smiling_
16.09.2024 14:23
Geläýipsiñ...
Geläýipsiñ
Ýyllaryñ ýygyrtly ýüzüni ýazyp,
Geläýipsiñ!
Ötünç çogýar aýañdan.
Garaşmak endigim wadañ deý bozup,
Özümi agtardym özge hyýaldan.
Men özümi del gözlerden agtardym,
Tapmadym, kejikdim duýgym deý ylla.
Bagt ýüwrüge berilsedi aljakdym,
Arman, bagty alyp bolmaýar ylgap.
Duýgularyñ adasynda gezm edip,
Ýitiren ekenim parasadymy.
Hiç bir parahatlyk aýryp bilmedi
Kalbymda oýaran harasadyñy.
Ah, şonda-da söýgä duş eden ýollar,
Unutdyrmagy hem gylyk bilipdir.
Bak, saña şepagat eçilen ýyllar
Meni birehim gyz kylyp bilipdir.
Barybir, ýatlaram bagt be:r, gönendi:r,
Şat etmek dälmidir bagtyñ ukyby?!
Emma diñe berilýändir söýenñe
Öz göwnüñi ynjytmaklyk ukyby.
©Mahym NURGELDIÝEWA
13
42
smiling_
15.09.2024 13:48
Şu gün
Soñky döwür hetden aşdy hyýallam,
Üşesem, güni gujaklasym gelýär.
Gel ömrüme gözgörtele zyýanlañ,
Daşyn ýakyp, içim gyjyklasym gelýär.
Pyçaklasym gelýär gussalarymy,
Gyjak bolup zaryn sazyn çalanda.
Açyklasym gelýär hassalygymy,
Dogrulygy gözlänimde ýalandan.
Bu gün maña baksyn günebakarlar,
Kebelekler gülden - güle gonmasyn.
Tans oýnajak aýyñ golundan tutup,
Şu gün meni ýyldyzlaram goldasyn.
Bärden gaýtjak, añyrsyny gören ýok,
Akylym satlyk dur tmcars-da.
Umyt höküm sürýär, üsti gyzyl el,
Käşkä bagtym uklap ýatyr Marsda.
Göýä bulutlaryñ gözýaşyn sylyp,
Asmany bagryma basasym gelýär.
Şuwagt şo-ol güneşiñ boýnundan ilip,
Käşkä gujagyma gysasym gelýär...
-- Baýram BEJIDOW
15
186
smiling_
14.09.2024 23:05
Ruhumda ýara bar
Ýyl geçdikçe täzelenen,
Yza berýär käte - käte,
Ruhumda ýara bar.
Ynandym adamlara, baglara
Allara,
Eý dünýe, meni aldama,
Ruhumda ýara bar.
Ganly gözýaşlar saçdygym,
Dünýe, ýeñsäñi aç bu gün,
Ruhumda ýara bar.
Üşär ýaly sowugam ýok,
Gorkar ýaly ýow günem ýok.
Entek meniñ bir oglumam ýok
Ýöne,
Ruhumda ýara bar.
~ Suraý BABANYÝAZOWA
14
41
smiling_
14.09.2024 20:40
Meni söýme!
Meniñ öz söýgülim bar,
Meni söýme!
Menem ýagşy umytda,
Meni söýseñ paralanar ýüregiñ!
Näletlärsiñ,
Meni ömür unutman!
Zerre bolup damar söýgiñ zäheri,
Pajygaly ahwalaty ýatlarsyñ.
Sen meni söýersiñ
Emma,
Men welin,
Uzaklykda çakyndaky zatlardan.
Meni söýme!
Söýgi - oduñ parçasy,
Men onda kömür ýaly garaört.
Ýakynlaşsañ solar ýüzüñ gunçasy,
Meni söýme!
Señ başyña iner dert...
Mert bol!
Meni söýme, men mynasyp däl!
Seriñi sämedip geçgin deñimden.
Meni söýseñ unudarsyñ bar zady,
Soñ hiç bir zat gelmez meniñ elimden.
Awtor: Remezan Mämetgurbanow
23
122
smiling_
14.09.2024 18:39
Saglyga zyýan ýetirip biljek 5 sany ertirlik.
