Global ýylylyk näme?

Global ýylylyk, surfaceeriň ortaça temperaturasynyň uzak möhletleýin ýokarlanmagydyr. Global ýylylygyň esasy sebäbi adam işjeňligi sebäpli parnik gazlarynyň zyňylmagydyr.

Global ýylylygyň sebäpleri

Global ýylylygyň esasy sebäpleri:

Parnik gazlary:  Parnik gazlary Eartheriň atmosferasynda Günden duzak ýylylygy. Bu bolsa Eartheriň gyzmagyna sebäp bolýar. Parnik gazlarynyň esasy çeşmeleri gazylyp alynýan ýangyçlaryň ýakylmagy, tokaýlaryň çapylmagy, oba hojalygy we maldarçylyk işleri we önümçilik işleri.

Tokaý tokaýlary:  Tokaýlar atmosferadan kömürturşy gazyny siňdirip, Eartheriň ýylylygyny azaltmaga kömek edýär. Tokaý tokaýlary, atmosferadaky kömürturşy gazynyň mukdaryny köpeltmek bilen global ýylylygy çaltlaşdyrýar.

Oba hojalygy we maldarçylyk işleri:  Oba hojalygy we maldarçylyk işleri parnik gazlarynyň zyňylmagyna ep-esli goşant goşýar. Oba hojalygy, topragy ösdürip ýetişdirmek, dökün we pestisidleri ulanmak ýaly parnik gazlarynyň zyňyndylaryny öndürýär. Maldarçylyk işleri metan we azot oksidi ýaly parnik gazlaryny öndürýär.

Önümçilik işleri:  Senagat işleri, ýangyç ýakmak, elektrik öndürmek we himiýa önümçiligi ýaly parnik gazlarynyň zyňyndylaryny öndürýär.

Global ýylylygyň täsiri   

Global ýylylygyň täsiri bütin dünýäde duýulýar. Bu täsirler deňiz derejesiniň ýokarlanmagyny, buzluklaryň eremegini, has agyr howa hadysalaryny we ösümlikleriň üýtgemegini gysga möhletli täsirler, howanyň üýtgemegi, biodürlüligiň peselmegi we uly göçürmeler uzak möhletli täsirler hökmünde görkezýär.

Global ýylylygyň öňüni almak üçin näme edip bolar?

Global ýylylyk adamzadyň ýüzbe-ýüz bolýan iň uly daşky gurşaw meselelerinden biridir. Global ýylylygyň öňüni almak üçin parnik gazlarynyň zyňyndylaryny azaltmak boýunça çäreler görülmeli.
Global ýylylygyň öňüni almak üçin şahsyýetler näme etmeli
Global ýylylygyň öňüni almak üçin şahsyýetleriň etmeli zatlary:
Energiýany tygşytlaň

Ulanylmaýan wagty elektron enjamlaryny aýryň.

Energyokary energiýa synpy bolan ak önümleri saýlaň.

Öýüňizde we iş ýeriňizde energiýa tygşytlaýan lampalary ulanyň.

Energyokary energiýa synpy bolan ak önümleri saýlaň.

Zerur bolmasa çyralary, telewizory we beýleki elektrik enjamlaryny goýmaň.

Zerur bolanda ýyladyş we sowadyş ulgamlaryny ulanyň.

Öýüňizdäki izolýasiýany gowulandyryň.

 
Täzelenýän energiýanyň ulanylmagyny goldaň

Gün energiýasy ýa-da ýel energiýasy ýaly täzelenýän energiýa çeşmelerine goldaw we maýa goýuň .

Mümkin bolsa, öýüňizde gün panellerini ulanyň.

Täzelenip bilýän energiýa berýän kompaniýalary saýlaň.

 
Durnukly transport usullaryny saýlaň

Elektrik ulaglaryna geçiň ýa-da gibrid ulaglary saýlaň.

Jemgyýetçilik transportyndan peýdalanyp, awtoulag serişdeleriniň ulanylyşyny azaltmak.

 
Suw tygşytlaň

Pes akymly kranlary we duş kellelerini saýlaň.

Bagy suwarmak üçin sepiji ulgamlary ulanyň.

 
Galyndylary dolandyrmaga üns beriň

Gaýtadan işleýän gaplary yzygiderli ulanyň.

Bir gezeklik plastmassa önümlerinden gaça duruň.

Çeşmäni çeşmede azaltmak.

 
Durnukly önümleri saýlaň

Ekologiýa taýdan arassa we dowamly önümleri saýlaň.

Durnukly ekerançylyk tejribesini goldaň.

 
Düşünjeli sarp etmek

Islegleriňize görä söwda ediň.

Hil we uzak möhletli önümleri saýlaň.

 
Bilim we habarlylyk

Global ýylylyk we daşky gurşaw meseleleri barada öwreniň.

Bu mesele barada maşgalaňyz, dostlaryňyz we töweregiňizdäki adamlar bilen habarlylygy ýokarlandyryň.

Global ýylylyga garşy göreşde aýratyn tagallalaryň möhümdigini ýadyňyzdan çykarmaň. Şahsy adamlar tarapyndan görülýän kiçi çäreler, köpçülikleýin görülýän çäreler bilen birleşdirilende has uly täsir edip biler.
Global ýylylygy azaltmak üçin görülýän çäreler
Global ýylylygy azaltmak üçin görülýän çäreler şulary öz içine alýar: