Nervi_Yamanov
14.04.2023 16:04
Zoýa Anatolýewna Kosmodemýanskaýa (1923-nji ýylyň 13-nji sentýabrynda Tambow welaýatynyň Osino-Gaý obasynda doglan). -1941-nji ýylyň 29-njy noýabrynda Moskwanyň Petrişewo diylen yerinde faşist goşunlary tarapyndan jezalandyrylyp öldürilen. Günbatar frontyň baş edarasynyň sabotaj we razwedka toparynyň Gyzyl Goşun zenany, Beýik Watançylyk urşy döwründe Sowet Soýuzynyň Gahrymany diýen ada eýe bolan ilkinji aýal.
Zoýa Kosmodemýanskaýa toparynyň söweş tabsyrygy şeýle boldy: “ Anaşkino, Gribtsowo, Petrişewo, Usadkowo, Ilýatino, Graçewo, Puşkino, Mihaýlowskoye, Bugailowo, Korowino şahercelerini 1 hepde de yakmak. Bu, Commokary serkerdeligiň 1941-nji ýylyň 17-nji noýabryndaky 428 belgili baş edarasynyň duşmanlaryň basyp alan ýerlerinde oturymly ýerleri ýakmak baradaky buýrugyny aňladýardy.
Zoya Kosmedemiyanskaya öz islegi bilen ilkinjilerin hatarynda razwedka mekdebine okuwa giripdi. Mekdepde beriljek tabsyryklaryn gaty agyr hemde howpludygyny alnanlaryň hemmesine 95% -iniň öldüriljekdigi we eger diri galyp yesir düşen yagdayynda hem tussag edilenleriň nemesler tarapyndan gynamalardan öljekdigi duýduryş berildi. 2 aylyk okuwdan we turgenlesikden son razwedkacylardan duzulen topar 1941 nji yylyn 4nji noyabrynda Wolokolamska sahercesine dusurilyaler. Olaryn ellerinde ici yangycly çüyşeler bardy we şol çüýşeler bilen faşistlerin basyp alan obalaryny yakmalydy. Tabşyryk diyseñ kyndy. Ilki başda Zoya 4 oýi yakdy. Razwedkacylaryñ bir kopisi yesir düşüpdi, Zoya muny bilyardi we gynanyardy. 1941 yylyn 27noyabrynda Zoya we yene 2 sany yoldaşy bilen Petrişewe şähercesinde 3 öýi yakdylar. 28nji noyabrda Zoya sarayy yakjak wagty obanyñ başlygy görýärde faşistleri cagyryar we şol yerde nemes basybaljylaryna yesir düşýär. Zoya sorag astyna alnyp gynanmalara sezewar boldy. Ol sondada ozinin kimdigini dusmana tanatmady. Iñ sonunda ony hem oz topardaşy satdy we onuñ kimligi ayan boldy. 29njy noyabrda Zoya asyp öldurmek jezasy berildi. Jezalandyrylmazdan ozal, Kosmodemýanskaýa obadaşlaryny faşistlere garşy göreşmäge we bu göreşde ölümden gorkmazlyga çagyrdy. Zoya jezalandyrlanda yany 18 ýaşyndady. Zoýa Kosmodemýanskaýa Ikinji jahan urşunda Sowet halkynyň gahrymançylygynyň nyşanyna öwruldi.
12
106
