Astronomlar Dünýäniň golaýyndan geçen meteoriti kesgitläp bilmediler

Astronomlar,  Aýyň Dünýä bilen arasyndaky uzaklykdan has ýakynynda geçen meteoriti uzaklaşandan soňra tapyp bildiler. Diametri 122 metr bolan meteorit, geçenden 2 gün soň tapyldy.

Megerem, Dünýämiziň meteorlary irki duýduryş ulgamlarynda birneme öňe gitmeli bolarlar. Geçen hepde bize gaty ýakyn bolan meteorit, 2020 LD alymlar tarapyndan  görülmänka duýdansyz geçdi. Iň geň zat, bu meteoritiň “aşagynda” diýen ýaly. 2020 LD Aýdan uzaklygyň 80 göterimi ýakynyndan geçdi.

“EarthSky” -daky habara görä, uzynlygy 122 metr bolan meteorit 5-nji iýunda sagatda 97,890 kilometr tizlik bilen planetamyzyň golaýyndan geçdi we astronomlar muňa bary-ýogy 2 gün soň düşündiler. Ýer bilen Aýyň orbitasynyň arasynda aýlanýan meteoritler hem muňa degişli däldir, 2020-nji ýyldaky LD 2011-nji ýyldan bäri Ýer-Aý aralygynda görlen iň uly meteorit hökmünde hasaba alyndy. Ýer bilen Aýyň aralygy 306,675 km.

'Alada etmeli zat ýok'

“EarthSky” 2020-nji ýyldaky LD ölçegli meteoritiň Earthere degen halatynda ep-esli zyýan ýetirip biljekdigini aýtdy we “sorag edilýän meteoritiň” geçen ýylky ýaly ýakynymyzdan geçmändigi barada alada etmejekdigini aýtdy. 2020 LD traýektoriýasynyň 50 ýyl hasaplanýandygyny göz öňünde tutsak, biraz dynç alyp bileris.

Astronomlar 7-nji iýunda Gawaýidäki ATLAS teleskopy arkaly meteoritiň bardygyny gördüler. 2020 LD Aý bilen Ýeriň arasynda 2011-nji ýyldan bäri görlen iň uly meteorit bolsa-da, Mars bilen ýupiteriň arasyndaky meteorit guşak şkalasyna görä ortaça kiçi hasaplanýar. Uly meteorlaryň diametri ýüzlerçe kilometre deňdir.


Pikir bermek üçin, ABŞ-nyň Arizona ştatynyň Baýdstaff şäheriniň golaýyndaky meteorit kraterine seredeliň. Diametri 46 metr bolan meteoritiň 1,2 km giňlikdäki krater sebäpli ýüze çykandygy çak edilýär. Bu meteorit takmynan 50,000 ýyl ozal Ýere degendir öýdülýär. Ýakynda mysal getirmek üçin, 2013-nji ýylyň 15-nji fewralynda Russiýanyň Çelýabinskiň üstünden uçýan meteorit uly krater emele getirmese-de, Russiýanyň 6 şäheri aýnanyň döwülmegine sebäp bolan tolkunlary ýaýratdy we 1500 töweregi adam esasan uçýan aýna döwülmegi sebäpli lukmançylyk kömegini aldy. Bu meteoritiň diametri 20 metre deňdir.

Elbetde, meteoritiň Ýere urmagy diňe onuň ölçeglerine bagly däldir. Meteoritiň düzüm bölekleri we atmosfera girmek burçy zyýany kesgitleýän faktorlaryň arasynda.