awadan
22.05.2025 11:30
Duýgur göwnüň küýsegi 7-nji bölüm
Aýnur emaý bilen örülen saçyny gysymlady, öýümizde ejem janyň edil şolar ýaly suraty bardy.
Biz yzymyza gaýtdyk. Myhmanhananyň agzynda Çary kakam bilen Aýgül gelnejem bize garaşyp duran ekenler.
— Näme beýle eglendiňiz, nirelere aýlandyňyz?
— Şu töwereklere.
Başga zat aýdasym gelmedi. Inim hem uzyn däliziň çetindäki diwana çökdi.
— Oglanlar ýadandyr.
Çary kakam garbanmagyň aladasy bilen boldy. Orta öýden getiren gowurdakly jamymyz hem petir çörek alyndy.
Men tamşansamam, işdäm ýokdy. Bir tarapdan örän bagtlydym.
Şol gün Çary kakam dagy ir agşamdan irkildiler. Olara özümiň Aýnury görenimi, özümiňem niredendir bir ýerden oňa diktor bolmak arzuwymyň bardygyny aýdanymy gürrüň bermäge bognum ysmady.
— Diktorlyga birden saýlanyp alnaýsaň, ýaşlyk bölümine işe çagyrylsaň, näme etjek?
Inimiň howsalasy ýöne ýere däldi. Men sesimi çykarmadym. Dogrusy, onuň pikirinem edemokdym.
…Men edil adatdakylarym ýaly, «Sag-aman ördüňizmi?!» gepleşigi başlan uçurlary mellegimize çykýardym. Çary kakamyňam aladasy ýetikdi, biz ulalýançak, tamymyzy abatlajak, onuň goş-golamyny täzelejek, garaz, iş ýetikdi.
— Biz garrarys, sen Ajap uýaňyza-da, inileriňe-de özüň hossar bolmalysyň — diýip, olar meniň gulagyma guýýardylar. Ýogsa-da, alypbaryjy bolmaga synanyşygym hem ýöne tamamlanmandy. Bir gün mekdebimize ýörite çakylyk haty geldi. Meni ýaş alypbaryjylaryň döwlet gözden geçirilişine çagyrýardylar. Barybir, Çary kakam bilen Aýgül gelnejem meniň alypbaryjy bolmagymy näçe isleselerem, oňa gidesim gelmedi. Aýagymy depip duranym üçin, Çary kakam mekdebimiziň müdiri bilen özi gürleşip geldi.
Şeýdibem ýene öňkimiz ýaly, biz Çary kakama kömekleşdik. Her gün irden agşamky ýygan üzümlerimizi gelip, bazara alyp gidýärdiler. Şol aralykda Aýnura Çary kakamyň telefonyndan birki gezek jaň hem edipdim. Aýnur meniň alypbaryjylaryň bäsleşigine barmazlygymy gaty görmedi.
— Saňa has gowy zatlar garaşýandyr, öz ýüregiňi diňlemeli — diýdi.
Men, hakykatdanam, öz ýüregimi diňleýärdim. Onda bolsa, maňa iň ýakyn hossar hökmünde-de, pikirdeş bolubam diňe Aýnuruň ady gaýtalanýardy. Käbir kitaplarda şeýle adamlara «ideal» diýilýändigini inim aýtdy. Meniň belli alypbaryjy gyz bilen telefonda edil ýakyn adam ýaly jaňlaşmagym, Çary kakam daga ýaraýardy. Şol ýyl men soňkurak kysymlardan bir telefon hem alyndym. Çary kakamyň telefonyna bir-iki gezek Aýnuruň meni sorap jaň etmegi şoňa sebäp bolandyr.
Aýnur jaň edende, Aýgül gelnejem bir ýerde durup bilmezdi. Ajap tä gepleşip bolýançam, ýanymdan aýrylmazdy.
