Amerika diýlende, ilki bilen «Azatlyk heýkeli» göz öňüňe gelýär. «Azatlyk heýkeli» - dünýäniň iň meşhur heýkelleriniň biridir. Onda köp sanly gurluşyk we binagärlik taýdan gyzykly maglumatlar ýatyr. Geliň, olar baradaky gyzykly maglumatlary öwreneliň!

«Azatlyk heýkeli»-niň resmi ady «Dünýäni ýagtylandyrýan azatlyk» diýlip atlandyrylýar. Ol ABŞ-nyň Nýu-Ýork şäherindäki «Liberty» adasynda ýerleşýän we 1886-njy ýyldan bäri Amerikanyň nyşany bolup durýan ägirt uly heýkel we syn ediş diňidir. Ol dünýäde tanalýan ýadygärlikleriň biridir. «Azatlyk heýkeli» misden ýasalyp, ol ABŞ-nyň esaslandyrylmagynyň 100 ýyllygy mynasybetli, Fransiýa tarapyndan ABŞ-a sowgat berildi.

Heýkel jemi 350 bölekden ybarat bolup, 4 aýyň içinde dikeldildi. Heýkeldäki zenan Rimiň erkinlik hudaýy «Libertas»-dyr. Onuň sag elinde alawly taýak, çep elinde bolsa kitaplar bar. Heýkeldäki zenanyň başynda täç bar. Täjiň 7 sany ujy bolsa 7 yklymy we 7 deňzi alamatlandyrýar.

«Azatlyk heýkeli» 1984-nji ýylda ÝUNESKO-nyň Bütindünýä mirasynyň sanawyna girdi. Onuň has kiçi nusgalary Parižde, Osakada, Pristinada, Pekinde, Newada-da, Günorta Dakotada ýerleşýär.face>

Mälim bolşy ýaly, Müsüriň hökümdarlygyndaky Meroit şalygynyň (Kuş Patyşalygynyň) hem öz piramidalary bardy. Ýöne olar kän adam tarapyndan bilinmeýär.

Piramida sözüni eşideniňizde, ilki bilen kellä gelen zat Müsürdäki Gizanyň piramidalary ýa-da Günorta Amerikadaky Aztek medeniýetiniň piramidalarydyr. Ýöne Nubian piramidalary barada eşiden dälsiňiz. Geliň, bu piramidalar barada biraz öwreneliň!

Meşhur Nil derýasynyň materige çenli uzalyp gidýän böleginde Meroe atly gadymy şäher bar. Sudanyň paýtagty Hartumyň takmynan 200 km demirgazyk-gündogarynda, Nubia diýlip atlandyrylýan jülgede ýerleşýän bu şäher, takmynan 590-njy ýyldan biziň eramyzyň altynjy asyryna çenli tä ýykylýança Kuş Patyşalygynyň paýtagty bolupdyr.

Kuş şalygy meşhur Müsür siwilizasiýasynyň goňşularydy we belli bir döwürde täze şalyk döwründe Nubianyň köp bölegi Müsüriň dolandyryşyna geçdi. Soňra, bürünç asyrynyň giçki döwründe Müsüriň dargamagyndan soň Kuşlar Nubiada bir patyşalyk gurupdy. Elbetde, birek-birek bilen garyndaşlyk gatnaşygyny açan we Müsüriň hökümdarlygy astynda ýaşan Kuşlar müsürlileriň medeniýetlerine köp tarapdan täsir eden hem bolsalar, aslynda özleriniň medeniýeti bardy.

Kuş şalygynyň faraonlary şol döwürlerde Müsürdäki Giza piramidalaryndan has meşhur we täsin piramidalary gurdurypdyrlar. Ýagny, Nubia şalary müsürli faraonlara öýkünip bu piramidalary gurdurypdyrlar diýsek ýalňyşmarys.

