Bulutlar barada gyzykly faktlar
Her gün asmanda bulutlary görýäris. Ýöne olaryň nämedigi we nirden gelendigi barada birnäçe gezek pikir edýäris. Bulutlar bize diňe bir howa barada däl, eýsem başga-da köp faktlar ýagny daşky gurşaw barada köp maglumatlar aýdyp biler.
- Bulutlaryň iň ýokarkylary ,atmosferanyň ýokarsynda 70-80 km belentlikde ýüze çykýar. Olary diňe gijesine görmek bolýar.
- Bulutlar temperatura baglylykda suw damjalaryndan we kristallardan ybaratdyr.
- Bulutlar beýleki planetalarda-da bolýar. Oňa Ýupiteri, Wenerany mysal alsak bolýar.
- Ortaça bulut agramy 10 tonna ýetýär.
- Uly ýyldyrym bulutlarynyň beýikligi 10 kilometrdir.
- Buludyň emele gelmegi ilkinji nobatda çyglylyga baglydyr. Pes çyglylyk şertlerinde buludyň ömri bary – ýogy 15-20 minut bolup biler.
- Wenerada bulutlar suw däl-de esasan kükürt kislotasyndan düzülendir.
- Bulutlar ýer planetasynyň temperaturasynyň möwsümleýin üýtgemegine täsir edýär.
- Hereket etmeýän, süýşmeýän daglarda geň enaýy bulutlar bolýar. Olar şekili we beýikligi bilen tapawutlanýar.
- Saturn planetasynyň polýuslarynda hereket edýän emeli hemralar altyburç şekilli geň bulutlary surata düşürmegi başardylar. Olaryň düzümi entek öwrenilmedik.
- Gollandiýaly alym Smilde bulutlary surata düşürmek üçin buludyň nädip emele gelendigini öwrenmegi başardy. Tüsse döredýän ýörite enjamdan tüssäni pürkip, suw bugy bilen birleşdirýär. Kiçijik bulutjyk dünýä inýär. Ol 10 sekuntdan köp ýaşamaýar.
Gulnoza MAŞARYPOWA,
Türkmen oba hojalyk institutynyň talyby.