1. Ömrümiziň takmynan 25 ýylyny düýşde geçirýäris we alty ýyl, ýagny wagtyň dörtden birini arzuw edýäris.

2. Sagdyn adamda uky her 24 sagatda bir gezek aýlawly bolýar. Şeýle sikl sirkadian diýilýär we gündiz sagatlaryna görä içerki sagadymyzy kesgitleýär. Hut şu tigirlilik sebäpli şol bir wagtyň özünde ýatmak gaty möhümdir.

3. Dürli ýaşlarda ukynyň zerurlygy başga. Şeýlelik bilen, kiçi çagalar üçin 10-11 sagat, ýetginjekler 9-10, ulular üçin 7-8 sagat, garrylar üçin bary-ýogy 6-7 sagat uklamaly.

4. Käbir taryhy şahsyýetler günde bary-ýogy 3-4 sagat uklap bildiler. Edison, Da Winçi, Franklin, Tesla, Çerçil - bularyň hemmesi ykrar edilen kadadan has az uklady we özlerini sagdyn duýdy. Alymlaryň pikiriçe, şeýle uky bozulmalary beýik zehinleriň ýa-da zehinleriň elmydama gowy däl tarapydyr.

5. Adam birnäçe gün ukusyz ýaşap biler, ýöne ylym täsin ýagdaýlary hem bilýär. Mysal üçin, Awstro-Wengriýa goşunynyň esgeri Pol Kern beýnisiniň frontal lobunyň bir bölegini ýok eden kellesinde ýaralandy. Netijede, Paul uklamagy we agyry duýmagyny bes etdi. Wengriýaly lukmanlar ony birnäçe gezek barladylar, ýöne bu ýagdaýyň sebäbini tapyp bilmediler ýa-da ýok edip bilmediler. Pawlus 40 ýyl soň aradan çykdy, bu döwürde hiç haçan uklamady.

6. Hroniki uky ýetmezçiligi (günde 6 sagatdan az) eşidişiň we görüşiň bozulmagyna, aladanyň ýokarlanmagyna, obsesif-kompulsiv bozulmalara we nerw usullaryna, ünsüňi jemläp bilmezlige, biperwaýlyga we umumy gowşaklyga, metabolik bozulmalara we çalt agramyň ýokarlanmagyna getirýär. Birnäçe günläp ukynyň doly bolmazlygy, özüni tanamagyň, görüş we eşidiş galýusinasiýalarynyň we paranoid sindromynyň ýitmegine, soň bolsa ölüme sebäp bolýar

7. Mikrosleep, bir sekuntdan birnäçe sekunt dowam edýän we garaşylmadyk ýagdaýda ýüze çykýan gysga möhletli ukydyr. Munuň sebäpleri gijelerine ukynyň ýetmezçiligi, ýadawlyk ýa-da depressiýa diýip hasaplanýar. Bu ýagdaý, ünsi talap edýän çylşyrymly enjamlary süreniňizde ýa-da ulananyňyzda ýüze çyksa, gaty howply bolup biler.

8. Adam ukusy baradaky ylmy maglumatlar, ýaşyň ulalmagy bilen ukynyň gurluşynyň üýtgeýändigini görkezýär. Adam ukusy iki tapgyra eýedir: çalt we haýal. Uly adamlarda takmynan 1,5 sagatdan biri-birini çalyşýarlar, adam köplenç bir aýlawdan beýlekisine geçişini duýmaýar. Beýleki tarapdan kiçi çagalarda 40 minut azalýar, bu bäbekleriň ene-atalarynda ukusyzlygyň esasy sebäbi.

9. Gyzykly tarapy, düýş görüp bilýän wagtymyz REM ukynyň basgançagy, göwreliligiň 28-nji hepdesinden soň düwünçekde ýüze çykýar. Çaga entek düşünýän manymyzda "düýşleri" görmese-de, beýniniň şeýle işjeňligini düýş diýip atlandyryp bolar.

10. Haýsy gijeki sagatlaryň has köp dynç alýandygy baradaky sorag bilen gyzyklanýan bolsaňyz, alymlar munuň jogabyny bilýärler: orta zolakda 22 bilen 24 sagat aralygynda uklamak iň uly peýdany getirer, tropiki sebitde sagat 23-den 1-e çenli, 21-den 23 sagada çenli Arktika tegeleginiň daşynda.

