Dogan guşlar.
Bir wagtlar gür tokaýyň içinde uly agaçda bir ene guş özüniň höwürtgesini gurupdyr. Onuň iki sany kiçjik jüýjeleri bar eken. Ene guş olary idedip geziberýär. Bir gün güýçli tupan turýar we bularyň höwürtgesi duran agaç hem ýykylýar.
Bu tupanda jüýjejikler aman galypdyr. Güýçli şemal olaryň birini garakçylaryň bolýan gowagynyň agzyna, beýlekisini bolsa bir takwa adamyň çatmasynyň golaýyna taşlapdyr.
Günler, aýlar geçipdir, hälki iki jüýje hem uly guş bolup ýetişýär. Bularyň bolýan ýurdunyň şasy bir gün awa-şikara çykýar. Patyşa aw awlap ýörkä, onuň öňünden bir owadan keýik çykýar. Patyşa hem muny görüp, münýär söbügine… kellesiniň göçgünine özüniň hyzmatkärlerinden uzaklara gidip, sümme tokaýyň içinde azaşanyny-da duýman galýar. Ol ahyry ýadap, talaňçylaryň bolýan gowagynyň ýanyndaky agajyň aşagynda dynç almak üçin oturanam şol welin, ýokardan: «Ýetiň! Howlugyň! Agajyň aşagynda biri bar. Onuň gymmatbaha zatlaryny talaň!» diýen ses eşidilýär. Patyşa ýokarysyna esewan etse, bir ullakan mele guş oturan eken. Birdenkä gowakdan goh-galmagal eşidilip başlaýar. Patyşa hem bu ýerlerde eglenmän, arany açanyny kem görmeýär we atyny gaty çapyp gaýdýar. Ýolda gidip barýarka, bir çatmanyň üstünden barýar. Onuň hem gapdalynda agaç gögerip oturan eken. Patyşa oňa atyny baglap, birsellem dem-dynç almak üçin oturýar. Ol ýene ýokardan bir ses eşidýär: «Biziň çatmamyza hoş geldiňiz! Geliň, içine giriň, çatmanyň eýesi hä diýmän geler. Çäýnekde sowujak suw hem bardyr».
Patyşa ýokarsyna seretse, şol gören guşuna meňzeş guş otyr. Ol öz geňirgenmesini gizläp bilmän: «Älhepus, bu guşlaryň meňzeşligini. Bu şol gowagyň ýanyndaky guşa meňzeýän ýaly-la» diýýär.
«Hawa, siz mamla. Ol guş meniň doganym, ýöne ol garakçylar bilen dost bolandan soň, diňe şolaryň aýdanyny edýär. Ol indi meniň bilen hiç hili gatnaşmaýar» diýip, jogap berýär.
Şol wagt takwa adam hem öz çatmasyna gaýdyp gelýär. Ol myhmana edep bilen salam berip, öýe girmegi mürähet edýär. Hal-ahwal soraşylandan soň, patyşa özüniň gören ahwalyny gürrüň berýär. Bu guşlaryň daşky görnüşiniň näçe meňzeş bolsa-da, hüý-häsiýetleriniň düýbünden başgaçadygyny aýdýar.
Takwa adam bolsa, ýylgyryp: «Könelerimiz ýigidi dostundan tana diýip, ýönelige aýdan däldirler. Ol guş garakçylar bilen dostlaşandan soň, diňe olara kömek berýär. Bu guş bolsa çatma gelýän adamlary mähir bilen garşylaýar. Häzir bolsa içeri giriň we dynç alyň. Men size bu ýerler we guşlar hakynda has köp zatlar gürrüň bereýin» diýip, myhmanyny alyp, çatmasyna girýär.
Iňlis dilinden terjime eden: Ajaýyp NOBATOWA