Nubialylar 80-e golaý piramidalary gurupdyrlar. Olar esasanam öz şalar we şa aýallary üçin niýetlenipdir. Piramidalaryň içinde guburlar bolup, olaryň beýikligi 6 metrden 30 metre çenli ýetipdir. Umuman, Kuş medeniýeti 250-den gowrak piramidany gurupdyrlar.

Oduň döreýşi asyrlarboýy adamlary gyzyklandyryp gelipdir. Ol barada köp maglumatlar bar. Ýöne otluçöpüň döreýşi nähilikä? Soňky wagtlarda bu barada hem köp çaklamalar orta atylýar. Onuň awtorlary hökmünde nemes, iňlis, wenger alymlarynyň atlary agzalyp geçilýär. Ýöne anyk bir netije çykarmak welin entegem başardanok. Ýöne otluçöpüň döreýşi barada welin anyk magumatlar bar. Ilkinji fosforly otluçöp 1933-nji ýylda çykarylyp başlapdyr. Ol sähelçe gaty zada sürtseň ýanypdyr. Ýöne onuň örän howply we zäherli bolandygy üçin, adamlar otluçöpüň başgarak görnüşlerini agtarmagy dowam etdiripdirler. Gorkusyz otluçöp ilkinji gezek 1955-nji ýylda Şwesiýada peýda bolupdyr. Şol ýerde-de ol köpçülikleýin çykarylyp başlapdyr.

Çeşme:

JeýhunNews

Sport bu - köpümiziň çynlakaý çemeleşýän ýa-da käwagtlar meşgullanýan zadymyzdyr. Iň meşhur sport görnüşleri bütin dünýäde tanalýar we käbir adamlar janköýer ýa-da türgen hökmünde sporta goşulýarlar. Ýöne onuň gaty üýtgeşik, geň görnüşleri hem bar. Olar giňden tanalmaýar ýa-da oňa amal edilmän hem biler, şeýle-de bolsa sportuň bu görnüşleri ünsi we bilesigelijiligi özüne çekýär. Bu ýygyndyda biz dünýädäki iň üýtgeşik sport görnüşleri barada söhbet ederis.

Iň meşhur sport ýaryşlarynyň biri hem Angliýanyň Gloster şäherindäki Kuper depesinde her ýyl bolup geçýän peýnir ýaryşydyr. Peýniriň uly teker görnüşindäki tegelegi depäniň üstünde togalanýar we gatnaşyjylar ony tutmaga ýa-da iň bolmanda ilki bilen aşak düşmäge synanyşýarlar. Peýnir sagatda 110 km tizlige ýetip biler, şonuň üçin ýaryş gaty howply we köplenç şikesli ýagdaýlara hem getirip bilýär. Ýeňiji baýrak hökmünde peýniri alýar. Bu däp-dessuryň gelip çykyşy belli däldir, ýöne gadymy butparaz dessurlardan gözbaş alyp gaýdýan bolmagy mümkindir.

Kädi regattasy - ýene bir üýtgeşik ýaryş, äpet kädiniň boşadylmagyny we gaýyk hökmünde ulanylmagyny öz içine alýar. Gatnaşýanlar kölde ýa-da derýada açyk reňkli eşikler geýýärler. ABŞ-da we Kanadada birnäçe şuňa meňzeş ýaryşlar bardyr. Iň meşhurlary oktýabr aýynda Pesakid kölünde başlaýan Windzor regattasydyr. Gatnaşýanlar laýyk kädini ösdürip ýetişdirip, regatta öňünden taýýarlanýarlar. Orta regatta kädiniň agramy takmynan 350 kilogram bolup şunuň ýaly kädi adaty regatta kabul edilmeýär.

Suwasty hokkeýi - oktopuş diýlip hem atlandyrylýan bu sport 1950-nji ýyllarda Angliýada Sub-Aqua klubynyň eýesi tarapyndan oýlanyp tapyldy. Düzgünler adaty hokkeý bilen meňzeş, oýun suwuň, howzuň düýbünde bolup geçýär. Oýunda iki topar, maksat, taýak (diňe bir eli bilen tutup boljak derejede gysga) we pökgi bar.

