enes_∞
05.09.2024 18:45
![]()
Tasinlikler dünyası 🪐
Adamlaryň 97 göterimi eline täze ruçka alanda, ilki bilen, öz adyny ýa familýasyny ýazýar.
Beýik Hytaý diwaryny diwar kagyzlary bilen ýapmak üçin 15 840 000 sany kagyz düýrmegi gerek bolar.
Türgenleşikde agyr bolsa, söweşde ýeňil bolar».
Dünýäde iň köp ýaýran familiýa— Çang.
Ford awtomobilleriniň «T» modeli önümçilige ornaşdyrylany bäri, onuň
15 700 003 sanysy öndürilipir, olaryň hemmesi-de gara reňkli bolupdyr.
Amerikanyň Wirjiniýa ştatynyň ýaşaýjylary Karolina we Ralf Kamminsiň maşgalasynda ýedi çaga bar. Olaryň 5-siniň doglan güni 20-nji fewraldyr. Ýok, olar bäşem çaga däl. Olar dürli ýyllarda şol bir günde doglupdyr.
Kompakt-disk ortadan gyra okalýar, ýöne ýazylanda — gyradan orta.
Doňuň dykyzlygy betonyň dykyzlygyna deňeçerdir.
Ortaça bir aýal ömrüniň dowamynda 2 kilogram dodak pomadasyny ulanýar.
Iň uly sana sentilon diýilýär. Bu sanyň 600 sany noly bar. Ol 1852-nji ýylda ýazylypdyr.
Dünýäde iň meşhur zenan ady — Annadyr. HäziM millionagolaý zenan şol ady göterýär
Şarikli ruçkalar ilkinji gezek 1945-nji ýylda satuwa çykdy. Şonda onuň
12 dollar bahasy bardy.
Puşkinde 70 epigraf bar. Gogol we Turgenýew 20 epigraf ulanypdyr.
Taýlandyň paýtagty Bangkokda her aýda piller bilen baglanyşykly ýol-transport hadysalarynyň ýigrimä golaýy bolýar. Bu äpet haýwanlaryň 1600-si her gün Bangkokuň köçelerine çykýar.
Soňky 500 ýylyň dowamynda Ýeriň agramy kosmiki serişdeleriň hasabyna bir milliard tonna artdy.
Gyzgyn suwuň sowuk suwa garanyňda agramy agyrdyr.
Eger 111 111 111 sany edil özüne köpeltseň, onda şunuň ýaly täsin sanlar emele gelýär: 12 345 678 987 654 321 (sanlar tertip boýunça ilki ulalýar,
soňra kiçelýär).
Kosmosa uçan ýeke-täk är-aýal— amerikan astronawtlary Jen Dewis we Mark Li dagy boldy. Olar 1992-nji ýylyň 12-20-nji sentýabrynda kosmosda bolan «Endewer» kosmiki gäminiň ekipažynyň hataryna girdiler.
Kelpezäniň dili onuň özünden iki esse uzyndyr.
Amerikanyň ýokary okuw jaýlarynda okaýanlaryň her ikinjisi 40 ýaşyna
çenli millioner bolaryn diýip çaklaýar.
Kosmiki gämi 10 minudyň dowamynda Ýeriň üstüniň 1 million inedördül kilometrini surata düşürip bilýär. Uçardan şonça meýdany surata düşürmek üçin 4 ýyl gerek bolar,geologlara we geograflara bu kär 80 ýyl iş bolardy.
Ikinji müňýyllygyň başynda (1000-nji ýyl) Ýeriň ilaty 400 million adam
bolan bolsa, şol müňýyllygyň ahyrynda (1999-njy ýyl) bu san 6 milliarda ýetdi.
Iň gysga wagtlyk uruş 1896-njy ýylda hasaba alnypdyr. Şonda Angliýa Zanzibara hüjüm edýär, onuň goşuny bary-ýogy 38 minut söweşipdir.