Saglyga zyýan ýetirip biljek 5 sany ertirlik
Ertirlik adamyň gün tertibinde iň möhüm nahar bolup, ol uzakly günüň nähili geçjekdigini kesgitleýär. Şeýle-de bolsa, ertirlik naharlarynyň hemmesi ynsan üçin deň derejede peýdaly däldir. Geliň, ertirlik naharlarynyň içinde iň zyýanly bolup biljek bäş dürli tagama, şeýle-de näme üçin olary kabul etmekden saklanmalydygyna seredip geçeliň.
Mýusli we gury ertirlik naharlary
Saglyk iýmiti hökmünde bilinýändigine garamazdan, mýusli we hlopýa köplenç artykmaç şekeri düzüminde saklaýar. Bu tiz uglewodlar ganyň glýukoza derejesiniň düýpli üýtgemegine sebäp bolýar. Netijede, nahardan bir sagat soň, ýene ajykmak duýgusy ýüze çykýar.
Çörek önümleri
Kruassan, bulka hem-de piroglar — günüň başlangyjy üçin gowy saýlaw däldir. Şeýle görnüşde bişirilen önümleriň esasy düzümi — un, şeker we trans ýaglardan ybarat bolup, bedene zyýan etmese peýdaly däldir. Bu iýmitler hem ganda şekeriň köpelmegine getirýän tiz uglewodlardyr.
Täze sykylan şireler we miwe smuzileri
Miwe şireleri we smuziler düzüminde süýümsiz fruktozanyň ummasyz mukdaryny saklaýar. Bagyr fruktozany diňe çäkli mukdarda gaýtadan işläp bilýär we galany ýaga öwrülýär. Bulardan iň gowy peýdalanyp boljagy — banan ýa-da awokado goşulan gök otly we ir-iýmişli taýýarlanylan smuzidir.
Mannaýa kaşasy
Aslynda kaşalaryň köpüsi peýdaly bolsa-da, mannaýa kaşasynyň özboluşly zybanly taraplary bardyr. Onuň düzüminde witaminler we süýüm az bolup, kaloriýa köpdür. Kaşa iýilenden soň ganyň glýukoza derejesiniň çalt ýokarlanmagy agramyň artmagyna hem-de insulinrezistentligiň ösmegine sebäp bolup biler.
Ertirlik naharyny edinmezlik
Ir bilen nahar iýmezlik — iň erbedi. Hatda azda-kände zyýanly bolup biljek nahary iýmek hem ertirlik edinmezlikden has gowudyr. Boş aşgazanda kofe ýa-da çaý içmegi ertirlik hasaplap bolmaýar, sebäbi ol siňdirmek üçin iýmit ýok ýagdaýynda aşgazan suwunyň öndürilmegini stimulirleýär.
Ertirlik naharyny saýlanyňyzda — beloklara, çylşyrymly uglewodlara we sagdyn ýaglara baý bolan deňagramly tagamlara ähmiýet beriň. Bu siziň bütin günüň dowamyndaky energiýaňyzy üpjün edip, özüňizi oňat duýmagyňyza ýardam eder.
Peýdalanylan çeşme: 74.ru
15
62
smiling_
13.09.2024 13:41
Geljek üçin motiwasiýa.
«Men hiç wagt geljek hakynda pikir etmedim, geljek ýeterlik çalt gelýär” diýýär Albert Eýnşteýn. Men bolsa dünýäniň däl-de öz gelejegimiň aladasynda. Näme bolaryn? Näme işlärin? Nirede bolaryn? Geljegim bolarmy? Bolsa nähili geljegim bolar? Nähili maşgala, nähili kariýera eýe bolaryn? Munuň üçin nirden başlamaly? Ýa-da asyl başlamak hökmanmy? Başlangyç eýýäm başlananmy?.. Ýene müňlerçe we müňlerçe soraglar... Bu soraglara öz ýaşap ýören durmuşym bilen, geljegim bilen, geçmiş tejribäm we durmuşdaky bar bolan arzuwlarym bilen jogap bermelidigimi bilýärin. 30 ýyllyk plan düzsem, 30 ýyl ýaşajagym bir bellimi? Ýa-da ertire çykjagym? Her gün şeý diýýän, ýene ýaşaýan. Ýene plan düzemok, ýene ýaşaýan. Hamala diýersiň, Murphy kanunlaryndaky ýaly, planymy düzüp tamamlanymda eýýäm ömrüm soňlanaýjak ýaly... Bu dogrymy?! Meň pikirimçe dogry. Durmuş, adam, pikirleri, kynçylyklary, başyndan geçirenleri, gaýgy-aladalary, etsem-petsemleri, şeýde-şeýde geçip gidýär ynsan ömri...Hany nirede?!-Ol dünýäni almagy maksat edinen Isgenderler, nirede, ol gazap atyny atlanyp ähli ýeri ýer bilen ýegsan eden Çingizler, nirede, ol beýnisi bilen ajaýyplyklary döredip, adamzadyň aňkasyny aşyryp giden Albertler, elektrigi adam eli bilen döredip, isledigiçe ýyldyrym çakdyryp bilýän Nikolalar, nirede, ol dünýäniň taryhdaky iň barlykly adamy bolup tutuş Afrikany elinde saklan Mansa Musalar, nirede, ol bütin dünýä Apple-i tanadan, tehnologiýany trend etmegi başaran geniýler, Steve Jobslar…hany nirede...
