enes_∞
24.09.2024 08:13
![]()
Ertir howa nähili bolarka?
Her paslyň özüne mahsus ajaýyp howasy bolýar. Şol howa bilen hem tebigat gözel keşbe bürenýär. Emma şeýle-de bolsa «Gyşda howa sowuk bolýar» ýa-da «Tomusda yssy bolýar» diýlip oturylmaýar. Ertirki ýa-da has soňraky günleriň howasy barada köplenç gürrüň edilýär. Köp söhbetdeşlikleriň başlanmagynda hem howa gepbaşy bolýar.
Toý-märeke etjekler, ekin meýdanlarynda işlejekler, gezelenje gitjekler, çöle çekene sürjekler, dostlary bilen futbol oýnajaklar, tamdyra çörek ýapjaklar… garaz, ýedi ýaşlydan ýetmiş ýaşa çenli belli bir derejede howanyň nähili boljakdygy barada gyzyklanýarlar. Eýsem, howa maglumaty nähili kesgitlenilýär?! Sagat näçede ýagyş ýagyp, näçede Gün çykjakdygyny, näçe galyňlykda gar ýagyp, näçe gradus aýaz boljakdygyny nädip anyklaýarlar?!
Howany öwrenýän ylma «meteorologiýa» diýilýär. Bu ylym howply tebigy hadysalara garşy öňüni alyş çäreleri görmekde, oba hojalyk pudagynda ýokary hasyl almak üçin ygalyň wagtyny kesgitlemekde, howa we deňiz ýollarynda gatnawlaryň howpsuzlygyny üpjün etmekde hem-de syýahatçylykda örän möhümdir. Häzirki wagtda meteorologiýa ylmy diýseň kämilleşdi. Meteorologlar çylşyrymly matematiki hasaplamalaryň kömegi bilen ýakyn wagtda boljak howany ýokary ähtimallyk bilen çaklamagy başarýarlar. Olar ýerde, deňizde, dagyň depesinde, howada gurnalan dürli ölçeýji enjamlaryň berýän görkezijilerini ýörite niýetlenilen kompýuterlere girizýärler. Gelip çykan netijäni öňki ýyllaryň netijeleri bilen deňeşdirip, ýakynda boljak howany çaklamaga çalyşýarlar.
Barometr arkaly howanyň basyşyny, anemometriň kömegi bilen ýeliň tizligini, dürli radarlar arkaly howanyň akymyny, psihrometeri ulanmak bilen bolsa howanyň çyglylygyny ölçeýärler. Has takyk maglumat edinmek üçin uçarlara, gämilere, howa şarlaryna hem ölçeýji enjamlary ýerleşdirýärler. Älem giňişligindäki emeli hemralar hem howanyň ýagdaýyny çaklamaga giň mümkinçilik berýär. Ýeliň ugruny, howanyň gyzgynlygyny, güýçli harasatlary seljermekde emeli hemralaryň tutýan orny diýseň uludyr.
Häzirki wagtda aragatnaşyk serişdeleriniň kömegi arkaly howa maglumaty bilen tanyşmak has hem ýeňil boldy. Teleradioýaýlymlarda we internet ulgamynda sagatlar boýunça nähili howanyň boljakdygy köpçülige ýetirilýär. Munuň özi bolsa günüň dowamyndaky etjek işlerimizi howa görä meýilleşdirmäge ýardam edýär.
🌨️☀️⚡☔⛈️🌞🌦️🌈🌤️☔
Käbir gyzykly maglumatlar:
— Meteorologiýa baradaky ilkinji ýazgylary b.e öň 350-nji ýyllarda Aristotel ýazypdyr.
— Iň ýokary gyzgynlyk 1922-nji ýylda Liwanda hasaba alnypdyr. Şonda 59 gradus yssy bolupdyr.
— Ýer ýüzündäki iň sowuk temperatura -89,5 gradus bolupdyr.
— Gündelik howa maglumaty ilkinji gezek 1861-nji ýylda Londonda neşir edilip başl×anypdyr.
— 2001-nji ýylyň iýulynda Hindistanda gyzyl reňkli ýagyş ýagypdyr.
✯Turkmengazet✯
12
51
enes_∞
23.09.2024 22:10
![]()
Düýn — taryh, ertir — geljek, bu gün — sowgat
Bu jümle bize berlen gymmatly sowgatdan peýdalanmalydygyny ýatladýar. Eýsem, wagt barada nämeleri bilýäris?!
Wagt – öwezini dolduryp, yzyna gaýtaryp, täzeläp, saklap we satyn alyp bolmaýan gymmatly baýlykdyr.
