly duýulyp göründi. Jeren bolan zady içinde saklap bilmän öz jorasyna aýdyp bermäge synanşdy, ýöne jorasy gorkdy we wakany doly diňläsi gelmedi. Jeren wakany kimdir birine aýdyp berme höwesini ýitirdi. Ol her gezek gürleýän guýyň ýanyna baranda Zümerret ýadyna düşdi. Oň sypatyny göz öňüne getirjek boldy, ýöne näme üçindir Ýaşyl daşdan ýasalan dik duran, kuwatly oglan göz öňüne geldi. Ol özüne owadan diýipdi, ol Nazardan owadanmyka, —diýip Jeren kä mahallar oýlanýady. Günleriň bir güni agşam-ara Jereniň ýoly guýa tarap düşdi. Ol giçlik suw almaga gidenokdy, ýöne şu gezek gitmeli boldy....
Dowamy bar..
13
165
