Alça miwesiniň peýdaly häsiýetleri
Alça ýakymly tagamly miweli ösümlikleriň biridir. Başga oňa “wişnesliwa” we “tkemali” diýilýär. Onuň düzüminde organiki kislotalar, witaminler, mikroelementler we pektin bar we alça erikiniň esasy ulanylyşy witamin ýetmezçiligini we iç gatamagyny bejermekde, bagyr we böwregiň öňüni almakda bolýar. Bir agaçdan 100 kg çenli miwe ýygnalýar. Alçada köp peýdaly maddalar bar. Bular uglewodlar, organiki kislotalar, pektinler, C witamini, B witaminleri we A witamini, kaliý, demir, magniý, kalsiý, fosfor. Alça reňki düzümi bilen kesgitlenýär: sary miwelerde şeker we limon kislotasy köp, tanin ýok diýen ýaly, gara alça erikinde bolsa pektin köp.
Alçanyň kaloriýa mukdary 34 kkal., ýokumlylygy: beloklar – 0,2 g, ýaglar – 0,1 g, uglewodlar – 7,9 gr. ybaratdyr.
Alçada “önümçilik galyndylary” ýok. Alça tohumlaryndan badam bilen meňzeş we glikozid amigdolini, gidrokýan kislotasyny we benzoik aldegidi öz içine alýan ýag izolirlenýär. Alçanyň ýagy köplenç kosmetologiýada, lukmançylyk sabyny öndürmekde ulanylýar. Alça tohumynyň gabygy azyk önümlerini arassalamak üçin ulanylýan işjeňleşdirilen uglerod öndürmekde ulanylýar. Alça gowy iýmit serişdesidir. Guradylan görnüşde ýa-da mirembe, kompot, şire görnüşinde peýdalydyr. Alçanyň şiresi täzelenýär, suwsuzlygy gandyrýar, sazlaýar. Witamin ýetmezçiligi, ýiti dem alyş keselleri, aşgazan keselleri hökmünde ulanylýar.