gullnara_
10.10.2023 10:30
ÝAPRAKLARYŇ TANSY.
Güýz paslynyň özboluşly görnüşi, Aýlanyp-pyrlanyp şemal öwüsýär. Sary reňk gurşapdyr,töwerek daşy.
Kä göwnüň galkynýar,kä ýürek gysýar.
Bag-bakjalar sary dona bürendi,
Ýaşyl öwsüp otyr diňe arçalar.
Gökde göçüp barýan guşlar göründi,
Kä ýerde saýraşýar ýerli serçeler.
Ýapraklar tans edýär,güýzüň sazyna,
Şybyrdap,öz täsin sazlarny goşup.
Şahalardan tänip yzly-yzyna,
Pyrlanýar şemalyň yzyna düşüp.
Kä saga gaýýarlar,käte-de sola,
Kä asmana uçup,kä aşak inip.
Olar tans edýärler iň soňky ýola,
Şu ýylky etmeli işlerni dynyp.
Dereklerem erki ýetmän özüne,
Şu görnüşe berip ähli ünsüni.
Yraň atýar güýz şemalnyň sazyna,
Goldaýan deý ýapraklaryň tansyny.
Asmandaky bulutlaram agnaşyp,
Bu saza goşulyp,tans edip gelýär.
Kä yza çekilip,kä öňe süýşüp,
Umman gomlaryny ýadyňa salýar.
Ýene-de bir güýzüň şaýady bolduk.
Pasyllar dolanýar,yzly-yzlyna.
Bu ajap gözellik,gamgyn gözellik,
Durkum bilen bendi edýär özüne.
Elmydam umytda bolmaly adam.
Men ýapragy söýýän,men güýze aşyk.
Aýlanyp-dolanyp dursun elmydam,
Bu ajap gözellik,ajap sazlaşyk.
Azat Nurgeldiýew
20
26
gullnara_
10.10.2023 06:53
GELNIMIŇ GÖWNI GALMASYN .
Gullukdan gelerime garaşyp gelen gelnejem gullukdan gaýdyp gelenimden goňşy geňeşlikden Gully Gammaryň gyzy Garagyzlara gudaçylyga gitdi.
Gully Gammarlar gelnejemiň garyndaşyragydy. Gulluga gitmänkäm gelnejemlere gezmäge gidenimde gürleşip görmesem-de Garagyzy görüpdim. Garaýagyzdan gözi goçagyrak, gaşlak gyzdy.
Gudaçylyga giden gelnejem günorta golaý gelip gapydan girdi .
- Gandym, günüň geldi, göwneşdiler, Garagyzyň gardaşy Guldurdy göwünli–göwünsizräk. Galan gardaşlary Gulberdem, Gulmyradam, gelnejelerem göwneşdiler .
Garagyzyň gardaşlary Gulberdidir Gulmyrada gabatlaşyp görmesem-de Guldurdyny görüpdim. Guldurdy gün–güzeranyny gassapçylykdan görýärdi. Goçak göwresine gelişmeýän gödeňsi, gülende-de gözi-gaşy gamaşyk gorkunç görünýän göhertdi. Geplände-de gedemliginden gaty gompysyrap gepleýärdi. Gelnejem gülümjiräp gözlerini güldürdi :
- Garagyzam garaýagyzrak, geplemsegiräk, gözi gyşygyrak görmeseň, göwnaçykdan gaty galjaň gyz. Görüşip gepleşmäge gitmäge göwneseň-ä golaý günlerde Garagyzy görüp gepleşip geljek.
Gelnejeme garşy gitmedim. Göwnemediksiräp garşy gitsem gaňyrlygyndan gelnejemiň gaýdyp gudaçylyga gitjegi-gitmejegi gümana.
- Gelneje, görüp gelseň gürleşmäge gidäýerin. Görüşip göwneşsek geljegimize-de gowy. Gelneje, Garagyzy göreniňde gürleşsene, görüşmäge gije gelmän, gündiz gelsin-le.
Geňirgenseňizem gönimden geleýin, görüşmäge gije gitsem gowylygyň gyrasynda görünmeýän, garadan gaýtmaz Guldurdynyň gabat gelmeginden gorkýardym.
Gelnejem Garagyzy görüp gelensoň gürleşmäge gitmeli günem geldi. Gün gyzaryp galanyndan gelişiklije geýimlerimi geýip, Garagyzy görmäge gitdim. Gelnejemiň gurnamagyna görä, Garagyzlaryň gabat goňşularynda günorta golaý Garagyza garaşmalydym. Garagyzlaryň goňşularyna gelip girelgeden girişime gawyrdap goňur güjük garşylady. Güjügi görüp gorkymdan gymyldaman gaty gygyryp göýberdim. Gykylygyma güjük guýrugyny galgadyp gorkup gaçyp gitdi. Gorkudan galpyldaýan göwräme garap gülümjiräp garagözelek gelin gapdalyma geldi:
- Geleweriň, gorkmaň, Goňurja gowy güjükdir .
