Ertir howa nähili bolarka?
Her paslyň özüne mahsus ajaýyp howasy bolýar. Şol howa bilen hem tebigat gözel keşbe bürenýär. Emma şeýle-de bolsa «Gyşda howa sowuk bolýar» ýa-da «Tomusda yssy bolýar» diýlip oturylmaýar. Ertirki ýa-da has soňraky günleriň howasy barada köplenç gürrüň edilýär. Köp söhbetdeşlikleriň başlanmagynda hem howa gepbaşy bolýar.

Toý-märeke etjekler, ekin meýdanlarynda işlejekler, gezelenje gitjekler, çöle çekene sürjekler, dostlary bilen futbol oýnajaklar, tamdyra çörek ýapjaklar… garaz, ýedi ýaşlydan ýetmiş ýaşa çenli belli bir derejede howanyň nähili boljakdygy barada gyzyklanýarlar. Eýsem, howa maglumaty nähili kesgitlenilýär?! Sagat näçede ýagyş ýagyp, näçede Gün çykjakdygyny, näçe galyňlykda gar ýagyp, näçe gradus aýaz boljakdygyny nädip anyklaýarlar?!

Howany öwrenýän ylma «meteorologiýa» diýilýär. Bu ylym howply tebigy hadysalara garşy öňüni alyş çäreleri görmekde, oba hojalyk pudagynda ýokary hasyl almak üçin ygalyň wagtyny kesgitlemekde, howa we deňiz ýollarynda gatnawlaryň howpsuzlygyny üpjün etmekde hem-de syýahatçylykda örän möhümdir. Häzirki wagtda meteorologiýa ylmy diýseň kämilleşdi. Meteorologlar çylşyrymly matematiki hasaplamalaryň kömegi bilen ýakyn wagtda boljak howany ýokary ähtimallyk bilen çaklamagy başarýarlar. Olar ýerde, deňizde, dagyň depesinde, howada gurnalan dürli ölçeýji enjamlaryň berýän görkezijilerini ýörite niýetlenilen kompýuterlere girizýärler. Gelip çykan netijäni öňki ýyllaryň netijeleri bilen deňeşdirip, ýakynda boljak howany çaklamaga çalyşýarlar.

Barometr arkaly howanyň basyşyny, anemometriň kömegi bilen ýeliň tizligini, dürli radarlar arkaly howanyň akymyny, psihrometeri ulanmak bilen bolsa howanyň çyglylygyny ölçeýärler. Has takyk maglumat edinmek üçin uçarlara, gämilere, howa şarlaryna hem ölçeýji enjamlary ýerleşdirýärler. Älem giňişligindäki emeli hemralar hem howanyň ýagdaýyny çaklamaga giň mümkinçilik berýär. Ýeliň ugruny, howanyň gyzgynlygyny, güýçli harasatlary seljermekde emeli hemralaryň tutýan orny diýseň uludyr.

Häzirki wagtda aragatnaşyk serişdeleriniň kömegi arkaly howa maglumaty bilen tanyşmak has hem ýeňil boldy. Teleradioýaýlymlarda we internet ulgamynda sagatlar boýunça nähili howanyň boljakdygy köpçülige ýetirilýär. Munuň özi bolsa günüň dowamyndaky etjek işlerimizi howa görä meýilleşdirmäge ýardam edýär.

🌨️☀️⚡☔⛈️🌞🌦️🌈🌤️☔
Käbir gyzykly maglumatlar:

— Meteorologiýa baradaky ilkinji ýazgylary b.e öň 350-nji ýyllarda Aristotel ýazypdyr.

— Iň ýokary gyzgynlyk 1922-nji ýylda Liwanda hasaba alnypdyr. Şonda 59 gradus yssy bolupdyr.

— Ýer ýüzündäki iň sowuk temperatura -89,5 gradus bolupdyr.

— Gündelik howa maglumaty ilkinji gezek 1861-nji ýylda Londonda neşir edilip başl×anypdyr.

— 2001-nji ýylyň iýulynda Hindistanda gyzyl reňkli ýagyş ýagypdyr.

✯Turkmengazet✯