Günorta Afrika Respublikasy dünýäde öndürilýän altynyň 3-den 2 bölegini gazyp alýar.
Dünýäde iň köp ýaýran we iň meşhur at — Muhammet.
Moskwanyň 1 millionynjy ýaşaýjysy 1837-nji ýylda doglupdyr.
Şwesiýada 300 müň adam Karlson (ýa-da Karlsson) familiýasyny göterýär.
Aýakgaplaryň ölçegi 1792-nji ýylda aýakgap ussasy Jeýms Smit tarapyndan oýlanyp tapylypdyr.
Garynjalar hiç wagt uklaýan däldirler.
Suworowyň aýdan belli sözi asyl nusgasynda şeýle bolupdyr:
Maýk Taýsoň professional ringde
geçiren boks ýaryşlarynyň 51-sinden
21 -sinde garşydaşyny ilkinji sekuntda
nokaut bilen ýatyrdy.
Bir milliard sekunt — ol.takmynan,37 ýyla barabardyr.
Robinzon Kruzo adam aýagy sekmedik adada 24 ýyl ýaşapdyr.
Bary-ýogy 1 gram altyndan uzynlygy 3,5 kilometr bolan sim almak
mümkin.
Watikan döwletinde futbol boýunça birinjiligi almak ugrundaky ýaryşlara «Telepoçta», «Gwardiýaçylar», «Bank», «Kitaphana», «Muzeýler ýygyndysy» ýaly komandalar gatnaşýarlar.
Ilkinji gezek Oskar baýragy 1929-njy ýylyň 16-njy maýynda gowşuryldy.
Leonardo da Winçi «Mona Lizanyň» dodagyny çekmek üçin 12 ýyllap iş edinipdir.
internet mağazaları esasynda toplandy🪐
30
208
enes_∞
05.09.2024 17:56
![]()
Pul bilen bagly gyzykly faktlar
Puluň taryhyny we onuň bilen bagly faktlary öwrenmek – maddy taýdan sowatly bolmak we pul tygşytlamak üçin ajaýyp usuldyr. Teňňeler, kagyz pullary, çekler, olar bilen baglanyşykly taryh hakykatdanam özüne çekiji. Bu maglumatlar çagalar üçin hem, ulular üçin hem peýdaly we gyzykly bolsa gerek.
Pul hakda gyzykly maglumatlar:
- Ilkinji amerikan teňňesiniň şygary “Işiňi pikirlen”. Bu maslahat 1787-nji ýylda Benžamin Franklin tarapyndan taýýarlanan ilkinji sentlere ýazylypdy.
- Wengriýada, 1945-1946-njy ýyllaryň giperinflýasiýasy wagtynda, milliard trillion dollarlyk sekstillion pengo görnüşinde banknot çykaryldy we bahasy 20 amerikan sentine deň boldy.
- Käbir sebitde hasaplar dolanyşykdan aýrylanda, ol fermada ugradylyp, ondan kompost taýýarlapdyrlar.
- Taryhda pul birligine iň üýtgeşik at XVI asyrda Wenesiýada berilýär. Şaý pula "gazet" diýlipdir. Bu adyň teňňe üçin ilkinji gezek ulanylandygy we diňe belli wagtdan soň çap edilen neşirlere geçirilmegi bellärlikli.
- Polimer banknotlar adaty banknotlardan üç esse arassa. Angliýadaky Harper Adams uniwersitetiniň geçiren gözlegleri, plastmassa bellikleriniň pagta esasly kagyz belliklerinden üç esse arassa bolup, onda bakteriýalaryň azdygyny görkezdi.
- Iňlisleriň iň gymmatly banknotlarynyň arasynda 100 million iňlis funt notasy birinji orny eýeleýär. Banknot bary-ýogy 40 nusgada öndürildi. Ikinji ýer, 1 million funt sterling banknotyna degişlidir.
