Dünýäniň iň hasratly ýadygärlikleriniň taryhy: gözýaşly wakalar

Hasrat gözýaşy — 2006-njy ýylyň 11-nji sentýabrynda Nýu-Ýorkdaky Gudzon derýasynyň kenarynda binagär Sereteliniň döreden ýadygärligi açyldy. Ol terrorçylyk hüjümlerinde şehit bolanlaryň hatyrasyna bagyşlanyp döredildi. Bürünç pilon (terrorçylykly hüjüm bolan Bütindünýä Söwda merkeziniň — ekiz gökdiränleriň biriniň daşky görnüşi) boşluk bilen iki bölege bölünýär, onuň ortasynda bolsa nikelden döredilen 4 tonnalyk 11 metre barabar bolan gözýaş ýerleşdirildi. Bu ýadygärligiň beýikligi 30 metr, agramy bolsa 176 tonnadyr.

Hatyýn ýadygärlikler toplumy — bu ýadygärlik 1943-nji ýylda Belorussiýanyň Hatyn obasynda faşistler tarapyndan atylyp, soňra bolsa ýakylan 149 sany şehidiň, şol sanda 75 sany çaganyň pajygaly wakasy baradaky ýatlamalary özünde jemleýär.

Merhum çagalaryň hatyrasyna döredilen ýadygärlik — 1978-nji ýylda Wengriýanyň Balaton kölünde mekdep okuwçylary bilen barýan gämi suw heläkçiligine sezewar boldy. Granit daşyndan ýasalan aýasy açyk we barmaklary ýokaryk uzap duran eliň keşbi kömek soramagy alamatlandyrýar.

Ölýän ýolbars (Lýusern, Şweýsariýa) — muny dünýäniň iň bir meşhur hem-de hasratly ýadygärligi hasap edip bolar. XIX asyryň başynda gaýada döredilen ýaraly ýolbarsy şekillendirýän heýkel jandaryň agyryny we yzany agyr başdan geçirýändigini görkezýär. Ýadygärlik Fransiýanyň 1792-nji ýylda hüjüm edilen Týuilri köşgünde pida bolan şweýsar gwardiýaçylaryna bagyşlanypdyr

Ýyrtylan saýawanly gyzjagaz — 1999-njy ýylyň 30-njy maýynda soňky jaň dabarasynyň dowam edýän mahalynda bolup geçen güýçli çabgada ýagyşdan gizlenmäge synanyşan adamlar Minskiň ýerasty geçelgesine girip, ol ýerde pida boldular. Bu hadysada jemi 53 adam aradan çykdy. Olaryň aglabasynyň ýaşy heniz 30-a ýetmedikdi.

Germaniýadaky ýakylan kitaplaryň ýadygärligi — bu ýadygärlige ýazylan meşhur nemes şahyry Genrih Geýnäniň: «Bu diňe bir prelýudiýa, kitap ýakylýan ýerde soňlugy bilen adamam ýakylar» diýen setirleri 1933-nji ýylyň 10-njy maýynda Berliniň meýdançasynda guralan çäräniň teswiridir. Bu çärede nasist-talyplar gymmatbahaly kitaplary ýakyp ýok edipdirler. 1995-nji ýylda şol ýerde üsti aýna örtükli boş kitap tekjeleri ýerleşdirilen uly bolmadyk ýadygärlik döredildi.

Mamaýew kurgan — ýadygärlik Watan goragçylarynyň hatyrasyna bina edildi. Onuň duran ýerinde 1943-nji ýylda pajygaly uruş turup, ösüp oturan otlar bütinleý ýakylypdyr.

Sankt-Peterburgdaky Pawlowyň itiniň ýadygärligi — bu Aptekar adasyndaky Tejribe lukmançylygy institutynyň howlusynda tejribe geçirilen eldekileşdirilen itleriň hatyrasyna dikeldilipdir.