- Gurgynmysyňyz, gelneje, goňşyňyz Garagyzy göräýjekdim.
- Gandymmysyňyz? Gurgynçylykmy, geliň, geçiň, gapydan girip göniňdäki gapa giräýiň.
Gelnejäniň görkezen gapysyndan girip garasam garşymda gülümjiräp Garagyz.
- Gurgunmysyňyz, Garagyz?
- Gurgynmysyňyz Gandym geldiňizmi? Goňurjadan gaty gorkdyňyzmy? Gykylygyňyz-a gaplaňam gaçyrjak.
Garagyzyň görküne gözüm gidip gaýta–gaýta gizlinjek garadym. Garagyzyň gözüniň garasynyň gyşyklygy görküni gaçyrman, gaýta görküne görk goşup görmegeý görkezýär.
- Garagyz, gel Goňurjaly gürrüňi goýaly-da, gudaçylyk gürrüňe geçeli-le. Göwneseň-ä gelinalyjy günümizi gijikdirmän gyssanaly.
- Göwnäp-göwnemän, geçirmeli galyňyň gylyny gyşartman getiriň...
Garagyz gürrüňini gutaryp–gutarmanka Garagyzlar gapdaldan güýçli gykylyk geldi. Garagyz garsa galyp gabsanyň gyrasyndan garady:
- Gelnejem-le. Guldurda gygyrýar. Gazanç getirmedik güni gohlap Guldurda gün görkezenok.
Guldurdynyň garadan gaýtmazdygyna garamazdan, gelninden gorkuyşyna gaty geň galdym. Garagyz göni gözüme garap göwnihoş gepledi:
- Gandym, güýmenmäýin-de, gideýin, gelnejeň gelsin-le, geçirmeli galyňy gürleşip gitsin. Galanynam göriberis-dä.
Garagyz gidensoň gorka-gorka gapydan garap Goňurjany gözledim. Goňurja görünmänsoň garabaşagaý gyssanmaç gaýtdym.
Goýun-geçi, geýim-gejim, gymmat goş–golaň, gap-gaç, galyň geçirip, Garagyzy gelinalyjylap gapdalyma geçirdim.
Gujagyňa gelin gelip, gelniňe gowy garyşyp-garyşmankaň gelniň gaýdyp gidýär. Gelniň gaýdyp gideninde giýewlemäge gitmeseň, gelniň göwni galarmyş gürrüňe gulak gabardyp gaýdyp giden gaýtarma gelnimi giýewlemäge gitmäge gyssanyp, garaňky gatlyşandan garbak-gurbak garbandym. Gijelikde görünmeze gowy garamtylrak geýim–gejimlerimi geýip, gije gowy gijigensoň gaýynlaryma gitdim. Goňşy geňeşlige gelip gaýynlarymyň gaýrasyndaky gowaçalykdan geçip gaýynlarymyň garažynyň gapdalynda gizlinlikde garanjaklap Garagyzyň gelerine garaşdym.
Garaşdygymça Guldurdynyň göräýmeginden gorkup gorkujumdan galpyldadym. Görseňizläň, göwnime geleniň gabat gelşini. Gulagyma gybyrdy gelip garasam, Guldurdy gapdalymda-da Gulberdidir, Gulmyrat. Garaşylýanyň gelmän garaşylmaýanyň gelşini! Galyp, garasam, göwrämem Guldurdynyň göwresine garanyňda göýdükden girdenejik görünýär. Gepsiz-gürrüňsiz golumy gaňryp, gowaçalygyň gyrasyna getirdiler.
Awtory Gurbangeldi Miralyýew.
28
219
gullnara_
09.10.2023 10:28
Armanda goýan ömür
Bu size gürruň berjek bolýan bu wakam durmyşda arman çekip ýat ýerlerde ,özi ýaşajyk gyz hem bolsa durmyşyň ýowuz külpetlerin erkek ýaly mert duryp çekýan mähriban jorama bagyşlap ýazýaryn...
Bu gyzyň ady Leýli.Meniň atdaşym. Dogry men ony göremok ,diňe suratda.
Şu ertir coma giren günümden bäri wirtual iň ýakyn dost joralarmyň biri.
Bu gyz bilen meniň durmyşyň meňzeş. Adamy tanamak üçin hökman ýüzbe ýüz durmak hökman dälmika diýýan ,dogry realda ,bir tanap bolýamy indi adamlary diýmegiňiz mümkin, hawa tanap bolýar, iş salyşýan adamyň azda kande tanap bolýar ,bolmajak zat ýok.