- Ginnesiň rekordlar kitabyna görä, ululygy boýunça köpçülik üçin ulanmakda iň uly banknot 2017-nji ýylyň 29-njy dekabrynda Malaýziýanyň banky tarapyndan berildi. Onuň uzynlygy 37 sm, ini 22 sm deň.
- Käbir ýurtlarda egin-eşigiň arka jübüsinde banknotlary götermek gadagan hasaplanylýar.
- Günorta Afrikada ýüzünde N.Mandelanyň suraty bolan pul birligi “randela” diýlip atlandyrylypdyr.
- 1921-nji ýylda gyzyl farfordan teňňe öndürilipdir.
- Iň kiçi rus teňňesi 1700-nji ýylda çykarylypdyr. Piter I aşagyndaky misden ýasalan teňňäniň ululygy adaty teňňe puluň sekizden bir bölegine deňdi. Şeýle kiçijik teňňäni çap etmek peýdasyz bolany üçin, diňe bir ýyl berildi.
- Rus imperiýasynyň taryhynda iň agyr altyn teňňeleriň agramy 16,6 gr, 32.3 gr, 30,32 gr bolupdyr.
ᕙİNFOᕗgulnabat KARLYÝEWA,
Türkmen oba hojalyk institutynyň
Maglumat howpsuzlygynyň menejmenti
taýýarlyk ugrunyň III ýyl talyby
13
53
enes_∞
05.09.2024 12:32
![]()
Çalt ösýän agaçlary ösdüreliň!
Ewkalipt
Ýer planetasynda iň çalt ösýän agaç Awstraliýa we Tasmaniýa adasynda dörän Ewkaliptdir. Ömrüniň ilkinji 10 ýylynda bu agaç örän çalt ösýär. Her ýylda onuň beýikligi 4-5 metre çenli ösüp bilýär. 100 ýaşyna ýetende Ewkaliptiň beýikligi 100 metr beýiklige çenli hem ýetip bilýändir. Bu agajyň ösüş depgini dub agajyndan 4 esse ýokarydyr. Eýýäm bäş ýaşyndaky Ewkalipt plantasiýalaryny, hakyky tokaý hasaplasa bolýandyr. Bu agajy Demirgazyk ýarym şar sebitleri bezeg bagçylygynda Limon we Gunni Ewkalipti ýaly görnüşlerini ösdürýärler. Bu agaçlar diňe tropiki we subtropiki howa şertlerinde ösýärler. Ýöne häzirki wagt-da bu agajy dünýäniň dürli ýurtlary, dürli sebitde ösdürip ýetişmek ugrunda dürli tejribeliklerde synag geçirmegini dowam edip gelýärler.
![]()
Berýoza
Ösüş depgini boýunça çalt ösýän agaçlaryň görnükli wekilleriniň biri hökmünde Berýoza agajyny aýtmak bolýar. Berýoza agajy ýylda 2 metre çenli ösüp bilýär. Ösüş döwrüniň ilkinji 2-3-nji ýyllarynda bu agaç güýçli depginde ösüp bilmeýär.Ýöne oňa seretmezden bu agaç, ösüşiniň soňky ýyllarynda ösüş tizligini has-da artdyrýar. Bäş ýaşyna ýeten Berýoza agjynyň beýikligi 10 metrden hem gowrak beýiklikde bolup bilýär. Berýoza agajy ösüş döwründe aýratyn idegi talap etmeýär. Ösüşini has-da ýokarlandyrmak zerurlygy ýüze çykan mahalynda topragy yzygiderli dökünlemek arkaly nahallary iýmitlendirip ösüşine oňaýly täsir ýetirip bolýandyr.
