«Baş bolmasa, göwre läş» manyly nakyly adamlar, köplenç, gowy ýolbaşçy bolmasa, iş ýöremeýär diýen manyda ulanýarlar. Ol barada halk arasynda şeýle rowaýat bar. Adam bedeniniň agzalary öz aralarynda dawa edipdirler. Süňk: «Eger men bolmasam, adam ýerindenem turup bilmez, hamyr ýaly bulaşyp ýatar» diýipdir. Gan aýdypdyr: «Eger men adam bedeninde ýap ýaly akyp durmasam,ol ösüp, ulalyp bilmez». Onsoň ham: «Adamyň tenini ýylmanak, owadan edip görkezýänem, goraýanam, endamy ýakymly edýänem men» diýipdir. Soňra ruh: «Eger men bolmasam, adamyň hiç zada höwesi bolmaz, ony hemme zada ruhlandyrýan men» diýipdir. Kellä gezek ýetende, ol: «Adamlar «Baş bolmasa, göwre läş» diýip, ýöne ýere aýtmandyrlar. Siziň hemmäňiz maňa bagly» diýipdir.
«Musaň ýeke toklusy ýaly» sözi Musa pygamber bilen bagly bolupdyr. Musa pygamber çölde goýun bakar ekeni. Allatagala bilen gürleşmäge gitjek bolanda, goýunlary kime goýjagyny bilmän, möjek bilen gürleşip, gelýänçä oňa ynanypdyr. Sürini aman-sag gorap saklasa, gelensoň oňa
saýlan goýnuny berjekdigine söz beripdir. Ol geleninden soň, möjege: «Saýla, islän goýnuňy bereýin» diýipdir. Onda möjek giden süriniň içinden Musaň öz azaby siňen, ýekeje toklusyny saýlanmyşyn. Musa ol toklusyny juda gowy gör-ýändigi üçin möjege bermejek bolupdyr. Çagasyny lälik saklap, ony aşa goraýan adamyň ogul-gyzyna «Musaň ýeke toklusy ýaly» diýen durnukly söz düzümi halk arasynda şondan ýaýrapdyr.
«Ýedi derýaň suwuny içen» diýen söze köpbilmiş, ýaramaz adam hökmünde düşünýärler. Aslynda, bu sözi okumyş, köp bilýän, ylymly adam manysynda ulanypdyrlar. Sebäbi ir döwürler medresede okaýan talyplar ýedi sany esasy kitaby okapdyrlar. Olaryň hersi ylmyň bir akymy
bolup, durmuşa düşünmäge ýardam beripdir. Ondan baş-ga-da «ýedi derýaň suwuny içen» adamyň — ýedi ýurdy göreniň gözýetimi giň bolýar.
«Saman astyndan suw goýberen» diýip assyrynlyk bilen bildirmän bir iş edýän adama aýdylýar. Aslynda, ir döwürler duşman çozanda, galanyň töweregine giňligi we çuňlugy 3-4 metr bolan uzyn garym gazyp, içinem suwdan dolduryp, ýüzüne saman sepipdirler. Gala çozan duşman samanyň astynda suwdan doly çukuryň bardygyny bilmän, aty bilen bile suwly çukura gapgarylypdyr. «Saman astyndan suw goýberen» sözi şondan galypdyr.

Baýram GOÇMYRADOW