IDEALLIDER-iň toplan täsinlikleri 29

281. 2009-njy ýylda Kanadanyň Ontariýo welaýatynyň(провинция) Aksbridž ýaşaýyş-toplumynda(oba, şäherçe) 3 ýaşly Missi atly sygyry auksionda 1,2 milion dollara satylyp dünýäde rekord goýdy. Missi süýt bermekde rekord goýan sygyr. Onuň gündeki sagym-möçberi 50kg. Missi birnäçe ýyllap köp we her-hili halkara baýraklara we titullara eýe boldy. Missiniň embriony(ösüşiniň başlangyç
düwünçegi) satyn almak isleýänleriň sanawynyň aňrysyna çykyp bolanok. Missi ortaça ýylda 3 million girdeýji getirýär.

282. 1973-nji ýylda Italýan hünärmenleri, Zambiniň mes-topraklarynyň ýaşaýjylaryna pomidor ekip-ýetişdirmegi öwretdiler, üsde-üsdüne pul-haklaryny töläp. Emma hasyl ýetişmeli wagty, 200 töwerek gippopatamdan(begemot) ybarat süri, suwdan çykyp bişip ugran hasyly iýdi. Ýerli halk Italýanlara "Ine şu sebäpli hem biz ekerançylyk bilen meşgullanamzok" diýip aýtdylar. Moral. Italýanlar ýerli halka sowatsyz-bilimsizdir öýtdüler, emma ýerli halk şu ýerde italýanlardan bilimliräk eken, sebäbi gippopatamyň pomidorlary iýjegini bilýän ekenler. Şondada Italýanlardan pul almak isläpdirler, alypdyrlaram.

283. Pişikleriň hem narkotigi bar. Rusça ady "Котовник кошачий" türkmençe adyny bilemok. Bu ösümligiň ysy pişikler-maşgalasyna(Hatda ýolbars, gaplaňlarada) güýçli täsir edýär. Bu ösümligiň efir-ýagy bilen azajygam bolsa galtaşan pişikler, güýçli gyjynýarlar-hyjuwlanýarlar. Ýagny pişikler: olar özlerini bir-hili alyp barýalar, başga ösümlikleri ýalaýarlar ýada dyrnaçaklaýarlar, kellerini aýlap başlaýarlar, endamlaryny sudurga tutanýaly hereketlendirýärler, gaty mawlaýarlar we ýerde typýarlar. Bu effekt olarda 10-minut töweregi bolýar we soň öňki ýagdaýlaryna dolanyp gelýärler.

284. Bir sekundyň içinde dünyäde:
1.237000-e ýakyn fotokadr surat alynýar.
2. 4000 çaşka kofe we 18000 käse çaý demlenilýär.
3. Üç sany çaga dünýä inýär.
4. Bir adam tuberklýoz keseline uçraýar.
5. Iki sany "Barbie" gurjagy satylýar.
6. 1700 ýyldrym çakýar.
7. Bir adam açlykdan ölýär.
8. Takmynan 950 ýüzmüň internetde hat ýazylýar.
9. Internet peýdalanyjylaryň sany 10% artýar.
10. Bir "Injil" kitap çykarylýar.

285. 1966-njy ýylda Newada ştatyň uniwersitetindäki labaratoriýada, Uwoşo(Washoe) kliçkaly bir ýaşly urkaçy şimpanze-maýmyny Amerikan-hereketler(ASL) dilinden(Ker-Lal adamlaryň dili) okadyp başladylar. Mundan öňki maýmynlara gürlemegi öwretmek işi başa-barmanlygy sebäpli Uwoşany edil çaga terbiýeleýänýaly terbiýeläp başladylar, emma diňe hereketler bilen. Barlag(эксперимент) gutaranyndan soň Uwoşo 350 herketleri we ol hereketiň manylaryny bilýärdi. Uwoşada "özüni bilmek we aň-düşünje" döredi. Gynansakda Uwoşo seredýän bir aýal Ket dikreda gideninde ol aýal çagasyny ýitirýär. Haçanda Ket işe gelip özüniň köp wagt gelmäni üçin Uwoşodon ötünç sorap gelmänliginiň sebäbi "Çagam öldi" diýip düşündireninde Uwoşo Ketiň gözlerine uzak wagt seredipdurdy, soň ýere seredip bozulanýaly bolup, ýenede Ketiň gözlerine seretdi. Şol seredip durşuna Uwoşo ahyry elleri bilen gözlerini görkezdi we barmagy bilen ýaş damjalyry akýanýaly hereket etdi. Aslynda şimpanzelar aglap bilenoklar, tebigatyň ýaradyşy şeýle. Uwoşo 42 ýaşady we 2007-nji ýylda öldi.

Internet sahypalaryndan toplan: IDEALLIDER.