Aýnur bilen duşuşan günüm çagakam ýitiren dünýämi tapypdym. Onuň bilen gepleşmäge sebäp hem tapylýardy.
— Kitap pikirdeşiň bolup biler. Men Wiktor Gýugonyň «Boýunegmezekler» romanyny, F. Dostoýewskiniň «Ak gijelerini» okap, edebiýatyň nämedigine düşündim. Dünýä edebiýatyny hem okamaly — diýip, ol maňa gürrüň bermäge başlardy welin, onuň her sözi ýüregime zerlenip ýazylýardy. Men juda bagtlydym. Okuwyma-da öňkimden höweslenip başlanymy mugallymlar Çary kakama aýdýardylar. Ol paýhaslylyk edýärdi, meniň «Sag-aman ördüňizmi?» gepleşiginiň alypbaryjysy gyz bilen şähere gidenimizde gepleşenimi, häzir hem jaňlaşýanymy illere aýtmaýardy.
Aýnur maşgalamyzyň syrydy. Ondan eşidýän zadymy welin, käte geň görüp agzamam bardy.
— Grigoriý Çikow diýýän ýazyjynyň Çik hakyndaky hekaýatlaryndaky aýalyň gülleriniň owadanlygyny görseň, ol ideg etmäge şeýle bir ökde. Gülleri ýylda birnäçe gezek gülleýärler — diýip, men gyzykdyryp, özümçe dabaralandyryp geplemegem öwrenipdim. Özüme: «Kakasy pahyryň agynjak özi. Şonuňam kellesi güýçlüdi» diýilýänine eselen bolýardym.
Dowamy bar ☘️
5
51
awadan
21.05.2025 17:18
Duýgur göwnüň küýsegi 7-nji bölüm
Aýnuruň üýtgeşik ýylgyryşyny görmek isläp, aşaklyk bilen oňa gözümi aýladym. Şol halat Serdar odur-budur alyp geldi. Onuň özüne mahal-mahal Çary kakamyň sowalga diýip berýän pulundan süýşürinmek gylygynyň bardygyny bilýärdim. Onuň ätiýaçdan aýryp goýýanjasy bolaýmalydy.
— Gelnejem diýdiňizmi?
Aýnuruň näme diýýänini eşitmeýärdim, onuň äheňinden göwrümim giňeýärdi. Ejem jana diňe bir sesi däl, özem gaty çalym edip duran zenanyň ýanyndadygyma henizem ynanyp bilemokdym. Eý, Taňrym, munuň soňunyň nähili gutarjakdygy welin akylyma sygmaýardy.
— Çary kakam kakamyň agasy, ol biziň duldegşir goňşymyz, onuň maşgalasy Aýgül gelnejem. Ömürboýy olardan hoşal, ýöne siziň ýanyňyza gaýdanymyzy bilýän däldirler.
Serdaryň radioýaýlymyň edarasyna gaýdanymyzdan Çary kakam dagynyň habarsyzdygyny ünji edinýändigini bilsemem, geplemezligini isleýärdim. Birden Aýnur ýanymyzdan turup gidiberse, ýüregim ýarylaýjak ýalydy.
— Bizi alada edip duraslary ýok-la, onsoňam biz indi uly oglanlar. Özbaşdak.
Şol wagt hem kakamyň ýüzüni sallap, stola tirsegini diräp oturan keşbi göz öňüme geldi. Öz bolup oturyşym hem edil şolar ýalydy. Dünýäde tötänlik bolmaýar ahyry, haýran galaýmaly!
— Kakam ylmy iş edýär eken. Biz olara asla meňzemeýäris diýen ýaly.
Men elimi stoluň erňeginden aýyrdym, özüm bilmezden, elimi ýeňsäme goýdum, ýene kakamyň hereketini gaýtalaýanymy bilýärdim. Aýnuruň ýylgyryp aşak bakyp oturanyny görüp, gaýtam ekezlänýärdim. Bu onuň maňa geplemäge rugsat berendiginiň alamatydy. Onuň bilen biz öňden hem gaýybana tanyşdyk ahyryn.
