Guller___
29.09.2024 20:53
Güller – ömrüniň ähli döwürlerinde adama ýoldaş tebigatyň ajaýyp döredijiligidir. Dürli gülleriň dürli nyşanlary bar, söýgi, wepalylyk, dostluk we hormat.
Dünýäde ýaşy iň uly gül 2001-nji ýylda Hytaýda ýüze çykaryldy. Alymlaryň çaklamagyna görä, bu gülüň 125 million ýaşy bar.
Safran -- dünýäde iň kyn açylýan gül. Ýöne ol bir açyldymy, ep-esli işe ýaraýar.Ýekeje safran öz agramyndan 100 müň esse agyrlykdaky suwuklygy sary reňke boýamaga ýeterlikdir. Ol kosmetika serişdelerinde,iýmit taýýarlamakda we derman önümçiliginde hem ulanylýar.
Boliwiýada ýetişýän Puýa Raimondii atly täsin gül 150 ýylda bir gezek açylýar.
Dünýädäki iň uzyn Orkida güliniň boýy 20 metre ýetýär.
Bägüller gyrkylandan soň hem ösüp bilýän ýeke-täk güldür.
Dünýädäki iň köne gül Germaniýada ösýär. 1000 ýyldan gowrak wagt bäri “Hildesheim soborynda” her ýyl gülleýär.
Müsürde gül ösdürip ýetişdirmek 4 müň ýyldan gowrak ozal başlandy.
Gollandiýa çigildemleriň ýurdy. Ýüzlerçe, hatda müňlerçe owadan güller bu döwletiň meýdanlarynda ösýär. Emma Gollandiýada çigildem ýok wagtlary hem bolýar.
Dünýäde iň çalt ösýän gülleriň biri çigildemdir. Çigildemler diňe bir günde 2 santimetr ösüp biler.
Gadymy Müsürde “lotos” mukaddes gül, direliş nyşany hasaplanýar. Oňa ybadat edilip, jaýlanyş dessurlarynda ulanylýar. Bu, esasan, lotosyň köp ýyllyk gurakçylyk wagtynda ýaşap bilmek ukyby bilen baglanyşykly bolup durýar.
Hytaýyň milli gülü “pion”-dyr. Bu ýurtda hakykatdanam pionlaryň jadyly häsiýetler bar. Hytaýlylar, piony erbet ruhlary öýlerinden kowýar diýip hasaplaýarlar.
Iň gadymy gül, “ähli gülleriň enesi” 2002-nji ýylda häzirki Hytaýyň çäginde arheologlar tarapyndan tapyldy. Onuň ýaşy 125,000,000 ýyldan gowrak.
Amerikanyň tropiki ýerlerinde ösýän ,,Aý güli” diýlip atlandyrylýan gül özboluşlylygy, gülleriniň gülläp ösmegi üçin günüň däl-de, aýyň ýagtylygynyň bolmagy, ösümligiň diňe garaňkyda gülleýänligi bilen tapawutlanýar.
Laçyn Alymbaýewa
10
47