Ene-atalaryň çagalaryna berýän ýalňyş terbiýeleri
7. Psihologyň däl
Bilşimiz ýaly durmuş gurmak aňsat iş däl, we käbir jüwütler durmuş gurmana taýyn bolman öýlenýärler ýada durmuşa çykýarlar, we netijede düşünişmezlikler, meseleler döräp ugraýar we kyn durmuş başlaýar. Şu ýagdaýda meselem enesi gyzy bilen yzygiderli atasyny gürleşýär, "kakaň maňa şeýtdi, plan etdi" diýýän bolsa, muny yzygiderli etýän bolsa gyz ýada oglan çaga, kakasyna duşman bolup başlaýar. Bu ýerde gatnaşygy bilmek gerek. Bir adam gowy är bolmasada gowy kaka bolup biler, we eje kakasyny çagasyna ýamanlanda, duýgularyny aýdanda çagasyny kakasyndan mahrum etýär bilmän. Käwagt bolsa ene çagasy bilen şahsy durmuşynam paýlaşyp bilýär, meselem jynsyýetçilik we ş.m, "kakaň menden şuny isledi, şuny etdi" diýip, we öňem aýdyşym ýaly bolan bir wakada gyz çaga kakasy bilen elleşip bilmejek derejä gelipdir. Gaty gynandyryjy ýagdaý. Ýada geçmişiňdäki ýaşaýyşlaryňy, kemçilikleriňi, maşgalaň bilen bolan meseleleri yzygiderli çagaňa gürrüň bermek, "men şeýle boldum, şeýle ýaşadym" şeklinde. Çagaň seniň psihologyň däl. Eger dertleriňi gaýtalap dursaň ol çaga saňa kömek etmäne mejbur ýaly duýýar özüni, diňe şuny pikir etýär. Belki sen düşündirip rahatlaýansyň ýöne çaga göterip bilmejek ýüküň aşagynda bolýar we gaty uly meseleler döräp bilýär.
8. Urmak
Iň erbedi, gaty urmak, aşa urmak, diňe urmak. Bir ýerde eşdipdim çaga köpçülige öwrenişmeýän, ganhor ýaly biri bolup ýetişýär diýip. Bu barada gaty köp zat bar. Öňem aýdyşym ýaly bu kanuna laýyklykda ýalňyş zat. Ol eşek däl, duşmanyň däl, çagaň ol seniň. Duşmanyňa edilmez beýle zatlar. Elbetde urmaly, elbetde käwagt gygyrmalam bir şarpyk çalmalam, ýöne gidip kemerläp, oklaklap, tagta eýle beýle zatlar bilen urar ýaly sende näme hak bar we ol seniň nämäň ? Şeýlebir kellesiz ene-atalar bar welin özünde ýok terbiýäni çaga berjek bolýar. Duş gelipdim, ogly aýtýar kakamy bogup, ýaba kellesini sokup urýar eken atasy. Soňam şondan şeýlemikä kakam diýip zeýrenýär. Meselem başga ýurtlarda edilse ilkä hemme ýerde ýaýradylardy we döwlet çagany goraga alyp goýbererdi ene-atanam türmä. Sebäbi agyr günä bu we bikanun zat. Bu barada aýdyljak zat köpem welin diňe şulary ýazasym geldi. Gaty ýalňyş we gaty zyýanly zat. Ur, ýöne ýerini bilip ur.
9. Ol sen däl
Başga üýtgeşik deňeşdirmegiň görnüşem şudyr, "men seniň ýaşyňda öz pulumy gazanýardym, plan ýere gitýärdim, men sen ýaly wagtym eneme-atama şeýle etýärdim" ýöne indi seniň döwrüňde ýaşamzok, we seniň bilen çagaň başga adam. Bu sözler çaga bilen araňyzdaky bagyň gopmasyna sebäp bolup biler.
10. Çagany tehnologiýa zyňmak
Çagadan halas bolmak üçin tehbologiýa berýäň çagaňy. "Görsünle how görsün, YouTube görsün, oýnasyn ýumsa bolýar". Muny aýtmak aňsat elbetde görmeli, oýnamaly, ýöne iň azyndan nämeleri görýänini barlap bilersiň, YouTube Kids diýip çagalar üçin wersiýasy bar. Bu ýerde siziň çaga düşünjäňiz näme, meselem çagaň gelipdir 17 ýaşyna, "gel oglum gel, gel bile lego oýnaly", soňra çaga pikir etýär "meniň kakam näme üçin beýle", soň göwnüňi ýykmajak bolup gelip seniň bilen oýnan bolýar, senem pikir etýäň "meniň bilen wagt geçirmäne begenýär" diýip.
11. Öz-özüne goýbermek
Çagaňyza jynsyýeti, din meselelerini özüňiz aýdyň, özüňiz düşündiriň. Diniňiziň nämedigi hiç bildirenok, esasy zat düzgünleri, aýatlary zatlary düşündiriň, eger siz düşündirmeseňiz ertesi gün başga bir ala aklyny bular. Hem internediň bir tarapy bilim barada bolsa bir ädim aňyrsy Google. Şo sebäpli ilki siz düşündirmeli.
12. Duýgularyny diňlemek
Çagaň duýgylaryna goşulmaň, meselem sorarsyň "söýgüliň barmy", olam yňňa-myňňa edip gürlejek bolar welin "söýgüliň barmow?" Boldumy indi şeýtmegiň ? "Etme beýle zatlar" näme üçin etmesin ? Çaga durmuşy öwretmeseň ol çaga ulalmaýar. Dostlaryny tanamasaň, gatnaşýanlaryny bilmeseň, çaga sessiz üýnsüz gezýär, pikir edýäň senem "otagynda sessiz otyr", sessiz otyr welin kim bilýär ol çaga "metaverseniň" nirsinde gezip ýör.
13. Ýalňyş motiwasiýa
"Bol et, et diýýän gelýär bolmasa taýak", näme bu ? Motiwasiýamy bu ? "Etmeseň şeýle bolar, beýle bolar", intek motiwasiýa bermäni, ruhlandyrmanam bileňok. Iki zat okasaň bilersiň welin başga zatlar gürleýäň
Çeşme: islenen.ru
Wlad tarapyndan ýazylan