![]()
Ak söwüt
Çalt ösüşe eýe bolan agaçlaryň ýene biri Ak söwütdir.Bu agaç ösüp boý alandan soň merkezi sütünindäki şahalanmalarynda, gysgaldyjy kesim işlerini geçirmek maslahat berilýär. Şondan soňra bu agaç esasy telpekligine eýe bolup, güýçli depginde ösmek bilen bolýandyr. Onuň telpekligi giň ýaýraň owadan şekili emele getirýär. Bu agaç dürli sebitlerde ösmäge ukyplydyr. Tejribeli bagbanlaryň aýtmaklaryna görä, bu agaçlar örän çalt ösüşe eýe bolanlygy üçin tizden-tiz, bagy-bossanlyk sebitini döredip bilýärler.
![]()
Piramida görnüşli derek
Piramida görnüşli derek, çalt ösýän agaçlaryň sanawyna degişli agaçdyr. Bu agaç dürli toprak-howa şertlerinde çalt mesgen tutunýar. Adatça, bu agaç çygly ýerlerde has-da çalt ösüp boý alýar. Bu agajyň beýikligi 40-45 metre çenli bolup bilýär.Bu agaç 10-12 ýaşyna ýetende tohumlary ýetişýär we kök ulgamy güýçli depginde ösýär. Wolgograddaky meşhur gahrymanlar seýilgähiniň hemme taraplary şu agaç bilen örtülendir.
Çalt ösüşe eýe bolan agaçlaryň birnäçe görnüşleri mälimdir. Olara ýokarda agzalan görnüşlerden başga-da Adaty ýasen, Ajaýyp Katalpa, Ýewropa bereskledi, Çeremuha, Adaty Kalina, gyzyl hem-de gara Buzina ýaly agaçlarynyda degişli etse bolýandyr. Biziň ýurdumyzda-da çalt ösüşe eýe bolan agaçlaryň birnäçe görnüşleri bezeg bagçylygynda, şeýle-de oba hojalyk ekin meýdanlarynda, dürli binalardyr, ýaşaýyş jaýlarynyň töwreklerinde ösdürilip ýetişdirilýär. Olardan biziň ýurdumyzda has giň ýaýran görnüş hasaplanýan Katalpa, Ak söwüt, Adaty ýasen ýalylary aýtmak bolýar.
TÜRKMENGAZET🌴
12
41
enes_∞
05.09.2024 00:08
![]()
✨söýgi dürdäneleri✨>
– Gözleriňi ýum!
– Ýumdum.
– Näme görýärsiň?!
– Garaňkylyk.
– Gözleriňi aç! Indi näme görýärsiň?
– Seni.
– Sen meni şol garaňkylykdan halas edermiň?!
(๑˙❥˙๑)
Seniň gelmegiň üçin ýekeje gün ýeterlik, meniň garaşmagym üçin bolsa tutuş ömrüm. Sen maňa tutuş ömrümiň ýekeje gününi sowgat berip bilmezmiň?!
(๑˙❥˙๑)
Sensiz bir gün ömre ýeterlik. Ömrüm sensiz ölme ýeterlik. Maňa diňe sen ýeterlik.
(๑˙❥˙๑)
– Meniň saňa bir sözüm bar.
– Aýt!
– Ýok, iki söz aýtjak.
– Aýdyber.
– Üçüsini aýtsamam bolarmy?!
– Hawa.
– Men seni söýýärin.
(๑˙❥˙๑)
Söýginiň girelgesi müňlerçe, çykalgasy bolsa ýok…
(๑˙❥˙๑)
Gülleriň Güne garap açylýandygy barada eşitdiňmi?! Ýüregimiň hem her gezek seni görende gül-gül açylýandygyna näme diýersiň?!