Gorag enjamlarynyň ýerine, gatnaşyjylar dem alyş maskalaryny we ganatlaryny geýýärler. Maksat birmeňzeş - garşydaşyň pökgüsine garşy derwezä mümkin boldugyça köp pökgi geçirmek. Bäsleşik iki 15 minutlyk bölümden we 3 minutlyk dynç alyşdan ybaratdyr. Duşuşykda iki sany suwasty emin we ýer ýüzünde bir emin höküm çykarýar.

Bu sporty ýeterlik derejede kyn däl diýip hasaplaýan bolsaňyz, has hem kyn görnüşiniň bardygyny ýadyňyzdan çykarmaň, bu doňdurylan howuzlaryň düýbünde oýnalýan hokkeýdir. Suwasty hokkeý köp ýurtda meşhurdyr we çempionatlar yzygiderli geçirilýär. Tomaşaçylar oýunlary hakyky suwasty kameralar arkaly ýa-da howuzda enjamlaşdyrylan penjireler arkaly tomaşa edýärler.

Bossabol - trambolinlerde futbol bilen woleýbolyň ajaýyp goşulmasyndan dörän oýundyr. Bedeniň islendik bölegi bilen oýnap bilersiňiz, ýöne urgylar has köp bal berýär. Şeýle hem, “samba emini” – ýagny DJ-iň wezipesi bolan emin bardyr. Bu sport 2004-nji ýylda Ispaniýada dünýäniň iň meşhur sport görnüşleriniň utgaşmasy hökmünde oýlanyp tapyldy.

Oýun merkezde üçburçly, dört çişirilýän zonadan ybarat ýörite meýdançada bolup geçýär. Her topar dört ýa-da bäş oýunçydan ybarat bolýar. Maksat topy garşydaşyň meýdançasyna düşer ýaly tora zyňmakdyr. Oýunçy bedeniň haýsy bölegine topy urandygyna we haýsy zona düşendigine baglylykda dürli ballar berilýär. Duşuşyk hersi 21 oçko çenli üç ýa-da bäş toplumdan ybarat. Emin diňe bir düzgünleri berjaý etmän, karnawal atmosferasyny döredip, oýun üçin sazy hem saýlaýar. Bossabol oýny Ýewropada, Günorta Amerikada we Aziýada köp duş gelýär we halkara ýaryşlary geçirilýär.

Eýfel diňi hakynda täsin maglumatlar

Dünýä ýüzünde Fransiýanyň simwolyna öwrülen diň ýurduň iň bir gelim-gidimli ýerleriniň biridir. Ilkibaşda bu diň şäheriň orruk ortasynda bir demir üýşmegi bolup, gorkunç bir görnüşi emele getirýär, şäheriň gelşigini gaçyrýar diýlip, birnäçe tankytlara sezewar edilýär. 1909-njy ýylda diňi ýumurmak barada karar kabul edilýär. Iň soňky pursatlarda diňiň beýikligi göz öňüne tutulyp, onuň telewideniýa-radio tolkunlaryny goýbermekde ähmiýetli boljagy sebäpli karar üýtgedilýär.

Eýfel diňiniň gurulmasyndan soň, Londanda şoňa meňzeş Watkins Tower ady bilen 1891-nji ýylda bir proýekta başlanýar. Ýöne gurluşygy üstünlikli tamamlap bilmänsoňlar, 1907-nji ýylda ýykylmaly edilýär.

Başga-da ýaponlar tarapyndan Eýfele meňzeş bir diň 1958-nji ýylda Tokioda gurulýar. Onuň beýikligi 333 metr bolup, dünýäniň iň beýik, adam eli bilen bina edilen gurluşygydyr.

Eýfel diňi diňe bir daşyndan seredip guwanmak üçin bina däl. Onuň içine girip, gezelenç etmek, garbanmak ýaly mümkinçilikleri hem bar. Diň esasy 3 gatdan ybarat bolup, onuň her gatyna isle basgançaklar arkaly, isle lift arkaly çykyp bilersiňiz. Islendik gatynda hem sizi ajaýyp Pariž peýzažy gurşap alar. Birem bu diňi gijelerine görseňiz, hertüýsli öwüsýän çyralaryň öwüşginine hasam göze gelüwli bolýar.