— Çary kakam bilen Aýgül gelnejem diýýänim gowy adamlar. Ýöne biz olara öň «Çary kaka» ýa-da «Aýgül gelneje» diýip ýüzlenip ýören bolanymyz üçin, häzirem şolar ýaly ýüzlenýäris. Biz olara «eje-kaka» diýsek, olaryň ýeke gyzlary bar, ady Ajap, şol gabanýardy. Indi ol ulugyz.
Aýnur bilen gürrüňimiz alyşdy. Garbanyşhana gelýänleriň sany köpeldi, işgärler günortanlyga çykan bolmaly.
Men darygyp başladym. Özüne habar gatýanlara Aýnur mähirli ýylgyryp başyny atýardy. Göwnüme, olar meniň iň soňky umydymy elimden ogurlap barýan ýalydy.
— Men saňa düşünýärin.
Meniň şol pursatda gözüme biygtyýar ýaş geldi.
— Ýaşuly, halypa işgärlerimiz bilen hem käte şol meselede pikir alyşýarys. Adam diňe bir maddy islegini däl, eýsem, ruhy isleginem doly kanagatlandyrmaly. Şonda ol hakyky derejeli adam bolýar. Bir ýerden okapdym şuny: «Doganlar dürli hilidir, onda esasy zat gan gatnaşygy däldir, ruhy doganlarda pikirleriň, garaýyşlaryň we maksatlaryň birligi bardyr. Ruhy taýdan ýakynlygy bolan adamlar birek-biregini pikir taýdan ösdürip bilýärler» diýip ýazylypdyr. Maşgala agzalarynyň özara ýakynlygy olaryň ruhy bitewüligini emele getirýär. Bolýar, men siziň kelläňizi agyrdyp oturmaýyn. Ynha, ulalarsyň, şonda özüň düşünersiň.
Eý, Taňrym, bu gyzyň sesindäki meni özüne çeken zat, diňe ejem jana meňzeşligi däl, ol akylly zenan. Akylly bolandygy üçin, onuň sesi maňa üýtgeşik göründi. Adam sesini ýüreginden geçirip aýdýar. Sesiň ýöne bolmaga haky ýok. Onuň maňa mähirli ýüzlenmegi hem ýüreginde üýtgeşik jadynyň, adamy güýçli edip bilýän gudratyň bardygy üçin.
— Bolýar, bagyşlaň, meniň ýazgym bardy. Siz salgyňyzy şu ýere ýazyň, telefon belginem unutmaň…
Ol hoşlaşmalydygymyzy duýdurdy. Men onuň öňümde goýan kiçijik kagyzjygyna salgymy belleşdirdim, elim zordan diýen ýaly hereket edýärdi. Ojagaz kagyza başga zatlary, ýüregimdäkini ýazasym gelýärdi. Meniň, haýsydyr oba oglanynyň ýazanja şojagaz hatyny Aýnur ýanynda göterer diýip inçe umyt edýärdim.
Dowamy bar ☘️
5
46
awadan
20.05.2025 18:17
Duýgur göwnüň küýsegi 6-nji bölüm
Inimiň her sözi böwrüme dürtülen ýaly gülkimi tutdursa-da, telefonda:
— Salam, bagyşlaň, men alyp baryjylygy gowy görýärin. Siz maslahat berseňiz diýip geldim.
Ýeri, bu sözler nireden kelläňe geldi diýsene?!
— Siz telefony Dursun gelnejä beriň!