(๑˙❥˙๑)
Bir guşjagaz Gökdäki Güne aşyk bolupdyr. Ol Güne ýetjek bolup, elinden gelenini etse-de, barybir, oňa ýetmek başartmandyr. Bir günem ol ýüregine bire baglap, göterilipdir asmana. Tä ýelekleri ýanyp gutarýança uçupdyr. Ahyry ganatlary ýanyp gutaryp, aşak gaçypdyr. Ýöne ol guşjagaz henizlerem dirimiş, şol Güne ýetmegiň arzuwynda ýaşaýarmyş. Göwnüm hem şol guş mysaly, saňa ýetmegiň yşgynda, söýgim! Ony mundan artyk örtem
💞Söýgi dürdäneleri💞
20
137
enes_∞
04.09.2024 20:31
![]()
Durmuş sapagy…
GURLUŞYKÇY
Ençeme ýyllaryň tejribeli jaý ussalarynyň biri indi ýaşynyň bir çene gelendigi, indi gurluşyk işini bes etjekdigi we asuda durmuşda ýaşamak isleýändigi barada başlygyna duýdurýar. Başlygy ýokary derejeli ussadyň gitýändigine örän gynanýar. Soňunda ol ussa şeýle haýyş bilen ýüz tutýar: “Gidýän bolsaň seni ýatladyp durar ýaly biz üçin bir ýadygärlik, ýagny soňky jaýy mugt gurup ber! Bu hem haýyr iş etdigiň bolar” diýýär.
Jaý ussasy ilki başda razy bolýar, wagtyň geçmegi bilen onuň işe bolan höwesi gün-günden azalýar, islegsiz işläp başlaýar. Derrewjik dynmak maksady bilen, işi ýokary derejede ýerine ýetirmeýär, pul az çykarmak üçin hili pes materiallardan peýdalanýar we jaýyň gurluşygyny tamamlaýar. Soňra tamamlandygy barada başlygyna duýdurýar. Başlygy öýe gelip görýär. “Halypa bu jaý seniň üçindi, bize eden hyzmatyň üçin öz guran jaýyň özüňe sowgat” diýip sagbollaşyp, öýüň açaryny ussa berýär. Ussa geň galýar, utanýar, puşman edýär. Özüniň jaý ussasy bolmagyna garamazdan, şeýle jaýda ýaşamaly bolýar.
Geliň, indi bu mysaly özümizde alyp göreliň! Biz hem öz durmuşymyzda öz jaýymyzy, geljegimizi gurýarys. Meselem: şu wagt men talyp, men sapagymy nähili okasam, nähili özleşdirsem geljekde bilimime görä, meniň haýsy wezipede işlejegim kesgitlener. Ýa-da bolmasa diýeli biz şu gün 1 gektar bugdaý eksek, birnäçe wagt soňra biz ol bugdaýdan hasyl alarys. Durmuşda hem şeýle, biz şu gün näme eksek, ertir şony orjakdygymyzy unutmalyň! Wajyp ýagdaýlarda hemme güýjümizi sarp edip, aýdyň geljek üçin elimizdäki mümkinçiliklerden peýdalanalyň. Biz hem geljekde öz guran jaýymyzda ýaşamaly boljakdygymyzy hiç haçan unutmalyň!
Durmuş sapagy 🥀
20
144
enes_∞
04.09.2024 20:19
![]()
Dünýäniň Merkezi banklary iýulda 37 tonna altyn satyn aldylar
«World Gold Council (WGC)» maliýe edarasynyň deslapky bahalandyrmalaryna laýyklykda, dünýäniň Merkezi banklary geçen iýulda öz altyn pul gorlarynyň möçberlerini 37,1 tonna artdyrdylar. Bu barada «Interfax.ru» habar berdi.
Altyny iň köp satyn alanlar Polşa (14,3 tonna), Özbegistan (9,6 t) we Hindistan (5,4 t) boldy. Iordaniýa (4,3 t), Türkiýe (3,8 t), Katar (2,3 t), Çehiýa (1,6 t), Müsür we Malta (her biri 0,1 t) hem altyn pul gorlaryny köpeltdiler. Gazagystan 3,9 we Mongoliýa 0,7 tonna altyn satdylar.
Turkmenportal
10
52