Bulardan başga-da:

– Eýfel ady diňiň gurluşygynyň inženeri Gustawe Eiffeliň hormatyna dakyldy.

– diňiň gurluşygy 1887-nji ýylda başlap, 1889-njy ýyla çenli 2 ýyl, 2 aý, 5 gün dowam etdi.

– her 7 ýyldan reňklemek işi amala aşyrylyp, oňa 60 tonna boýag sarplanylýar. Bu işe 25 boýagçy gatnaşyp, 15 aýda işi dolulygyna tamamlaýarlar.

– gurluşygyna 3 müň işçi gatnaşyp, onuň dowamynda hiç hili önümçilik betbagtçylygy ýüze çykan däldir.

– diňiň beýikligi sowuk howalaryň täsirine 3-15 sm-e çenli kiçelýär.

– gaty yssy ýa-da ýelli howalarda diň 18 sm-e çenli egilip bilýär.

– diňiň jemi 1665 sany basgançagy bar. Ilkibaşda diňe çykmak üçin şolar ulanylypdyr. Häzir bolsa, köplenç liftleriň hyzmatyndan peýdalanylýar.

– her ýyl ortaça hasapda 7 million töweregi syýahatçy ýörite diňi görmek maksady bilen Fransiýa gelýär.

– diňi ýagtylandyrmak üçin sarplanylýan elektrik energiýasy kiçiräk bir obaňky bilen deň derejede.

– gijeleri 20 000 tapawutly çyralar bilen yşyklandyrylýar.

– elektrik geçirijileriniň umumy uzynlygy 80 km-e barabar.

– beýikligi 300,51metr (anteni bilen birlikde 324,8 m).

– Umumy agyrlygy 10,150 tonna.

Baý bolmak hakynda gysgaça maslahatlar.

Nädip baýamak hakda pikir edýän bolsaňyz, ilki bilen näçe güýç sarp edendigiňizi bilmelisiňiz.  Aşakda özüňize bermeli soraglar.

Her kim baý bolmak isleýär, ýöne islegini amala aşyryp bilýänler az.  Munuň sebäbi köp adam dogry ädim ätmegi bilenok.  Baýlyga dogry ädim ätmegiň ähmiýeti köplenç äsgerilmeýär.

Aslynda, dünýä inen we başdan başlap baý adamlar belli bir umumy aýratynlyklara eýe.  Bu aýratynlyklaryň kömegi bilen olaryň köpüsi düýbüne näçe çümse-de, ýene-de ýokary derejä çykmagy başardy.  Bütin dünýäni ruhlandyrýan üstünlik hekaýalary hem muny görkezýär.

Isleýän baýlygyňyza ýetmek isleseňiz, maksadyňyza gaty gowy ýetip boljakdygyňyza ynanyp başlap bilersiňiz.

Kyn diýmäň we ynanmak bilen başlaň!

Içiňizdäki sähelçe ikirjiňlenmek hem sizi arzuw edýän baýlygyňyzdan saklap biler.  Şonuň üçin baýlaryň beýle ýokary zehinler bilen döredilmändigini we olaryň edil siziň ýaly ýola çykandygyny ýadyňyzdan çykarmaly dälsiňiz.

Mysal üçin, Uolt Disneýiň bir wagtlar köne otagynda syçanjygyň ylhamy bilen Mikki Mausyň keşbini döredendigini öwrenýärsiňiz.

Meýilnama düzüň!

Sebäbi näme etmelidigini bilmän ömrüniň dowamynda baýlygy kowalap ýören millionlarça adam bar. Şonuň üçin edil şu wagt ugruňyzy kesgitläň we şol tarapa ynamly ädim ädiň.

Mydama öwreniň we kämilleşdiriň!