Şol wagtam ýaşlar bölümi üçin alypbaryjylar seçilip alynýan eken. Aýnuruň Dursun gelneje diýýäni ýüzüme dykgatly seretdi, şol garaýyş hem maňa alypbaryjylyga yhlasymyň derejesini ölçeýän ýaly bolup göründi. «Bu ejem jana meňzeş üýtgeşik sesli gyzy çynym bilen göresim gelendigi üçindir» diýip, aljyraňňylygymy basmakçy bolýardym. Aradan salym geçmänkä, aňyrdan bir gyz geldi-de, Aýnur Baýlyýewanyň ýanyna gelenleri garşy almak üçin gaýdandygyny düşündirdi…
Ejem jan ýaly owadan hem mähirli zenan dünýäde bar ekeni. Men oňa şony aýdasym gelýärdi. Ýöne, näme üçindir, bu pikirimi häzir däl-de, soň aýdanymy kem görmeýärin.
— Jigim, öň mekdepdäki çykyşlaryň ýazgysy ýokmy?
Aýnuruň mähirli sesine başymy ýaýkadym. Ol şol sowaly bilen, göwnüme bolmasa, menden daşlaşyp barýan ýalydy. Ýüregim öňküdenem beter gürsüldedi.
— Biz gaýtmalydyk, iň gowusy, gaýdaly.
Meniň şol wagt nämä gaharymyň gelenini häzirem düşündirerin öýdemok. Birden özümde aýap ýören, asla hiç kime ynanyp bilmejek gymmatly bir tapyndymy ýitiren ýaly boldum. Aýnuruň «jigim» diýmesi onuň maňa düýbünden üns bermezligi bolup duýuldy. Men onuň bilen oturjakdym, özüm hakda gürrüň berjekdim. Onuň bolsa bar küýi meniň alypbaryjylyga laýyk gelýänligimde ýa-da gelmeýänligimdedi. Şolbada kejirligimi etdim, yzyma öwrüldim.
— Biz soň ýene geläýeris.
Aýnuruň şonda maňa ýalt edip, gözüni balkyldadyp seredişi ömür göz öňümden gitmez. Asyl, onuň diňe sesi däl, seredişi hem ediljek ejem janyňkydy. Men saklanyp bilmedim:
— Golaý-goltumda garbanar ýaly ýer ýokmuka?! Sizem biz bilen kofe içersiňiz.
Adam pahyryň käte gepleýän zadynyň nireden kellesine gelýänine haýran galaýmaly. Serdaryň maňa mölterýänini aňýaryn. Ýöne, näme üçindir, gyzyň ünsüni özüme çekesim gelýärdi.
— Edaramyzyň içinde hem kiçeňräk garbanyşhana bolmalydyr. Ýörüň, görkezeýin.
Aýnuruň şujagaz sözi meni ýene-de öňki kaddyma getirdi. Mende hiç hili öýke ýokdy, ol biziň bilen oturyp kofe içer diýen umydym bardy. Ýogsam biziň öýümizde kofe içýän ýokdy, gök çaý bilen nepesimizi durlaýardyk.
— Näme buýurmakçy bolýarsyňyz?
Gyzyň mylaýym gepleýşini! Men näme isleýändigimi özümem bilemokdym. Onsoňam şol wagt ýanymyzdaky pul hem azdy ahyryn.
— Göni yzymyza gaýtsak, kem bolmazdy. Bizi alada edýändirler.
Inim Serdaryň sesinde ünji bardy.
— Ertirki çykyşyňyz bolsa, siz ýadansyňyz. Geliň, bile kokteýl içeliň. Kokteýli gowy görýäňizmi?!
Aýnuruň şu sözleri aýdyşy maňa has hem üýtgeşik göründi. Ejem janyň kokteýl taýýarlamagy gowy görýändigi, bize ondan içirişini men ömür unudarynmy?! Eý, Taňrym, dünýäde şeýle tötänlikleriň bolýandygyna akylym ýetsedi! Men doňdurylan ýaly bolup, gyzyň hereketini synlaýardym. Ol çetdäki stollaryň birine ýakyn bardy-da, oturjak ýerimizi peýledi. Men bolsa, onuň edil ýakynjagynda oturmagy göz öňüme getirdim-de, erksiz oňa tarap golaýlaşdym.
