Imissyou
23.11.2023 16:25
Tarhy çeşmelerde beýan edilişine görä, Söbük teginiň hojaýyny Alp tegin samanlylardan ýüz öwrüp, Gaznyna tarap ýönelýär. Şondan soň, onuň şalykdan daşlaşmagy bilen samanylaryň döwlet işleri düzgün-nyzamdan çykýar we olaryň arasynda köp sanly agzalalyklar, baş-başdaklyklar döreýär. Alp teginiň köşkden gaýtmagy hakyndaky giňişleýin hekaýaty aşakda beýan ederis.

Alp tegin Gaznyna gelýär. Emma Gaznynyň ilaty galany berk gorap, şäheri oňa bermeýärler. Alp tegin şäheriň daş-töweregindäki etraplary eýeleýär we bu ýerleri adyllyk bilen dolandyrmaga başlaýar. Şol sebitiň ilaty Alp teginiň adalatly häkimiýetiniň astynda parahat durmuşda ýaşaýarlar. Ol bir gün gezim edip ýörkä, birnäçe emeldarynyň elleri towukly bir obadan çykyp gelýändiklerini görýär. Alptegin olardan ellerindäki towuklary nireden alandyklaryny soranda, olar towuklary satyn alandyklaryny aýdýarlar. Alp tegin olary ýanlarynda saklap, bir atly iberip, olaryň baran obalarynyň kethudasyny çagyrýar. Ol kethuda ýagdaýy düşündirenden soňra, oňa haýbatly ses bilen ýüzlenýär:

— Dogryňy aýt, ýogsam, saňa oňatja temmi bererin – diýipdir. Kethuda:

— Oba gelen bu türkiler hiç zat satyn alanok. Olar towuklary şeýle alyp gitdiler – diýipdir.

Hakykat aýan bolandan soň, Alp tegin emeldarlary jezalandyrmagy buýurýar. Alp teginiň ýakynlarynyň käbiri ondan emeldarlary bagyşlamagyny we towuklaryň eýeleri bilen hasaplaşmaga puryja berilmegini haýyş edýärler. Emma Alp tegin olara gulak asman, zalym emeldarlarynyň gulaklaryny deşdirýär we towuklary aýagyndan daňdyryp, olary emeldarlaryň deşilen gulagyndan asdyrýar. Towuklar çabalanyp, ganatlarydyr çüňkleri bilen emeldarlaryň ýüzüne-gözüne urýan ekenler. Alp tegin olary şol halda bütin goşunyň we halkyň arasynda aýlaýar.

Alp teginiň örän adalatlydygy baradaky gürrüňler Gaznyn şäheriniň ilatynyň arasynda-da ýaýraýar. Şäheriň adamlary: «Biziň üçin şu kişiden güýçli, adalatly häkim tapdyrmasa gerek» diýşip, ertesi gün şäheri oňa tabşyrýarlar. Şeýdip, Alp teginiň adalatly hereketi bilen Gaznyn şäheri onuň ygtyýaryna geçýär we döwletiň merkezine, adalatyň mesgenine öwrülýär.
26
63
Teswir ýazmak üçin içeri giriň.