Baý bolmak üçin öwrenmek we ösmek üçin ähli mümkinçiliklerden peýdalanyň.  Tehnologiýanyň ösýän häzirki dünýäsinde tükeniksiz maglumatlara girmek aňsatlygyndan peýdalanyň.  Kitap okaň, täze güýmenje alyň, tejribe alyň, dil öwreniň, gysgaça aýdanyňda, hiç wagt durmaň.

Wagtdan netijeli peýdalanmagyň usullaryny bilmek bilen başlap bilersiňiz.

Sebäbi üstünlikden uzakda bolanlar ýa wagt bilen bäsleşýärler ýa-da döwürden has yza galýarlar.  Iki esasy ýalňyşlykdan gaça durup, sazlaşykly öňe gitmegi öwrenmeli.

Tygşytlamagyň ähmiýetine düşüniň!

Sebäbi tygşytlamak, baý bolmak ýolunda ätjek iň uly we iň möhüm ädimleriň biridir!

Saglygyňyza üns beriň!

Fiziki, akyl we ruhy saglygyňyza has köp üns beriň.  Munuň baýlyk bilen näme baglanyşygy hakda-da sorag bermäň!  Özüňizi doly sagdyn duýmagyň ýoluňyzda üstünlik gazanmak üçin möhümdigini ýadyňyzdan çykarmaň.

Biznesiňizde üstünlikler dileýän!

👨‍💼💸

🔸️Pluton planetasynyň bir ýyly Ýeriň 247 ýylyna barabardyr.

🔸️Manhetten adasy indeýlerden 24 dollara satyn alnypdyr.

🔸️Biziň eýýamymyzyň 79-njy ýylynyň 24-nji awgustynda Wezuwiýa wulkanynyň atylmasy bilen diňe bir hemmä belli Pompeý şäheri däl, eýsem, Gerkulandi we Stabiý şäherleri hem Ýeriň ýüzünden ýok bolupdyr.

🔸️Ýer ýüzüniň ilatynyň sany soňky 40 ýylda 3,1 milliard adam artypdyr.

🔸️Günbatar Awstraliýadaky Hilýer kölüniň näme üçin açyk gyzyl reňkdediginiň sebäbini henize – bu güne çenli bilip bilenoklar.

🔸️Ýer ýüzünde iň gurak ýer Antarktidanyň Gury jülgesi hasap edilýär. Ol ýerde indi iki million ýyl bäri hiç bir ygal ýagmandyr.

🔸️Afrika iň köp dilli yklym hasap edilýär. Afrikanyň ýaşaýjylary iki müňdenem gowrak dilde gepleşýärler. Olaryň arasynda iň kiçi dil bolan bilýa dilinde diňe 1998-nji ýylda Kamerun bilen Nigeriýanyň serhedinde ýaşaýan 87 ýaşly bir garry zenan gepleýär eken.

🔸️Gollandiýa bir wagtlar Niderlandlaryň welaýaty eken. Eýýäm XVI-XVIII asyrlarda Niderlandlaryň syýasy we ykdysady merkezi bolupdyr. Şondan bäri bu welaýatyň taryhy ýurduň umumy taryhy bilen şeýle bir gatyşyp gidipdir welin, indi Niderlandlar Gollandiýa diýlip atlandyrylyp başlapdyr.

🔸️Stambul iki yklymda ýerleşýän dünýäniň ýeke-täk şäheridir. 

🔸️Kanadadaky kölleriň sany dünýäniň ähli kölleriniň sanyndan hem köpdür.

🔸️Ýaponiýanyň 70 göterimi daglyk ýerlerdir.

🔸️Ýaponiýanyň oba-şäherleriniň köçeleriniň atlary ýokdur.

🔸️Ýaponiýa 3900 adadan durýandyr.

🔸️Indoneziýada 17508 ada bardyr.

🔸️Beýikligi 8000 metrden geçýän daglaryň 14-si Aziýada ýerleşýär.