— Men buýraýyn. Häzirjek gelýärin.
Inim ylgap gitdi. Men Aýnuruň edil ýanjagazyna geçip oturdym.
— Siz meniň ejeme şeýle bir meňzeýäňiz, onuň ediljek özi-dä.
Bu sözleri bir demde aýtdym. Gyz ýylgyrdy.
— Oňa salam aýdyň!
Meniň başym sallandy. Uludan demimi aldym.
— Biz gelnejemlerde ýaşaýarys. Men bäş ýaşlykam, inim ikimiziň aramyz bir ýaş, olar pahyr…
Gürlemäge rowgatym çatanokdy. Özüme zor salan bolup, gyza ýylgyryp seretmäge jan etdim.
— Wah, wah, gören badyma hem şony duýdum, «Mähre zar çagalara meňzeýär» diýdim.
Onuň sözi ýene-de meniň badymy gaýtardy. Bu sapar özümi elden bermedim.
— On alty ýaşly oglan çaga bolýarmy?!
Dowamy bar ☘️
12
138
Tayler
20.05.2025 10:49
Açyş
Didämiñ owasyn, süpürýän zol-zol,
Gözöñümde galan keşbiñ aýrara.
Şer bolmady diýsek, aýrylmagymyz,
Soña-baka öwrülmedi haýra-da.
Belki, ýyldyzlarda günä-de ýokdur,
Ýolumyza çykmagynda üýtgeşik.
"Sähetlisi" diýlip, alynan şenbe,
Täleýmizi başarmady üýtgedip.
Biziñ aýrylmagmyz bize aýandyr,
Özgeler güman,
çak,
töhmet daşarlar.
Gursagymda sorag bolup gizlenen
Seni - goşgularmy okap açarlar.
Düşünerler maña,
diñe şondan soñ,
Berçigen ýüregmiñ çiş bolandygna.
Hemem meñ ir giden söýgümiñ gaýdyp
Gelmegi üçinem giç bolandygna!
@... Nurmuhammet HAŞYROW
5
46
awadan
19.05.2025 20:48
Duýgur göwnüň küýsegi 5-nji bölüm
«Men Sizi gowy görýärin, Siz meniň ömrümiň manysy. Ýüregime melhem boljagam diňe siz. Bilýärin, maňa göwnüňiz ýetmez. «Obaly oglandyr-da» diýersiňiz».
— Sen samsykmy?
Serdar maňa ilkinji gezek şu sözi aýdýardy. Onuň stoluň üstünde goýan hatymy alanyny görüp, şonda oňa tarap topulypdym.
— Ber haty!
— Bermen!
Ikaralykda tutluşyk gitdi. Ýogsam biziň bular ýaly ara tow düşüp, garpyşýan ýerimiz bolmandy.
— Dur, agam, Çary kakam dagy şähere gidýärler. Iki peli ertire çenli depip bolsak, ikimizem äkitjekdigini aýtdy. Sen eşitmediňmi?! Şähere gideris.
Men näme diýjegimi bilmän sägindim.
— Gidenimizde Aýnury (Men eýýäm ol gyzyň adyny bilýärdim) nädip görjek?!
Jigim ýere çökdi, onuň bolup oturyşyna nebsim agyrdy.
— Bolýar, ilki redaksiýa jaň edeýin. Ýöne ikimizde heniz telefonam-a ýok.
Men özüme çykalga tapdym hasap etdim, ýöne munuň soňunyň nähili gutarjagyna heniz gaty ynamym ýokdy.
Serdar birden boýnumdan goluny asdy:
— Ol gyz senden gaty uly bolaýmasa.
Men sesimi çykarmadym. Sebäbi arzuw bilen ýaşamagyň hezili bilen soňy hakynda pikir hem edemokdym. Maňa şol gyzy görsem, onuň sesini eşidip dursam, ynha, şol bar bolanydy.