Men aýdaýyn nirededigini, olar siziň aňyňyzda. Görýäňizmi, häzirem ýatlanar derejede yz goýup gidipdirler. Erbet ýa-da gowy, ýöne yz.
Biziňem geljek ugrundaky maksadymyz şol bolmaly. Arzuwlaryňy tutaryk edinip ýöräp biljek ýoluň bar, yz goýmak, onda-da ullakan yz goýmak potensiýalyň bar, iň esasy hem gymmatlydan gymmatly wagtyň bar, şonda-da näme üçin sen şuwagtam bu haty okap otyrsyň?! Bar, git-de arzuwlaryňa tarap git! Çalt bol!!! ))
Awtor: Kadyrmyrat Öwezgylyjow
14
51
smiling_
13.09.2024 07:38
Gözüň aşagyndaky gögermeler nädip emele gelýär?
Gözüň aşaky gabaklaryň aşagyndaky gara tegelekler diýlip atlandyrylýan bu ýagdaý erkeklerde we aýallarda köp bolýar. Gözüň aşagyndaky gögermeler, köplenç gözüň aşagyndaky haltalar bilen bilelikde adamyň öz ýaşyndan hem has garry görünmegine sebäp bolýar.
Ýadawlyk, garaňky gök tegelekler üçin iň logiki düşündiriş ýaly bolup görünse-de, bu ýagdaýa goşant goşup biljek dürli faktorlar bar. Köplenç gözüň aşagyndaky gögermeler saglyk meselesini görkezmeýär we lukmançylyk kömegini talap etmeýär. Şeýle-de bolsa, estetiki kynçylyklary döredýär we erbet tarapy, bu halkalardan dynmagyň kyn bolmagydyr.
Gözüň aşagyndaky gara tegeleklere näme sebäp bolýar?
Gögermelere sebäp bolup biljek iň köp ýaýran sebäpler:
Ukusyzlyk. Artykmaç ýadawlyk, ýeterlik uky almazlyk ýa-da adatdakysyndan has köp uklamak gözüň aşagyndaky gara tegeleklere sebäp bolup biler. Ukusyzlyk deriniň garaňky we reňkli görünmegine sebäp bolup, deriniň aşagyndaky gara dokumalary we gan damarlaryny ýüze çykarýar. Ukusyzlyk, gözüň aşagynda suwuklygyň ýygnanmagyna we şonuň üçin bu ýerlerde çişmä sebäp bolup biler. Gözleriň aşagyndaky gara reňk käwagt çişen gabaklaryň kölegesi bolup biler.
Ýaş. Tebigy garramak, gözüň aşagyndaky gara tegelekleriň umumy sebäbi. Adam ulaldygyça derisi inçe bolýar we çeýeligini ýitirýär. Deriniň elastikligini üpjün edýän subkutan adipoz dokumasynyň we kollageniň mukdary azalýar. Netijede, deriniň aşagyndaky gara gan damarlary has görnükli bolýar we gözüň aşagyndaky ýeriň garaňky görünmegine sebäp bolýar.
Göz ýadawlygy. Telewizor, kompýuter, planşet we telefon ekranlaryna seretmek gözüň ep-esli dartylmagyna sebäp bolup biler. Bu dartgynlylyk uzak wagtlap dowam etse, gözüň töweregindäki gan damarlarynyň giňelmegine sebäp bolýar. Netijede, gözüň töweregindäki we aşagyndaky ýerler garaňky görünýär.