🔸️Dünýäniň iň beýik dagy Gawaýlardaky Mauna-Kea dagydyr. Onuň beýikligi okeanyň düýbünden 10203 metrdir. Onuň 4205 metri deňiz derejesinden ýokarda, galan bölegi bolsa deňiz derejesinden aşakda ýerleşýär.

🔸️Amerikanyň  Birleşen Ştatlarynyň iň kiçi paýtagty Wermont ştatynyň paýtagty Monpelýe şäheridir. Onuň iki müňe golaý ýaşaýjysy bardyr.

🔸️Dünýäde iň ýelli ýer Antarktikadaky Wiktoriýa Ýeri hasaplanýar. Bu ýerde ýeliň tizligi sagatda 215 kilometre çenli ýetýär.

🔸️Ekwator çyzygy dünýäniň 13 ýurdunyň üstünden geçýär.

Birleşen Milletler Guramasynyň uniwersiteti Tokioda ýerleşýär. Antarktikadaky Ueddel deňzi dünýädäki iň arassa deňiz hasaplanýar.

🔸️Günorta Amerika ýurtlarynyň arasynda diňe iki ýurduň — Boliwiýa bilen Paragwaýyň okeana çykalgasy ýokdur.

🔸️Amsterdam we Antwenpen şäherleriniň hersinde 26 ada bar. Sankt-Peterburgda 101, Wenesiýada 118 ada bar.

🔸️Çiliniň Atakama çöllüginde ýerleşýän Kalama şäherinde hiç wagt ýagyş ýagmaýar. Saud Arabystanynda ýekeje-de derýa ýokdur.

🔸️Ob derýasynyň 150 000 goşandy bardyr.

🔸️Nil derýasy dünýäde ekwatordan gözbaş alyp, aram klimata akýan ýeke-täk derýadyr. Beýleki derýalar onuň tersine akýarlar.

Ölüminden soň ogurlap gidilen meşhur adamlar

Meşhur adamlaryň köpläp janköýerleri bar.

Jynazadan soň meşhur adamlaryň jesetleriniň ogurlanan we köpüsi ýitirlen ýagdaýlary ýetirlikdir.

1978-nji ýylyň 1-martynda merhum Çarli Çapliniň jesedi ogurlap gidileni şol wagtlar dünýä habarlary boldy.

Bu gün ölüminden soň ogurlap gidilen başga beýik şahsyýetler hakynda bilip alarys.

Çarli Çaplin - 1978-ýylyň 1-martynda onuň tabytyny ogurlanyp we onuň dulundan 650-müñ dollar talap eden garakçylar şu karara gelen. Bu jenaýat aktýor durmuşynyň 25 ýylyny geçiren Şweýsariýadaky Korsesyur-Vevey obasynda şeýle edildi. Dul aýal \"Çarli muny gülkili diýip aýdan bolardy\" diýip bu tölegi tölemekden ýüz öwürdi.

Polşa we Bolgariýadan gelen immigrantlar bolup çykan 2-sany ogry tizde tussag edildi we gürlemeýän komediýaçynyň galyndylary asyl jaýyndan 15-kilometr uzaklakda tapyldy. Jesedi täzeden ogurlanmaz ýaly gabyry betonlaşdyrylyp goýuldy.

Gogol Nikolaý Wasilewiç - Rus ýazyjysy we tankytçysy diriliginde özüniň üýtgeşikligi bilen aýrylyp duran, ýöne ölüminden soň hem ol özüniň yzyndan syr galdyrmagyny kim hem hyýal edipdir? 1931-ýylda Gogoly täzeden jaýlanyş çäresi karar edildi.

Öňki hekaýadan soň başgaça bolup, hemme zat ýerindedi... ýöne Nikolaý Wasiýewiçiň başyndan başga. Gogol endamyny bu bölegi kime we näme üçin gerek bolmagy mümkin eken? Bu häzire çenli açylmadyk syr bolup galýar.

Dowamy bar...

Eger häzirki wagtda Müsür piramidalary ýaly bina gurulsa, näçe harajat ediljekdigi barada aýtmazdan öňürti, piramidalaryň gurluş aýratynlyklaryna ünsi çekeliň.

