Şetdaly. (Persica) .Aşgazan üçin örän ýokumly, siň-
mesi ýeňil iýmitdir. Şetdalyny nahardan öň iýmek, soň iýe-
niňden has peýdaly. Ondan ýasalýan içgi öt gyzzyrmasyna peý-
da berýär, tebigatyňy ýumşadýar, teşneligiňi gandyrýar. Gura-
dylan ýa-da gaýnadylan şetdaly iç sürüji serişdeleriň biri hök-
münde bellidir.
ْ Badamjan. (Solanum melongena). Gara badamjany
yzygider peýdalanmak göwniçökgünlik, gaýgyçyllyk duý-
gularyny (melanholiýa) döredýär, onuň ýenjilip (owradylan)
alnan uny babasyl derdini aýyrýar, ony ýagda gowrup iýme-
lidir. Yüregagyry sebäpli endamy çişen adamlara badamjan iý-
mek maslahat berilýär. Ak badamjan ýokumlylygy taýdan örän
oňatdyr we ýeňil siňýär.
Towşan. Onuň etini köp iýseň göwnüçökgünligi
(melanholiýany) döreder. Towşan etiniň ýokumly we ýaramly
ýeri, onuň arkasy bilen ýanbaşydyr. Towşanlarda aýbaşy döw-
rüniň bardygy hakda aýdylýan zatlar dogrudyr. Towşan deri-
sinden edilen don bedeni gyzdyrýar, hyltlary kadalaşdyrýar.
Sirke sepilen towşanyň kyrkgasyny guduzlama keselinden halas edýär, zäherlenmeleri ýuwup aýyrýar, ony iýmek aşgazan
bozulmasyny bejerýär. Bukrat hekimiň aýtmagyna görä, tow-
şan eti gyzgyn-gurak tebigatly bolup, ol içiňi (garnyňy) ýuwup,
arasssalaýar, peşew akmagyny ýeňilleşdirýär. Iň oňat towşan
eti aw tazylarynyň tutan towşanydyr. Towşan eti aşa semizlik-
den saplaýar, ýöne ony dowamly iýmek ukusyzlyga getirýär
we melanholiýany döredýär.
Käbir hadyslarda Pygamberimiziň towşan etini köp iýme-
zligi ündänligi aýdylýar. Şol bir wagtda Abu Talhanyň Pygam-
berimize towşan buduny iberendigi, onuň hem kabul edendigi
hakda hem maglumat bar.


Muhammet Gaýmaz Türkmen "Pygamber tebipçiligi" kitaby