… Garaz, arzuw edilen gün ýetip geldi. Biz — şäherde. Niýetimiz şäheriň gaýra çetindäki Gündogar bazaryna gidip, özümize gerekli egin-eşik satyn alynmaly. Aýgül gelnejem bilen Çary kakam myhmanhana ýerleşen badymyza, obadaşlarymyzyň biriniň hassahanada ýatandygyny, şondan habar almakçydyklaryny aýtdylar-da, çykyp gitmekçi boldular. Men Serdaryň ýüzüne dikanladym: «Näme etmeli?!». Özümiňem içimi iç ýyrtyp gelýärdi.
— Çary kaka, bizem biraz şu seýilgäh tarapa gezelenç edäýeli, uzaga gitmeris.
Agzym agzyma gowşanokdy:
— Ejem pahyryňky ýaly gepleýän gyzam görsek…
Çary kakam şonda bolsa-da näme diýýänime pisint etmedi, Aýgül gelnejem irki bir wakany ýatlap kinaýaly ýylgyrdy:
— Öň bir gezek şähere gelenimizde, kinoda oýnaýan buýra saçly artist gyzam görüpdik. Sizem görersiňiz.
Ol Çary kakama henek edýärdi. Çary kakam ýaşrak mahallarynda buýra saçly bir artist gyzy gowy görüpdir, onuň oýnaýan sahnalaryny görmek üçin, üzüm satmak bahanasy bilen, şähere gaýdar eken.
Soň bize az-owlak pul goýdular-da, olar gyssanmaç çykyp gitdiler.
Otagyň içinde inim ikimiz galdyk. Soň biz radioýaýlymlaryň edarasyna gitmek üçin daş çykdyk. Serdar öňden, men hem yzdan ýöräp barşymyza, ahyry bir ýerde ädimimizi togtatdyk.
Serdaryň ýüzi aladalydy.
— Köp ýol geçdik.
Ol ötegçileriň birine habar gatdy.
— Radioýaýlymlar haýsy ugurda, bileňzokmy?
Ötegçi egnini ýygyrdy.
— Bagyşlaň, siz radioýaýlymlaryň ýerleşýän binasynyň şu ýerden näçe uzaklykdadygyny aýdyp bilmersiňizmi?
Meniň habar gatan ötegçim, aýak çekdi-de, soraýan ýerimiziň salgysyny düşündirmäge durdy.
— Görýäňmi, medeniýetli gürläp bilmegem gerekdir, inim, ynha, adama ýüzleneniňde, ýaňky edişim ýaly edip ýüzlenmeli.
Men aýagym ýere degmän diýen ýaly, görkezilen ugra tarap eňip barýaryn. Uly bina ýeten badymyza, Serdara maý bermän, özüm sorag-jogap penjiresine, kellämi uzadyp:
— Salam, bagyşlaň, aýtsaňyzlaň, «Sag-aman ördüňizmi?» gepleşigi şu ýerde ýazylýarmyka?! — diýip soradym.
Penjiräniň aňyrsyndaky aýal maňa makullaýjy jogap berdi.
— Şondaky alypbaryjy gyz şu wagt işdemikä?! Şony göreli diýip geldik welin…
Bu meniň inimiň sowaly.
— Ýok-la, biz onuň bilen duşuşmalydyk. Siz jaň edip duýduraýsaňyz, mümkin bolsa — diýip, men inimiň sözüni böldüm.
Men ondan, näme bolsa-da, ekabyrdym. Şonda inimi jogap hökmünde tirsegim bilen hürsekledim. Özüme telefon uzadylanda bolsa, aljyradymmy, näme, ýene töweregimden dalda gözledim.
— Medeniýetlije gepleş, medeniýetlije, hakyky medeniýetlije ýüzüňi görkezgin. Üzüm pelde gum agdaryp ýören oglandygyňy bildirtme!
Dowamy bar ☘️
7
66
