yurek
05.04.2024 23:22
Yzmyhşir ýurdunyň adalatly, dana, ylymly-bilimli patyşasy bar eken. Ol şanyň hem üç sany janyndan eý görýän dosty bar eken. Olar hem edil patyşanyň özi ýaly akylly-başly, sowatly, adyl kişiler eken. Patyşanyň maşgalasy ýok eken. Onuň dostlary oňa ýurdundaky gyzlardan has gowusyny maslahat beripdirler. Emma ol kabul etmändir. Çünki, ol ýurda ýolbaşçy däl-de, onuň atasy hökmünde garapdyr. Sebäbi ata öz gyzyna öýlenip bilmez diýen pikir ýöredipdir. Şol barmana-da patyşalar özge ýurdyň gyzyna öýlenip, maşgala gurmalydyr diýenmiş. Günlerde bir gün onuň dostlary Rum ýurduna ýola çykypdyrlar. Olaryň asyl maksady Rum ýurdunyň medeniýetini, durmuşyny öwrenmek bolupdyr. Sebäbi ol ýeri şagyzy dolandyrýarmyş. Ýetmeli menzillerine baryp ýetenlerinde ýurduň söwda merkezlerine aýlanypdyrlar, ýurdy doly öwrenipdirler. Şanyň dostlary öz ýurduna dolanyp gelipdirler we ýeriň ýagdaýyny öz dostlaryna jikme-jik gürrüň beripdirler. Şagyzynyň gözellikde deňi-taýy ýokmuşyn.

Üç sany ýegre dost ikinji gezek hem Rum ýurduna sary ýola rowana bolmaly bolupdyrlar. Bu gezek olar Rum ýurdunyň şagyzyna Yzmyhşir şasynyň teklibini gowşurmak isläpdirler. Şanyň dostlary söwda etmek üçin ýolda bazara barypdyrlar. Bazarda iki satyjynyň arasyndaky dawany görüp olary çözmekçi bolanlarynda dawany döreden şolar ýaly görülipdir. Çünki, söwda etmek üçin gelen üç kişi ýerli adamlardan däl eken. Şonuň üçinem olaryň üçüsini zyndana atýarlar. Şeýlelik bilen şanyň teklibini hem aýdyp bilmändirler.

Yzyna dolanyp gelmedik şanyň dostlary zyndanda galypdyr. Şa öz dostlarynyň zyndana düşeninden habarly bolan gününden aladalara batyp, dostlaryny halas etmek üçin, şol ýurduň patyşasynyň we halkynyň paýhasyny synamak üçin, şagyzyny özüne ýanýoldaş edinmek üçin syrly sowgady taýýarlap Rum döwletine ugradypdyr. Rum ýurdunyň şagyzy syrly sowgady çözüp bilmedik ýagdaýynda Yzmyhşir şasyna durmuşa çykmaly bolupdyr. Çünki, ol iki döwletiň arasynda uruş bolmagyny, adamlaryň gyrylmagyny islemeýär eken. Bu sowgat üç sany biri-birinden tapawutsyz ynsan heýkelleri eken. Olaryň tapawudyny bilmek bolsa mümkin däl eken.

Rum döwletiniň şasy sowgady alanyndan soňra egindeşlerini ýygnap, ilki özi göz gezdiripdir. Hiç hili tapawut görmändir. Soňra köşgüň ähli adamlary heýkellerdäki tapawudy bilmäge çalyşypdyrlar. Her näçe jan etseler-de başarmandyrlar. Soňra şäheriň iň akylly adamlaryny çagyrypdyrlar. Olar hem çözüp bilmändirler.

Şagyzy heýkellerdäki tapawudy tapmanlygy üçin gama batypdyr we Yzmyhşir ýurdunyň şasyna durmuşa çykmaklygy ýüregine düwüpdir. Soňra bu habarlar bigünä zyndana atylan üç sany ýaş ýigidiň gulagyna degipdir. Ýaş ýigitler bu soragyň jogabyny çözüp biljekdikleri aýdyp habar ýollapdyrlar. Şagyzy bolsa ýaş ýigidi tizden-tiz köşgüne getirdipdir.

Köşge gelen ýaş ýigit heýkelleri synlaýar. Görse heýkelleriň sag gulagynda deşik bar eken. Şol pursatda ýigit arkasyna öwrülip bu meseläni çözsem siz bizi azat edersiňiz we şahymyza durmuşa çykmaly bolýaňyz diýip şert goýupdyr. Şagyzy ýaş ýigidiň şertini kabul edýär. Sebäbi syrly ol heýkelleriň tapawudyny bilmek isleýärdi. Emma bu heýkelleriň Yzmyhşir ýurdundan gelendigini şanyň dostlary bilmeýärdiler.

Ýaş ýigit eline kümüşden ýasalan uzyn demirjigi alyp birinji heýkeliň gulagyna salypdyr we agzyndan çykypdyr. Ikinji heýkeliň gulagyna salyp görse, beýleki gulagyndan çykypdyr. Üçünji heýkelde bolsa gulagyndan giren kümüş demir bölegi hiç ýerinden çykmandyr.

Ýaş ýigit bu heýkelleriň tapawudyny bilip, jogaby birgiden kitap ýazgysyna meňzeýär diýipdir. Ony okamana çalşypdyr. Birinji heýkeliň ýagdaýy dostlaryndan eşiden gürrüňlerini derrew daşyna çykarar. Ikinji heýkelde bolsa eşiden gürrüňleri bir gulagyndan girip beýleki gulagyndan çykar. Üçünji heýkeldäki bolsa eşiden gürrüňlerini özünde saklar.

Görşümiz ýaly bu heýkeller ynsany suratlandyrýar. Her bir ynsan biri-birinden tapawutly. Şonuň üçinem bu üç heýkeller bize ynsan häsiýetini görkezýär. Ynsan öz dostuny şunuň esasynda saýlap biler diýipdir. Rum ýurdunyň şasy muňa haýran galyp Yzmyhşir ýurdunyň şasyna durmuşa çykmaly bolupdyr we dostlaryny hem azat edipdir
16
61
Teswir ýazmak üçin içeri giriň.