Leýli öziniň öňunde goýlan yowuz durmuş barada ol ýatsa tursa hiç pikir edmandi. Heniz 20 ýaşamadyk gyzyň başyna düşen bu ahwalatyň öňünde ,ol mert durjak bolup çalyşdy. Ol özüniň ýeke däldigin bildirmejek bolup jan etdi .
Tomus kanikula gelen wagty her talyp öz ýurduna gaýdanda ejesin ,kakasyn ,doganyn görmek üçun howlykýardy. Ol bolsa sessiz içinden aglap diňe mähriban ojagyn gormage gelýardi. Boşap galan öýi görup öz durmyşyndan nalamady, ýenede şükür etdi. Gijelerine ýeke galyp ýüregin aglap boşatdy, ýöne elinden gelýän zat ýokdy, ol mert durdy, çydady
Okuwyny dowam etdi. Tomus dynç alyşa gelip, öýde wagty uzaklara seredip ,geçen günleri bir laý göz öňüne getirerdi. Ol öz mahribanlarny küseýärdi. Oňa mähir ýetenok. Ondada diňe ene mahri. Hossar dogan mähri onyň ýüregi küýseýärdi. Ol ejesin gaty göresi gelýardi , küseýardi. Geçen günleri ýatlanda ,çep gapdal gursagynda pyçak süýnjülen ýaly bolýardy. Geşmişi ýatlady. Ony ýatlanda-da yzyna dolanjak gumany yokdy,oňa Leýliň akyly çatýardy ...
Leýliniň ejesi Merýem eje bu öýe gelin bolyp düşende sag aýagyn bagt islap töre ätlapdi. Ilki günler durmuşy öz akymy boýunça asuda geçip durdy. Ol şaherdaki mekdepde mugallyma bolup işlap ýördi. Wagtyň geçmegi bilen iki sany perzenti yzly yzyna ýaş tapawutlykda dunýa indi. Ilkinji çagasy oglanjykdy.
Oňa Ahmet ,soň gyzjagaz oňa bolsa Leýli diýip at goýdy, Leýlijik üç ýaşyýanja bu öýde bagt guşy pel- pellap durdy soň bu bagtly maşgala göz boldymy dil boldymy biljek däl ,maşgalada agzalalyk başlady. Merýem eje adamsynyň bir rus zenany bilen aragatnaşyk edýandigni aňdy we wagtyň geçmegi bilen bu durmyşda açan açanlyga geçip ugrady we ol rus zenany Leýlijigiň kakasyn bularyň elinden alyp ,öz ýurduna Rosiýa göçüp gitdiler. Ondan soň olardan ne hawar boldy ne-de hatyr.Şo gidişi gidiş boldy. Merýem eje ruhdan düşmedi, çagajyklaryna kakasyzlygyn bildirmejek bolup elinde baryn etdi. Gaýyn atasy ogly gelninden, çagasyndan geçip gitsede, ol agtyklaryndan ýüz öwürmedi we olara maddy kömek berip durdy. Wagt geçip durdy. Çagalar ese boýa galansoň Merýem eje Ahmeti Germaniýa ugratdy. Ahmet Germaniýada hem okady hem okuwyndan daşary işledi. Leýlini bolsa Belorusiýa uniwersitetine okuwa saldy.
Iki çagasyn hersini bir ýurtda okatjak bolup, ene elinde baryn etdi. Şol günleriň birinde adamsynyň aradan çykanyny eşitdi. Ol özlerinden geçip gitsede,iki çagaň hatyrasyna ol geçmandi, ýüregne saldi, sessiz aglady we ilkinji gezek infarkt berdi. Bu gezek ony lukmanlaryň kömegi bilen alnyp galyndy. Ýöne ýürekde arman galdy . Wagt geçdi ol ýarawsyzlygyn çagalaryna bildirmejek bolup jan edýardi, ýöne bu syry uzak saklap bilmedi we kanikula gelen Ahmet ejesiniň ýagdaýyn görüp Germaniýadan lukmanlar getirip seretdirmaniň ugruna çykdy. Ol okuwda wagty atasy bilen gepleşende ejesiniň hassahanadadygyn eştdi,we ol ýurda gelýanjçä ejesi ikinji gezek infartdan soň ,bu ýagty jahan bilen hoşlaşdy. Ahmet bilen leýli bolsa mähriban käbesin görmek üçin ýurda kanikula gelýardi. Şeýdip bu ikisi ejesiz galyberdi. Indiki durmuş nahili bolar göz öňüne getirer ýaly däldi, ýöne durmuş dowam edýardi:
Gök astynda ýalñyz men,
ýer üstünde ýalñyz men,
Özüm aglap köşeşsem –
Hiç kimse bilmez, eje!..