Heopsyň piramidasy

Soňky ýyllarda dünýä döwletlerinde biri-birinden uly bolan binalary gurmak işine gyzgalaňly girişildi. Şonuň üçin beýikligi Asman bilen bäsleşýän binalary görmek indi adamzat üçin onçakly bir geňem däl ýaly. Emma olaryň arasynda biri-birinden diňe beýikligi boýunça däl, eýsem, gurluş aýratynlygy boýunça düýpgöter tapawutlanýanlary-da bar. Dünýäniň iň täsin ýerleriniň sanawyna girýän Müsür piramidalary özüniň täsin gurluş aýratynlygy boýunça indi ençeme asyr bäri alymlaryň üns merkezinde. Eger-de şol piramidalar häzirki wagtda guruljak bolnanda näçeräk harajat gerek bolardy?!

Bu günki gün beýikligi 138 metr bolan Heopsyň piramidasy Ýer ýüzünde 3 müň ýyllap iň beýik bina hasaplanypdyr. Ýöne miladydan öňki 2600-nji ýylda gurlan bu piramidanyň hiç hili döwrebap tehnologiýalary ulanmazdan gurlandygy aýratyn bellärliklidir.

Heops piramidasynyň gurluş aýratynlygy:

Müsüriň biziň günlerimize çenli saklanyp galan iň uly ýadygärlikleriniň biri bolan Heopsyň piramidasynyň gurluşygy faraonyň ýegeni, arhitektor Hemiun tarapyndan alnyp barlypdyr. Piramida hek daşyndan ybarat bolan tebigy depelikde gurlan, granit we hek daşlaryndan düzülen bir gatly binadyr. Käbir maglumatlarda görkezilişine görä, piramidanyň ilki başda beýikligi – 146,6 metr bolupdyr. Egilme burçy – 51 dereje, daýanç meýdany – 53 müň m2, göwrümi – 2,50 million m3, blok gatlaklarynyň sany bolsa – 203-dir. Piramidany düzýän granit daşlarynyň käbiriniň agramynyň 35 tonna, hek daşly bloklaryň bolsa hersiniň takmynan 2,5 tonna barabar bolmagy-da geň galdyryjy ýagdaýdyr.

Piramida nädip guruldy?

Ylmy maglumatlara görä, bu piramidanyň gurluşy diňe bir gullar tarapyndan alnyp barylman, eýsem, onuň işine erkin müsürliler hem gatnaşypdyrlar. Emma olar öz hyzmaty üçin pul almandyrlar. Çünki ol döwürlerde pul ýokdy. Bu hakykata 1990-njy ýyllarda arheologlar tarapyndan tapylan işçileriň guburlary we beýleki tapyndylar şaýatlyk edýär.

Gurluşyk işleri näçe wagt dowam etdi we onda näçerek müsürli işläpdir?

Müsüriň gadymy asyrlar ýokary geňeşiniň öňki baş sekretary Zahi Hawassanyň aýtmagyna görä, piramidanyň gurluşygynda jemi 10 müňe golaý işçi işläpdir. Olar ýörite düzülen reje boýunça iş ýöredipdirler. Ýagny her 3 aýdan işçiler çalşyrylyp durlupdyr. Mundan başga-da gurluşyk meýdançasynda 4-5 aýyň dowamynda bloklary tiz gurmagy başarjak iň güýçli işçiler işledilipdir.

Müsüri öwreniji Mark Lehnerniň aýtmagyna görä, gurluşyga azyndan 20 000 adam gatnaşypdyr. Gurluşygyň dowam eden wagty barada aýdylanda bolsa 20 ýyldan 27 ýyla çenli wagt aralygy görkezilýän bolsa-da entäk bu barada anyk netijä gelnenok.

