Pomidorlar barada…
Pomidor baradaky gyzykly maglumatlar iýilýän gök bakja ekinler hakynda has köp zat öwrenmek üçin ajaýyp mümkinçilikdir. Köp ýurtda olara pomidor diýilýär. Gök önümler köp tagamlara goşundy bolup, köp salatlaryň bir bölegidir.
Şu ýerde ähli ýurtlaryň tagamlarynda giňden ulanylýan pomidor barada gyzykly maglumatlar bermek isläýärin.
1. Italýan dilinden terjime edilen “pomidor” sözi “altyn alma” manysyny berýär.
2. XVI asyryň ortalarynda pomidor Ýewropada peýda bolanda, miweleri zäherli hasaplanýar. Şol sebäpli bezeg ösümlikleri hökmünde ösdürilip ýetişdirildi.
3. Pomidory ulanmak bilen baglanyşykly Ýewropadaky ilkinji tagamnama 1692-nji ýylda Naepolda neşir edildi.
4. Ösdürilip ýetişdirilen pomidorlaryň uly kök ulgamy bar. Kökleri topraga has çuňňur girip, diametri 2,5 metre çenli ýaýraýar.
5. Pomidor esasanam süýüme we B witaminlerine baýdyr. Mundan başga-da, olarda kaliý, natriý, fosfor, magniý, marganes we başga-da köp element bar.
6. Ösümlik miweleriniň agramy 50-den 800 grama çenli bolup biler.
7. Ispaniýada salmoreho we gazspaço ýaly pomidor çorbalary gaty meşhur.
8. Agramy 2,9 kg bolan iň uly pomidoryň Amerikada ösdürilip ýetişdirilendigi bellemek gerek.
9. Häzirki wagtda pomidoryň takmynan 10000 görnüşi bellidir.
10. ABŞ-da pomidorlara gök önümler diýilýän bolsa, ÝB ýurtlarynda miwe diýilýär.
11. Häzirki wagtda seleksionerler diňe bir gyzyl pomidor däl, eýsem gülgüne, sary we hatda gara reňkleri hem ösdürip ýetişdirdiler.
12. Pomidorda 95% suw bar.
13. Günorta Amerika pomidoryň watany hasaplanýar.