Ýerine ýetiriljek her bir möhüm iş üçin wagt gerekdir. Wagt öňde goýan maksatlarymyzyň esasy özenidir.
Wagtdan alanyň özüňkidir.
Adam tarapyndan gadrynyň bilinmeýän närseleriniň biri hem wagtdyr. Wagt, kä çalt, käte hem ýuwaş geçýär. Şol sebäpli hem wagty obýektiw (hakyky) we subýektiw (çak edilen, pikir edilen) wagt hökmünde ikä bölünýär. Isleg bir işiň hötdesinden gelmek üçin gereklidir, emma gutarmak üçin başlamak gereklidir.
Wagty tygşytly tutmaga päsgel berýän 11 endik:
1•Öňde goýan maksatlary meýilleşdirmezlik.
2•Esasy öňde goýan maksatlary kesgitlemezlik we tertiplemezlik.
Soňa goýmaklyk.
3•Bihuda işlere gümra bolmaklyk.
4•Howlukmak, alňasamak.
5•Netijesiz okamaklyk.
6•«Ýok» diýmekligi başarmazlyk.
7•Meýilleşdirilmedik duşuşyklar.
8•Gün tertibi bolmazlyk.
9•Kararsyzlyk.
10•Dagynyk, we çalam-çaş stol we iş otagynyň tertipsizligi.
11•Eger wagty gowy ulanyp bilsek:
•Hünär we mertebe edinmek
•Okamak
•Gatnaşmak
•Diňlemek
•Pikirlenmek
•üçin wagt galar!
Iň gowy wagt
•Özümiziň iň dynç, energiýaly wagtymyzy anyklamaly.
•Günüň iň netijeli wagtyny iň esasy işimize aýyrmaly.
✪Turkmengazet✪
11
51
enes_∞
20.09.2024 20:38
![]()
«Söýensiň öýtdüm» -
Çöşdüm bu gün bukja bagym,
Niýetläpdirin jorap baryn,
Şeýle bir gün şulaň baryn,
Geýersiň, geýersiň öýtdüm.
Nirelerden çykdyň gör sen,
Syr kändir ýüregmi dörseň,
Men yrman garaşyp ýörsem,
Gelersiň, gelersiň öýtdüm.
Jaň edýän bolmasa aýn,
Nädeýin, tapmadym maýyn,
Duýguçylda, men guraýyn,
Duýarsyň, duýarsyň öýtdüm.
Ýüzüň sowýaň sowal bersem,
Sähediňem belli görsem,
«Sen ejeme gelin borsuň!»
Diýersiň, diýersiň öýtdüm.
Söýýän, söýýän diýseň men-dä
Söýensiň, söýensiň öýtdüm.
Ogulnur ATAÝEWA💔
14
64
enes_∞
20.09.2024 20:01
Özbek estradasyndan Magtymgulynyň goşgusyna täze aýdym
Özbegistanyň "Farhad we Şirin" diýip tanalýan duo estrada topary Magtymguly Pyragynyň "Habar ber – şeýledir" goşgusyna aýdym düzdi we şekile geçirdi.
"Sowal jogap" diýip atlandyrylan bu aýdymyň şekilli ýazgysy häzirki wagtda internet köpçüliginde görýänleriň sany millionlary geçdi.
Estrada aýdymçylary Farhod Süleýmanow we Şirin Muzaffarowa Özbegistanda uly abraýdan peýdalanýarlar. Doganlyk ýurtlaryň festiwalynda hem çykyş etmek üçin Türkmenistanda bolup gördüler.
Magtymguly Pyragy dünýäniň beýleki künjekleri bilen bir hatarda Özbegistanda hem uly sarpa we hormata eýedir. Özbek döredijilik we sungat işgärleri Pyragynyň şygryýetine ýygy-ýygydan salgylanýarlar.
"Habar ber – şeýledir" goşgusy, Magtymguly Pyragy we Durdy şahyryň arasynda geçen sorag-jogabyň şygyr görnüşidir.
HABAR BER – ŞEÝLEDIR☘️
Magtymguly:✍️
O nämedir, ýaşyl-gyzyl öwüsýän?
O nämedir, aýagy ýok, towusýan?
O nämedir, ýedi derýa böwüsýän?
Şahyr bolsaň, şondan bize habar ber!
Durdy şahyr:
Ol ekindir, ýaşyl-gyzyl öwüsýän,
Ol ýylandyr, aýagy ýok towusýan,
Ol balykdyr, ýedi derýa böwüsýän,
Bizden salam bolsun, jowap şeýledir.
- O nämedir, ýakasy bar, ýany ýok?
O nämedir, ganaty bar, gany ýok?
O nämedir, adam ýuwdar jany ýok?
Şahyr bolsaň, şondan bize habar ber!