11. Dünýädäki adamlaryň hemmesiniň diýen ýaly düýşi bar, ýöne oýananymyzdan soň ýarym sagadyň içinde gören düýşlerimiziň 90% -ini ýatdan çykarýarys. Diýilýänler üçin usullar bar. "düşnükli düýş görmek", diňe arzuwlaryňyzy ýada salman, eýsem olary dolandyryp bilersiňiz.

12. Bu aralykda, alymlar düýşlerimiziň nämedigini we aslynda näme üçin zerurdygyny jedel edýärler. Häzirki wagtda umumy kabul edilen ýekeje wersiýa ýok.

13. Soňky gözlegler, ukynyň hiline adamyň alýan iýmitiniň düzümine täsir edýändigini görkezýär. Şeýlelik bilen, ýokary belokly iýmit ukynyň bozulma ähtimallygyny peseldýär, esasan uglewodlary öz içine alýan iýmit ukusyzlyga sebäp bolup biler.

14. Haýwanlarda uky hakda gyzykly maglumatlar bar. Alymlar uky wagtynda käbir süýdemdirijileriň beýniniň işjeňligini adamlaryňky ýaly başdan geçirýändigini anykladylar. Şeýle-de bolsa, adamlardan tapawutlylykda haýwanlaryň arzuwlary diňe özlerinde bolup geçen wakalar we hereketler bilen doldurylýar. Haýwanlar diňe adaty durmuşlaryny dowam etdirýärler - diňe düýşde.

15. Dünýä halklarynyň hemmesi diýen ýaly düýşleriň pygamber bolup biljekdigine ynanýarlar. Afrikanyň käbir adaty jemgyýetlerinde arzuwlara şeýle ähmiýet berilýär welin, nikalaşmak, adalat ýa-da uruş baradaky kararlar şoňa esaslanýar.

16. Daşarky faktorlar düýşlerimize täsir edýär. Mysal üçin, otagdaky temperaturanyň aşa köp bolmagy, boş ýer, ot we tüsse bilen baglanyşykly düýş görmegine we tersine buzuň we doňmagyň şekillerine sebäp bolar.

17. Köp ylmy açyşlar düýşde edildi. Munuň sebäbi, uky wagtynda beýnimiziň içine girizilen maglumatlary düýbünden başgaça düşündirýär. Günüň dowamynda alnan ähli maglumatlary gaýtadan işlemek, sortlamak we derňemek düýşde. Käwagt netije hakyky açyş bolýar. Mysal üçin, atomyň gurluşy Niels Bohr düýşünde, şeýle hem benziniň formulasy - himik Fridrih Kekule we meşhur döwürleýin tablisa - Dmitriý Mendeleýewe peýda boldy. Riçard Wagner özüniň “Tristan we Isolde” döredijiligini oýlap tapmandygyny, muny düýşünde eşidendigini öňe sürdi.

18. Uky baradaky iň soňky maglumatlar, REM uky wagtynda adrenal gormonlaryň bölünip çykmagynyň we beýnimize gan üpjünçiliginiň ýokarlanýandygyny, şeýle hem dem alyş ritminiň we ýürek urmasynyň üýtgeýändigini aýdýar. Haýal tolkunly uky döwründe esasy ýatlamalar goýulýar, immuniteti goldamak üçin jogapkär T-lenfositleriň bölünip çykmagy ýokarlanýar.

19. Uky wagtynda metabolizm anabolizme, ýagny täze öýjükleriň we dokumalaryň emele gelmegine çaltlaşýar. Bütin organizmiň täzelenişi bar.

20. sleepörite uky - somnologiýa bar. Newrologiýa bilen lukmançylygyň çatrygynda.

21. Yssy howa şertlerinde ýerleşýän köp medeniýetde gündiz uky ýa-da dynç alyş adatydyr. Soňky gözleglere görä, gündizine yzygiderli uky ýürek-damar keselleriniň howpuny peseldýär.

22. Düýşleriň häzirki zaman düşündirişi, psihanaliziň giňden ulanylýan usullaryndan biridir. Düýşleriň simwolizmini düşündirmäge esaslanýar we diňe aýratynlykda ulanylýar.

23. 2008-nji ýyldan başlap, mart aýynyň her ikinji anna güni Bütindünýä uky güni.

24. Uky we arzuwlar çeper we edebi döredijiligiň adaty bir zadydyr. Köp ýurtlaryň ýazyjylary, şahyrlary we suratkeşleri bu prosesden asyrlar boýy ylham alýarlar we William Şekspir gahrymanlarynyň arzuwlaryny pikirlerini we niýetlerini beýan etmek usuly hökmünde ulandy.