Allergiýa. Allergiki täsirler we gury gözler gara tegelekleri döredip biler. Allergiki reaksiýa ýüze çykanda, gistaminler bedende zyýanly maddalar hökmünde kabul edilýän gurluşlara jogap hökmünde bölünip çykýar. Gistaminiň bölünip çykmagy diňe bir gijelewük, gyzarmak we gözüň çişmegi ýaly oňaýsyzlyklary döretmän, gan damarlarynyň ulalmagyna hem sebäp bolýar. Bu gözüň aşagyndaky inçe deriniň aşagynda has görünýän damarlary döredýär. Gijelewük allergiýasy sebäpli gözüň we daş-töweregiňi dyrnaçaklamak we sürtmek, gögermegi hasam erbetleşdirip biler. Bu gan damarlarynyň çişmegine we ýarylmagyna sebäp bolup biler. Gan damarlarynyň ýarylmagy gögermegi ýokarlandyrýar.
Suwsuzlyk. Suwsuzlyk, suwuklygyň ýeterlik bolmazlygy sebäpli bedeniň suwuklyk balansynyň bozulmagydyr. Bu ýagdaý gözüň aşagyndaky gara tegelekleriň umumy sebäbi. Ýeterlik mukdarda suw alynmasa, gözüň aşagyndaky deride garaňky we batan görnüş peýda bolýar.
Güne aşa täsir etmek. Güne aşa köp täsir etmek, bedeniň reňkini üpjün edýän melanin atly pigmentiň köpelmegine sebäp bolup biler. Günüň aşa köp bolmagy deriniň garalmagyna, esasanam gözüň töweregine getirýär.
Genetika. Gözüň aşagyndaky gögermeler maşgala agzalarynda köp duş gelýän bolsa, beýleki adamlarda şol bir ýagdaýyň döremegi adaty ilata garanyňda has ýokarydyr. Bu ýagdaý çagalykdan galan aýratynlyk hökmünde hem bolýar we adamyň ýaşy bilen hasam erbetleşip biler.
Çeşme: atavatan-turkmenistan.com
14
66
smiling_
13.09.2024 00:47
Motiwasiýa we höwes.
Islendik öňde goýýan maksadymyza ýetmek üçin bize zehin, ukyp, başarnyk iň esasy zat hem höwes gerekdir. Bu zatlaryň bizde bolmagy ýa-da bolmazlygy mümkin.Ukyp, başarnyk bolup, höwesimiziň ýok bolmagy maksadymyza ýetmek üçin ilkinji ädimleri ätmage ýeterlik bolmaýar. Höweslendiriş derejesini ýokarlandyrmagyň 2 usuly bar:
1. Hereketi höweslendirýän sebäpleriň sanyny artdyrmak;
2. Belli bir ýagdaýda itergi berýän faktorlary işjeňleşdirmek.
Bu usullary ýerine ýetirmek üçin düzgün bolşy ýaly, birnäçe sebäpleri bir wagtyň özünde peýdalanyp, adamyň özüni alyp barşyna täsir etmeli. Şol sebäpler näçe köp bolsa, maksada ýetmek üçin ähtimallygy şonça-da ýokary bolýar. Diýmek, höwes döretmek üçin birnäçe peýdaly usullary synap bileris. Mysal üçin, “Motiwasiýa”.
Aslyýetinde motiwasiýa näme?
Motiwasiýa adamyň özüni alyp barşyny dolandyrýan, hereketlerine itergi berýän, ugruny, işjeňligini, durnuklylygyny kesgitleýän herekete getirýän, psihofiziologiki güýçdür. Bu güýji peýdalanyp başlanymyzdan soňra biz durmuşda öňümizde duran päsgelçiliklerden bökdençsiz geçip bilýän adama öwrüleris we durmuş düzgün-kadalaryna eýerip, üstünlige ýetip bileris. Görşümiz ýaly, durmuşda biz üçin motiwasiýanyň roly gaty uly eken.
Timur SAPAROW,
Türkmen oba hojalyk institutynyň Ýer gurluşygy we kadastry hünäriniň
3-nji ýyl talyby
14
43