Bagra basyp ýatardyñ,
Başym alyp otyrdyñ,
Süýjüje düýş getirdiñ...
Ol günler gelmez, eje!..
Toýda seni gözledim,
ýasda seni gözledim.
Wah, dözmezim, dözmezim,
Töwerek ýat, daşym ýat,
Jigerim-bagrym berbat,
Gideý diýsem başym ýaş,
Geçenok günler, eje!..
Gelinbarmak üzüm deý,
ýürek üzüm-üzüm-ley,
ýer ýok ýeriñ ýüzünde-ýeý,
Barmaga ýerim, eje!..
Ne ini barne aga,
Ne gapy bar barmaga...
Diýdirmen ýetim çaga!
ýok, ogluñ ölmez, eje!..
Ne iýmekde many bar,
Ne geýmekde many bar.
Men ýaşary pany dar –
Duşarsmy ölsem, eje!..
Eje-eje eje jan,
Tabyt boldy kejebäñ,
ýer astynda nije jan...
Üstde men tenha, eje!..
Uçrap eýmenç külpede,
ýalñyz galdym dünýede.
Nätjek, ýüzüm gülse-de,
ýüregim gülmez, eje!..
Ahmet okuwyn dowam etmek üçin Germaniýa gitdi. Ol o taýda işlap Leýla ýakyndan maddy kömek bermelidigine düşunýardi, sebabi bularyň okuwy döwlet tarapyn däldi, töleglidi. Bilýäňizä daşary ýurtda okajak bolsaň iň gymmat ýokarky okuw jaýy medunuwersitetlerdigini. Bu zatlardan baş alyp çykmak üçin diňe pul gerekdi. Kynçylykly günler indi başlapdy, ol hem okaýardy hem-de işleýardi. Leýliniň okuwy üçin jan edýardi. Ýöne wah ýöne bu-da uzak dowam etmedi.
Ahmet Germaniýada wagty ýol helakçilige uçraýar we aradan çykýar. Leýli agasy bilen internetde gepleşip bilman, howsala düşüp ugraýar. Ahmetiň ölümin gizleýaler, ýöne nädip ölümi uzak gizlejek. Durmuşda ýalan sözlamizok diýen bolýas ,ýöne ýalan sözlemeli ýerlermiz gaty kän gabat gelýar.Ahmetiň aradan çykan gününden ,onyň üçi güni Leýliň atasy hem bu zatlara ýüregi çydam edip bilmän aradan çykýar ....
Indi göz öňüne getirip bilýäňizmi. Hiç kimiň başyna düşmesin welin Allajan bu durmyşyň oýnuna adam nadip döz gelýarka diýip pikir edýan ,ýöne başyňa düşse adam başy daşdan gaty diýlenina, çydamaly bolýar, aglanyň bilen, uwlanyň bilen indi olary yzyna dolap bolanok. Leýli bu jaýyň içinde ýekeje özi bolup galýar. Onyň daýzasy namede bolsa ýakynragynda ýaşansoň, ýakyndan komek berip durýar ýöne esasy komek okuw pul ,dollaryň agzyn tanatmagy bu aladalar ýaş gyzyň ýeke özüniň baş alyp çykjak işi däldi. Ýöne wah ýöne nätjek biz yza däl-de öňe gitmelidik. Leýli tirsegine galdy we özüne güýç toplap ejesiniň,agasynyň we atasynyň arzuwyn durmyşa geçirmek üçin tijendi, ol okamalydy ondada diňe ýürek lukman, kardiolog bolmalydy. Olaryň iň soňky arzuwlaryn durmyşa geçirmelidi. Ol daýzasynyň kömegi bilen öýde bar bolan maşyny şatdy ýene pul ýasajak zatlary satyp okuw pullaryn jemledi we niredesiň Belorusýa diýip okuwyn dowam etmäge ugrady... Leýli, Leýlijan giň bol joram seniň ýagdaýyň meniň durmyşymda , başymdan geçensoň seniň ýagdaýyň men soramaly däl, men bar zada düşunýan. Sen mert gyz. Seniň duran ýeriňde hatda käbir erkek adam hem duryp bilmän kürtdürüp durar. Bu zatlardan hökman baş alyp çykarsyň, okuwyňy oka. Öňe seret. Geşmiş geşmişligine galsyn, indi yza yol ýok. Sen ýeke dälsiň, pikir etme ýekedirin öýtdüp şu taýda sen diýip ýören dost joralaryň badyr, we el kömek berip bilmesekde biz mydama seniň bilen joram dil kömegimiz, goldawymyz gaýgyrmarys.
awtory:Nowça
17
130
