Watikan şäheri, bilşiňiz ýaly Rimiň çäginde ýerleşýän we dünýäde resmi taýdan ykrar edilen iň kiçi döwletidir. Watikan şäheri Italiýa bilen baglanyşykly bolup, döwlet dolandyrylyşy obsolýut teokratik monarhiýa, döwlet baştutany Rim Papasydyr. Meýdany 0,44 km we ilaty 825 adam. Watikanyň girdejisi bütin dünýädäki katolikleriň haýyr-sahawatlarynyň hasabyna hereket edýar. Ilatyň aglaba bölegi ruhanylar derejesine eýe bolup, Rim papasynyň hökümetiniň agzalarydyr, işçiler (bagbanlar, garawullar we ş.m.), adatça Italiýanyň raýatlarydyr.

2-Monako

3-Nauru

4-Tuwalu

5-San Marino

Halkymyzyň arasynda palawy köp ýyllar mundan ozal Lukman Hekim oýlap tapypdyr diýen gürrüň bar. Lukman Hekim bu nahara “Palaw aş” diýip at beripdir. Onuň her bir harpy palawa goşulýan önümleriň atlaryny aňladýar. Geliň, bu harplar bilen gysgaça tanyş bolalyň:

P— “pyýaz” sogan

A—“aýez” käşir

L—“lahm” et

O—“oliýa” ýag

W—“wet” duz

A— “ab” suw

Ş—“şaly” tüwi

Bu sözler şol döwürde ulanylan şiwe sözleridir. Ibn Sina palawy derman hökmünde döredip, bedeninde çiş dörän Buhara hökümdaryny bejeripdir we ony aýaga galdyrypdyr.

Dünýäde iň uly haýwanlar süýdemdirijilere degişlidir. Olaryň iň äpedi gök kitdir. Onuň uzynlygy 33 metre, agramy 150 tonna barabardyr. Täze doglan kitiň uzynlygy 8 metre, agramy 6 tonna ýetýär.

Gury ýerde ýaşaýan haýwanlaryň arasynda iň ulusy Afrikada ýaşaýan pildir. Onuň agramy 6 tonna, beýikligi 4 tonna ýetýär, uzynlygy bolsa 4,5 metrdir.

Iň uly ýerde-suwda ýaşaýan jandar salamandradyr. Uzynlygy 1,5 metr. (130 ýyl ýaşaýar

Iň uly ýylan Günorta Amerikada ýaşaýan suw Gömülgenidir. Onuň uzynlygy 10-15 metre ýetýär. Günorta Aziýada ýaşaýan anakondanyň uzynlygy 10 metr, agramy 500 kg ýetýär.

Futbol dünýäde iň köp seredilýän we gyzyklanylýan sport görnüşidir.Futbol football sözünden döräpdir. Futbola türkmen dilinde aýak topy hem diyilyär. Futbolyň dörän ýurdy Angliýadyr. 1886-njy ýylda ilkinji topar (klub) döredilýär. Söweş esgerlerinden düzülen bu toparyň (klubyň) ady Arsenaldyr. Futbol boýunça Dünýä çempionaty her 4 ýylda bir gezek geçirilýär.

Eýsem dünýäde iň uzyn köpri nirede ýerleşýärkä? Maglumatlar onuň Danýan-Kunşan köprüsidigini tassyklaýarlar. Ol Pekin — Şanhaý ýokary tizlikli demir ýolunyň ugrunda 164 müň 800 metre uzaýar. Onuň ýerleşýän çägi Pekin bilen Nankiniň aralgyna düşýär. Aýdylmagyna görä, bu täsin köpriniň gurluşygyna 8,5 milliard dollar sarp edilipdir. Jemi 500 müň tonna polatdan 2,5 million kub metr betondan bina bolan bu ägirt uly desgany 2008-nji ýyl bilen 2010-njy ýyl aralgynda gurup, 2011-nji ýylyň 30-njy iýunynda ulanmaga beripdirler.