Çüýrän agaçlardan ýasalan öýlerde ýaşayan garyp halkyň açlykdan has erbet derdi bar, daş-töwerek dürli kesellerden doly, ýöne derde derman ýasajak lukman ýok. "Garaňky döwürler" diýip atlandyrylýan orta asyr Ýewropasyny beýle ýagdaýda ilkinji gezek görýärin. Mundan öñ Ýewropany diñe Golliwudyň kameralaryndan görüp bolýardy we her künjegi şatlykdan doly we abadançylykdy.

Orta mekdepde taryh sapagyndan öwrenen Ýewropam Golliwudyň suratlandyrýan Ýewropasyndan düýpli tapawutlanýardy. Şol sebäpli "Orta asyrlar Ýewropasy" diýlende hyýalymda gowy ýa erbet ýer janlanmalymy, bilmeýärdim. "Lukman" kinosyny görensoň bikararlygym ýuwaş-ýuwaş ýitip başlady. Ýewropa barada pikir döredi taryh kitaplary çynyny, Golliwud kameralary bolsa ýalan aýdýardy.

Kinonyň baş gahrymany Rob rolunda oýnayan Tom Peýn. Rob aýratyn zehine eýe bolan iňlis oglan. Içi keseller bilen gurşalan Angliýada tejribeli doktor bolmansoň ejesini ýitirdi. Şol sebäplem ökde doktor bolup ejesiniñ ölümine sebäp bolan keselden ar almagy ýüregine düwdi. Döwür geçip döwran dolanyp Rob ýigide çykýar. Angliýa göçüp baran ýewreýlerden gündogarda Ibn Sina atly ökde doktor hakda eşidýär we şol bada Lukman Hekimiń medresesinde bilim almak üçin Yspyhana tarap ýola çykýar. Gelýär, öwrenýär eýtýär, beýdýär bu zatlary kinoda özüñizem görersiniz. Gürrüň etmek isleýän zatlarym bular däl.

Kürte geýen Emma Rigbiniň (2-nji surat) suratyny sosial mediada görensiñiz. Ol "Lukman" kinosynda Rebekka atly şotland gyzyny janlandyrýar. Kürte bilen şotlandyň näme baglanşygy bar diýmegiñiz mümkin, bu soragy özüme-de berdim. Ýöne bilmek başartmady. Belki-de Yspyhana tarap gidyän Rebekka Konstantinopol ýa-da Şam şäherinden kürtäni satyn alandyr? Sebäbi Şotlandiýadan Eýrana gidýän kerwen şol şäherleriñ üstünden geçýär.

Wakanyň bolup geçen döwürlerinde türkmenler entek Ýakyn Gündogar sebitine aralaşmandy, şol sebäpli Rebekka kürtäni Şarndan ýa şoňa meñzeş ýerden satyn alyp bilmeýär. Sebiti we taryhy gowy tanamaýan režissýor ünsi çekmek üçin geýdirdimikä diýýän. Kinoda owadan köýnek geýen diñe şol bar. Beýlekileriň hemmesi halta ýa ganar geýipdir.

Kinoda owadan Rebakkadan başga Lukman Hekimiñ rolunda oýnaýan Ben Kinslini we meşhur medresesini görüp orta asyrlardaky musulman siwilizasiyana syn edip bilersiniz. Seljuklaryň entek döwlet bolman gonup- göçüp ýörüşlerine hem kinoda uly orun berlipdir. Ýöne gynansagam ata-babalarymyz garakçy, medeniýetsiz çapyksuwarlar hökmünde tanadylýar. Biz kitaplarymyzda seljuklaryň ýeňişleri bilen öwünip ýörüs welin, kinoda bütinleý ýere sokupdyrlar. Aý nätjek, günbatar edebiýatynda hökman bir erbet obraz bolaýmaly. Olaram bizi saýlapdyrlar. Hem-ä kürtäniň nepisligi bilen tomaşaçynyň ünsüni ogurla, hemem kürtäni döreden halky medeniýetsiz, galtaman edip görkez. Bir şu tarapy bar diýäýmeseň kino ýamanam däl.

kitapcy