Yşk hakynda rubagylar


Mežnun «taýsyz gudrat» diýse-de Leýlä,
Onda üýtgeşiklik görmedi dünýä.
Aşyk bilen şeýle jedelde mydam
Dünýä bimamladyr, bir aşyk – mamla.

Söýgi gara ýeri tagta öwürýär,
Ajy deri şeker-şähte öwürýär.
Kalba elherderdir hyjuw belasy,
Söýgi şol belany bagta öwürýär.

Nireden döräpdir hüýr perizatlar?
Nireden döräpdir kuwwatly alplar?
Men diňe bir zady bilýärin anyk:
Söýgüden döräpdir ganatly kalplar.

Danalaram yşk meýini noş etdi,
Hupbat dartyp, Nežd dagyny keşt etdi;
Yşk akylyn aldy akyly baryň,
Akyly ýoklara akyl bagş etdi.

«Düş görerin – diýip – süýjüden-süýji»
Ynsan käte görýär ezýetli düýşi;
Yşk hem düýşdür. Özümize bagly däl
Görmek bagtly ýa-da hasratly yşky.

Aşykdan soradym: «Yşk başyň täji;
Aýşy-eşretdemi şol yşkyň güýji?»
Diýdi: «Yşkdan men-ä eşret tapmadym,
Men pakyra yşkyň ezýeti süýji».

Diýmäň: «Yşkyň syryn hiç kim bilmändir»,
Aşyk bilen magşuk – hüýri-gulmandyr;
Yşk syry Ýerde däl, Arşy-aglada,
Ony bilmek ynsanlara galmandyr.

Diýrdim: «Güneş şeýle nurana, tämiz!»
«Bar – diýdiler – şoňam ýüzünde tegmil».
Howa, baram eken, goý, bolsa-bolsun:
Güneşime yşkym egsilmez hergiz.

Men seni söýýärin, sen başga birin,
Olam çekýär özgä aşygyň zaryn;
Şeýdip, iki jübüt teşne ýüregiň
Dördüsem namyrat, dördüsem ýalňyz.

Kimler aga, kimler gara yşk eder,
Ynsan göwni söýen zadyn keşdelär;
Gözel zada yşk etmez ol aslynda −
Yşk eden zadyny gözelleşdirer.

Iki dert bar, çeken biler yzasyn
(Aslynda ikisi bir dälmi eýsem?):
Saňa ezýet berse seniň söýýäniň,
Ýa seni söýýäne sen ezýet berseň.

Başda ne ýalawly yşk muhabbeti:
Dagdan gopan daş dek ötgürdir çeti.
Kem-kemden ýylmanyp, döner jyglyma,
Ilki şol daşlaryň hemmesem ýiti.

Soradym: “Wepasyz yşka sataşan,
Gaýdyp söýüşermi şol bela duşan?”
Diýdiler: “Ýene-de suwa mätäçdir
Gaýnan suwa agzy müň gezek bişen”.

Ýaş gyz diýdi: “Meni bilmezler aldap,
Men karara gelýän ýüregmi diňläp”.
Ýanan bende diýdi: “Paýhasy diňle!
Ýürek – bu dünýäde iň uly kezzap...”

Gül ekmeseň, saňa bossan nirede?
Tohumyn sepmeseň, harman nirede?
Bal iýermiň ary zährin datmasaň?
Janyňdan geçmeseň, janan nirede?

Derdiň çekişerin ýyglan mahalyň,
Ýürekdeş bolaryn gyýlan mahalyň;
Ýöne bir zat ömür ýadyňda bolsun:
Saňa aşyk boldum gülen mahalyň!

Ýaş ýigitler gyzlara göz aýlaýar,
Gyzlar beslenişip başagaýlaýar.
Göz görke hyrydar, göwün − göwüne;
Söwer ýary göz däl, göwün saýlaýar.

Ýada düşdüň. Sen bir ýerde barmykaň?
Gülýärmikäň ýa-da aglaýarmykaň?
Diýipdiň: “Sen bilen bagtly bolmaryn”,
Kim bilenem bolsaň bagtyýarmykaň?

Umyt edýän: sag-salamat, diri sen,
Ynanýan: öňkiň dek mährem peri sen;
Indi kän ýatlamok: ömür ýolumda
Meniň müň ýitgimiň diňe biri sen.

Söýmek – dilemekdir ýaryň myradyn,
Islemekdir oňa bar söýýän zadyn,
Onuň söýýän zatlarynyň içinde
Eger ýogam bolsa seniň öz adyň.

Alla beren bolsa yşk atly derdi,
Dermanam berýändir – süýji ýa ajy;
Süýji dermanyna «wysal» diýilýär,
Ajy dermanynyň «aýralyk» ady.

«Bu örän seýrek gül» diýýärsiň weli,
Gözleseň, bir harman ýygnalar häli.
Seýrek gülüň nämedigin aýdaýyn:
Çyn söýgi – dünýäniň iň seýrek güli!

Ýaran Ýagmyr