Işçileriň iýmitlenişine gözegçilik güýçli bolupdyr. Olaryň köp mukdardaky et önümleri, gök önümler, çörek we beýleki iň gowy iýmitler bilen iýmitlenendigi subut edilendir. Arhezoolog R. Reddingiň maglumatlarynda görä, piramidanyň gurluşykçylary üçin her gün 1800 kilogram et sarp edilipdir.

Piramidanyň gurluşygy üçin gerekli bolan gurluşyk daşlaryny daşamak we ýerlemek işiň agramly bölegi hasaplanypdyr. Gurluşykda esasan hem ýerli hek daşyndan peýdalanylyp, hek daşynyň esasy ýatagy-da gurluşyk meýdançasynyň golaýynda ýerleşipdir. Emma piramidanyň üstki gatlagy üçin ulanylan ýokary hilli hek daşy bolsa Turadan (Gizadan 13 km uzaklykda) getirilipdir. Piramidanyň gurluşygy üçin sarp edilen harajatlary hasaplamak örän kyn. Çünki şol döwürde hiç hili pul bolmandyr, zerur bolan materiallar bolsa faraonda köp eken. Beýleki gerekli zatlar bolsa alyş-çalyş üsti bilen amala aşyrylypdyr.

Eger-de häzirki wagtda Müsürde edil şunuň ýaly bina guruljak bolnanda aşakdaky ýaly harajatlar sarp edilerdi:

hek daş bloklary (2,5 million m3) – 500 million dollar; granit bezegleri (8000 tonna) – 1,4 million dollar; gurluşyk materiallary üçin umumy harajatlar – 1 milliard dollardan köp däl.

Arhitektor Žan-Pýer Hurdeniň aýtmagyna görä, takmynan 1500-2000 sany gurluşykçylaryň kömegi bilen 5 ýylyň dowamynda Heopsyň piramidasy ýaly binany gurmak mümkin bolardy. Beýle binanyň bahasy bolsa 5 milliard dollara barabar bolar.

Kitap barada gyzykly maglumatlar

Kitap okamak biziň çalt garramagymyzyň öňüni alýar. Kitap okamak adamyň beýnisini işjeň ýagdaýa getirýär. Beýniniň işlemegi bolsa garrylygy birneme yza süýşürýär.

Fransuz imperatory Napoleon Bonapart bir minudyň dowamynda 2 müň sözi okamagy başarypdyr. Rus ýazyjysy Maksim Gorkiý bolsa 1 minudyň dowamynda 4 müň sözi okap bilipdir. Ýazyjy Onore De Balzak 2 ýüz sahypaly romany ýarym sagatda okapdyr.

Tomas Edison hem ünsüniň güýçli bolmagy sebäpli, 2-3 setiri birden okap, okanlaryny sahypalap ýadynda saklamagy başarypdyr.

Haýal okanymyzdan çalt okan wagtymyz gözlerimiz onçakly bir ýadamaýar. Adamlaryň 95 %-i örän haýal, ýagny 1 minudyň dowamynda 180-220 söz okaýarlar, (ýagny bir sahypany 1,5-2 minutda).

Dünýädäki iň uly kitaphana 1800-nji ýylda döredilen ABŞ Kongresiniň kitaphanasydyr. 2012-nji ýylda onuň gaznasyndaky kitaplaryň sany 155,3 milliona barabardy. Kitaphananyň umumy meýdany 26,14 ga bolup, kitap tekjeleriniň uzynlygy 856 kilometr.

Hindistanyň Amritsar şäherindäki kitaphana bolsa dünýäniň iň kiçi kitaphanasy hasaplanylýar. Onda bary-ýogy bir sany mukaddes kitap saklanylýar.

Ýer ýüzündäki ilkinji gazet Hytaýyň “Kongo” gazeti. Ol eýýäm 1000 ýyldan bäri çap edilip gelýär.

“Nýu Ýork Taýms” amerikan gazetiniň 1965-nji ýylyň 17-nji oktýabryndaky sany agramy boýunça dünýädäki iň agyr gazet hasaplanýar. Onuň agramy 3,4 kilogram, sahypalarynyň sany bolsa 943.