-Ol kependir ýakasy bar, ýany ýok,
Kebelekdir, ganaty bar, gany ýok,
Gara ýerdir, adam ýuwdar, jany ýok,
Bizden salam bolsun, jowap şeýledir.
-O nämedir, derwezesiz galadyr?
O nämedir, penjiresiz binadyr?
O nämedir, bir-birinden aladyr?
Şahyr bolsaň, şondan bize habar ber!
-Ol köňüldir, derwezesiz galadyr,
Ol gabyrdyr, penjiresiz binadyr,
Ol Aý-Gündür, bir-birinden aladyr,
Bizden salam bolsun, jowap şeýledir.
-O nämedir, iýmediler, doýdular?
O nämedir, kyýamata goýdular?
Ol kim idi, dabanyndan soýdular?
Şahyr bolsaň, şondan bize habar ber!
-Ol didardyr, iýmediler, doýdular,
Ol namazdyr, kyýamata goýdular,
Nesimini dabanyndan soýdular,
Bizden salam bolsun, jowap şeýledir.
-O nämedir, ýedi ülkäni gezer?
O nämedir, bilini bir zat ezýän?
O nämedir, adam mysaly syzýan?
Şahyr bolsaň, şondan bize habar ber!
- Ol çopandyr, ýedi ülkäni gezýän,
Ol goýundyr, taýak bilini ezýän,
Bedew atlar adam mysaly syzýan,
Bizden salam bolsun, jowap şeýledir.
- O nämedir, toprak üste sürünmez?
O nämedir, adamlara görünmez?
O nämedir, hiç bir dona bürenmez?
Şahyr bolsaň, şondan bize habar ber!
- Erenlerdir, zelil bolup sürünmez,
Ol beladyr, gelse, göze görünmez,
Ýalan gürrüň hiç bir dona bürenmez,
Bizden salam bolsun, jowap şeýledir.
🔸🔸İNFO🔸🔸 09.04.2024
608👁️🗨️
10
71
enes_∞
19.09.2024 19:40
![]()
❇️Dürdäneler❇️ dünýäsine❇️ çakylyk❇️
- Gaharlanmakdan gaça duruň. Gahar – ähli zady erbetlige tarap ugrukdyrýan endikdir.
- Sport ähli ýagdaýlarda hem durmuşyň aýrylmaz bölegidir, ol duýgy we akyl saglygy üçin hem peýdalydyr.
- Durmuşda ýakyn adamlaryň ähli zatdan öňde durmalydyr. Olar ähli güýmenjelerden möhüm bolmaly.
- Durmuşdaky gorkularyň köpüsi amala aşmaýar, aslynda ol göz öňüne getirişimiz ýaly gorkunç hem däl.
- Ýalňyşmakdan gorkmaň. Ýalňyşlyklar üstünlikli öňe gitmäge ýardam edýär. Diňe hiç zat etmeýän adam ýalňyşmaýar.
- Dostluk – üns, alada, goragy talap edýär. Dostluga wepaly bolup, ony goramak gerekdir.
- Islendik zada bolan höwes – her güni üýtgeşik sowgada öwrüp biler. Wagty boş geçirmän, ýönekeýje güýmenje tapmak üçin hem maksadyň bolmaly.
- Syýahat etmek – täze, gyzykly medeniýetler bilen tanyşmaklyga, täze adamlar bilen aragatnaşyk saklamaga ýol açýar we gözýetimi giňeldýär.
- Aladalar beýnini ýadadýar, ýagdaýa çynlakaý baha bermekligiň öňüni alýar.
- Her gün üçin minnetdar bolmalydyr. Çünki şu günüň özi size berlen bahasyz sowgatdyr.
- Birek-birege bolan hormat goýmaklyk adamzady bezeýän aýratynlykdyr, uly güýçdir. Ol dünýäni gözelleşdirýär.
- Töwekgelçilik, aslynda asylly sebäpdir. Diňe töwekgelçilikli hereket etmek we oňa degişli kararlary bermek durmuşda ösmeklige ýol açýar, durmuşy üýtgedýär.
- Biz köplenç töweregimizdäki adamlaryň öz isleýşimiz ýaly hereket etmeklerini isleýäris. Emma biz olary dolandyryp bilmeris. Her bir adamyň özbaşdaklygyna hormat goýmalydyr.
- Durmuşda maksada ýetmek üçin hereket etmeli. Maksat bizi tapmaýar, tersine biz ony tapmaly. Oňa ýetmek üçin bolsa elimizden gelenini etmelidiris!
Maksuda ROZMETBAÝEWA,
Türkmen oba hojalyk institutynyň 1-nji ýyl talyby
10
113
