Profesor we Talyp
Bir gün akylly professorlaryñ biri talyba oran gyzykly bir sorag berdi.
Professor: Hudaý gowumy?
Talyp: Howwa.
Professor: Şeýtan gowumy?
Talyp: Ýok.
Professor: Dogry. Oglum onda maña aýtsana, ýer ýüzünde "erbetlik" diýilýän zat barmy?
Talyp: Howwa.
Professor: Erbetlik hemme ýerde bar, şeýle dälmi?! Hudaý hem ähli zady ýaradyjy, dogrumy?!
Talyp: Howwa.
Professor: Onda "erbetligi" kim ýaratdy?
Talyp: ...
Professor: Ýer ýüzünde elhençlik, bihaýalyk, keseller, medeniýetsizlik, yzagalaklyk bar. Şular hakykatdanam bara şeýle dälmi?!
Talyp: Howwa jenap, bar.
Professor: Onda şol zatlary kim döretdi?
Talyp: ...
Professor: Ylym adamda daş töweregimizdäki dünýäni öwrenmeklik üçin bäş sany ten duýgularynyñ bardygyny tassyklaýar. Hany oglum sen bize aýtsana, sen haçanam bolsa bir wagt Hudaýy görüpmidiñ?
Talyp: Ýok jenap, görmedim.
Professor: Hany bize aýt, sen Hudaýy eşidipmidiñ?
Talyp: Ýok jenap.
Professor: Sen haçanam bolsa bir wagt Hudaýy duýupmydyñ? Onuñ tagamyny dadyp görüpmidiñ? Ýa bolmasa, onuñ ysyny alypmydyñ?!
Talyp: Gynansakda ýok, jenap.
Professor: Sen şonda-da Hudaýa ynanýarsyñmy?
Talyp: Howwa.
Professor: Şul alnan çözgütlerden ugur alyp, ylym Hudaýyñ ýoklugyny tassyklaýar. Sen şu aýdylan zadyñ garşysyna çykjak birzat aýdyp bilersiñmi?
Talyp: Ýok professor. Meniñ ol zatlara diñe "Ynamym" bar.
Professor: Ine ine...Ynam - bu ylymyn esasy problemasy bolup durýar.
Talyp: Professor, "sowuklyk" diýilýän zat barmy?
Professor: Soragyñdagy nahili?! Elbetde bar, sen näme üşäp görmediñmi?!

Klasdaky oturan beýleki talyplar bu talybyñ beren soragynyñ üstünden gülüşdiler.

Talyp: Hakykat ýüzünde, Jenap, sowuklyk diýilýän zat ýok we Fizikanyñ kanunlaryna laýyklykda biziñ sowuklyk diýip hasap edýän zadymyz diñe bir gyzgynlygyñ ýoklugydyr. Adamy ýa-da jisimi onda energiýanyñ barlygy ýa-da onuñ bölüp çykarýan energiýasy boýunça öwrenmek, ölçemek mümkin. Absolýut nol (Selsiniñ ölçeg şkalasy boýunça -273 gradus) bu gyzgynlygyñ doly ýoklugydyr. Şol derejede ähli zat inert görnüşinde bolup, hereket etmäge düýbinden ukypsyz bolýar. Sowuklyk diýilýän zat ýok, biz bu sözi gyzgynlygyñ ýoklugyny häsiýetlendirmek üçin oýlap tapdyk.

Klasa dymyşlyk aralaşdy.

Talyp: Professor, "garañkylyk" diýilýän zat barmy? Professor: Elbetde bar, garañkylyk bolmasa gije bolardymy?!
Talyp: Jenap siz ýene ýalñyşdynyz. Garañkylyk diýilýän zat hem ýok. Garañkylyk hem ýagtylygyñ ýoklugydyr. Biz ýagtylygy öwrenip bileris emma garañkylygy öwrenip bilmeris. Biz Nýutonyñ prizmasynyñ kömegi bilen şöhlani birnäçe dürli reñkli şöhlelere bölüp hem şol dürli reñkli şöhleleriñ her biriniñ tolkun uzynlygyny ölçäp ony öwrenip bileris. Siz garañkylygy ölçäp bilmersiñiz. Ýagtylygyñ ýönekeýje şöhlesi garañkylyk dünýäsine aralaşyp ony ýagtylandyryp biler. Siz bir giñişligiñ nähili derejede garañkylygyny nädip anyklap bilersiniz? Siz diñe düşýän ýagtylygyñ mukdaryny ölçäp bilersiñiz, şeýle dälmi?! Garañkylyk - bu adamyñ ýagtylygyñ ýoklugyndaky bolup geçýän hadysany häsiýetlendirmek üçin ulanýan düşünjesidir. Indi maña aýdyñ jenap, "ölüm" diýilýän zat barmy?

Professor: Elbetde, ýaşaýyş hem bar, ölüm hem bar. Ölüm ýaşaýşyñ arka tarapy ahyryn.

Talyp: Siz ýene ýalñyşýarsyñyz professor. Ölüm ýaşaýşyñ arka tarapy bolmaýar, ol ýaşaýşyñ ýoklugydyr. Siziñ ylmy teoriýañyzda uly bir jaýryk emele geldi professor.
Professor: Ýaş ýigit, Siz näme diýjek bolýarsyñyz?!
Talyp: Professor, siz ähli talyplara adamzadyñ maýmyndan ewolýusia arkaly emele gelendigini öwredýärsiñiz. Siz şol ewolýusiýany öz gözleriñiz bilen görüpmidiñiz?

Professor gürrüñiñ näme hakynda gidýändigine düşünip, ýylgyryş bilen kellesini ýaýkady.

Talyp dowam etdi: Şol öwrüliş prosesini öz gözleri bilen gören ýekeje adam hem ýok. Bu bolsa siziñ has dogrusy alym däl-de, ruhanydygyñyzy görkezýär.

Klasyñ içini oturan talyplaryñ gülkisi gurşap aldy.

Talyp oturanlara ýüzlenip: Indi bolsa maña aýdyñ, siziñ arañyzda professoryñ beýnisini gören, eşiden, onuñ ysyny alan ýa bolmasa elläp gören adam barmy?!

Oturan talyplar
gülüşmelerini dowam etdiler..

Talyp: Görnüşi ýaly, hiçiñiz. Onda ylmy faktlara daýanyp professoryñ beýnisi ýok diýen netijä gelmek mümkin. Siz meni bagyşlañ professor, eger siziñ beýniñiz ýok bolsa, onda siziñ leksiýalardaky gürrüñ berýän zatlaryñyza biz nädip ynanmaly?!

Klasyñ içi dymyşlykdy.

Professor: Meniñ pikirimçe, siz maña ýöne ynanmaly...
Talyp: Ine ine...Hudaý bilen adamyñ arasynda diñe ýekeje baglanyşyk bar. Ol hem YNAMDYR!.